Page 109 - DSOC202_SOCIAL_STRATIFICATION_PUNJABI
P. 109
ÇÂÕÅÂÆ-F: ÜÅå (Caste)
B¯N D. éÃñÆ ô°¼èåÅ (Racial purity) - Á³åðÜÅåÆ ÇòÁÅÔ» Òå¶ ð¯Õ ñ×ÅÀ°ä éÅñ À°µÚ ÜÅå» çÆ éÃñÆ ô°¼èåÅ
ðð¼ÇÖÁÅ ìäÅÂÆ ð¼ÖçÆÁ» ÔéÍ ÇÂÃé¶ Ã³ÃÇðÕ ô°¼èåÅ Òå¶ ÷¯ð ç¶ Õ¶ ÃøÅÂÆ çÆ ÁÅçå» çÅ ÇòÕÅà ÕÆåÅ ÔËÍ
E. îÅéÇÃÕ ÇéðîÅä ù êÌíÅÇòå ÕðçÆ ÔË (Influences intellectual make-up) - ÇÂÔ ÇòÁÕåÆ çÆ
ì°¼èÆ çÆ ôîåÅ ù êÌíÅÇòå ÕðçÆ ÔËÍ ÇÕÀ°ºÇÕ ÜÅå ÇòÁÕåÆÁ» ù í¯Üä, óÃÕÅð Áå¶ ÇòÁÅÔ Ã³ì³èÆ ÜÅåÆ×å
Çéïî» ç¶ êÅñä çÅ Ô°Õî Çç³çÆ ÔË, ÇÂà ñÂÆ ðÅÜéÆåÕ Áå¶ ÃîÅÇÜÕ ÇòÇôÁÅ Òå¶ À°Ãç¶ ÇòÚÅð À°ÃçÆ ÜÅå êÌæÅ
寺 êÌíÅÇòå Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇÂà éÅñ Ãî±Ô» Çò¼Ú ìðÅìð çÆ íÅòéÅ çÅ òÆ ÇòÕÅà ԰³çÅ ÔËÍ
F. ç¶ô 状ÕåÅÕðé (Integration of Country) - òð× Ã³Øðô ç¶ òÅè¶ ç¶ ñÂÆ ÕÆå¶ Çìé» ÇÂÔ òð×
Ú¶åé çÅ ÇòÕÅà ÕðçÆ ÔËÍ ÇÂÃ é¶ òð× Ã³Øðô Áå¶ ×°¼à» ù Üéî Çç¼å¶ Çìé» ÇÔ³ç± ÃîÅÜ ç¶ çà ó×áé» ù Üéî
Çç¼åÅ ÔËÍ ò¼Ö ò¼Ö óÃÇÕÌåÆ ê¼èð» ç¶ ñ¯Õ» ù ÇÂ¼Õ ÔÆ ÃîÅÜ ù ó×áé Õðé çÆ ÇÂÔ Ãí 寺 À°µÚ Ü°×å ÃÆÍ ÇÂÃ
é¶ ç¶ô ù óØðÇôå éÃñ Ãî±Ô» Çò¼Ú ò³â¶ ÜÅä 寺 ìÚÅÇÂÁÅÍ ÇÂÃ é¶ íÅðåÆ ÃîÅÜ ù ÇÂà ÇòôÅñ Áå¶ ìÔ°-ð³×Æ
Ãî±Ô Çò¼Ú ¶ÕÆÕðé ÕÆåÅ Áå¶ ç¶ô ù ðð¼ÇÖÁÅ Áå¶ ñ×ÅåÅð ÇéôÇÚå ÁÅèÅð Çç¼åÅÍ ÇÜà Çò¼Ú ÃîÅÜ çÆ ÃÇæð
Áå¶ ÇòòÃÇæå ðÚéŠóíò Ô¯ ÃÕ¶Í
G. ò¼Ö-ò¼Ö ÕÅð÷» çÆ ÇòòÃæÅ (Provides for various functions) - ÇÂÔ ÃîÅÇÜÕ ÜÆòé ñÂÆ ò¼Ö ò¼Ö
÷ð±ðÆ ÕÅð÷» Têó·ÅÂÆ å¯º ñËÕ¶ ÃøÅÂÆ å¼Õ, ôÅôé 寺 ñË Õ¶ Øð¶ñ± öòÅ å¼Õ çÅ êÌì³è ÕðçÆ ÔË Áå¶ ÇÂÔ ÇòòÃæÅ
èÅðÇîÕ ÇòÕÅà Õðî ÇÃè»å Çò¼Ú ÇòôòÅà çÆ ê°ôàÆ ñË Õ¶ ÕðçÆ ÔË, ÇÜà éÅñ ÕÅð÷» ç¶ ÁÜÆì ò³â ù òÆ Ã³ÃÅð
çÅ çËòÆ ÇòèÅé ÃîÞ Õ¶ ÃòÆÕÅð Õð ÇñÁÅ Ü»çÅ ÔËÍU ÇÂÔ ï±ðêÆÁé òð× ÇòòÃæÅ çÆ À°îÆç Ç÷ÁÅçÅ À°µåî-
ÇîÔéå-ò³â çÆ ÇòòÃæÅ ÕðçÆ ÔËÍ
H. óÃÇÕÌÇåÕ øËñÅú (Cultural diffusion) ÜÅå ÇòòÃæÅ Ãî±Ô ç¶ Á³çð óÃÇÕÌÇåÕ øËñÅú Çò¼Ú ÃÔÅÇÂåÅ
ÕðçÆ ÔËÍ ÜÅå êÌæÅ, ÇòôòÅÃ, Ô°éð, ÇòÀ°ÔÅð Áå¶ ÇÕ¼åÅ ðÔ¼ÃîÂÆ ÇÂ¼Õ êÆó·Æ 寺 ç±ÜÆ êÆó·Æ ù ÃæÅé Á³åðé Ô¯
Ü»ç¶ ÔéÍ ÇÂà å𷻠óÃÇÕÌåÆ ÇÂ¼Õ ï°¼× Çò¼Ú êÔ°³Ú Ü»çÆ ÔËÍ
I. ÃîÅÇÜÕ Áå¶ ðÅÜéÆåÕ ÜÆòé çÆ ÁñÇÔç×Æ (Seperation of social from political life) ÇÂÃ
é¶ ÃîÅÇÜÕ ÜÆòé ù ðÅÜéÆåÕ ÜÆòé 寺 Áñ¼× ð¼Ö Õ¶ ÁÅêäÆ ÁÅ÷ÅçÆ ù ðÅÜéÆåÕ êÌíÅò 寺 î°Õå ð¼ÇÖÁÅ ÔËÍ
ÁËÃ. ÃÆ. ÇÔ¼ñ (H.S.Hill) çÅ ÕÇÔäÅ ÔË, TÇÔ³ç±Á» çÅ ÃîÅÇÜÕ ÜÆòé ðÅÜéÆåÕ ÁòÃæÅò» éÅñ ê±ðÅ å½ð Òå¶
ÇéÛ¯Ô ÇðÔÅ ÔËÍU ÇÂÔ ÇÂ¼Õ îÔÅé î³çð çÅ Õ³î òÆ ÕðçÆ ÔË Áå¶ ÜÅå ç¶òåÅ çÆ ê±ÜÅ ç°ÁÅðÅ ÁÅêäÆ èÅðÇîÕ
ÁòÃæÅ ù ìäÅÂÆ ð¼ÇÖÁÅ ÔËÍ
êð ÇÂà ÇòòÃæÅ é¶ Õ°¼Þ ç¯ô» ù òÆ Üéî Çç¼åÅ ÔË-
A. ÇîÔéå çÆ ×åÆôÆñåÅ Òå¶ ð¯Õ (Denies mobilty of labour) - ÇÕÀ°ºÇÕ ÇòÁÕåÆ ù ÁÅêä¶ ÜÅå
ÇÕ¼å¶ ù ÔÆ ÕðéÅ ê˺çÅ ÔË, ÇÜÃù À°Ô ÁÅêäÆ Ç¼ÛÅ Ü» ǼÛÅ Çìé» ìçñ éÔƺ ÃÕçÅ, å» ÇÕ ÇÂÃ é¶ ÇîÔéå çÆ
×åÆôÆñåÅ ù ð¯ÇÕÁÅ ÔËÍ ÇÂà éÅñ ×åÆÔÆäåÅ êËçÅ Ô¯ÂÆ ÔËÍ
B. ÇéÛ¯Ô (Untouchability) - ÇÂÃ é¶ Û±ÁÅ-Û±å ù Üéî Çç¼åÅ ÔËÍ îÔÅåîÅ ×»èÆ ç¶ Áé°ÃÅð, TÇéÛ¯Ô ÜÅå
ÇòòÃæÅ çÆ Ãí 寺 Ç÷ÁÅçÅ ÇØÌäÅï¯× ñÇÔ÷Å ÔËÍU ÇÂà 寺 ÇÂñÅòÅ ÇÂÃé¶ Ô¯ð ç¯ô» Áå¶ ìÅñ-ÇòÁÅÔ, çÔ¶Ü
êÌæÅ, êðçÅ-êÌäÅñÆ Áå¶ ÜÅåÆòÅç ù Üéî Çç¼åÅ ÔËÍ
C. ¶ÕåÅ Çò¼Ú ð°ÕÅòà (Solidarity retarded) - ÇÂÃ é¶ ÇÂ¼Õ ÜÅå ù ç±ÜÆ ÜÅå Çò¼Ú Áñ¼× ÕðÕ¶ Áå¶
À°é·» Çò¼Ú ÇÕö òÆ ÃîÇÜÕ ÃîÅ×î ù ð¯Õ Õ¶ ÇÔ³ç± ÃîÅÜ Çò¼Ú ÃçíÅòéÅ Áå¶ Â¶ÕåÅ ç¶ ÇòÕÅà ù ð¯ÇÕÁÅ ÔËÍ
À°Ãé¶ ÇÔ³ç± ÃîÅÜ çÅ ÇòØàé ÕÆåÅ Áå¶ À°Ãù Çéðìñ ìäÅ Çç¼åÅÍ
104 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY