Page 104 - DSOC202_SOCIAL_STRATIFICATION_PUNJABI

ÃîÅÇÜÕ çð÷Åì³çÆ

æ¯óÆÁ» ìÔ°å ۯ໠ù Û¼â Õ¶ Ôð ÇÂ¼Õ ÇÕ¼åÅ Ôð ÇÂ¼Õ ÇòÁÕåÆ ñÂÆ Ö°¼ñ·Å ÔËÍ ì¶éà (Baines) é¶ ÇñÖÅ ÔË, TÜÅå B¯N
çÅ ÇÕ¼åÅ êð³êðÅ×å ÔË, êð ÇÂÃçÅ Áðæ éÔƺ ÇÕ À°Ã ÜÅå ç¶ ÃÅð¶ î˺ìð ÁÅêäÆ ð¯÷Æ-ð¯àÆ À°Ã¶ ÇÕ¼å¶ å¯º ÔÆ
ÕîÅÀ°ºçÅ ÔËÍU AH
F. ÇÃòñ Áå¶ èÅðÇîÕ ÁêÅÔÜê°äÅ (Civil and Religious disablities) - ÃèÅðé å½ð Òå¶ Áô°¼è ÜÅå»

ù é×ð çÆ ÃÆîÅ Òå¶ ð¼ÇÖÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ç¼Öä íÅðå Çò¼Ú é×ð Áå¶ ×ðÅî ç¶ Õ°¼Þ Õ° íÅ×» Çò¼Ú Û¯àÆÁ» ÜÅå» ç¶
ñ¯Õ ðÇÔ ÃÕç¶ ÔéÍ ÇÂÔ À°ñ¶Ö ÔË ÇÕ îðÅáÅ Áå¶ ê¶ôòÅò» ç¶ ôÅôéÕÅñ Çò¼Ú ê±éÅ é×ð ç¶ Á³çð Çå³é òܶ
ç°êÇÔð 寺 Ãò¶ð¶ 齺 òܶ å¼Õ îÔÅð Áå¶ î³× ÜÅå» ç¶ î˺ìð» ù ÁÅÀ°ä çÆ ÇÂ÷ÅÜå éÔƺ ÃÆ, ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂà Ã

ç½ðÅé À°é·» çÆ êðÛÅÂÆ ÁËéÆ ñ³ìÆ Ô³°çÆ ÃÆ ÇÕ ç±ð ìËáÅ À°µÚ ÜÅå çÅ ÇòÁÕåÆ òÆ ÁêÇòåð Ô¯ ÃÕçÅ ÃÆÍ ÃÅð¶
íÅðå Çò¼Ú ô±çð ÜÅå ç¶ ñ¯Õ» ù À°é·» ç¶ Ö±Ô» 寺 êÅäÆ íðé çÆ ÇÂ÷ÅÜå éÔƺ ÃÆ, ÇÜ毺 À°µÚ ÜÅå ç¶ ñ¯Õ êÅäÆ
íðç¶ ÃéÍ êìÇñÕ ÃÕ±ñ» Çò¼Ú ÚîÅð Áå¶ îÔÅð ÜÅå ç¶ ì¼ÇÚÁ» ù çÅÖñÅ éÔƺ ÇîñçÅ ÃÆÍ ô±çð ñ¯Õ ò¶ç-ê°ðÅé
çÅ ÁÇèÁËé éÔƺ Õð ÃÕç¶ ÃéÍ ÃòÅîÆ îÅèòðÅú ç¶ ÕÅñ Çò¼Ú ê¶ôòÅ ÃðÕÅð é¶ ÇÂÔ Çéïî ìäÅÇÂÁÅ ÃÆ ÇÕ,
ÇÕÀ°ºÇÕ îÔÅð ÁÇå ð³çð Ôé, ÇÂà ñÂÆ ìÌÅÔîä À°é·» ç¶ ÇòÁÅÔ Ã³ÃÕÅð éÅ ÕðòÅÀ°äÍ ô±çð î³çð» Çò¼Ú éÔƺ ÜÅ

ÃÕç¶ ÃéÍ ìÌÅÔîä ù î½å çÆ Ã÷Å éÔƺ Çç¼åÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÃÆÍ ÕËç çÆ ÃÇæåÆ Çò¼Ú À°é·» éÅñ ç±ÇÜÁ» éÅñ¯º Ú³×Å
òðåÅÀ° ÕÆåÅ Ü»çÅ ÃÆÍ
F.A.A òð× Áå¶ ÜÅå Çò¼Ú Á³ðå

À°µêð ÁÃƺ ÜÅå ÇòòÃæÅ ç¶ ñ¼Ûä» çÅ òðäé ÕÆåÅ ÔË, ܯ ÀèÅðé å½ð Òå¶ òð× çÆ èÅðéÅ Çò¼Ú éÔƺ êŶ Ü»ç¶Í
ÜÅå Áå¶ òð× ç¶ Çò¼Ú Á³åð ù Ãê¼ôà Õðç¶ Ô¯Â¶ îËÕÅÇÂòð (MacIver) é¶ ÇñÇÖÁÅ ÔË, TÜçÇÕ ê±ðòÆ
üÇíÁåÅò» ç¶ òð× Áå¶ ð°åò¶ çÅ î°¼Ö ÇéðèÅðÕ ÇòÁÕåÆ ÃÆ, ê¼ÛîÆ Ã¼ÇíÁåÅ Çò¼Ú èé ÃîÅé Áå¶ Ç÷ÁÅçÅ
îÔ¼åòê±ðé òð× ÇéðèÅðÕ å¼å ÔËÍ èé Üéî ÁÅôŠؼà î³éäï¯× ÇéðèÅðÕ ÔË, ÇÂÔ Ç÷ÁÅçÅ ò¼âÅ ÔË, ÇÂà ÕðÕ¶
ÇÂÃç¶ çÅÁÇòÁ» ù Ç÷ÁÅçÅ ÁÅÃÅéÆ éÅñ Ú°ä½åÆ Çç¼åÆ Ü»çÆ ÔËÍ ÇÂÔ ÒîÅåðÅÓ çÅ ÇòôÅ ÔËÍ ÇÂà Çò¼Ú ÒêÌÕÅðÓ ç¶

Á³åð êËçÅ éÔƺ Ô°³ç¶Í ÇÂÔ Á³åð Ö³âäï¯×, ÃæÅé Á³åÌäï¯× Áå¶ ÔÅÃñ Õðé ï¯× Ô°³çÅ ÔËÍ ÇÂà Çò¼Ú í¶ç çÆ
AI
ÁÇÜÔÆ ÃæÅÂÆ ð¶ÖÅ éÔƺ Ô°³çÆ ÇÜÔ¯ ÇÜÔÆ Üéî å¼æ ÇÖ¼Ú Çç³çÅ ÔËÍU òð× Áå¶ ÜÅå çÅ Á³åð Ãê¼ôà Õðç¶ Ô¯Â¶
ÁÅ×òðé Áå¶ ÇéîÕÅø é¶ ÇñÇÖÁÅ ÔË, TÕ°¼Þ ÃîÅÜ» Çò¼Ú ÇòÁÕåÆÁ» ñÂÆ ÃîÅÇÜÕ ñóÆ Çò¼Ú À°µêð Ü»

òÆÚ¶ ÜÅäŠǼկ ÇÜÔÅ éÔƺ ÔËÍ ÇÜ¼æ¶ ÇÂÔ Ã³íò ÔË, À°Ô ÃîÅÜ ÒÖ°¼ñ·¶Ó (Open) òð×» ç¶ ÃîÅÜ Ô°³ç¶ ÔéÍ ç±Ãð¶
ÃîÅÜ» Çò¼Ú ÁÇÜÔÅ À°åðÅÁ-ÚóÅÁ ؼà Ô°³çÅ ÔË, ÇòÁÕåÆ ÃÅðÆ À°îð À°Ã¶ ÔÆ òð× Çò¼Ú ðÇÔ³çÅ ÔË ÇÜà Çò¼Ú
À°ÃçÅ Üéî Ô°³çÅ ÔËÍ ÁÇÜÔ¶ òð× Òì³çÓ (Closed) òð× Ô°³ç¶ Ôé Áå¶ Ü¶Õð ÇÂé·» ÇòÚ Ç÷ÁÅçÅ ò³â ÕÆåÆ ÜŶ
B@
å» ÜÅå ÇòòÃæÅ çÅ ÇéðîÅä Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍU Üç òð× Ü¼çÆ ìä Ü»çÅ ÔË, å» À°Ãù Õ±ñ¶ ç¶ Áé°ÃÅð, ÜÅå ÕÇÔ³ç¶
ÔéÍ

òð× Áå¶ ÜÅå ç¶ êÌî°¼Ö Á³åð Ô¶á ÇñÖ¶ Ôé-
A. Ö°¼ñ·¶ ìéÅî ì³ç (Open vs. Closed) òð× ÜÅå ç¶ î°ÕÅìñ¶ Ç÷ÁÅçÅ Ö°ñ·Å Ô°³çÅ ÔËÍ ÇÔñð(Hiller)
é¶ ÇñÇÖÁÅ ÔË, Tòð× ÇòòÃæÅ Ö°¼ñ·Æ ÇòòÃæÅ Ô°³çÆ ÔËÍ Ü¶Õð çð÷Åì³çÆ Çò¼Ú ÇüèÆ ×åÆôÆñåÅ (Verticle

mobility) ì³ç Ô°³çÆ ÔË å» ÇÂÔ òð× ÇòòÃæÅ éÅ ðÇÔ Õ¶ ÜÅå ÇòòÃæÅ ìä Ü»çÆ ÔËÍU ÇÕÀ°ºÇÕ òð× Ö°¼ñ·Å Áå¶
BA
ñÚÆñÅ Ô°³çÅ ÔË ÃîÅÇÜÕ ×åÆôÆñåÅ Ãðñ Ô°³çÆ ÔËÍ îé°¼Ö ÁÅêä¶ À°µçî Áå¶ ÇîÔéå éÅñ ÁÅêäÅ òð× ìçñ
ÃÕçÅ ÔË Áå¶ À°µÚ ÃîÅÇÜÕ ð°åìÅ ÔÅÇÃñ Õð ÃÕçÅ ÔËÍ Ü¶Õð Õ¯ÂÆ îé°¼Ö î÷ç±ð òð× Çò¼Ú Üéî ñ˺çÅ ÔË å» À°Ã
ñÂÆ ÜÆòé íð À°Ã òð× Çò¼Ú ðÇÔäÅ Áå¶ À°Ã Çò¼Ú îðéÅ ÷ð±ðÆ éÔÆºÍ À°Ô ÜÆòé Çò¼Ú ÃøñåÅ Áå¶ èé ñÂÆ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 99