Page 293 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ ‘Ø«¬¡≈Õ √π«ÚË≈ Ò¬∆ Ùπ»¡≈Â∆ ËÓ ˘ «Âz◊ÚÀ«Á’ ¡Â∂ Í»Ú-ÚÀ«Á’ ËÓ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ ÍÃÚÂ∆ ËÓ ˘
™µÂ ÚÀ«Á’ «ÂÃ◊ÚÀ«Á’ Á∂ ÁØ ÍÃË≈È ¡ø◊ ‘È-Á∂ÚÂ≈ ¡Â∂ Ôæ◊ Úæ÷-Úæ÷ Á∂ÚÂ≈Úª ˘ ÍÃ√øÈ æ÷‰ Ò¬∆ ¡≈«¡≈
Ôæ◊ ¡Â∂ ¡ÈπÙ·≈È ¡≈«Á «Úæ⁄ ÏÒ∆ «ÁøÁ∂ ‘ÈÕ «Âz◊Ú∂Á «Úæ⁄ “Á∂ÚÂ≈” ÙÏÁ Á≈ «ÚÙ∂Ù ¡ʪ «Úæ⁄ «¬√Â∂Ó≈Ò
‘Ø«¬¡≈ ˛Õ √Ë≈‰ ÂΩ ”Â∂ «¬√ Á≈ Ì≈Ú (⁄Ó’‰≈) Ë≈» È≈Ò «ÈÓ« ÙÏÁ ÂØ∫ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ˛, «‹√ Á≈ ¡Ê ˛
⁄Ó’‰ Ú≈Ò≈ ‘≈Ò≈«¬’, «¬‘ ÙÏÁ ÚÀ«Á’ ËÓ «Úæ⁄ ¡≈͉∆ ¡Òæ◊ «ÚÙ∂ÙÂ≈ æ÷Á≈ ˛Õ
Í»Ú-ÚÀ«Á’ ’≈Ò∆È ËÓ, Ï‘πÁ∂ÚÚ≈Á∆ Á∂Úª Á≈ ÓÈπæ÷∆’È √∆Õ ¿πÈ∑ª È∂ Íë’«Â’ ⁄ÓÂ’≈ª ˘ ¡√≈È∆ È≈Ò
√Ófi‰ Ò¬∆ Úæ÷-Úæ÷ Á∂ÚÂ≈Úª Á∆ ’ÒÍÈ≈ ’∆Â∆Õ ¿π‘ ÓøÈÁ∂ √È «’ «ÚÙÚ Úæ÷-Úæ÷ Á∂Úª Á∆ ¥∆Û≈-√Ê≈È
˛ ¡Â∂ «¬È∑ª Á∂Úª Á∂ ¡Èπ◊ë‘ Á∂ «ÚÙÚ Á∂ √≈∂ ’øÓ √ø⁄≈«Ò ‘πøÁ∂ ‘È ¡Â∂ «¬È∑ª ’≈È Úæ÷-Úæ÷ Íë’«Â’
ÿ‡È≈Úª Ú≈ÍÁ∆¡ª ‘ÈÕ ¡≈«¡ª Á≈ Á∂Ú √Ó»‘ Íë’Â∆ Á≈ ÁÀÚ∆’È, «Âz◊Ú∂Á «Úæ⁄ CC Á∂ÚÂ∂ ÓøÈ∂ ◊¬∂ ‘È,
«¬È∑ª «Úæ⁄Ø∫ «¬øÁ, ¡◊È∆, √ØÓ √Ú√Ã∂Ù‡ ‘ÈÕ
«Âz◊Ú∂Á ’≈Ò «Úæ⁄ Ï‘πÁ∂ÚÚ≈Á ¡Â∂ Íë’«Â’ ¿πÍ≈√È≈ Á≈ √ÓÈÚÔ √∆Õ «¬‘ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ˛ «’ Íë’Â∆
Á∆ ¿πÍ≈√È≈ Ò’Ù ÌÍ» √∆Õ ¡√Ò «Úæ⁄ Íë’Â∆ Á∆ Í»‹≈ ¡Â∂ ¿πÍ≈√È≈ ª «√æË» ÿ≈‡∆ Á∂ «ÈÚ≈√∆¡ª «Úæ⁄ Ú∆
ÍÃ⁄æ«Ò √∆Õ Íë’Â∆ Á∆ Ù’Â∆ Á≈ √≈÷ ÓÈπæ÷ ˘ √Ì ÂØ∫ Í«‘Òª ‘Ø«¬¡≈, ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ «¬√∂ Ù’Â∆ «Úæ⁄ Á∂ÚÂ≈Úª
˘ ÁØÙ∆ ·«‘≈«¬¡≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬√ Â∑ª «Âz◊ÚÀ«Á’ ËÓ Íë’Â∆ Í»‹≈ ”Â∂ ‘∆ ¡Ë≈« ϑπÁ∂ÚÚ≈Á √∆Õ
«Âz◊Ú∂Á «Úæ⁄ ¡’∂ÙÚÚ≈Á Á≈ √ÍæÙ‡ √ø’∂ «ÓÒÁ≈ ˛, «¬‘ Ú∆ ¿πÈ∑ª Á∆ ¡«Ë¡≈«Ӓ ¿πµÈÂ∆ Á∆ ⁄Ó-√∆Ó≈
˛Õ «¬È∑ª √≈∂ Á∂Úª ÂØ∫ ¡Òæ◊ ¿πÈ∑ª È∂ «¬’ ¡«‹‘∆ √æÂ≈ Á∆ ’ÒÍÈ≈ ’∆Â∆ ‹Ø √≈∆ «√ÃÙ‡∆ ˘ ‹ÈÓ Á∂‰ Ú≈Ò∆ ˛,
¿π‘ Ù’Â∆ ‘Ø ’ج∆ È‘ƒ ÷πÁ ¬∆ÙÚ ˛Õ
«Âz◊Ú∂Á «Úæ⁄ ÈÀ«Â’ ¡≈ÁÙª ˘ Ï‘π «˜¡≈Á≈ Ó‘æÂÚ «ÁæÂ≈ «◊¡≈ ˛Õ ÈÀ«Â’ ¡≈ÁÙª Á∆ Ó≈ÈÂ≈ ”Â∂ «’√∂
ËÓ Á≈ Ó‘æÂÚ √Ó≈‹ «Úæ⁄ √Ê≈«Í ‘Ø √’Á≈ ˛Õ ’∂ÚÒ ÁÙÈ ‘∆ ËÓ «Úæ⁄ √Ì ’πfi È‘ƒ ‘πøÁ≈, ÈÀ«Â’ ¡≈ÁÙ
ÓÈπæ÷ Á∂ È∂ÛÒ∂ √Ïø˪ ˘ √πøÁ ω≈¿π‰ «Úæ⁄ √‘≈«¬Â≈ ’Á∂ ‘ÈÕ ¡≈«¡≈ ‹»· ˘ Ï‘π «˜¡≈Á≈ «ÿÉ≈ √ÓfiÁ∂
√ÈÕ ÍÃ≈⁄∆È ¡≈«¡ª «Úæ⁄ Ó«‘Ó≈È-√«Â’≈ Á≈ «ÚÙ∂Ù Ó‘æÂÚ √∆Õ

«‘øÁ» ËÓ Á∂ Ó»Ò «√˪ (Basic Tenents of Hinduism)
«‘øÁ» ËÓ Á∂ ÍÃÓπæ÷ «√˪ ‹ª ¡Ë≈ ‘∂· «Ò÷∂ ‘È:
(A) ËÓ Ù≈√Â∆ «Ú⁄≈ (Theological Ideas)-«‘øÁ» ËÓ ’πfi ÍÃÓπæ÷ «ÚÙÚ≈√ª ¡Â∂ «Ú⁄≈ª ”Â∂ ¡Ë≈« ˛Õ
¿πÈ∑ª «Úæ⁄Ø∫ ÍÃÓπæ÷ ˛ ¡«Ë¡≈«ӒÚ≈Á, Í≈Í-ÍπøÈ, ’Ó-ËÓ, Óπ’Â∆, ÍπÈ-‹ÈÓ, ¡≈ÂÓ≈ Á∆ ¡ÈÙÚÂ≈ ¡≈«ÁÕ
ËÓ Á≈ «√˪ «Ú¡’Â∆ ˘ ’ÂÚ «ÈÌ≈¿π‰ ¡Â∂ ¬∆ÙÚ Ì‹È Á∆ ÍÃ∂È≈ «ÁøÁ≈ ˛Õ
(B) ¡Í«ÚæÂÂ≈ ¡Â∂ Í«ÚæÂÂ≈ (Pollution and Purity)-Í«ÚæÂÂ≈ ¡Â∂ ¡Í«ÚæÂÂ≈ Á≈ √ÏøË ‹ÈÓ, «Ú¡≈‘,
Ó≈«√’ ËÓ, ÓΩ ¡Â∂ ÍÃ≈ÊÈ≈ È≈Ò ‹Ø«Û¡≈ «◊¡≈ ˛Õ ÌØ‹È, ¤»‘‰≈, √∆«’ Á»∆ ¡Â∂ «Ú¡≈‘ Â∂ ‹≈Â∆
