Page 138 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñF: Óø◊ ¡Â∂ Óø◊ Á∆ ÒØ⁄ Á∂ «√˪Â

OQ MP ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ ‹ÁØ∫ ’∆Ó ÿæ‡ ‘Ø ’∂ OP ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛ ª ’πÒ ÷⁄ OQ2 NP ‘Ø È؇
1 1 2 2
‹≈Ú∂◊≈ ¡Â∂
÷∂ÂÎÒ OQ NP > ÷∂ÂÎÒ OQ MP
2 2 1 1
«¬√ Á≈ Ì≈Ú «¬‘ ˛ «’ Ú√± Á∆ ’∆Ó ÿæ‡ ‘؉ ”Â∂ ¿π√ ”Â∂ ’∆Â≈ ‹≈‰ Ú≈Ò≈ ’πÒ ÷⁄ ÚæË «◊¡≈ ˛ ¡Â∂ Óß◊
Á∆ ÒØ⁄ «¬’≈¬∆ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ (E>1) ‹ª «˜¡≈Á≈ ÒØ⁄Á≈ ˛Õ

C. «¬’≈¬∆ ÂØ∫ ÿæ‡ ÒØ⁄Á≈ Óß◊ E<1(Lesser than Unitary Elastic Demand E<1): «¬’≈¬∆ ÂØ∫ ÿæ‡
ÒØ⁄Á≈ Óß◊ ¿πÁØ∫ ‘πßÁ∆ ˛ ‹ÁØ∫ Ú√± Á∆ ’∆Ó ÿæ‡ ‘؉ ”Â∂ ¿π√ ”Â∂ ’∆Â≈ ‹≈‰ Ú≈Ò≈ ’πÒ ÷⁄ Ú∆
ÿæ‡ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ ’∆Ó Á∂ Úˉ ”Â∂ ’πÒ ÷⁄ Ú∆ ÚæË ‹ªÁ≈ ˛Õ «⁄æÂ F.AG «Úæ⁄ DD Óß◊ Ú¥
«¬’≈¬∆ ÂØ∫ ÿæ‡ ÒØ⁄Á≈ Óß◊ ˘ Íz◊‡ ’ ‘∆ ˛Õ «¬√ ÂØ∫ Íz◊‡ ‘πßÁ≈ ˛ «’ ‹ÁØ∫ ’∆Ó OP ˛ ª ’πÒ
1
÷ OQ MP ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ ‹ÁØ∫ ’∆Ó OP ˛ ª ’πÒ ÷⁄ OQ NP ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈Õ ¡Â∂
1 1 2 2 2
÷∂ÂÎÒ OQ NP < ÷∂ÂÎÒ OQ MP
2 2 1 1
«¬√ Á≈ Ì≈Ú «¬‘ ˛ «’ Ú√± Á∆ ’∆Ó ÿæ‡ ‘؉ ”Â∂ ¿π√ ”Â∂ ’∆Â≈ ‹≈‰ Ú≈Ò≈ ’πÒ ÷⁄ Ú∆ ÿæ‡ ‘Ø
«◊¡≈ ˛ ¡Â∂ Óß◊ Á∆ ÒØ⁄ «¬’≈¬∆ ÂØ∫ ÿæ‡ (E<1) ‹ª ÿæ‡ ÒØ⁄Á≈ ‘ØÚ∂◊∆Õ

«⁄æÂ F.AG

F.AC Óß◊ Á∆ ’∆Ó ÒØ⁄ Á≈ È≈Í
(Measurement of Price Elasticity of Demand)

Óß◊ Á∆ ÒØ⁄ Á∂ È≈Í ÂØ∫ «¬‘ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛ «’ «’√∂ Ú√± Á∆ Óß◊ (i) «¬’≈¬∆ ‹ª (ii) «¬’≈¬∆ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ‹ª
(iii) «¬’≈¬∆ ÂØ∫ ÿæ‡ ÒØ⁄Á≈ ˛Õ Óß◊ Á∆ ÒØ⁄ Á∂ È≈͉ Á∆ ’¬∆ «ÚË∆¡ª ‘È-
A. ’πÒ ÷⁄ «ÚË∆ (Total Outlay or Total Expenditure Method)
B. ¡ÈπÍ≈«Â’ ‹ª ÍzÂ∆Ù «ÚË∆ (Proportionate or Percentage Method)
C. «ÏßÁ± ÒØ⁄ «ÚË∆ (Point Elasticity Method)  ◊z≈«Î’ «ÚË∆
D. ⁄≈Í «ÚË∆ (Arc Elasticity Method)  Graphic Method
E. ¡≈ÓÁÈ «ÚË∆ (Revenue Method) 

A. ’πÒ ÷⁄ «ÚË∆ (Total Outlay or Total Expenditure Method)
Óß◊ Á∆ ÒØ⁄ È≈͉ Á∆ ’πÒ ÷⁄ «ÚË∆ Á≈ ÍzÂ∆Í≈ÁÈ ‚≈. Ó≈ÙÒ È∂ ’∆Â≈ √∆Õ «¬√ «ÚË∆ Á∂ ¡Èπ√≈, Óß◊ Á∆
ÒØ⁄ ˘ È≈͉ Á∂ Ò¬∆ «¬‘ ÍÂ≈ ’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ «’√∂ Ú√± Á∆ ’∆Ó «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ‘؉ ÂØ∫ ¿π√ ”Â∂ ’∆Â∂
‹≈‰ Ú≈Ò∂ ’πÒ ÷⁄ «Úæ⁄ «’ßÈ≈ Í«ÚÂÈ «’√ «ÁÙ≈ «Úæ⁄ ‘πßÁ≈ ˛-

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 133