Page 93 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñD: ¥ÓÚ≈⁄’ ¿πÍÔØ«◊’ «√˪ : ‡√ÊÂ≈ ‹ª ¡È≈«ËÓ≈È Ú¥ «ÁzÙ‡∆’؉

D.BI ’∆Ó ¿πÍÌØ◊ Ú¥ PCC Á∆ „Ò≈‰ (Slope of PCC Curve) È؇

’∆Ó ¿πÍÌØ◊ ∂÷≈ PCC √Ë≈‰ ÂΩ ”Â∂ √æ‹∂ Í≈√∂ ¿πÍ ÚæÒ „Ò≈‰ Ú≈Ò∆ ‘πøÁ∆ ˛, «‹Ú∂∫ «’ «⁄æÂ D.CB ÂØ∫ ÍÂ≈
Òæ◊ «‘≈ ˛ «’ «‹Ú∂∫ ‘∆ Ú√»-X Á∆ ’∆Ó «‚æ◊Á∆ ˛, ¿π√ Á∆ ÷∆Á∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ PCC ∂÷≈
Á≈ √æ‹∂ Í≈√∂ «÷√’≈Ú, Ú√»-X Á∆ Óø◊ «Úæ⁄ Ú≈Ë∂ ˘ ÍÃ◊‡ ’Á≈ ˛, ‹ÁØ∫ «’ ¿πÍ ÚæÒ «¬√ Á∆ ◊Â∆ X-Ú√»
Á∂ È≈Ò Ú√»-Y Á∆ Óø◊ Á∂ Ú≈Ë∂ ˘ Ú∆ ÍÃ◊‡ ’Á∆ ˛Õ «¬‘ ¿πÍ ÚæÒ «’øÈ∆ «˜¡≈Á≈ ◊Â∆ ’∂◊∆, «¬√ ◊æÒ ”Â∂
«ÈÌ ’Á≈ ˛ «’ ¿πÍÌØ◊Â≈ ¡≈͉∆ ¡√Ò∆ ¡≈ÓÁÈ ˘, Ú√»-X Á∆ ’∆Ó ÿ‡‰ ”Â∂ X ¡Â∂ Y «Úæ⁄ «’√
Â∑ª Úø‚∂◊≈Õ Í «ÚÙ∂Ù √«ÊÂ∆¡ª «Úæ⁄, PCC «Íæ¤∂ ÚæÒ Ú∆ ÓπÛ √’Á∆ ˛, «‹Ú∂∫ «’ «⁄æÂ D.CC «Úæ⁄ «Á÷≈«¬¡≈
«◊¡≈ ˛Õ «¬√ ÂØ∫ ÍÃ◊‡ ‘πøÁ≈ ˛ «’ Ú√»-X Á∆ ’∆Ó ÿæ‡ ‘؉ È≈Ò ¿π√ Á∆ ÷∆Á∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ’Ó∆ ¡≈¬∆
˛Õ √ÍæÙ‡ ˛ «’ ¡«‹‘∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ Ú√»-X «◊æÎÈ Ú√» ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ

«⁄æÂ D.CB «⁄æÂ D.CC

D.C@ ‡√ÊÂ≈ Ú¥ «ÚÙÒ∂Ù‰ ¡Â∂ ’∆Ó ¿πÍÌØ◊ Ú¥ È≈Ò Óø◊ Ú¥ ÍÂ≈ ’È≈
(Derivation of Demand Curve Through Indifference Curve Analysis or
Through Price Consumption Curve)

Óø◊ Á∂ «ÈÔÓ ˘ ÍÃ◊‡ ’È Ú≈Ò≈ Óø◊ Ú¥ «¬‘ Áæ√Á≈ ˛ «’ ‘Ø ◊æÒª √Ó≈È «‘‰ ”Â∂ Ú√» Á∆ ’∆Ó ¡Â∂
÷∆Á∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ¿πÒ‡ √ÏøË Í≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ’∆Ó ÿ‡‰ È≈Ò Óø◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘πøÁ≈ ˛
¡Â∂ ’∆Ó Úˉ È≈Ò «¬√ «Úæ⁄ ’Ó∆ ¡≈™Á∆ ˛Õ ‡√ÊÂ≈ Ú¥ «ÁzÙ‡∆’؉ «Úæ⁄ Óø◊ Ú¥ ¡Â∂ Óø◊ Á∂ «ÈÔÓ
˘ ’∆Ó ¿πÍÌØ◊ Ú¥ È≈Ò ÍÂ≈ Ò◊≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ’∆Ó ¿πÍÌØ◊ Ú¥ ‘∂’ ’∆Ó ”Â∂ ¿πÍÌØ◊Â≈ ÚæÒØ∫ ÷∆Á∆
◊¬∆ Ú√»-X Á∆ Ó≈Â≈ ˘ ÍÃ◊‡ ’Á≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª «¬‘ Ú¥ ¿π√ √»⁄È≈ ˘ √Ó≈«ÚÙ‡ ’Á≈ ˛, «‹√ È≈Ò
¿πÍÌØ◊Â≈ Á∂ Óø◊ Ú¥ Á≈ «ÈÓ≈‰ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ «ÒÍ√∆ Á∂ ÙÏÁª «Úæ⁄, ““’∆Ó ¿πÍÌØ◊ Ú’Ã ”Â∂ ‘∂’ «ÏøÁ»
Ú√» Á∆ ’∆Ó ¡Â∂ Óø◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ ÁØÚª ˘ ÍÃ◊‡ ’Á≈ ˛Õ”” (Every point on the price consumption
curve corresponds to both the price of the commodity and quantity demanded. —Lipsey)
Óø◊ Ú¥ ˘ √»⁄È≈ È≈Ò ‘∆ ÍÂ≈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ Óø◊ Ú’Ã Á≈ ÍÂ≈ Ò◊≈¿π‰ Á∆ Íë’«¡≈ (Process of Derivation)
˘ «⁄æÂ D.CD «Úæ⁄ ÍÃ◊‡ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ

«⁄æÂ D.CD (A) «Úæ⁄ OX ¡’Ù ”Â∂ √∂Ϫ Á∆ Ó≈Â≈ ¡Â∂ OY ¡’Ù ”Â∂ √ø«¡ª Á∆ Ó≈Â≈ ÍÃ◊‡ ’∆Â∆ ◊¬∆
˛Õ «⁄æÂ D.CD (B) «Úæ⁄ OX ¡’Ù ”Â∂ √∂Ϫ Á∆ Ó≈Â≈ ¡Â∂ OY- ¡’Ù ”Â∂ √∂Ϫ Á∆ ’∆Ó ˘ ÍÃ◊‡ ’∆Â≈ «◊¡≈

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 87