Page 297 - DEDU506_SPECIAL_EDUCATION_PUNJABI

«¬’≈¬Δ-CB: «ÚÒ∂ Ϻ«⁄¡ª Á≈ Í∞ÈÚ≈√: √Ó≈‹ ÁΔ Ì±«Ó’≈, √’≈ ÁΔ Ì±«Ó’≈

ÒØ’ª Á∂ «ÈÚ≈È ¡Â∂ √Ò≈‘ ’ØÙÒ Ò¬Δ Ì∞◊Â≈È ’‰≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘ÀÕ ’∞fi ÒØ’ Ó≈‘ ÒØ’ª ˘ Ù«‘ ÂØ∫ Ï≈‘ ‹≈ ’∂ È؇
¡Â∂ «Íø‚ª «Úº⁄ ÿ∞øÓÈ≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘À, ª «’ √Ï˘ ¿∞È∑ª ˘ Á∂÷‰ Á≈ ÓΩ’≈ «ÓÒ∂Õ ’∞fi ÒØ’ «Íø‚ª Á∂ «ÈÚ≈’ª ˘
«√÷Ò≈¬Δ Ò¬Δ Ù«‘ Ì∂‹È≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘À ª «’ ¿∞‘ «˜¡≈Á≈ «¬ÒÓ ¡Â∂ ’ØÙÒ È≈Ó «Íø‚ Ú≈Í√ ‹≈ √’‰Õ
√ÚÀ Ó∞Òª’‰ (Self Assessment)

A. ÷≈ÒΔ Ê≈Úª ˘ ÌØ:
(i) ÒØ’ª ˘ «¬√ ÂΔ’∂ È≈Ò .............. «ÁºÂΔ ‹≈‰Δ ⁄≈‘ΔÁΔ ‘À «‹√˘ «’ ¿∞‘ √Ófi √’‰, «¬‘ «√Î
«Ò÷ÂΔ È‘Δ∫ ‘Ø‰Δ ⁄≈‘ΔÁΔ «‹‘ÛΔ «’ ¿∞È∑ª ÒØ’ª Ò¬Δ Ï‘∞ ¡Ω÷Δ ‘ØÚ∂◊ΔÕ
(ii) .................. Á≈ ÓÂÒÏ «¬‘ ‹±Δ Ï‰≈¿∞‰≈ ‘À «’ «Ú’Òª◊ ÒØ’ «‹ºÊ∂ ÚΔ ‘∂ ‘؉ ˙‘Ȫ È≈Ò

Ì∂ÁÌ≈Ú È‘Δ∫ ‘؉≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ¡Â∂ ˙‘ «’√∂ ⁄Δ‹ Úø«⁄ ȑΔ∫ ‘È∂ ⁄≈‘ΔÁ∂Õ
(iii) Ù«‘Δ ............... Ï‘∞ Á∞ ¡Â∂ Ï‘∞ ӑ∫◊∂ ‘ÈÕ

CB.B «ÚÒ∂ Ϻ«⁄¡ª Á∂ Í∞ÈÚ≈√ «Úº⁄ √’≈ ÁΔ Ì±«Ó’≈ (Role of Government in
Rehabilitation of Exceptional Children)

Ì≈ÂΔ √’≈ «Ú’Òª◊≈ ˘ ‘∂· «Ò÷∂ ÷∂Âª «Úº⁄ ÷≈√ «¡≈«¬Âª «ÁøÁΔ ‘À:
A. √Î: «¬º’ «Ú’Òª◊ «¬È√≈È ˘ ∂ÒÚ∂ ÓøÂ≈Ò≈ «Ú’Òª◊Â≈ Á≈ ‹≈«¬‹ √‡Δ«Î’∂‡ «Á÷≈¿∞‰ Â∂ √≈∂

Á«‹¡ª Á∂ «’≈¬∂ Â∂ GE% ¡Â∂ ÓΩ√ÓΔ «‡’‡ Â∂ E@% ÁΔ ¤Ø‡ «ÁøÁ≈ ‘ÀÕ «Ú’Òª◊ «Ú¡’ÂΔ ˘ ¡À√’Ø‡
’È Ú≈Ò∂ ˘ ÚΔ ¤Ø‡ «ÁºÂΔ ‹ªÁΔ ‘ÀÕ «‹‘Ȫ ˘ Á∂÷‰ «Úº⁄ ‹ª ‘’ ’È «Úº⁄ «Ú’Òª◊Â≈ ‘À ¿∞‘Ȫ
˘ ‘Ú≈¬Δ ‹‘≈‹ Á∂ «’≈¬∂ «Úº⁄ ÚΔ E@% ÁΔ ¤Ø‡ «ÓÒÁΔ ‘À ‹∂’ ˙‘Ø «¬ø‚Δ¡È ¬∂ÔÒ≈«¬ÈÆ√ «Úº⁄
√Î ’Á∂ ‘ÈÕ

B. √ø⁄≈: ÏÒ≈«¬ø‚ √≈«‘ ¡Â∂ È◊ ’∞fi Ùª Á∂ ¡Ë≈ Â∂ ‚≈’ ¡Â∂ ‚≈’ Ù∞Ò’ ÂØ∫ ¡≈‹≈Á ‘ÈÕ Á∂÷‰
«Úº⁄ ‹ª ‘’ ’È «Úº⁄ «Ú’Òª◊Â≈ Ú≈Ò∂ «¬È√≈È ˘ STD/PCO ‡∂ÒΔÎØÈ √∞«ÚË≈ ⁄Ò≈¿∞‰ Ò¬Δ
«ÈË≈« ’È ˘ Í«‘Ò «ÁºÂΔ ‹ªÁΔ ‘ÀÕ
C. ’ «Úº⁄ ¤Ø‡: «Ú’Òª◊ «¬È√≈È Á∂ «Èº‹Δ «¬√Â∂Ó≈Ò Ò¬Δ ÷≈√ ÍÛ≈¬Δ ¡Â∂ ◊ÂΔÙΔÒÂ≈ ÓºÁÁ ¡≈Ô≈Â

’Ú≈¿∞‰ Â∂ ÚΔ ’ ÁΔ ¤Ø‡ ‘ÀÕ
D. ¡≈ÓÁÈ ’ ¤Ø‡: «¬º’ «Ú’Òª◊ «¬È√≈È Á∂ Ó≈-Ï≈Í ‹≈ √ÍÃ√ ˘ D@,@@@ ∞Í¬Δ¡ª º’ ¡≈ÓÁÈ
Â∂ ’ ÁΔ ¤Ø‡ ‘∞øÁΔ ‘ÀÕ «Ú’Òª◊ «¬È√≈È Á∂ «⁄«’Â√≈ «¬Ò≈‹ Â∂ ‘ج∂ ÷⁄∂ Â∂ Í«Ú≈«’ ‹Δ Â∂ ÚΔ
’‡ΩÂΔ ‹≈«¬‹ ‘ÀÕ «¬√ ’‡ΩÂΔ ÁΔ ‘ºÁ DA,@@@ ∞ͬ∂ ‘ÀÕ «Ú’Òª◊ «Ú¡’ÂΔ ÁΔ ’∞ºÒ ¡≈ÓÁÈ «Ú⁄Ø∫

’‡ΩÂΔ D@,@@@ ±Í¬∂ ’ΔÂ≈ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ
E. ÏÀ∫’ ’‹≈ ¡Â∂ ¡È∞Á≈È: «Ú’Òª◊ «Ú¡’ÂΔ ¡Â∂ «¬‘Ȫ ÒØ’ª Ò¬Δ ’øÓ ’È Ú≈Ò∂ √ø√Ê≈È ÿº‡
«Ï¡≈‹ Á È≈Ò √’≈Δ ÏÀ∫’≈ «Ú⁄Ø∫ ÒØÈ Ò¬Δ √’Á∂ ‘ÈÕ Í∂∫‚± «Ú’≈√ ÍÃØ◊≈Ó Á∂ ¡˘√≈ ÙΔ’
«Ú’Òª◊ «¬È√≈È F,@@@ ∞ͬ∂ º’ ¡È∞Á≈È Ò¬Δ √’Á∂ ‘ÈÕ
CB.B.A Ò≈◊± ’È ÁΔ ÓÙΔÈΔ (Implementing machinery)

Í∞ÈÚ≈√ ÁΔ¡ª ’Ø«ÙÙª ÁΔ ¡◊Ú≈¬Δ Ò¬Δ, ω≈¬∂ º÷‰ Á∂ Ò¬Δ ¡Â∂ ¿∞È∑ª ˘ ÍÃØÂ√≈«‘ ’È Ò¬Δ Úº÷Δ¡ª
¬∂‹∂∫√Δ¡ª √Ê≈Í ’ΔÂΔ¡ª ◊¬Δ¡ª ‘ÈÕ ≈Ù‡Δ √ø√Ê≈È «√ºËΔ √∂Ú≈ (¿∞Á≈‘È Ú‹Ø∫ Ó∞Òª’‰, ¡◊∂Â≈ ÁıÒ,
«√÷Ò≈¬Δ Ú◊À≈) «ÁøÁ∂ ‘È, ÓÈ∞º÷Δ √ø√≈ËÈ «Ú’≈√ ÍÃØ◊≈Ó ’Ú≈¿∞∫Á∂ ‘È, ¡≈‹≈Á ±Í È≈Ò ¡Â∂ ¡≈ÂÓ-√∂ÚΔ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 289