Ì∂ÁÌ≈Ú «Úæ⁄ Í«ÚæÂÂ≈ ¡Â∂ ¡Í«ÚæÂÂ≈ ”Â∂ «Ú⁄≈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ Ù≈’≈‘≈∆ ÌØ‹È Í«ÚæÂ ˛ ¡Â∂ Ó≈√≈‘≈∆
¡Í«ÚæÂÕ
(C) √ø√Â‰ (Hierarchy)-«‘øÁ» ËÓ «Úæ⁄ √ø√Â‰ (¿πµ⁄∆ ¡Â∂ ‘∂·Ò∆) Á≈ «Ú⁄≈ Ù≈«ÓÒ ˛Õ «¬‘ √ø√Â‰ ‹∆ÚÈ
Á∂ ¡È∂’ª ÷∂Âª «Úæ⁄ Á∂«÷¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ Ú‰, ‹≈Â∆, ◊π‰ ¡Â∂ ‹∆ÚÈ Á∂ Ò’Ùª «Úæ⁄ √ø√Â‰ «Ú¡≈Í ˛Õ
«¬√∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ⁄≈ Ú‰ ÓøÈ∂ ◊¬∂ ‘È ÏÃ≈‘Ó‰, ’ÙæÂ∆¡≈, ÙÀÚ ¡Â∂ Ù»ÁÕ
(D) Ó±Â∆ ͱ‹≈ (Idol worship)-«‘ßÁ± ËÓ Á∆ «¬’ «ÚÙ∂ÙÂ≈ ˛ Ó±Â∆ ͱ‹≈Õ ¬∆ÙÚ ˘ ÓßÈ ’∂, ≈Ó «’ÃÙÈ,
‘Èø±Ó≈È, √∆Â≈, Áπ◊≈, «ÙÚ, ◊‰∂Ù ¡≈«Á Á∆ ͱ‹≈ «‘ßÁ±¡ª ÚæÒØ∫ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ
(E) ¬∂’ÙÚÚ≈Á ¡Â∂ Ï‘πÁ∂ÚÚ≈Á (Monotheism and Plytheism)-«‘ßÁ±¡ª «Úæ⁄ ’¬∆ Á∂ÚÂ≈Úª Á∆ ’ÒÍÈ≈
’∆Â∆ ◊¬∆ ˛Õ ‹Ò, ‘Ú≈, ¡æ◊, ¡≈«Á √≈«¡ª Á∂ ¡Òæ◊-¡Òæ◊ Á∂ÚÂ≈ ‘È Í «¬‘ √≈∂ «¬’ ‘∆ ¬∆ÙÚ Á∂ ’¬∆
±Í ‘È, ¿πÈ∑ª Á∂ È≈Ó ¡Òæ◊-¡Òæ◊ ‘ÈÕ
(F) √«‘‰Ù∆ÒÂ≈ (Tolerance)-«‘ßÁ± ËÓ √«‘‰Ù∆ÒÂ≈ ÍzË≈È ˛, «¬√ Ò¬∆ ‘∆ «¬√ «Úæ⁄ ’¬∆ «Ú⁄≈-Ú‡ªÁ∂
¡Â∂ √øÍzÁ≈«¬ ‘È, ¬∆ÙÚ ˘ ’¬∆ ±Íª «Úæ⁄ ͱ‹‰ Á∆ ÓȘ±∆ «ÁßÂ∆ ◊¬∆ ˛Õ
(G) Í«‘Ò’ÁÓ∆ (Segregation)- «‘ßÁ± ËÓ «Úæ⁄ ͱ‹≈, Ë≈«Ó’ ’π∆Â∆¡ª, √Ó≈«‹’ √Ïß˪ ¡Â∂ ‹≈Â∆¡ª «Úæ⁄
Í«‘Ò’ÁÓ∆ Á∂ «√˪ ˘ √Ú∆’≈ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ ‹≈Â∆¡ª «Úæ⁄ Ïz≈‘Ó‰, ’ÙæÂ∆, ÚÀÙ, ¡Â∂ Ù±Á Í«‘Òª-

286 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY