Page 276 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñG: ËÓ

À‚«’ÒÎ-Ï≈¿»È ÓøÈÁ∂ ‘È «’ ÓÈπæ÷ Á∆ √Ó≈‹ ”Â∂ ¡≈Ù«Â≈ ˘ ÍÃ◊‡ ’È Ò¬∆ ‘∆ ËÓ Á≈ ¡≈øÌ ‘Ø«¬¡≈Õ È؇
√Ó≈«‹’ ‹∆ÚÈ Á∆ ‘Ø∫Á Ò¬∆ «ÚÚ‘≈ ÍÃÂ∆Ó≈Ȫ (Behaviour Patterns) Á≈ Í≈Ò‰ Ú∆ ˜»∆ ˛ ¡Â∂ √Ó≈‹ Á∂
«ÈÔÓª, ÓπæÒª, ¡≈ÁÙª ¡Â∂ ÍÃÂ∆Ó≈Ȫ Á≈ Í≈Ò‰ Í≈ÒΩ«’’ ’ø‡ØÒ ¡Â∂ √˜≈ Á∂ ‚ ÂØ∫ ’Ú≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛
¡Â∂ ‹Ø «¬È∑ª Á≈ Í≈Ò‰ ’Á≈ ˛, ¿π‘ ¡ÒΩ«’’ Ù’Â∆ Á∆ «¥Í≈ Á≈ Í≈Â Ú∆ ωÁ≈ ˛Õ «¬√∂ Â∑ª ËÓ Á≈ ’øÓ
√Ó≈«‹’ ÍÃÂ∆Ó≈Ȫ Á∂ È≈Ò «Ú¡’Â∆ Á∆ √«‘ÓÂ∆ ÍÃ≈Í ’È≈ ¡Â∂ √Ó≈«‹’ ‘Ø∫Á ˘ ω≈¬∆ æ÷‰≈ ˛Õ √Ó≈‹ Á∆
«ÈøÂÂ≈ ˘ ω≈¬∆ æ÷‰ Ò¬∆ ËÓ ÂØ∫ «ÓÒ‰ Ú≈Ò≈ ÔØ◊Á≈È ‘∆ ËÓ Á≈ ’øÓ ˛Õ
‘Ø «√˪ª Úª◊ ’øÓÚ≈Á∆ «√˪ Á∆ Ú∆ Úæ÷-Úæ÷ ¡Ë≈ª ”Â∂ ¡≈ÒØ⁄È≈ ’∆Â∆ ◊¬∆ ˛Õ À‚«’ÒÎ-Ï≈¿»È ¡Â∂
ÓÀÒ∆ÈØÚ≈√’∆ È∂ ËÓ Á∂ ’∂ÚÒ Íë’«¡≈ÂÓ’ Í«‘¨ ˘ ‘∆ Á∂«÷¡≈, ‹Á «’ ËÓ Á∂ ‘Ø Í«‘¨ Ú∆ ‘ÈÕ ¡Ó∆’È
ÓÈπæ÷∆ Ù≈√Â∆ Ò≈Ò⁄∆ ¡≈ÂÓ≈, Ó≈È≈, ‹≈Á»-‡»‰≈ ¡Â∂ ÓÈØ«Ú«◊¡≈«È’ ’≈’ª ˘ ËÓ Á∆ ¿πÂÍÂ∆ Ò¬∆ «˜øÓ∂Ú≈
È≈ ÓøÈ ’∂ ÓÈπæ÷ Á∂ ¡ÒΩ«’’ ¡ÈπÌÚª Á∆ «˜øÓ∂Ú≈∆ ÓøÈÁ∆¡ª ‘ÈÕ «¬√ Â∑ª ‹∂’ ¡√ƒ ËÓ Á∆ ¿πÂÍÂ∆ Á∂ Úæ÷-
Úæ÷ «√˪ª Á≈ Úȉ ’Á∂ ‘ª ª «¬‘ √ÍæÙ‡ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ «’ ‘∂’ «ÚÁÚ≈È È∂ «¬√ ˘ ¡≈͉∆-¡≈͉∆ «ÁzÙ‡∆
È≈Ò ‘∆ Á∂«÷¡≈Õ ¡æ‹ ’ج∆ Ú∆ ¡«‹‘≈ «√˪ ȑƒ ˛, «‹√ ˘ ¡√ƒ √≈«¡ª Á∂ ÓøȉÔØ◊ «√˪ ’«‘ √’∆¬∂Õ
¡√Ò «Úæ⁄ ËÓ Á∆ ¿πÂÍÂ∆ Úæ÷-Úæ÷ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ Úæ÷-Úæ÷ ’≈Ȫ ÂØ∫ ‘ج∆ ‹Ø ¿πµÊØ∫ Á∆ √Ó≈«‹’, √ø√«¥«Â’ ¡Â∂
ÌΩ«Â’ ÍÃ√«ÊÂ∆¡ª ÂØ∫ ÍÃÌ≈«Ú √È ¡Â∂ ËÓ Á∆ ¿πÂÍÂ∆ «Úæ⁄ ¡È∂’ª ’≈’ª Á≈ ÔØ◊Á≈È «‘≈ ˛Õ

G.C ËÓ Á∆ √Ó≈«‹’ ¿πÍÔØ◊Â≈ (’øÓ)
[Social Utility (Functions) of Religion]

ËÓ √ø√«¥Â∆ Á≈ «¬’ ¡ø◊ ˛Õ «¬‘ ÓÈπæ÷∆ ‹∆ÚÈ È≈Ò √Ïø«Ë Úæ÷-Úæ÷ ’øÓª Á∆ Í»Â∆ ’Á≈ ˛Õ «¬‘∆ ’≈È ˛
«’ √≈˘ ¡≈«Á’≈Ò ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ¡≈Ëπ«È’ √Ó≈‹ Âæ’ √≈∂ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ ËÓ Á∂÷‰ ˘ «ÓÒÁ≈ ˛Õ ËÓ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò
‘∆ ÓÈπæ÷ ¡≈͉∂ ‹∆ÚÈ Ò¬∆ ’πfi √øÂØÙ «¬’æ·≈ ’È Á≈ ÔÂÈ ’Á≈ ˛Õ ËÓ √≈˘ √≈‚∆¡ª ¿πÈ∑ª √Óæ«√¡≈Úª Á≈
‘æÒ Áæ√ «ÁøÁ≈ ˛, «‹È∑ª ˘ «Ú«◊¡≈È Ú∆ È‘ƒ √πÒfi≈ √«’¡≈Õ √Ú◊, È’, Óπ’Â∆, Í≈Í, ÍπøÈ ¡Â∂ ¡«‹‘∆¡ª
‘∆ «’øÈ∆¡ª ÿ‡È≈Úª ‘È ‹Ø «Ú«◊¡≈È Á∂ ÷∂Â «Úæ⁄ È‘ƒ, √◊Ø∫ ËÓ Á∂ ÷∂Â «Úæ⁄ ¡≈™Á∆¡ª ‘ÈÕ ËÓ ÈÀ«Â’
ÓπæÒª Á∂ Ó‘æÂÚ ˘ √ÍæÙ‡ ’Á≈ ˛Õ ÈÀ«Â’Â≈ Á≈ «◊¡≈È ÓÈπæ÷ «Úæ⁄ ¡≈ÂÓ-’ø‡ØÒ Á∆ Ì≈ÚÈ≈ ÍÀÁ≈ ’Á≈ ˛Õ
«¬√ Â∑ª «Ú¡’Â∆◊ ¡Â∂ √Ó≈«‹’ ÁØÚª ‘∆ «ÁzÙ‡∆’؉ª È≈Ò Ë≈«Ó’ √ø√Ê≈Úª Á≈ Ï‘π «˜¡≈Á≈ Ó‘æÂÚ ˛Õ
‘∂· «Ò÷∂ Úȉ ÂØ∫ «¬‘ ◊æÒ ‘Ø Ú∆ √ÍæÙ‡ ‘Ø ‹≈Ú∂◊∆ :
A. √Ó≈«‹’ √ø◊·È Á≈ ¡Ë≈- √Ó≈«‹’ √ø◊·È «¬√ ◊æÒ ”Â∂ «ÈÌ ’Á≈ ˛ «’ √Ó≈‹ Á∂ ÓÀ∫Ï √Ó≈«‹’ ÓπæÒª,
¡≈ÁÙª ¡Â∂ «ÈÙ∂˪ Á≈ Í≈Ò‰ ’È ¡Â∂ ¡≈͉∂ ’ÂÚª ÂØ∫ Ï∂Óπæ÷ È≈ ‘Ø‰Õ «¬È∑ª √≈∆¡ª ÍÃ√«ÊÂ∆¡ª ˘ ÍÀÁ≈
’È «Úæ⁄ ËÓ Á≈ Ó‘æÂÚÍ»È ÔØ◊Á≈È «‘≈ ˛, «’™«’ ‘∂’ ËÓ Á∆ ¡≈͉∆ «¬’ ¡≈⁄≈-√«‘øÈÂ≈ ‘πøÁ∆ ˛,
«‹√ «Úæ⁄ ¿πÈ∑ª Á∂ ÓÀ∫Ïª Ò¬∆ ’πfi ’ÂÚ, ¡≈Á∂Ù ¡Â∂ «ÈÙ∂Ë ‘πøÁ∂ ‘È, «‹√ ˘ ¿π‘ («Ú¡’Â∆) ¡ÒΩ«’’ Ù’Â∆
Á∂ ˜Ø Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ Í»≈ ’Á≈ ˛Õ

¿πÁ≈‘‰ ¬∆ÙÚ Á∂ ÍÃ’ØÍ ÂØ∫ Ï⁄‰ Ò¬∆ ¡Â∂ Í≈Í, ‚, ¡≈«Á Á∆ Ì≈ÚÈ≈ Á∂ Ú√ ÍÀ ’∂
«Ú¡’Â∆ ¿πÈ∑ª ¡≈Á∂Ùª, ’ÂÚª ¡Â∂ «ÈÙ∂˪ ˘ Í»≈ ’È Ò¬∆ Ú⁄ÈÏæË ‘πøÁ≈
˛Õ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ «¬’ ‘∆ ËÓ Á∂ ¡ÈπÔ≈¬∆¡ª Á∂ «ÚÚ‘≈ª «Úæ⁄ √Ó≈ÈÂ≈ Á∂ ’≈È
√Ó≈«‹’ √ø◊·È √ÚæÂ: ÍÀÁ≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ

B. √Ó≈«‹’ ’ø‡ØÒ Á≈ ÍÃÌ≈ÚÍ»È √≈ËÈ- Íπ≈‰∂ √Ó∂∫ «Úæ⁄ ‹Á ≈‹, ’≈˘È ¡≈«Á ¿πÍ⁄≈«’ √ø√Ê≈Úª È‘ƒ √È,
«ÚÙ∂Ù ’’∂ ¡≈«ÁÓ √Ó≈‹ª «Úæ⁄, ÂÁ ËÓ ‘∆ «¬æ’Ø-«¬’ √≈ËÈ √∆ ‹Ø ¡≈͉∂ ÓÀ∫Ïª Á∂ «ÚÚ‘≈ª ”Â∂ ÍÃÙÈ «⁄øÈ∑
Ò◊≈ ’∂ √Ó≈‹ «Úæ⁄ ’ø‡ØÒ Ï‰≈¬∆ æ÷Á≈ √∆Õ ¡æ‹ Ú∆ ÓÈπæ÷ «¬’ Ú≈ ª √Ó≈‹ Á∂ ’≈˘È ˘ ÂØÛÈ Á≈ ‘Ω∫√Ò≈ ’
√’Á≈ ˛ Í Ë≈«Ó’ «ÈÔÓª Á≈ ¿πÒøÿ‰ ’’∂ ¬∆ÙÚ∆ Ù’Â∆ Á≈ Ì≈◊∆Á≈ È‘ƒ ωÈ≈ ⁄≈‘πøÁ≈Õ ÍπÈ ‹ÈÓ Á∆
Ë≈È≈ ’≈È Ú∆ ÓÈπæ÷ ¿πÈ∑ª «ÈÔÓª ˘ ÂØÛÈ Á∆ ‹π¡æ ȑƒ ’Á≈ ˛, «’™«’ ¿π‘ √Ø⁄Á≈ ˛ «’ ‹∂’ ¿π‘ «¬√
‹ÈÓ «Úæ⁄ ¡≈͉∂ ’ÂÚª Á≈ Í≈Ò‰ ’∂◊≈ ª ¿π√ ˘ ¡◊Ò≈ ‹∆ÚÈ Ú∆ ⁄ø◊≈ ÍÃ≈Í ‘ØÚ∂◊≈Õ ËÓ Áæ√Á≈ ˛ «’
√Ó≈‹ «Úæ⁄ «’√ Â∑ª Á≈ ¡≈⁄‰ ’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ «¬’ ÓÈπæ÷ Á≈ Á»√∂ ÓÈπæ÷ È≈Ò «’Ú∂∫ √ÏøË ‘ØÚ∂, Í«Ú≈ Á∂
ÓÀ∫Ïª Á∂ Í«Ú≈«’ ’ÂÚ ’∆ ‘؉ ¡≈«Á Á≈ Úȉ ËÓ «Úæ⁄ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 269