Page 169 - DHIS204_DHIS205_INDIAN_FREEDOM_STRUGGLE_PUNJABI

fJekJh^10L okPNoh nzd'bB ns/ Gkosh ;[szsosk
fJekJh^10L okPNoh nzd'bB ns/ Gkosh ;[szsosk
fJekJh^10L okPNoh nzd'bB ns/ Gkosh ;[szsosk
fJekJh^10L okPNoh nzd'bB ns/ Gkosh ;[szsosk
fJekJh^10L okPNoh nzd'bB ns/ Gkosh ;[szsosk
Bkb ekBz{B ns/ ftt;Ek dh ;fEsh ftrV u[eh ;h. fJj nPzek ;h fe fes/ n?;h yokp ;fEsh Bk g?dk BØN
j' ikJ/ fi; ftu fB:zsoD dk T[sodkfJst sK j't/ go T[; Bz{ fBGkT[D dh :'r Bk oj/. gqPk;fBe
;/tk ns/ ;?fBe dbK ftu pj[;zfynk ftu nfXekoh ;zgodkfJe r[NK ftu tzv u[e/ ;B. fJfsjk; dh
ftvzpDk ;h fe ;zgodkfJesk fi;Bz{ fpqfNP Pk;eK B/ nkgDh ;fEsh Bz{ fdqV pDkT[D d/ bJh ngDkfJnk
;h, j[D T[BKQ d/ ;woki d/ nzs dh xVh B{z j'o bkr/ b? nkJh.
Bshik fJj j'fJnk fe eKro; fonkfJsK fdzdh rJh b/feB ;zgodkfJe PeshnK dh BhAj ewI'o g?D dh pikJ/
j'o fdaqV j[zdh rJh. w[;fbw bhr dh ;cbsk s'A gqGkts j'e/ ns/ fInkdk w[;bwkB T[BQK dh Sso–SkfJnk ftu
nkT[D br/ ;h. fizBk B/ id d/fynk fe eKro; M[e ojh j? sK T[BQK B/ nkgDh wzrK j'o tXk fdshnK. d{ih soc
fjzd{ B/sktK dkntk ehsk fe T[j jh fjzd{ fjsK d/ ;ozePe jB, fiBQK dk pfbdkB eKro; okPNoh J/esk d/ Bkw
s/ brksko eodh nk ojh j?. fJj gquko ekch ;cb fojk ns/ fjzd{ ;zgodkfJe s~sK dk gqGkt tfXnk.

eKro; ns/ tzv
eKro; ns/ tzv
eKro; ns/ tzv
eKro; ns/ tzv
eKro; ns/ tzv
b/feB eKro; B/ tzv feT[A ns/ fet/A wzi{o eo bJh< w[;fbw bhr fe;/ th ehws T[s/ nkgDk je b?D bJh
nV rJh ns/ fpqfNP ;oeko Bz{ nkgD/ jh pDkJ/ ikb ftu'A Bk fBeb gkT[D d/ ekoB T[BQK dh wzr B{z wzi{o
eoBk fgnk, fJj rb sK ;wM ftu nkT[Adh j?. b/feB Gkos dh nyzvsk ftu ftPtk; oyD tkbh eKro;
B/ tzv feT[A ;theko ehsk, fJj j[d th fJe w[Pfeb ;tkb j?. nkfyo r~b eh ;h fe Bfjo{ ns/ gN/b
B/ 3 i{B :'iBk dh tekbs ehsh ns/ eKro; ekoi;whsh ns/ (nfyb Gkosh) eKro; ;whsh B/ T[;d/
g~y ftu gq;skt gkfos eo fdsk< ;G s'A j?okBh dh r~b sK fJj j? fe rKXhih se B/ nkgDh w{e ;thfeqsh
d/ fdsh. feT[A< ;kfwnktkdhnK ns/ rKXhtkdhnK, d'tK B/ wzfBnk j? fe Bfjo{ ns/ gN/b B/ tzv B{z fJ;
bJh ;theko ehsk, feT[Afe ;~sk dk fJzsIko T[BQK bJh n;fjB j' fojk ;h. fejk iKdk j? fe fJ; bJh
T[BQK B/ rKXhih dh ;bkj Bz{ nDd/yk eo fdsk. fi; Bkb rKXhih fJzB/ d[yh j'J/ fe T[BQK dh j'o ihT[D
dh fJ~Sk ysw j' rJh. b/feB fco th T[BQK B/ ;zgodkfJe Bcos dk fJe~fbnK jh w[ekpbk ehsk, fi; dh
gqPz;k ftu wkT[ANp/NB B/ T[BQK Bz{ fJe “tBw?B pkT[Avoh c'o;” fejk.
fJ; ;zdoG ftu fJj G[bk fdsk iKdk j? fe 1947 ftu Bfjo{, gN/b ns/ rKXh d/ ;kjwD/ tzv Bz{ ;theko eoB
d/ f;tkJ/ e'Jh j'o o;sk th BjhA ofj frnk ;h. feT[Afe eKro; w[;fbw iB;w{j B{z okPNoh nzd'bB ftu BjhA
fyu ;eh ;h ns/ w[;fbw ;zgodkfJesk d/ itko B{z o'e gkT[D ftu n:'r ;kps j'Jh ;h, fJ; bJh j[D T[;d/
e'b ftebg jh eh ;h< eKro; dh ftcbsk 1046 d/ u'DK ftu fJedw ;kc j' u[eh ;h. fJBQK u'DK ftu bhr
B{z 90 gqshPs w[;fbw ;hNK fwbhnK ;B. sK eKro; fizBk d/ fybkc nkgDh bVkJh 1946 ftu jh jko u[eh
;h, gozs{ id ebe~sk ns/ oktbfgzvh dh ;VeK T[s/ ns/ B'nkykbh s/ fpjko d/ fgzvK ftu ;zgodkfJe dzr/ c[N
gJ/, sK T[;B/ nkgDh jko ;theko th eo bJh. i{B 1947 se eKro; d/ B/sk wfj;{; eoB br/ ;h fe ;~sk
d/ s[ozs j;sKsoD Bkb jh fJj ;zgodkfJe gkrbgB o'fenk ik ;edk j?. nzsfow ;oeko dh ngzrsk B/ th
gkfe;skB Bz{ fJe ngfojkfon tk;sftesk pDk fdsk. nfyb Gkosh eKro; ;whsh dh p?me ftu 14 i{B
1947 B{z gN/b B/ fejk fe n;hA fJ; ;ukJh s'A d{o BjhA Gi ;ed/ fe gzikp, pzrkb ns/ nzsfow ;oeko ftu
gkfe;skB dh ;EkgBk j' u[eh ;h ns/ T[;B/ ezw eoBk P[o{ eo fdsk j?. nzsfow ;oeko d/ :[Xy/so ftu pdb
ikD Bkb Bfjo{ th j?okB ;h. wzsoh b'e nkg; ftu sz{–sz{ w?A–w?A eod/, ns/ nbr–nbr p?meK ftu fBoDk
eod/. fJ;bJh p?meK s'A pud/ ofjzd/ ns/ fbnkes nbh yK, fiBQK d/ e'b ft~s ftGkr ;h, d{i/ ftGkrK d/ ezw
ftu o[ektN gkT[Ad/. rtoBo bhr dk ;kE d/ oj/ ;B, gqKse ;oekoK fBPfeqn ;h, pbfe fes/–fes/ dzfrnk
ftu y[d th Pkwb ;h ns/ b'e wko/ ik oj/ ;B. Bfjo{ B{z br fojk ;h fe nro fJBQK uhIK Bz{ nzsfow ;oeko
o'e BjhA gk ojh j?, sK fco T[; ftu ;kv/ pD/ ofjD dk eh noE j?< ;~sk d/ j;sKsoD Bkb xN s'A xN fJzBk
s/ j'J/rk fe fJe n?;h ;oeko pD/rh i' ;uw[u fB:zsoD eo ;e/.

d' v'whfBnw okiK Bz{ ssekfbe ;~sk j;sKsoD dh :'iBk ;theko eoB dk fe j'o ekoD ;h. fJ; Bkb
Gkos d/ ftyzvheoB dh nPzek BPN j' iKdh, feT[Afe fJ; :'iBk ftu gqqKsK ns/ fonk;sK Bz{ nbr s'A
;[szsosk d/D dh rb BjhA ;h. pknd ftu j'fJnk th fJjh–nkgDh swkw nfB~Sk d/ pkti{d fonk;sK B{z
fJ; iK T[; d/P ftu Pkwb j'Dk fgnk. fJj e'Jh wkw{bh T[gbpXh BjhA ;h. fonk;sK nro nkgDk ;[szso
j'Ad pDkJ/ oydh, sK Gkos dh J/esk d/ bJh T[j gkfe;skB s'A th tvk ysok ;kps j[zdh.

163

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY