Page 230 - DSOC201_SOCIAL_STRUCTURE_AND_SOCIAL_CHANGE_PUNJABI

;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
BØN • ‘;z;feqsheoB’ ns/ ‘g~SwheoD’ dh ntXkoDktK 1952 ftu n?wHn?BH ;qh fBtk; d[nkok d~yD Gkos
ftu e[or b'eK d/ ;wkfie ns/ Xkofwe ihtB d/ ftPb/PD ftu ftef;s j' rJh ;h. 20thA Pskpdh
d/ w~X se iksh dk nfXn?B iK sK ‘toD’ d/ nkXko T[s/ j[zdk ;h iK fco tzPkB[eqw ns/ nP[~Xsk
ns/ P[~Xsk dh XkoBktk d/ nkXko T[s/ gfo;fEsh d/ noEK ftu j[zdk ;h.
• ;qhfBtk; B/ ‘;z;feqsheoD’ Ppd Bz{ ‘pqkjwDheoD’ s'A fInkdk gqkEfwesk fdsh j?. T[BQK B/ fJ;d/
e[M ekoD fds/ jBL (1) ;z;feqsheoD Ppd ft;fsqs jB, idfe pqkjwDheoD Ppd ;zehoD s/ ;hws
jB. tk;st ftu pqkjwDheoD ;z;feqsheoD dh ftnkge gqfeqnk ftu Pkwb jB.
• ;z;feqsheoD B{z ;zGt pDkT[D tkb/ ekoe jBl T[fd:'rheoD, ftnt;kfJe rshPhbsk, ftef;s
;zuko ftnt;Ek, ;kyosk dk gq;ko ns/ g~Swh g'qfd:'freh. fJ; ftu j?okBh Bjh fe ;z;feqs
Xkofwe ftukoK dk fpqfNP ekb ftu j'fJnk. ;zuko ;kXBK d/ ftek; d/ Bkb ;z;fesheoD T[BQK y/
soK ftu ubk frnk i' gfjbK nrzw (inaccessible) ;B ns/ ;kyosk d/ ft;sko B/ fJ; gqfeqnk
Bz{ iksh ;z;soD ftu BhthA ikshnK se Bz{ nkGk; eok fdsk. ;qhfBtk; B/ fJe ftfPPN ekoe dk
T[b/y ehsk j?. fi; B/ BhthA ikshnK ftu ;z;feqsheoD Bz{ c?bkT[D ftu ;jkfJsk ehsh j?. fJj
(ekoe) j? eoweKvh (ritual) feqnktK s'A wzso T[ukoB dh nb~rsk fi;d/ ekoD pqkjwDK d/ ;z;eko ;ko/
fjzd{nK ikshnK ns/ nS{sK Bz{ th gqkgs j'J/ rJ/.
• ‘g~SwheoD’ Ppd Bz{ ‘nkX[fBeheoD’ Ppd dh ng/ePk n~Sk wzfBnk iKdk j?. id fe v/fBnb boBo,
j?o'bv rbv, fwbNB f;zro ns/ :'r/Ado f;zx B/ ‘nkX[fBeheoD’ Ppd Bz{ T[fus wzfBnk j? T[j
‘nkX[fBeheoD’ Bz{ ftneshgoe ns/ g~SwhekoD Bz{ t;s{goe wzBsk j? (;/whBko, 88, 1986L2).
nkX[fBeheoD ftu sEkefEs ‘byfPnK dh soe ;zrssk’ (rationality of Goals) Bz{ fBPfus BjhA
wzfBnk ik ;edk feT[Afe wkBt byP ehws tohnsktK (preferences) T[s/ nkXkos jB.
• nkX[fBeheoD d/ eJh nk:kw (dimensions) jB. fJ; Bz{ ;wki, ;w{j iK ftnesh d/ g~Xo T[s/
;wfMnk ik ;edk j?. fJ;Bz{ nkofEe nkX[fBeheoD, okiB?fse nkX[fBeheoD, ;wkfie nkX[fBeheoD,
seBheh nkX[fBeheoD, ;?fBe nkX[fBeheoD, g[fb; nkX[fBeheoD, f;fynk dk nkX[fBeheoD,
gqPk;fBe nkX[fBeheoD nkfd d/ o{g ftu th ;wfMnk ik ;edk j?. fJ; gqeko fJ; ntXkoDk dk
gq:'r ft;fsqs o{g ftu ehsk frnk j?.
• nkX[fBeheoD pj[s ifNb j? feT[Afe fJ; ftu ng/ePkfeqs Bt/A ;EkJh YKu/ dh io{os j[zdh j?, pbfe
nfij/ YKu/ dh th i' nkg Bz{ fBozso pdbdh dPktK ns/ ;w~f;nktK d/ nB[e{b pDk bt/. fJ;dh
;cbsk ;wki dh nKsfoe gfotosD dh ;woEsk T[s/ fBoGo eodh j?.
• nbkNk; d/ nB[;ko Gkos T[s/ g~Swh gqGkt dk gzi uoDK ftu ftt/uB ehsk ik ;edk j?. gfjbk
uoD f;ezdo dh fi~s d/ Bkb gqsho'Xh ;zgoe j? i' fe pknd dh PskpdhnK s'A tkfDie s/ tgko
Bkb Peshg{oD nkdkB^gqdkB d/ o{g ftu ;dhnK se ubdk fojk. d{ik uoD gzdoQth Pskpdh d/
nzs s'A nkozG j'fJnk id tk;e'fvrkwk ekbheN ftu nkT[D tkb/ ijkiK d/ Bkb 1498 JhH g{ot ftu
nkfJnk. e[M jh ;kbK ftu g[osrkbhnK B/ r'nk T[s/ nfXeko eo fbsk. gozs{ fJBQK g~Swh b'eK
dk gqGkt ng/ePkfeqs x~N fojk. shik uoD nkozG j'fJnk id Jh;N fJzvhnk ezgBh B/ nmkoQth
Pskpdh d/ nkozG ftu nkgDk Pk;B nkozG ehsk ns/ pknd ftu nmkoQthA Pskpdh d/ w~X se fpqfNP
;woki Gkos ftu ;Ekfg j' frnk Gkos ftu g~Swh ;z;feqsh d/ ft;kdko dk fJj gfjbk edw ;h.
u"ek uod nkozG j'fJnk T[BhAthA Pskpdh d/ nkozG ns/ T[fd:'rheoD eqKsh d/ nkrwB s'A. nzrq/iK
d[nkok e~u/ wkb d/ o{g ftu nkofEe P'PD s'A nkozG j'fJnk ns/ T[d'A s'A jh ;K;feqse ns/ ;wkfie
y/soK ftu th g~Swh ;z;feqsh dk tou;t nkozG j'fJnk. gzitK ns/ nzfsw uoD nkozG j'fJnk 1947
ftu Gkos dh okiB?fse ;[szsosk d/ Bkb.
• t?PtheoD dh gqfeqnk ;kv/ fJE/ j'o nfBnzso th nkofEe ;[XkoK d/ Bkb i[Vh j'Jh j?. nfws Gkd[Vhnfws Gkd[Vh
nfws Gkd[Vh
nfws Gkd[Vh
nfws Gkd[Vh
ns/ dhge BJhno efjzd/ jB fe Gkos ;oeko B/ fi; T[dkoheoD dh Bhsh Bz{ ngDkfJnk j? T[j nkgD/

224 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY