Page 170 - DHIS204_DHIS205_INDIAN_FREEDOM_STRUGGLE_PUNJABI

Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh )
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh0) )) )
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh
BØN fJ; soQK 1947 ftu eKro; d[nkok tzv dh ;thfeqsh w[;fbw bhr dh fJe ;zgqG{ w[;fbw oki dh dbhb
B{z edw–do–edw ;theko eoB dh gqfeqnk dk jh nkfyoh uoB ;h. 1942 ftu feqg; fwPB d/ ;w/A jh
w[;fbw pj[b gqKsK dh ;tkfJsk wzi{o eo bJh rJh ;h. rKXhih fJe edw j'o nr/ tX rJ/ ns/ 1944
ftu fizBk B/ nkgDh tkosktK d/ d"okB T[BQK B/ w[;fbw pj[b gqKsK d/ nksw–fBoD/ dk nfXeko th wzB
fbnk. i{B 1946 ftu eKro; B/ fJ; ;zGktBk B{z th ;theko eo fbnk fe w[;fbw pj[b gqKs (fiBQK
Bz{ e?fpB/N fwPB :"iBk ftu ro[~g ‘ph’ ns/ ‘;h’ ftu ofynk frnk ;h) nkgDh nbr ;zftXkB ;Gk pDk
;ed/ jB, jkbKfe T[;B/ io{oh ;w{jheoB (ro[fgzr) dk fto'X ehsk ns/ fejk fe T[so–g~Sw ;hwk gqKs
ns/ n;w Bz{ fJj nfXeko j'Dk ukjhdk j? fe T[j ukj[D sK nkgD/ ro[~g ftu Pkwb Bk j'D gozs{ ;kb phsd/
–phsd/ Bfjo{ B/ efj fdsk fe ;w{jheoB io{oh oj/rk iK fJ~Ss, fJ; T[s/ ;zxhJ/ e'oN dk fBoD/ T[BQk Bz{
wzi{o j'J/rk. fco id d;zpo ftu fpqfNP wzsohwzvb B/ fJj ;gPNheoB ehsk fe ;w{jheoB io{oh j?,
sK eKro; B? fJ;dk fto'X BjhA ehsk. nfXekfoe s"o T[s/ tzv dh rZb eKro; B/ wkou 1947 ftu wzB
bJh id eKro; ekoi ;whsh d[nkok fJj gq;skt gkfos ehsk frnk fe i/eo d/P dh tzv j[zdh j?, sK gzikp
(ns/ fJ;h ftu fBfjs ;h fe pzrkb) dh th tzv j'Dh jh ukjhdh j?. bhr d/ ;kjwD/ i{B 1847 ftu jh
g{oB ;wogD ehsk ik u[ek ;h, id eKro; B/ fJj fJ~Sk ikjo ehsh ;h fe i/eo ssekbhB nzsfow ;oeko
Bz{ ;~sk dk j;sKsoD eo fdsk ikt/. sK T[j v'whfBnw dk doik ;theko eo bt/rh. b/feB nzssL T[;B/
tzv ns/ v'whfBnw dk doik, d'BK B/ ;theko eo bJ/.
eKro; d/ B/sk r~bK sK tvhnK–tvhnK eo oj/ ;B, gozs{ Nq/fivh fJj ;h fe j'bh–j'bh nkgDh iwhB th
Svd/ ik oj/ ;h. eKro; ;zftXkB ;Gk Bz{ ;zgqG{sk T[s/ i'o d/ ojh ;h. gozs{ T[;B/ u[gukg io{oh ;w{jheoB
;theko eo fbsk ns/ T[so–g~Sw ;hwk gqKs Bz{ gkfe;skB dk nzr wzB fbsk. eKro; d/ B/sktK B/ tzv
d/ bJh fJ;/ ekoB jkwh Goh, feT[Afe T[j ;zgodkfJe dzfrnK Bz{ o'e BjhA gk oj/ ;h, gozs{ fjz;k d/ nr/
nksw ;wogD Bk eoB dh rb th T[j d[jokT[Ad/ ik oj/ ;h. Bfjo{ d/ Ppd ;h–“n;hA eksb Bkb jE
fwbkT[D BjhA ik oj/ jK ns/ Bk T[;B{z d/P dh Bhsh s?n eoB dh fJikIs jh d/tKr/.” rKXhih B/ tkfJ;okJ/
Bkb r~b eod/ j'J/ fdqV ;[o ftu fejk ;h, “nro Gkos y{B Bkb BjkT[Dk ukj[zdk j?, sK fJjh j't/rk” T[j
ne;o fejk eod/ ;B fe fjz;k d/ nr/ nksw;wogD Bkb nokiesk uzrh j?.”
rKXh dh ;fEsh
rKXh dh ;fEsh
rKXh dh ;fEsh
rKXh dh ;fEsh
rKXh dh ;fEsh
rKXhih dh eh ;fEsh ;h< T[BQK dh Bky[Ph ns/ n;jkJ/ ;fEsh dk ne;b fieo ehsk frnk j?. T[BQK dh
fBPfeqnsk dh ftnkfynk fJj efj e/ ehsh rJh j? fe eKro; dh c?;bk b?D tkbh ;whshnK ftu T[BQK
dh e'Jh nktki BjhA ofj rJh ;h ns/ T[j nkgD/ fPP, Bfjo{ ns/ gN/b dh, fJ; nkXko T[s/ nkb'uBk
eoB ftu :'r BjhA ;B fe T[j ;~sk d/ bkbu ftu g? e/ M[e rJ/, feT[Afe T[j T[jh b'e ;B, i' eJh ;kbK
s'I fBPmkg{ope T[BQK dk nB[;oB eod/ nk oj/ ;h ns/ T[BQK B/ ekch e[opkBh th fdsh ;h.
;kvh fdqPNh ftu rKXh ih dk n;jkJ/ ;fEsh dk ekoB Bk sK fizBk dk d[okrqfj ;h ns/ Bk T[BQK d/ nkgD/
u/b/nK dh sEkefEs ;~sk–b'b[gsk. T[j, don;b, nkgD/ jh b'eK d/ ;zgodkfJe j' ikD s'A n;jkJ/ ;B.
nkgDh 4 i{B 1947 dh gqkoEBk ;Gk ftu T[BQK B/ fejk fe eKro; B/ tzv B{z fJ; bJh ;theko ehsk, feT[Afe
b'e n?;k jh ukj[zd/ ;B. fJj wzr wzi{o ehsh rJh, feT[Afe s[;hA b'eK B/ fJzi ukfjnk. eKro; B/ fJj
wzr edh BjhA ehsh, gozs{ eKro; ftu iBsk dh BpI ;wMD dh :'rsk j?, T[;B/ wfj;{; ehsk fe ykb;k
ns/ fjzd{, d'tK dh fJ~Sk fJjh j?. sK fJj tzv d/ bJh f;~yK ns/ fjzd{nK dh nks[osk ;h. fi;B/ rKXhih
Bz{ ftnoE, fdPkjhB ns/ n:'r pDk fdsk ;h, rKXhih iB B/sk ;h ns/ iB B/sk dh T[; tes nfjfwns
jh eh ofj iKdh j?, id T[;dk iB jh T[;dk nB[;oB eoB s'A fJBeko eo d/t/< eh T[j ;zgodkfJesk
d/ fybkc nzd'bB ;zgodkJe iBsk d/ pb T[s/ S/Vd/, sK T[BQK dh rZb ;[DB tkbk e"D ;h< ekoD, T[BQK
d/ nkgD/ b'eK ftu ;zgodkfesk tV rJh ;h. rKXhih eKro; d/ B/sktK dh ntj/bBk sK eo ;ed/ ;h,
fit/A fe T[BQK B/ 1942 ftu ehsk ;h, id T[BQK B/ d/fynk fe ;wK ;zxoP d/ bJh ;jh j? . b/feB sd T[j
tv/ g?wkB/ T[s/ e[M BjhA eo gkT[Ad/. n?BHe/H p'; B/ id T[BQK Bz{ fejk fe T[j fJe nB[e{b ;fEsh T[sgzB
eoB, sK rKXhih B/ fJwkBdkoh Bkb n;woEsk d;h. T[BQK dk ftP/P r[D, T[BQK d/ nkgD/ jh PpdK ftu,
fJjh ;h fe T[j ;fji fposh Bkb fJj ikD gkT[Ad/ ;B fe b'eK d/ fdbK Bz{ eh wE fojk j? ns/ i' uhI

164 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY