Page 176 - DPOL202_COMPARATIVE_POLITICS_AND_GOVERNMENT_PUNJABI

fJekJh^7L ;zftXkfBe ;zouBk–ekoigkfbek
fJekJh^7L ;zftXkfBe ;zouBk–ekoigkfbek
fJekJh^7L ;zftXkfBe ;zouBk–ekoigkfbek
fJekJh^7L ;zftXkfBe ;zouBk–ekoigkfbek
fJekJh^7L ;zftXkfBe ;zouBk–ekoigkfbek
;z;Ek Bz{ eqkT{B fejk ikD b~rk. n~i th ;wokN ftneshrs o{g Bkb eqkT{B gfjBdk j?. T[;/ d/ BK s/ BØN
oki d/ ;G ekoi j[zd/ jB. ftXkBsL ;G PeshnK dk ;o's th Ujh j?. gqzs{ fttjkfoe o{g ft~u UBK dk
gq:'r ;wokN ftneshrs o{g Bkb BjhA eodkl pbfe fJ~e ;z;Ek d/ o{g ft~u eodk j?.
• eqkT{B dh fJ~e j'o ftP/Psk fJj j? fe Uj ed/ wodk BjhA, UBk dk nzs BjhA j[zdk. Uj nftBkPh j?.
;wokN fJ~e ftnesh j?, Uj iBw rqfjD eodk j?. T[;dh w"s j[zdh j?. gqzs{ eqkT{B fJ~e ;z;Ek j?l fJ;
bJh Uj ed/ wodh BjhA pbfe ;EkJh j?.
• fBPeoP o{g ftu okik ns/ eqkTB (King and Crown) ftu d' gqw[Zy G/d jB. gfjbk, okik fJe
ftnesh j?l b/feB eqkT{B fJe ;z;Ek j?. okik wodk j?, go eqkT[B ;EkJh j?. okik fdqPNwkB j?, eqkT{B
nfdqP j? d{ik okik eqkT{B dk fJe nzr j?. T[;d/ nbktk wzsoh gfoPd ns/ ;z;d fwb e/ eqkT{B dk
fBowkD eod/ jB – ;' eqkT{B dh PeshnK dk T[g:'r okik nkw iB–;kXkoD d/ gqshfBXhnK d[nkok
eodk j?.
• ;z:[es oki nwohek ft~u PeshnK d/ ftGkiB d/ f;XKs Bz{ ngDkfJnk frnk j?. ekoigkfbek,
ftXkfJek ns/ fBnKgkfbek fszBK ftGkrK Bz{ nb~r nb~r o~fynk frnk j?. fco th fJ; f;XKs Bz{ g{o/ s"o
s/ bkr{ BjhA ehsk ik ;edk. fJzrb?Av ft~u sK fJ; f;XKs Bz{ e'Jh wj~st BjhA fd~sk frnk. T[ZE/
ekoigkfbek ns/ ftt;Ekfgek Bz{ fJ~e d{i/ s'A nfGzB o~fynk frnk. ftXkfJBh Pesh ;z;d^;fjs
;wokN d/ j~EK ft~u j?.
• fJj gfofB:w ;wokN d[nkok bkov ;Gk ns/ ekwBI ;Gk w?ApoK dh nkfrnk ns/ UBK d/ nfXeko Bkb
gkfos ehsk ikdk j?. fJ~E/ ;wokN dk wsbp eqkT{B s'A j?. fJ; bJh eqkT{B okPNoh ftXkB wzvb dk
nfGzB nzr j?. T[; dh ;thfeqsh ;zftXh gkfos j'D bJh Io{oh j?. e'Jh th ftX/fJe T[d'A s~e ;zftXh
g[;se ft~u doi BjhA j' ;edk id s~e fe ;wokN T[; s/ j;skyo Bk eo/. ;wokN Bz{ ;z;d gkfos fe;/
ftX/fJe dh ;thfeqsh gqdkB eoD iK T[;d/ gqshfBP/X dk nfXeko j?. gqzs{ Uj gqshfBP/X^ nfXeko nkg/
b[gs j' frnk, 1707 JhH s'A pknd fJ; dk gq:'r ed/ BjhA j'fJnk.
• eqkT{B Bz{ fBnK dk ;o's fejk iKdk j?. fJ; fJfsjkf;e eEB dk noE j? fe ;wokN dk ;dftt/e
fBnKftt;Ek ft~u nzfsw tke j?. gqzs{ j[D fjj eEB fttjkfoesk s'A d{o j?. j'o d/PK dh soK fJzrb?Av
ft~u th ;[szso fBnKgkfbek d/ f;XKs Bz{ ngDkfJnk frnk j?.
• fpqN/B dh j'o ;;EktK dh soQK fpqfNP gqXkBwzsoh dk gd th nke;fwe xNBktK dk Bshik ns/ ;zi'r dh
rZb (A Child of chance) j?. fJ; gd dh T[sgsh gqEktK d/ d[nkok j'Jh. fJ;dh ;fEsh d/ pko/ ftu
fe;/ th gfofBnw iK ;zftXkB ftu e[M fieo BjhA j?. fJB'to tzP d/ Pk;B ekb ftu tkbg'b dh w[yh
ns/ ;zukbB eoB dk nt;o fwfbnk. fJ; gqeko tkbg/N gfjbk gqXkB wzsoh pfDnk. gozs{ T[;Bz{
fInkdkso b'e gfjbk wzsoh (First Minister) jh efjzd/ jB. gqXkB wzsoh dh gdth b{Jh u"dth d/
Pk;B ekb d/ gqkJhw fwfB;No dh Beb d[nkok ngDkJh rJh.
• pj[ws db dk B/sk ;zftXkBsk gqXkBwzsoh dh fB:[esh ;wokN d[nkok j[zdk j?. gozs{ dbrs ;oeko
d/ ftek; B/ fJe gqEk ubk fdZsh j?, ;wokN b'e;Gk ftu fBotkfus pj[;zfyns okiBhfse db d/
wkB:'r B/sk Bz{ gqXkBwzsoh dh gdth rqfjD eoB ns/ wzsohwzvb fBowkD d/ bJh nkwzfsqs eodk j?.
• fco th e[M nfijhnK gfo;fEshnK jB id ;wokN fBih fBoD/ (Discretion) d/ nB[;ko ekoi eo
;edh j?. ;G s'A gfjbK nfijh gfo;fEsh sd T[sgzB j[zdh j? id gqXkBwzsoh fJ; rZb dk ;p{s S~v/
fpBk fe db fe;Bz{ T[ZsokfXeko pDkT[Dk ukj[zdk j?, fsnkr–g~so d/ fdzdk j? iK pj[ws db dk e'Jh
;gPN ns/ fBPfus B/sk BjhA j?. gozs{ fJj nfXeko nfijk j? fi;dk ;cb gq:'r fJ; rZb s/ fBoGo
eodk j? fe ;wokN d[nkok BkwId okiBhfsr PeshPkbh ;oeko dk feZE/ se fBowkD eo ;edk j?.
T[dkjoD bJh, 1880 JhH ftu bkov jkoNhrB T[dkotkdh db dk b'e;Gk ftu B/sk ;h ns/ rq/BtkJhb
T[;d/ bkov ;Gk ftu B/sk ;h, gozs{ db ftu rb?v;N'B th Pkwb ;h ns/ T[dkotkdh fiZs dk nBkdo
j'D d/ ekoD Gkth gqXkBwzsoh ;wfMnk iKdk ;h, go wjkokDh T[BQK Bz{ Bkg;zd eodh ;h. ;' jkoNhrNB
ns/ rq/BtkJhb Bz{ tkoh–tkoh nkwzfsqs ehsk frnkl go T[BQK B/ wzsohwzvb pDkT[D s'A fJBeko eo

171
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY