Page 178 - DPOL202_COMPARATIVE_POLITICS_AND_GOVERNMENT_PUNJABI
P. 178
fJekJh^7L ;zftXkfBe ;zouBk–ekoigkfbek
fJekJh^7L ;zftXkfBe ;zouBk–ekoigkfbek
fJekJh^7L ;zftXkfBe ;zouBk–ekoigkfbek
fJekJh^7L ;zftXkfBe ;zouBk–ekoigkfbek
fJekJh^7L ;zftXkfBe ;zouBk–ekoigkfbek
• pq'rB BØN
pq'rB
pq'rB
pq'rB B/ fejk j? fe “nwoheh okPNohgsh ft~u fpqfNP ;wokN ns/ gqXkBwzsoh d'jK d/ gd Pkfwb
pq'rB
jB.@ noEks okPNogsh dh s[bBk fpqfNP ;wokN ns/ gqXkBwzsoh d'jK Bkb ehsh iKdh j?. fpqfNP
;wokN d/ ;[fdqP nwohek dk okPNogsh th oki dk gqXkB j?. Uj ;oeko d/ ‘r"otg{oD * Gkr dk
nfXPmksk j?. fit/A fe bk;eh B/ d~f;nk j? fe okPNogsh ;wokN s'A nfXe ns/ x~N d't/A jh j?. nfXe
fJ; noE ft~u j? fe T[;dh ekoigkfbek PeshnK tk;sfte jB. id'A fe fpqfNP ;wokN e/tb BKwkso
dk iK ;zftXkfBe gqXkB j?. fpqfNP ;zftXkB ft~u f;XKse o{g Bkb, ;wokN ft~u ;G ekoigkfbek
PeshnK fBfjs jB, gqzs{ Uj jo ekoi wzsoh wzvb dh ;bkj Bkb eodk j?, i' ;wokN d/ gqsh T[ZsodkJh
jB. efjD dk noE fJj j? fe fttjko ft~u ;wokN dhnK ;kohnK PeshnK dk gq:'r wzsoh wzvb eodk
j?. wzsoh wzvb jh tk;sfte ekoigkfbek j?. fJ;d/ ftgohs nwohek dk okPNogsh f;oc ;zftXkfBe
gqXkB BjhA pbfe tk;sfte gqXkB j?.
• cqK; d/ okPNogsh Bkb th nwoheh okPNogsh dh s[bBk ehsh ik ;edh j?. u"E/ rDszso d/ nzsors
nwoheh okPNogsh dh s[bBk ft~u cqK;h;h okPNogsh dh ;fEsh pj[s ewI'o ;h, gqzs{ gzuw rDszso
ft~u T[;dh Pesh ft~u pj[s tkXk j'fJnk j?. nwohek d/ okPNogsh dk fBotkuB fJ~e fBotkue wzvb
d[nkok j[zdk j?. id'A fe u"E/ rDszso cqK; d/ okPNogsh dk fBotkuB cqK; dh ;z;d d/ d'jK ;dBK d/
;z:[es nfXt/PB d[nkok j[zdk j?. gqzs{ gzit/A rDszso ft~u okPNogsh dk fBotkuB fJ~e fBotkue wzvb
d[nkok j't/rk, fi; ft~u ;z;d d/ w?Apo, ;w[zdo gko d/ gqd/PK dh ftt;Ekfgek d/ iBob e"Af;b d/ w?Apo
ns/ BrogkfbektK d/ fBotkfus gqshfBXh j'Dr/. fJj gqDkbh cqK;h;h okPNogsh d/ gqGkt Bz{ nfXe
ftnkge pDkUAdh j? ns/ T[; d/ gd Bz{ okPNoh wj~st gqdkB eodh j?.
• fi~E/ s~e ekoi ftXh dk gqPB j?, nwoheh okPNogsh dk fBotkuB 4 ;kb bJh j[zdk j? id'A fe u"E/ ns/
gzit/A rDszso d/ okPNogsh dh gd^ntXh 7 ;kb j?.
• fpqfNP gqXkBwzsoh ns/ nwoheh okPNogsh dh s[bBk fJ~e nD^T[g:[es, gqzs{ o'ue ftPk j?. ;oeko d/
nb~r gqeko ns/ PeshnK dk buhbk o{g fJ; gqeko dh s[bBk Bz{ ifNb pDk fdzdk j? ns/ ftdtkBK ft~u
fJ~ews BjhA j' ;edk j?. oki/ fwUoki/ fwU d/ ws ft~u, “fpqfNP gqXkBwzsoh dhnK PeshnK J/BhnK ft;fsqs
oki/ fwU
oki/ fwU
oki/ fwU
jB, fe ftPt d/ fe;/ j'o ;zftXkfBe Pk;B Bz{ UBhnK PeshnK gqkgs BjhA, fJ~E'A s~e fe nwohek d/
pqkJh;
pqkJh; B/ fejk j? fe, “nwohek d/ okPNogsh dk gd ftPt dk
pqkJh;
okPNogsh Bz{ th BjhA.@ d{i/ gk;/ pqkJh; pqkJh;
;ot^T[Zu gd j?.@
• bk;eh
bk;eh
bk;eh B/ fJBK d'jK gqshe{b ftukoXkoktK d/ w~X dk wkor ngDkfJnk j?^ “nwohek dk okPNogsh
bk;eh
bk;eh
;wokN s'A x~N iK p/Ph d't/A j?.@ fJ; soK gqXkBwzsoh ns/ okPNogsh d/ ftP/ ft~u ftdtkB fJ~ews
bk;eh
bk;eh
bk;eh dk ftuko ;~u d/ nfXe fBeN j?.
BjhA jB ns/ fco th bk;ehbk;eh
• d't/A iBsk d/ gqshfBXh j[zd/ jB, d't/A gqikszso okiK ft~u ;ot';/tk jB. d'tK dhnK PeshnK ftnkge
jB, d't/A ftPt dhnK d' wjkB PeshnK d/ ekoigkfbek gqXkB jB, d't/A iBsk d/ gqsh T[ZsodkJh Pk;B
d/ ;zukbe jB ns/ d't/A :[ZX iK ;zeNekbh nt;Ek ft~u n;hfws nfXekoK dk gq:'r eo ;ed/ jB.
• u"E/
u"E/
u"E/
u"E/
u"E/ rDszso dk ;zftXkB fpqfNP ;zftXkB dh soQK g{oBsk ;z;dkswe (Parliamentary) ;h.
tk;sfte Pk;B–Pesh wzsohgfoPd d/ j~E ftu ;h. okPNogsh Bkw wkso dk iK ;zftXkfBe
n~p/ bks/
(Nominal or Constitutional) ekoigkfbek–gqXkB ;h. T[j PeshjhB ;h. n~p/ bks/ n~p/ bks/ B/ fJ; gd
n~p/ bks/
n~p/ bks/
dk fJewkso r[D Bg[z;esk d~f;nk j? gozs{ gzuw rDszso ftu okPNgsh dh ;fEsh ftu eqKshekoh
gfotosD j'fJnk j? fJ; ftu okPNogsh dh Pesh ftu ngko tkXk j'fJnk j? ns/ wzsohgfoPd ns/
;z;d dh PeshnK ftu jqk;. cqK; d/ fJe ;kpek gqXkBwzsoh w/Avhi cqK; d/ nB[;ko okPNogsh fJe
ntPkB[rs okik pDkfJnk frnk j? ns/ nfijhnK PeshnK gqdkB ehshnK rJhnK jB fiBQK ftu T[j
nkgD/ Bz{ fJe t?XkfBe nfXBkfJe pDk ;edk j?.
• 1946 JhH d/ ;zftXkB ftu okPNogsh gd d/ bJh :'rsktK (Qualifications) dk T[b/y BjhA ;h.
f;oc fJzBk fejk frnk ;h fe cqK; d/ fe;/ ;kpek okitzP dk tzPi fJ; gd bJh T[whdtko BjhA j'
;edk ;h. fJ; T[[gpzX dk T[d/P okiszso dh d[pkok ;EkgBk Bz{ o'eDk ;h. ;' okitzP d/ ftneshnK
Bz{ SZv e/ 18 ;kb s'A fInkdk T[wo tkbk e'Jh th ftnesh fJ; gd bJh yVk j' ;edk ;h. fInkdk
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY
173
