Page 256 - DPOL101_POLITICAL_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñAC: Ï≈˜≈ ¡Â∂ ÒØ’ ’«Ò¡≈‰

ÚÂÓ≈È √Ó∂∫ «Úæ⁄ ÓÈπæ÷ ˘ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆¡ª Ù’Â∆¡ª Á≈ «Ú«◊¡≈«È’ «◊¡≈È Íz≈Í ’’∂ ¿πÈ∑ª Á∂ «ÈÔßÂ‰ È؇
Á≈ ¿πÍ≈Ò≈ ’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ¡æ‹ Á∂ ÓÈπæ÷ Ò¬∆ «¬«Â‘≈√ Á≈ «◊¡≈È ‘∆ Íz≈Í ȑ∆∫ ˛, «¬«Â‘≈√ ˘ ÏÁÒ‰
Á∆ Ù’Â∆ Ú∆ ˜±∆ ˛Õ ’∂ÚÒ «Ú«◊¡≈«È’ √Ó≈‹Ú≈Á (Scientific Socialism) Á∆ √‘≈«¬Â≈ È≈Ò ‘∆ ÓÈπæ÷
Ӌϱ ÒØ’ (Kingdom of Necessity)”⁄Ø∫ «È’Ò ’∂ √ÚÂßÂÂ≈ ÒØ’ (Kingdom of Freedom) «Úæ⁄ ÍzÚ∂Ù ’
√’Á≈ ˛Õ Ó≈’√ ¡Â∂ ¬∂∫◊Ò√ Á∂ “’«Ó¿»«È√‡ ÓÀ‡∆ÎÀ√‡Ø” (√Ó≈‹Ú≈Á∆ ÿØÙ‰≈ ÍæÂ) (AHDH) Á∂ ¡Ë∆È √≈ÓÚ≈Á∆
√Ó≈‹ (Communist Society) Á≈ ‹Ø «⁄æÂ «÷æ«⁄¡≈ «◊¡≈ ˛Õ ¿πÈ∑ª «Úæ⁄ Ú∆ √ÚÂßÂÂ≈ ˘ «ÚÙ∂Ù Ó‘æÂÚ «ÁæÂ≈
«◊¡≈ ˛Õ «¬√ Á∂ ¡Èπ√≈ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ’zªÂ∆ (Socialist Revolution) Á∂ Ï≈¡Á √Ó≈«‹’ «Ú’≈√ Á∂ √ÏßË «Úæ⁄
““‹ÁØ∫ Ú◊ Ì∂Á «Ó‡ ‹≈‰◊∂ ¡Â∂ √≈∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ √ßͱÈ ≈Ù‡ Á∂ «ÚÙ≈Ò √≈‘⁄Ô ‘æʪ «Úæ⁄ ’∂∫Á« ‘Ø ‹≈‰◊∂
ª √Ú‹È’ Ù’Â∆ Á≈ ≈‹È∆«Â’ «⁄æÂ ‘∆ √Ó≈Í ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈Õ Ú◊ ¡Â∂ Ú◊ «ÚØË∆ È≈Ò Ì∂ ‘ج∂ Íπ≈‰∂
Ïπ‹Ú≈ √Ó≈‹ Á∆ ‹◊∑≈ «¬’ ¡«‹‘≈ √≈‘⁄Ô ¡√«ÂæÂÚ «Úæ⁄ ¡≈ ‹≈Ú∂◊≈∂ «‹√ «Úæ⁄ ‘ ÓÈπæ÷ Á≈ √ÚÂßÂ
«Ú’≈√ √≈∂ ÓÈπæ÷ª Á∂ √ÚÂßÂ «Ú’≈√ Á∆ ˜±∆ Ù ω ‹≈Ú∂◊≈Õ””

√ÚÂßÂÂ≈ Á≈ Ó≈ÈÚÚ≈ÁΔ ¡Ë≈ (Humanist Basis of Freedom)

Ó≈’√ È∂ ¡≈͉∆ “«¬’È≈«Ó’√ ¡À∫‚ «ÎÒ≈√«Î’ ÓÀÈ»«√’͇√ ¡≈Î AHDD” (AHDD Á∆ ¡≈«Ê’ ¡Â∂ Á≈Ù«È’
ͪ‚±-«ÒÍ∆¡ª) Á∂ ¡Ë∆È Í±ø‹∆Ú≈Á Á∆ ¡≈ÒØ⁄È≈ «¬√ ¡Ë≈ ”Â∂ ’∆Â∆ √∆ ¿π‘ ÓÈπæ÷ ˘ ÓÈπæ÷ È‘∆∫ «‘‰ «ÁßÁ≈Õ
¿π‘ ÓÈπæ÷ Á∆¡ª ⁄È≈ÂÓ’ Ù’Â∆¡ª ¡Â∂ ’ØÓÒ Ì≈ÚÈ≈Úª ˘ ÈÙ‡ ’’∂ ¿π√ ˘ ¡≈͉∆ ⁄È≈ È≈Ò, Íz«’Â∆
È≈Ò, √Ó≈‹ È≈Ò, «¬æÊØ∫ Âæ’ «’ ¡≈͉∂ ¡≈Í È≈Ò Ï∂◊≈È≈ ω≈ «ÁæÂ≈ ˛Õ ¡«‹‘∆ ‘≈Ò «Úæ⁄ ¿π√ Á∆ √ÚÂßÂÂ≈
Á∆ √ÓæÊ≈ ‘∆ ÿæ‡ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛Õ ¿π√ Á∆ √ÚÂßÂÂ≈ ˘ Ú≈Í√ «Ò¡≈¿π‰ Á≈ √‘∆ Â∆’≈ «¬‘ ‘ØÚ∂◊≈ «’ ¿πÈ∑ª
Íz√«ÊÂ∆¡ª ˘ ÏÁÒ «ÁæÂ≈ ‹≈Ú∂ «‹√ «Úæ⁄ ÓÈπæ÷ “¡Ò◊≈Ú” ‹ª “Ï∂◊≈È≈ÍÈ” (Alienation) ¡ÈπÌÚ ’Á≈ ˛Õ
Ó≈’√ “Ï∂◊≈È∂ÍÈ” Á∂ ⁄≈ √æÂª ÁΔ Í«‘⁄≈‰ ’ΔÂΔ:

(’) Í«‘Òª-Í«‘Òª «¬√ «Úæ⁄ ÓÈπæ÷ ¡≈͉∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ¡Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Íz«’«¡≈ È≈ÒØ∫ ’æ‡ ‹ªÁ≈ ˛ «’™«’
ͱø‹∆Ú≈Á √Ó≈‹ «Úæ⁄ ÓπÒ≈˜Ó ÂØ∫ «¬‘ È‘∆∫ Íπ櫤¡≈ ‹ªÁ≈ «’ «’È∑ª Ú√±¡ª Á≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ ¡Â∂
«’√ Â∑ª ’∆Â≈ ‹≈Ú∂? ¿π√ Á≈ ’ßÓ ¿π√ ˘ ⁄È≈ÂÓ’ ’ßÓ ÂØ∫ √ßÂØÙ È‘∆∫ Á∂ √’Á≈Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ‹∂’
√≈ÓÚ≈Á∆ √Ó≈‹ «Úæ⁄ ’ج∆ ÓπÒ≈˜Ó «¬’ ͱ∆ ’Ó∆˜ ω≈™Á≈ √∆ ª ¿π√ ˘ «¬‘ √ßÂØÙ ‘πßÁ≈ √∆ «’ ¿π√ È∂ «¬’
¿πÍÔØ◊∆ ‹ª ’Ò≈ÂÓ’ Ú√± ω≈¬∆ ˛, Ù≈«¬Á «Ú¡’Â∆ «ÚÙ∂Ù Á∂ Ò¬∆ ω≈¬∆ ˛ «‹√ ˘ ¿π‘ ¿π√ ’Ó∆˜ ˘
Í≈¬∂ ‘ج∂ Á∂÷ √’Á≈ √∆ ¡Â∂ ¡≈͉∆ ⁄È≈ Á∂ È≈Ò ¿π‘ «¬’ Â∑ª Á≈ ¡ÍÈ≈ÍÈ Ó«‘√±√ ’Á≈ √∆, Ízß± ͱø‹∆Ú≈Á∆
«ÚÚ√Ê≈ Á∂ ¡Ë∆È Úæ‚∂-Úæ‚∂ ’≈÷≈«È¡ª «Úæ⁄ ’ج∆ ÓπÒ≈˜Ó «√¯ Ï‡È Ò◊≈™Á≈ ˛Õ ͱ∆ ’Ó∆˜ Á∂ È≈Ò ’ج∆
¡≈͉≈ÍÈ Á≈ ¡ÈπÌÚ Ó«‘√±√ È‘∆∫ ’Á≈Õ ¿π√ ˘ ’Ω‰ Í«‘È∂◊≈ ¡Â∂ ¿π√ ”Â∂ ¿π‘ «’‘Ø «‹‘∆ Òæ◊∂◊∆ «¬‘ Ú∆
’ج∆ È‘∆∫ ‹≈‰Á≈Õ
(÷) Á±√≈, ÓÈπæ÷ Íz«’Â∆ È≈Ò Ï∂◊≈È≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ ÓÙ∆Ȫ ”Â∂ ’ßÓ ’Á∂ -’Á∂ Íz«’Â∆ È≈Ò ¿π√ Á≈ √ÏßË
‡πæ‡ ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ ¿π‘ Íz«’Â∆ È≈Ò ø◊∆È «ÁzÙª ¡Â∂ Ú≈Â≈Ú‰ Á≈ √ È‘∆∫ ÒÀ Í≈™Á≈Õ «‹Ú∂∫ ÷∂ «Úæ⁄ ’ßÓ
’È Ú≈Ò≈ «’√≈È ’≈Ò∂-’≈Ò∂ ÏæÁÒª ˘ Á∂÷ ’∂ fi±ÓÁ≈ ˛ ‹ª Î√Ò ’應 ”Â∂ √≈∂ «’√≈È «ÓÒ-‹πÒ ’∂ Èæ⁄Á∂-
◊≈™Á∂ ‘È ‹ª «Â¿π‘≈ ÓÈ≈™Á∂ ‘È, ¿π‘∆ ÷πÙ∆ ’≈÷≈È∂ Á∂ Ó˜Á±ª Á∂ Ò¬∆ ÁπÒæÌ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛Õ «¬√ Â∑ª ÓÈπæ÷
Íz«’Â∆ È≈Ò Ï∂◊≈È≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ ÓÙ∆È Á≈ Íπ‹≈ ω ’∂ «‘ ‹ªÁ≈ ˛Õ ¿π√ ˘ Ïæfi≈-Ïfi≈«¬¡≈ ’ßÓ ’È≈
ÍÀ∫Á≈ ˛ «‹√ «Úæ⁄ «¬’≈◊Â≈ ¡≈ ‹ªÁ∆ ‘À,
(◊) Â∆√≈, ¡≈«Ê’ Íz‰≈Ò∆ «Úæ⁄ ÍzÂ∆√øÍÁ≈ «¬ßÈ∆ ÍzË≈È ‘πßÁ∆ ˛ «’ ÓÈπæ÷ ¡≈͉∂ √≈Ê∆¡ª È≈Ò Ú∆ ’ج∆ ‘≈«Á’
√ÏßË È‘∆∫ æ÷ √’Á≈Õ «¬√ ÍzÂ∆√øÍÁ≈ Á∂ «¬’ Á≈ Ò≈Ì Á±√∂ Á∆ ‘≈È∆ ω ‹ªÁ≈ ˛ «‹√ È≈Ò «‘æª «Úæ⁄ Â∂˜
√ßÿÙ ÍÀÁ≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ‹ÁØ∫ «¬’ Ó˜Á± «ÏÓ≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ ª ¿π√ Á∆ ‹◊∑≈ Á±√∂ Ï∂’≈
ÏÀ·∂ Ó˜Á± ˘ ’ßÓ «ÓÒ ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂
(ÿ) ÓÈπæ÷ ¡≈͉∂ ¡≈Í È≈Ò Ú∆ Ï∂◊≈È≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ «’™«’ Ӌϱ Á≈ √≈Ó≈‹ ¿π√ Á∂ ‹∆ÚÈ ˘ Í≈Ù«Ú’ ¡√«ÂæÂÚ
Á≈ «ÚÙ∂ ω≈ «ÁøÁ≈ ˛, «‹√ È≈Ò √≈«‘Â, ’Ò≈ ¡Â∂ √ß√«¥Â∆ Á∂ ÍzÂ∆ ¿π√ Á∆ ’ج∆ π⁄∆ È‘∆∫ ‘∆ ‹ªÁ∆Õ Á±√∂
ÙÏÁª «Úæ⁄, ͱߋ∆Ú≈Á Íz‰≈Ò∆ Ó≈ÈÚ∆ Íz«ÂÌ≈ ¡Â∂ ◊π‰ª ˘ ¿πÈ∑ª Íz√«ÊÂ∆¡ª Á≈ ◊πÒ≈Ó Ï‰≈ «ÁßÁ∆ ˛ ‹Ø Íπ»ß‹∆ ¡Â∂
√ßÍÂ∆ Á∂ «Èæ‹∆ √Ú≈«ÓæÂÚ È≈Ò ÍÀÁ≈ ‘πßÁ∆¡ª ‘ÈÕ ÓπÒ≈˜Ó Á∆ «¬√ ÁπÁÙ≈ Á≈ ÓÂÒÏ «¬‘ È‘∆∫ «’ ͱø‹∆ÍÂ∆
Á∆ ÓÈπæ÷Â≈ «‹Ú∂∫ Á∆ «ÂÚ∂∫ ω∆ «‘ßÁ∆ ˛Õ ¡√Ò «Úæ⁄ ͱߋ∆Ú≈Á∆ «ÚÚ√Ê≈ Á∂ ¡Ë∆È ¡≈Í Í±ø‹∆Ú≈Á Ú∆ ÓπÁ≈

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 249