Page 151 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√Â Á∂ «√˪Â

È؇ Óß◊ Á∆ ËÈ≈ÂÓ’ ¡≈ÓÁÈ ÒØ⁄ «ÂßÈ Â∑ª Á∆ ‘Ø √’Á∆ ˛-

√Ë≈‰ Ú√±¡ª Á∆ Óß◊ Á∆ ¡≈ÓÁÈ ÒØ⁄ ËÈ≈ÂÓ’ ‘πßÁ∆ ˛ ‹ÁØ∫ «’ ÿ‡∆¡≈ Ú√±¡ª Á∆ Óß◊ Á∆ ¡≈ÓÁÈ
ÒØ⁄ ‰≈ÂÓ’ ‘πßÁ∆ ˛Õ

(i) Óß◊ Á∆ «¬’≈¬∆ ¡≈ÓÁÈ ÒØ⁄ (Unitary Income Elasticity of Demand): Óß◊ Á∆ ËÈ≈ÂÓ’ ¡≈ÓÁÈ
ÒØ⁄ ¿π√ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ «¬’≈¬∆ ‘πßÁ∆ ˛ ‹ÁØ∫ ¡≈ÓÁÈ «Úæ⁄ «‹ßÈ∂ ÍzÂ∆Ù ͫÚÂÈ ‘ØÚ∂ Óß◊ Á∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄
Ú∆ ¿π∫È∆ ÍzÂ∆Ù ‘ØÚ∂Õ ÓßÈ Ò˙ ‹∂’ ¡≈ÓÁÈ A@@ ÍzÂ∆Ù ÚæË ‹ªÁ∆ ˛ ¡Â∂ Óß◊ Ú∆ A@@ ÍzÂ∆ÙÂ
ÚæË ‹≈Ú∂ ª

100%
E = = 1«¬’≈¬∆¡ª (Unitary)
y 100%
(ii) Óß◊ Á∆ «¬’≈¬∆ ÂØ∫ ÿæ‡ ¡≈ÓÁÈ ÒØ⁄ ‹ª ¡≈ÓÁÈ Ï∂ÒØ⁄Á≈ Óß◊ (Less than Unitary Income Elasticity
of Demand or Income Inelastic Demand): Óß◊ Á∆ ËÈ≈ÂÓ’ ¡≈ÓÁÈ ÒØ⁄ «¬’≈¬∆ È≈ÒØ∫ ÿæ‡
¿π√ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ‘πßÁ∆ ˛ ‹ÁØ∫ Óß◊ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò≈ ÍzÂ∆Ù ͫÚÂÈ ¡≈ÓÁÈ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ ÍzÂ∆ÙÂ
Í«ÚÂÈ ÂØ∫ ÿæ‡ ˛Õ ‹∂’ ¡≈ÓÁÈ A@@ ÍzÂ∆Ù ÚæË ‹≈Ú∂ Í Óß◊ «Úæ⁄ ’∂ÚÒ E@ ÍzÂ∆Ù ‘∆ Ú≈Ë≈
‘πßÁ≈ ˛ ª

50% 1
E = = «¬’≈¬∆ ÂØ∫ ÿæ‡ (Less than Unitary)
y 100% 2

(iii) Óß◊ Á∆ «¬’≈¬∆ È≈Ò «˜¡≈Á≈ ¡≈ÓÁÈ ÒØ⁄ ‹ª ¡≈ÓÁÈ ÒØ⁄Á≈ Óß◊ (More than Unitary Income
Elasticity of Demand or Income Elastic Demand): Óß◊ Á∆ ËÈ≈ÂÓ’ ¡≈ÓÁÈ ÒØ⁄ ¿π√ √«ÊÂ∆
«Úæ⁄ «¬’≈¬∆ È≈Ò «˜¡≈Á≈ ‘πßÁ∆ ˛ ‹ÁØ∫ Óß◊ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ ÍzÂ∆Ù ͫÚÂÈ ¡≈ÓÁÈ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂
ÍzÂ∆Ù ͫÚÂÈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ Ò¬∆, ‹∂’ ¡≈ÓÁÈ A@@ ÍzÂ∆Ù ÚæË ‹≈Ú∂ ¡Â∂
Óß◊ B@@ ÍzÂ∆Ù ÚæË ‹≈Ú∂ ª
200%
E = = B «¬’≈¬∆¡ª ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ (Greater than Unitary)
y 200%
B. Óß◊ Á∆ ‰≈ÂÓ’ ¡≈ÓÁÈ ÒØ⁄ (Negative Income Elasticity of Demand)- Óß◊ Á∆ ¡≈ÓÁÈ ÒØ⁄ ¿π√
√«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ‰≈ÂÓ’ ‘πßÁ∆ ˛ ‹ÁØ∫ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆
¡≈ÓÁÈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘؉ È≈Ò «’√∂ Ú√± Á∆ Óß◊ «Úæ⁄
’Ó∆ ‘πßÁ∆ ˛ ¡Â∂ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ ¡≈ÓÁÈ «Úæ⁄ ’Ó∆ ‘؉
æ
π
ß
È≈Ò Ú√ Á∆ Ó◊ «Ú⁄ Ú≈Ë≈ ‘Á≈ ˛Õ Ó◊ Á∆ ‰≈ÂÓ’
ß
±
ß
¡≈ÓÁÈ ÒØ⁄ ‘∂·Ò∆ ’؇∆ Á∆¡ª Ú√±¡ª (Inferior
Goods) Á∆ ‘πßÁ∆ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ Ò¬∆, ÿ‡∆¡≈
¡È≈‹, Ó؇≈ ’æÍÛ≈ ¡≈«Á Á∆ Óß◊ Á∆ ¡≈ÓÁÈ ÒØ⁄
‰≈ÂÓ’ ‘πßÁ∆ ˛Õ «⁄æÂ F.BD «Úæ⁄ DYDY Óß◊ Ú¥
‰≈ÂÓ’ ¡≈ÓÁÈ ÒØ⁄ ˘ Íz◊‡ ’ «‘≈ ˛Õ «¬√ Á≈
„Ò≈‰ ÷æÏ∂ ÂØ∫ √æ‹∂ ‘∂·ª ÚæÒ ˛Õ «¬√ ÂØ∫ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈
˛ «’ ‹ÁØ∫ ¡≈ÓÁÈ A@ πͬ∂ ˛ ª Ú√± Á∆ Óß◊ D
πͬ∂ Á∆ ˛ ¡Â∂ ‹ÁØ∫ ¡≈ÓÁÈ ÚæË ’∂ B@ πͬ∂ ‘Ø ‹ªÁ∆
˛ ª Ú√± Á∆ Óß◊ ÿæ‡ ‘Ø ’∂ B «¬’≈¬∆¡ª ‘Ø ‹ªÁ∆¡ª «⁄æÂ F. BD
‘ÈÕ

146 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY