Page 183 - DPOL202_COMPARATIVE_POLITICS_AND_GOVERNMENT_PUNJABI

s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
BØN ekwB; ;Gk ekoiekb gzi ;kb j?, gozs{ T[;Bz{ fJ; s'A gfjbK th Gzr ehsk ik ;edk j?, iK ;z;dh
nfXfBnw (Parliamentary Act) d/ d[nkok fJ;dk ekoiekb tXkfJnk ik ;edk j?. ekwB; ;Gk nkgD/
w[yh iK ;Gk d/ w[yh (Speaker) d/ nB[Pk;B ftu ekoi eodh j?. fJ;dh w[~y–w[~y PeshnK ns/ feqs fJ;
soQK jBL

ftXh fBowkD
ftXh fBowkD (Legislation)L LL L ekwB; ;Gk dk w[~y ekoi ftXh fBowkD iK ekBz{B pDkT[Dk j?. ;z;dh
ftXh fBowkD
ftXh fBowkD L
ftXh fBowkD
nfXfBnw 1911 d/ nB[;ko, XB ftX/ne (Money Bills) ekwB; ;Gk s'A jh P[o{ ehs/ ik ;ed/ jB. T[E/
gkfos j'D d/ pknd fJBQK Bz{ bkov ;Gk ftu G/fink iKdk j?. gozs{ bkov ;Gk fJBQK Bz{ fInkdk s'A fInkdk
fJe wjhB/ se o'e ;edh j?. fJ; soQK d/P dh ft~s ftnt;Ek (Finances) go ekwB; ;Gk dk g{oB
fBnzsoD j?.
;kXkoD ftX/ne fe;/ th ;dB s'A P[o{ ehs/ ik ;ed/ jB, gozs{ fInkdk wj~stg{oD ftX/ne ekwB;
;Gk s'A jh P[o{ ehs/ iKd/ jB. e'Jh th ftX/ne d'tK ;dBK ftu gkfos j'D d/ pknd okieh ;wB[wfs
(Royal Assent) d/ bJh G/fink iKdk j?. fJj ;wB[wfs fwbD d/ pknd T[j ekBz{B pD iKdk j?.
;kXkoD ftX/ne B{z bkov ;Gk fInkdk s'A fInkdk fJe ;kb se o'e ;edh j?. 1949 d/ ;z;dh
nfXfB:w d/ nB[;ko, i/ ekwB; ;Gk fe;/ ;kXkoD ftX/ne B{z fJe ;kb d/ ;w/A d/ nzdo brksko d'
nfXt/PK ftu gkfos eo d/D sK fJj ekBz{B pD ikJ/rk, Gb/ jh T[; T[s/ bkov ;Gk dh nkfrnk Bk
fwb//. fJ; soQK ftXh fBowkD dh gqfenk ftu ekwB; ;Gk dh fJ~Sk Bz{ gqtosk gqkgs j?. fi~E/ se
XB–ftX/ne dk ;zpzX j?, bkov ;Gk T[;Bz{ fInkdk s'A fInkdk fJe wjhB/ se o'e ;edh j?. i/ T[j fJ;
Bz{ ;w/A ftu gkfos BjhA eodh sK T[; Bz{ okieh ;wB[wfs d/ bJh G/fink ik ;edk j?, i/eo T[j fJ; Bz{
nkgDh f;ckoPK (Recommendations) d/ Bkb tkg; eo fdzdh j? sK ekwB; ;Gk T[BQK Bz{ wzBD iK Bk
wzDB d/ bJh g{oh soQK ;[szso j? fJ; soQK ft~sh wkwfbnK ftu ekwB; ;Gk dh PeshnK ;ot'gkfos jB.

XB–ftX/ne
XB–ftX/ne
XB–ftX/ne (Money Bill)L ekBz{B pDkT[D dk fJj gq;skt iK ftX/ne fi;d/ nzsors ;oekoh you
XB–ftX/ne
XB–ftX/ne
(Government Expenditure) d/ bJh nB[w'dB ns/ nfXeko gqkgs ehsk iKdk j?. ;z;dh gqDkbh d/
nzsors XB–ftX/ne gq;s[s eoB dk nfXeko e/tb ;oeko dk j?, ns/ ;G s'A gfjbK ;z;d iK ftXkBwzvb
d/ EbV/ ;dB (Lower House) ftu jh gq;s[s ehsk ik ;edk j?.
;w/A d/ Bkb ekwB; ;Gk dhnK eJh PeshnK wzsohwzvb (Cabinet) d/ j~EK ftu ubhnK rJhnK jB. j[D
fJj ;dB e'Jh ekBz{B pDkT[D ftu gfjb BjhA eo ;edk. fInkdkso ftX/ne ;oeko nkg gq;s[s eodh
j?, ns/ ;dB dh ;w/A ;koDh (Time Table) T[s/ th ;oeko dk fBnzsoD ofjzdk j?. ;oeko ;ko/ wkwfbnK
B{z ftPtk; dk wkwbk pDk b?Adh j?. ;' fe;/ th w;b/ T[s/ ;dB ftu :E/PN pj[ws Bk fwb gkT[D T[s/
T[j fsnkr g~so d/D d/ bJh fsnko ofjzdh j?.

gqPk;B dh fBrokBh
gqPk;B dh fBrokBh
gqPk;B dh fBrokBh (Supervision of Administration)LL LL L ekwB; ;Gk ;oeko d/ ;ko/ ezw–eki dh
gqPk;B dh fBrokBh
gqPk;B dh fBrokBh
fBrokBh eodh j?, wzsoh wzvb sd'A se nkgDh gdth s/ pfDnk ofj ;edk j? id se T[j ekwB; ;Gk
ftu pj[ws dk ftPtk; gqkgs j't/. ;' ekwB; ;Gk dh feqgkfdqPNh gqkgs eoB d/ bJh fBozso ;ir ns/
isBPhb ofjzdh j?.
ftX/ne T[s/ tkd–fttkd d/ ;w/A ftg~y (Opposition) d/ w?Apo ;oeko dh BhshnK ns/ T[;dh ekoi–
e[Pbsk dh fs~yh nb'uBk eod/ jB. T[;dk T[g:[es T[Zso d/Dk ;zpX wzsoh dk dkfJst j?.
gqPB–ekb (Question Hours) d/ d"okB ekwB; ;Gk d/ w?Apo wzsohnK s'A T[BQK d/ ftGkrK d/ ezw–eki d/
pko/ ftu gqPB g[~S ;ed/ jB. T[BQK Bz{ ;zs[PN eoBk wzsohnK dk coI j?.

r?o–;oekoh w?Apo ;kotifBe wj~st d/ nfs Io{oh wkwfbnK (Matters of Urgent Public Importance)
dh uouk d/ bJh ;dB gq;skt iK ezw o'e' gq;skt (Adjournment Motion) oy e/ ;oeko dhnK rbshnK
dk godkckP eo ;ed/ jB.
ftg~y d/ w?Apo nB[dkB–wzrK T[s/ eN"sh gq;skt (Cut Motion) gq;s[s eoe/ ;oekoh ftGkrK dh eN[
nb'uBk eo ;ed/ jB, iK nftPtk; gq;skt (No-Confidence Motion) gq;s[s eoe/ ;oeko Bz{ frokT[D
dh e'fPP eo ;ed/ jB.

178 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY