Page 168 - DSOC201_SOCIAL_STRUCTURE_AND_SOCIAL_CHANGE_PUNJABI

;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
BØN wkoe;tkdh Bkohtkd T[; g{ot ftukoXkok d/ gq;EkB dk ;ze/s eoBk j? i' Bkohtkd Bz{ poi[nk wzBD
s'A fJBeko eo fdzdk j?. ;otjkok tor dh wkoe; dh gfoGkPK ftu fBPfus o{g Bkb fJ;sqhnK
ftu o{uh ;hwKsoh j?. J/Afib d[nkok fJ;sqhnK d/ dwB B{z ;zgsh dk ftPt fJfsjk;e gqGkt wzB
e/ ftnkfynk Bz{ gfoPfeqs eo fbnk frnk j?.

J/Afib dh wkBsk ;h fe fJ;sqh gokXhBsk fBih ;zgsh d/ T[d/ ns/ T[sgkdB d/ ;kXBK d/ ;tkwhst
dk gqshcb j?. g[oP d/ n;wkB fJ;saqh dk ezw ‘T[g:'r’ (use) w[~b sK oydk j?, gozs{ T[;dk
‘nkdkB^gqdkB’ (Exchange) w[~b BjhA j[zdk. fJ; bJh g[oP fJ;sqh dh ng/ePk fInkdk PeshnK
dk ;tkwh j[zdk j? iK fco fJ; gqeko fejk ik ;edk j? fe fJ;sqh dk dwB T[;d/ w[cs ftu ehs/
rJ/ rqfj ezw d/ ekoD ehsk iKdk j?. nkw{b gfotosBtkdh Bkohtkd (Radical Feminism) Gkt/A :"B
;wkBsk ftu ftPtk; oydk j? go fJj Pqw d/ gozgokrs ftGkiB Bz{ n;theko eoBk j?. fJ;dh
wksk j? fe fbzr G{fwek Bk f;oc i?fte ekoeK dk cb j?, pbfe fJj ;z;feqsh dk th cb j?. fJj
ftukoXkok w[es :"B ns/ wksk^fgsk d[nkok pZfunK dh ;z:[es d/yGkb ftu ftPtk; oydh j?. fJ;
gqeko T[BhAthA Pskpdh ftu id wkoe;tkdhnK B/ fJ;sqhnK d/ gqPB T[Zs/ tkd^fttkd Bz{ fBPfus
w'V gqdkB ehsk (fe fJ;sqhnK dk dwB T[sgkdB d/ g{zihtkdh sohe/ dh ftP/Psk j?), j[D T[j fInkdk
wkBtsktkdh fdqPNhe'D s'A ftnkfynk gq;s[s eo oj/ jB. fJ;d/ nbktk ;wekbhB Bkohtkd
(wkoe;tkdh ns/ gfotosBtkdh) dk T[d/ Bt/A tkwgzE (New Left) ns/ 1960 d/ dPe d/
ftfdnkoEh nzd'bB dk gqshcb j?.

T[go fbyhnK ftukoXkoktK dh gqPm G{wh ftu fJj fejk ik ;edk j? fe Gkos ftu fJ;sqhnK dh
;fEsh ftu 1950 d/ pknd s'A io{oh ;[Xko j'fJnk j?. ;zouBkswe ns/ ;K;feqfse d'tK jh gqeko
d/ gfotosB fJ;sqhnK Bk f;oc f;fynk, o'Irko ns/ okiBhfse Gkrhdkoh ftu pokpo nt;o
gqdkB ehs/ jB. fi; Bkb T[j nkgDh ;w~f;nktK ftu fInkdk o{uh b? ;eD. fJ;d/ nbkt fJ;
rZb Bz{ th fInkdk nB[Gt ehsk ik fojk j? fe nB[;zXkB, okPNoh Bhsh, ns/ fJ;sqhgoe g'qrokwK
d/ ftu fJe skbw/b j'Dk ukjhdk j?. fJ;sqhnK d/ Bht/A g~Xo d/ ekoDK d/ nfXn?B ns/ jo/e y/so
ftu T[BQK d/ nfXekoK dh o~fynk eoB d/ T[d/P s'A e/Ado ns/ oki ;oekoK B/ eJh ewhPBK dh fB:[esh
ehsh j?. e/Adoh ;oeko B/ d' nfij/ wj~stg{oB ewhPB 1971 s/ 1992 ftu fB:[es ehs/ ;B. 31
iBtoh, 1992 Bz{ wfjbktK d/ bJh okPNoh ewhPB dk rmB ehs frnk fi;dk T[d/P ;h, wfjbktK
Bkb ;zpzfXs wkwfbnK Bzz{ d/yDk, fJ;sqhnK d/ g~Xo dh iKu eoBK, eJh ftXkBK dk nfXn?B eoBk
ns/ T[BQk ftu ewI'o fpzd{nK s/ ykwhnK dh soc ;ze/s eoBk, wfjbktK d/ gqsh ehs/ rJ// G/dGkt
s/ fjz;k d/ ekoDK dk gsk brkT[Dk ns/ ;zGkfts T[gktK dk ftPb/PD eoBk.
fJ; b/ye dh XkoDk j? fe Gkosh wfjbk n~i th nkofEe o{g Bkb g[oP d/ gqG[st s'A w[es BjhA j?.
;wkfie, B?fse s/ wB'ftfrnkBe nk:kwK ftu th T[BQK dh ;fEsh g[oP d/ ;wo{g BjhA j?. fi; gqeko
T[j B"eoh eodh j?, xo dk ezw eodh j?, fJBK ;G d/ gqsh T[;dh fBPmk T[;d/ ihtB d/ ;o{g d/ ;zdoG
T[Zs/ fBoGo eodh j? id T[j nkgDk gq'Vsk tkbk ihtB nkozG eodh j?, sd T[;dk nshs T[; soQK BjhA
j[zdk fit/A g[oP dk j[zdk j?. ;wki d/ d[nkok T[;dk w[bKeD fpbe[b fGzB gfog/y ftu j[zdk j?. fJe tZvh
;zfynk ftu wfjbktK w[esh gqkgs eoB ftu n;cb ofjzdhnK jB feT[Afe T[j gozgokrs Bkoh irs
d/ x/o/ s'A pkjo BjhA fBeb gkT[AdhnK. T[BQK Bz{ Bk sK ;wki s'A jh ns/ Bk nkgD/ gsh s'A jh g[oPK d/
;wkB j'D d/ bJh io{oh ;jkfJsk fwbdh j?. fB;zd/j nZi th T[j g[oPK d/ nfsnkukoK dk fPeko jB.
fJ;sqhnK Bz{ nfXekoK s'A tzfus oyD d/ bJh t?neshe, nkofEe s/ iB;zfynk ;zpzX ekoe j' ;ed/
jB. t?neshe ekoeK dk ;zpzX T[BQK g[oPK d/ ftneshst dh ftP/PsktK s'A j? i' Bht/A p"Xe :'rsk
(I.Q.) oyd/ jB, i' nfte;s, e[zmk ns/ fBokPsk s'A ghVs j[zd/ jB ns/ i' fJ;sqhnK s'A n:EkoEtkdh
T[Zu nkPktK oyd/ jB ns/ nkPk eod/ jB fe T[j fBPfeqn ns/ d~p{ pDhnK ofjD. fi~E/ se nkofEe
ekoeK dk ;zpzX j?l Bht/A s/ wfXnw nkwdB torh wfjbktK Bz{ T[Zu nkwdB torh wfjbktK dh
ng/ePk nfXekoK s'A fInkdk tzfus ofynk iKdk j?l ns/ B"eohnK ftu Bht/A g~Xo dhnK B"eohnK
ftu brhnK wfjbktK Bz{ T[Zu gd tkbh B"eohnK ftu brhnK wfjbktK dh ng/ePk x~N nfXeko j[zd/

162 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY