Page 417 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ ‘؉ ”Â∂ √Ó≈‹ «Úæ⁄ Ú∆ Í«ÚÂÈ ‘πøÁ≈ ˛Õ ÓÈπæ÷ ÏÁÒ∆ ‘ج∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ¡Èπ’»ÒÈ ’È Ò¬∆ ’Á∂-’Á∂ ª
Í«ÚÂÈ Á≈ «¬ø˜≈ Âæ’ ’Á≈ ˛Õ
D. √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Á∆ ◊Â∆ ¡√Ó≈È ¡Â∂ ÂπÒÈ≈ÂÓ’ ˛- ‹Á √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ √≈∂ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ Í≈«¬¡≈
‹ªÁ≈ ˛, «Î Ú∆ √≈∂ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ «¬√ Á∆ ◊Â∆ ¡√Ó≈È ‘πøÁ∆ ˛Õ ¡≈«ÁÓ ¡Â∂ Í»Ï∆ Á∂Ùª Á∂ √Ó≈‹ª Á∆ ÂπÒÈ≈
«Úæ⁄ ¡≈Ëπ«È’ ¡Â∂ Íæ¤Ó∆ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ Â∂˜ ◊Â∆ È≈Ò ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬‘∆ È‘ƒ, ÏÒ«’ «¬’ ‘∆ √Ó≈‹ «Úæ⁄ Úæ÷-Úæ÷
¡ø◊ª «Úæ⁄ Ú∆ Í«ÚÂÈ Á∆ ◊Â∆ «Úæ⁄ ¡√Ó≈ÈÂ≈ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ Ì≈ «Úæ⁄ Í∂∫‚» √Ó≈‹ª Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄
Ù«‘ª «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ‹ÒÁ∆ ¡≈™Á∂ ‘ÈÕ Í«ÚÂÈ Á∆ ¡√Ó≈È ◊Â∆ ‘؉ Á≈ ’≈È «¬‘ ˛ «’ ‘∂’ √Ó≈‹
«Úæ⁄ Í«ÚÂÈ «Ò¡≈¿π‰ Ú≈Ò∂ ’≈’ ‘Ø √Ó≈‹ª «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ÍÀÁ≈ ’È Ú≈Ò∂ ’≈’ª ÂØ∫ Úæ÷ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ ¡√ƒ
√Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Á∆ ◊Â∆ Á≈ ¡øÁ≈˜≈ Úæ÷-Úæ÷ √Ó≈‹ª Á∆ ÍÃ√Í ÂπÒÈ≈ ’’∂ ‘∆ Ò◊≈ √’Á∂ ‘ªÕ Í«ÚÂÈ
Á≈ Á∂Ù, √Óª ¡Â∂ ÍÃ√«ÊÂ∆¡ª È≈Ò ◊«‘≈ √ÏøË ˛Õ «¬’ ‘∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ Á»√∂ Á∂Ù «Úæ⁄, «¬’ √Ó∂∫ Á∆ ÂπÒÈ≈
«Úæ⁄ Á»√∂ √Ó∂∫ ”⁄ ¡Â∂ «¬’ ÍÃ√«ÊÂ∆ Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ Á»√∆ ÍÃ√«ÊÂ∆ ”⁄ Í«ÚÂÈ Á∆ ◊Â∆ Úæ÷ ‘πøÁ∆ ˛Õ

¿πÁ≈‘‰ Ì≈ «Úæ⁄ ÚÀ«Á’ ’≈Ò, ¡ø◊∂˜ª Á∂ ’≈Ò ¡Â∂ ¡≈Ëπ«È’ ’≈Ò «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ
Ï≈Ï ◊Â∆ È≈Ò È‘ƒ ‘ج∂, «’™«’ «¬È∑ª Ôπæ◊ª Á∆¡ª ÍÃ√«ÊÂ∆¡ª ¡Â∂ Í«ÚÂȪ
Á∂ ’≈Ȫ «Úæ⁄ Ï‘π Î’ Í≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ

E. √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ «¬’ ◊πøfiÒÁ≈ ÂæÊ ˛- «’™«’ √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Á≈ √ÏøË ◊π‰≈ÂÓ’ Í«ÚÂÈ È≈Ò
˛, «‹È∑ª Á≈ È≈Í-ÂØÒ √øÌÚ È‘ƒ ˛ ¡Â∂ «¬‘ «¬’ ◊πøfiÒÁ≈ ÂæÊ ˛Õ ¡√ƒ «’√∂ ÌΩ«Â’ Ú√» ‹ª ÌΩ«Â’ √ø√«¥Â∆
«Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ Í«ÚÂȪ ˘ Ó∆‡, ◊‹ ‹ª «’ÒØÓ∆‡ Á∆ Ì≈Ù≈ «Úæ⁄ È≈Í È‘ƒ √’Á∂ ¡Â∂ ¡√≈È∆ È≈Ò ¡«‹‘∂
Í«ÚÂÈ Á≈ »Í Ú∆ √Ófi «Úæ⁄ È‘ƒ ¡≈™Á≈Õ √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ «Úæ⁄ Ú≈Ë∂ Á∂ È≈Ò-È≈Ò ¿π√ Á∆ ÓπÙ«’Ò
«Úæ⁄ Ú∆ Ú≈Ë≈ ‘πøÁ≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
F. √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Á∆ Ì«Úæ÷Ú≈‰∆ È‘ƒ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆- √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ √ÏøË∆ «ÈÙ«⁄ »Í ”⁄ √‘∆ ¡øÁ≈˜≈
Ò◊≈¿π‰≈ ¡Ω÷≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ √ÏøË∆ Ì«Úæ÷Ú≈‰∆ È‘ƒ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆Õ «¬‘ ’«‘‰≈ ¡Ω÷≈ ˛ «’ ¿πÁÔØ◊∆’È ¡Â∂
Ù«‘∆’È ’≈È Ì≈ «Úæ⁄ ‹≈Â∆ ÍÃÊ≈, √øÔπ’ ͫÚ≈ ÍÉ≈Ò∆ ¡Â∂ «Ú¡≈‘ «Úæ⁄ «’‘Û∂-«’‘Û∂ Í«ÚÂÈ
¡≈¿π‰◊∂, «¬‘ ◊æÒ Ú∆ ¡Ω÷∆ ˛ «’ ¡æ◊∂ ⁄æÒ ’∂ ÒØ’ª Á∂ «Ú⁄≈ª, «ÚÙÚ≈√ª, ÓπæÒª, ¡≈ÁÙª ¡≈«Á «Úæ⁄ «’√ Â∑ª
Á∂ Í«ÚÂÈ ¡≈¿π‰◊∂, «¬√ Á≈ ÓÂÒÏ «¬‘ È‘ƒ ˛ «’ ¡√ƒ √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ √ÏøË∆ «ÏÒ’πÒ ‘∆ ¡øÁ≈˜≈
È‘ƒ Ò◊≈ √’Á∂ ¡Â∂ √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Á≈ ’ج∆ «ÈÔÓ È‘ƒ ˛Õ «¬√ Á≈ «√Î «¬‘∆ ¡Ê ˛ «’ ’¬∆ Ú≈
¡≈’√«Ó’ ’≈Ȫ È≈Ò Ú∆ Í«ÚÂÈ ‘πøÁ∂ ‘È, «‹È∑ª √ÏøË∆ √Ø«⁄¡≈ Ú∆ È‘ƒ ‹≈ √’Á≈Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂
¡√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘ª «’ ¿πÁÔØ◊∆’È ¡Â∂ Ù«‘∆’È Ì«Úæ÷ «Úæ⁄ ‹≈Â∆ ÍÃÊ≈ ¡Â∂ √øÔπ’ ͫÚ≈ ˘ «Úÿ«‡Â ’
Á∂‰◊∂Õ ¡Í≈˪ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘ØÚ∂◊≈ ¡Â∂ «√æ«÷¡≈ Â∂ ÈÚ∂∫ ’≈˘Èª Á∂ ÍÃÌ≈Ú ’≈È Ì≈ «Úæ⁄ ÙªÂ∆ ‘ΩÒ∆-‘ΩÒ∆
ÿæ‡ ‘Ø ‹≈Ú∂◊∆, «Î Ú∆ «’√ Â∑ª Á∂ Í«ÚÂÈ ¡≈¿π‰◊∂ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á≈ √Ú»Í ’∆ ‘ØÚ∂◊≈-«¬√ √ÏøË∆ «ÚÙÚ≈√
È≈Ò ’πfi Ú∆ È‘ƒ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈Õ
«ÚÒÏ‡ Ó» È∂ ¡≈Ëπ«È’ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Á∆¡ª ‘∂· «Ò÷∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Á≈ Úȉ ’∆Â≈ ˛ :
A. √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ «¬’ ¡ÍÚ≈Á È‘ƒ, √◊Ø∫ ˜»∆ «ÈÔÓ ˛, «¬√ Á≈ Ì≈Ú «¬‘ È‘ƒ ˛ «’ √Ó≈«‹’
Í«ÚÂÈ Á∂ ¡Ë∆È √Ó≈«‹’ ⁄È≈ Á∂ √≈∂ Âæ ͻÈ »Í «Úæ⁄ ÏÁÒ ‹ªÁ∂ ‘È Í «¬√ Á≈ ¡Ê «¬‘
˛ «’ √Ó≈«‹’ ⁄È≈ Á∂ «’√∂ È≈ «’√∂ ¡ø◊ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ˜» ‘πøÁ≈ ˛Õ √Ó≈«‹’ Í»È «ÈÓ≈‰ «Úæ⁄
«¬√ Á∆ ◊Â∆ √Ì ÂØ∫ ÚË∂∂ «‘øÁ∆ ˛Õ
B. Í«‘Ò∂ √Ó≈‹ª Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ ¡≈Ëπ«È’ √Ó≈‹ª ”⁄ Í«ÚÂÈ ‘πøÁ∂ ‘È ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Í«ÚÂȪ ˘ ¡æ‹
¡√ƒ ÚË∂∂ √ÍæÙ‡ »Í ”⁄ Á∂÷ Ú∆ √’Á∂ ‘ªÕ
C. ‹∂’ Í«ÚÂÈ Á≈ ÎÀÒ≈¡ √Ó≈«‹’ ‹∆ÚÈ Á∂ √≈∂ ÷∂Âª «Úæ⁄ Á∂«÷¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛, «Î Ú∆ «Ú⁄≈ª
¡Â∂ √ø√Ê≈Úª «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ Á∆ ‹Ø ◊Â∆ ˛, ¿π√ ÂØ∫ «’Â∂ Â∂˜ ◊Â∆ ÌΩ«Â’ Ú√»¡ª Á∂ ÷∂Â «Úæ⁄
Á∂÷‰ ˘ «ÓÒÁ∆ ˛Õ
D. √πÌ≈«Ú’ „ø◊ È≈Ò ¡Â∂ √Ë≈‰ ◊Â∆ È≈Ò ‹Ø Í«ÚÂÈ ‘πøÁ∂ ‘È, ¿πÈ∑ª Á≈ ÍÃÌ≈Ú √≈‚∂ «Ú⁄≈ª ¡Â∂
√Ó≈«‹’ ⁄È≈ ”Â∂ ÚË∂∂∂ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ

410 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY