Page 421 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ ’æÍÛ∂ Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ, «‘æÍ∆Ú≈Á Á∆ Ùπ»¡≈Â, «Ó‘È ’«Ò¡≈‰ Á∂ ’≈˘Èª Á≈ «ÈÔÓ, √Û’ Á∂ «ÈÔÓ ¡≈«Á √≈∂
√ø√«¥«Â’ Í«ÚÂÈ Á∂ ¿πÁ≈‘‰ ‘ÈÕ
√Ó≈«‹’ ¡Â∂ √ø√«¥«Â’ Í«ÚÂÈ Á«Ó¡≈È Í≈¬∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ Î’ ’¬∆ «ÚÁÚ≈Ȫ ÚæÒØ∫ √ÍæÙ‡ ’∆Â∂ ◊¬∂ ‘È,
«¬√ √ÏøË «Úæ⁄ ‚À«Ú√ «Ò÷Á∂ ‘È, √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ ÂØ∫ √≈‚≈ Ì≈Ú ’∂ÚÒ ¿πÈ∑ª Í«ÚÂȪ È≈Ò ˛ ‹Ø √Ó≈«‹’
√ø◊·È «Úæ⁄ ‘πøÁ∂ ‘È ¡Â∂ √Ó≈‹ Á∆ ⁄È≈ ¡Â∂ √Ó≈‹ Á∂ ’øÓª «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ Í«ÚÂÈ È≈Ò ˛Õ √ø√«¥«Â’
Í«ÚÂÈ «Úæ⁄ ¿π‘ √≈∂ Í«ÚÂÈ Ù≈«ÓÒ ‘πøÁ∂ ‘È ‹Ø √ø√«¥Â∆ Á∆ «’√∂ Ù≈÷≈ «Úæ⁄ ‘πøÁ∂ ‘È, «‹Ú∂∫ ’Ò≈, «Ú«◊¡≈È,
√≈«‘Â, ÁÙÈ, ÎÀÙÈ, ’≈˘È ¡≈«Á «Úæ⁄ ¡Â∂ √Ó≈«‹’ √ø◊·È Á∂ »Íª ¡Â∂ «ÈÔÓª «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ Í«ÚÂÈÕ «¬√
Â∑ª √ø√«¥«Â’ Í«ÚÂÈ Á∆ «ÍÃË∆ √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ «’Â∂ «˜¡≈Á≈ «Ú√«Âz ‘πøÁ∆ ˛Õ Í≈√ø√
È∂ √Ó≈«‹’ ¡Â∂ √ø√«¥«Â’ Í«ÚÂÈ Á∂ Î’ ˘ √ÍæÙ‡ ’Á∂ ‘ج∂ «Ò«÷¡≈ ˛ «’ √ø√«¥«Â’ Í«ÚÂÈ Á≈
√ÏøË ’∂ÚÒ Úæ÷-Úæ÷ ÓπæÒª, «Ú⁄≈ª ¡Â∂ ÍÃÂ∆’≈ÂÓ’ ¡Ê ÌÍ» «ÚÚ√Ê≈Úª «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ È≈Ò ˛, ‹Á «’
√Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Á≈ √ÏøË «Ú¡’Â∆ ¡Â∂ √Ó≈‹ Á«Ó¡≈È ‘؉ Ú≈Ò∆¡ª ¡ø «’«¡≈Úª Á∂ Í«ÚÂÈ È≈Ò ˛Õ
«¬√ «Úæ⁄ Î’ √ÍæÙ‡ ’Á∂ ‘ج∂ ÓÀ’≈¬∆Ú ¡Â∂ Í∂‹ «Ò÷Á∂ ‘È, ““√Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ √ø√«¥«Â’ Í«ÚÂÈ ÂØ∫
Úæ÷ ˛..........«¬’ √Ó≈‹Ù≈√Â∆ ‘؉ Á∂ È≈Â∂ √≈‚≈ ÍÃÂæ÷ √ÏøË √Ó≈«‹’ √Ïø˪ È≈Ò ‘∆ ˛Õ ’∂ÚÒ √Ó≈«‹’ √Ïø˪
«Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ Í«ÚÂȪ ˘ ‘∆ √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ ’‘ª◊∂Õ «Ú⁄≈Ë≈≈, Ù≈√È ÍæÁÂ∆, ÍÃØ¿πÁÔØ«◊’ ¡≈«Á
«Úæ⁄ Í«ÚÂÈ √ø√«¥«Â’ Í«ÚÂÈ ˛Õ ’Ò≈, ËÓ, √≈«‘Â, ’∂Ù-«Ú«È¡≈√, ’æÍÛ∂ Á≈ ÎÀÙÈ, ÎÈ∆⁄ ¡Â∂
Ó’≈È Á∂ «‚˜≈¬∆Ȫ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ, ’≈ Á≈ ÈÚª Ó≈‚Ò ¡≈«Á √≈∂ √ø√«¥«Â’ Í«ÚÂÈ Á∂ ¿πÁ≈‘‰ ‘ÈÕ
√Ó≈«‹’ √Ïø˪, √Ó≈«‹’ „ª⁄∂ ¡Â∂ Íë’«¡≈Úª «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò≈ Í«ÚÂÈ √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ ˛Õ √ø√«¥«Â’
Í«ÚÂÈ «ÚÙ∂Ù »Í «Úæ⁄ ÌΩ«Â’ √ø√«¥Â∆ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ Á∆ ◊Â∆, √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ «˜¡≈Á≈
‘πøÁ∆ ˛, «‹Ú∂∫-Ó∂‹, ’π√∆, ’æÍ«Û¡ª Á∂ «‚˜≈¬∆È ¡≈«Á «Úæ⁄ ÓÈπæ÷ Á∂ «Ú⁄≈ª, ÍÃÊ≈Úª, ÓπæÒª ¡Â∂ ¡≈ÁÙª
Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ Âπø ͫÚÂÈ ¡≈™Á∂ ‘ÈÕ √Ó≈«‹’ ¡Â∂ √ø√«¥«Â’ Í«ÚÂÈ Á∂ Á«Ó¡≈È Í≈¬∂ ‹≈‰
Ú≈Ò∂ «¬√ Î’ Á≈ ¡Ê È‘ƒ «Ò¡≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ «’ ÁØÚª «Úæ⁄ ’ج∆ √ÏøË È‘ƒ ˛, √◊Ø∫ ¡√Ò∆¡Â «¬‘ ˛ «’
ÁØÚª ‘∆ «¬’-Á»√∂ ˘ ÍÃÌ≈«Ú ’Á∂ ‘ÈÕ √ø√«¥Â∆ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ‘؉ ”Â∂ √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Ú∆ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ
¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ¿πÁÔØ◊∆’È Á∂ ’≈È ‹≈Â∆ ÍÃÊ≈ ¡Â∂ √øÔπ’ ͫÚ≈ ÍÃÊ≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ¡≈«¬¡≈ ˛Õ
«¬√∂ Â∑ª √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ √ø√«¥«Â’ Í«ÚÂÈ ˘ Ú∆ ‹ÈÓ «ÁøÁ∂ ‘ÈÕ √Ó≈«‹’ ¡Â∂ √ø√«¥«Â’ Í«ÚÂÈ
Á∂ Á«Ó¡≈È Í≈¬∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ Î’ ˘ ¡√ƒ «¬√ Â∑ª ÍÃ◊‡ ’ √’Á∂ ‘ª:
A. √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Á≈ √ÏøË √Ó≈«‹’ √Ïø˪ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ Í«ÚÂȪ È≈Ò ˛, ‹Á «’ √ø√«¥«Â’
Í«ÚÂÈ Á≈ √ÏøË √ø√«¥Â∆ Á∂ ÌΩ«Â’ ¡Â∂ ◊À-ÌΩ«Â’ Íæ÷ª «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ Í«ÚÂȪ È≈ÒÕ
B. √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ √ø√«¥«Â’ Í«ÚÂÈ Á∆ «ÍÃË∆ «’Â∂ «˜¡≈Á≈ «Ú√«Âz ˛Õ
C. √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Íë’«Â’ ’≈Ȫ ¡Â∂ ‹≈‰Ïπæfi ’∂ ’∆Â∂ ◊¬∂ ÔÂȪ, ÁØÚª Á∂ ’≈È ÍÀÁ≈ ‘Ø √’Á∂
‘È, ‹Á «’ √ø√«¥«Â’ Í«ÚÂÈ «ÈÔØ«‹Â ¡Â∂ √π⁄∂ ͫÚÂȪ Á∂ ’≈È ÍÀÁ≈ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ
∂
ø
ø
æ
ø
ø
»
ø
D. √Ó≈«‹’ ¡Â √√«¥«Â’ Í«ÚÂÈ «Ú⁄ √ÏË ¡◊ ¡Â √ÍÈÂ≈ Á≈ ˛Õ √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ √√«¥«Â’
∂
Í«ÚÂÈ Á≈ ‘∆ «¬’ ¡ø◊ ˛Õ
E. √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ ’≈È √Ó≈«‹’ „ª⁄∂ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ¡≈™Á≈ ˛, ‹Á «’ √ø√«¥«Â’ Í«ÚÂÈ
«Úæ⁄ √ø√«¥Â∆ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ Íæ÷ª «Úæ⁄Õ
F. √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Á∆ ◊Â∆ √ø√«¥«Â’ Í«ÚÂÈ Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ ’πfi Â∂˜ ‘πøÁ∆ ˛, «’™«’ ÈÚ∂∫ ⁄ÓÂ’≈ª
’≈È √Ó≈«‹’ √Ïø˪, √Ó≈‹-«ÚÚ√Ê≈ ¡Â∂ √Ó≈«‹’ „ª⁄∂ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ Âπø ÍÀÁ≈ ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘È,
‹Á «’ √ø√«¥Â∆ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ ¡ø◊ª ¡Â∂ «ÚÙ∂Ù »Í «Úæ⁄ ◊À-ÌΩ«Â’ √ø√«¥Â∆ «‹Ú∂∫ ËÓ, ÈÀ«Â’Â≈,
ÍÃÊ≈Úª, ÓπæÒª ¡Â∂ «ÚÙÚ≈√ª «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ‘ΩÒ∆ ◊Â∆ È≈Ò ¡≈™Á∂ ‘ÈÕ
G. √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Á∂ ÎÒ√»Í √ø√«¥«Â’ Í«ÚÂÈ ˜»∆ »Í «Úæ⁄ ÍÀÁ≈ ‘πøÁ≈ ˛ Í √ø√«¥«Â’
Í«ÚÂÈ Á∂ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Á≈ ÍÀÁ≈ ‘؉≈ ˜»∆ È‘ƒ ˛, ‹∂’ ¡«‹‘≈ ‘Ø √’Á≈ ˛
√ÍæÙ‡ ˛ «’ √Ó≈«‹’ ¡Â∂ √ø√«¥«Â’ Í«ÚÂÈ ÁØÚ∂∫ ‘∆ Úæ÷-Úæ÷ Â∑ª Á∂ Í«ÚÂÈ ‘È, «Î Ú∆ «¬È∑ª ÁØÚª
«Úæ⁄ ◊«‘≈ √ÏøË ˛ ¡Â∂ ÁØÚ∂∫ ‘∆ ÍÃÂæ÷ ‹ª ¡ÍÃÂæ÷ »Í «Úæ⁄ «¬’-Á»√∂ ˘ ÍÃÌ≈«Ú ’Á∂ ‘ÈÕ

414 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY