Page 212 - DPOL102_INDIAN POLITICAL SYSTEM

«¬’≈¬∆ñAA: ≈‹ √’≈: ≈‹-«ÚË≈È Óß‚Ò, ≈‹Í≈Ò, ÓßÂ∆ Íz∆ÙÁ ¡Â∂ Óπæ÷ ÓßÂ∆

B. ÓøÂ∆¡ª ˘ «ÚÌ≈◊ª Á∆ Úø‚ ’È≈ (Distribution of Portfolios among the Ministers)- ÓøÂ∆¡ª Á∆ È؇
«ÈÔπ’Â∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á Óπæ÷ ÓøÂ∆ √≈‘Ó‰∂ ‹Ø Ó‘æÂÚÍ»È ’øÓ ‘πøÁ≈ ˛, ¿π‘ ˛ ¡≈͉∂ √≈Ê∆ ÓøÂ∆¡ª «Úæ⁄ «ÚÌ≈◊ª
Á∆ Úø‚ ’È≈Õ ¿π‘ «¬‘ ÎÀ√Ò≈ ’Á≈ ˛ «’ «’‘Û≈ ’Àϫȇ ÓøÂ∆ ‘ØÚ∂◊≈, «’‘Û≈ ≈‹ ÓøÂ∆ ¡Â∂ «’‘Û≈ ¿πµÍ
ÓøÂ∆ ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬‘ «ÚÌ≈◊ª Á∆ Úø‚ ’Á≈ ˛Õ ¡«‹‘≈ ’Á∂ √Ó∂∫ ¿π√ ˘ ¡≈͉∂ ÓøÂ∆¡ª Á∆ √∆È∆¡≈Â≈ ¡Â∂
≈‹È∆«Â’ Á‹∂ ˘ «Ë¡≈È «Úæ⁄ æ÷‰≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ «Úæ «ÚÌ≈◊ Ú◊∂ Ó‘æÂÚÍ»È «ÚÌ≈◊ Úø‚Á∂ √Ó∂∫ Í»È √«‘ÔØ◊
«Ú¡’Â∆¡ª Á∆ ⁄؉ ’È∆ ÍÀ∫Á∆ ˛Õ ’πfi «ÚÌ≈◊ ¿π‘ ¡≈͉∂ ’ØÒ æ÷Á≈ ˛Õ ‹∂’ Óπæ÷ ÓøÂ∆ ⁄≈‘∂ ª ¿π‘ ÓøÂ∆¡ª
Á∂ «ÚÌ≈◊ª «Úæ⁄ ’Á∂ Ú∆ Î∂ÏÁÒ ’ √’Á≈ ˛Õ
Óπæ÷ ÓøÂ∆ ˘ ‹Á Ú∆ ¿π‘ ⁄≈‘∂, ¡≈͉∂ ÓøÂ∆ ÍÃ∆ÙÁ Á∂ ÍπÈ◊·È Á≈ ¡«Ë’≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ ¿π‘ ≈‹ Á≈ ÍÃÙ≈√È
√‘∆ „ø◊ È≈Ò ⁄Ò≈¿π‰ Ò¬∆ ¡≈͉∂ ÓøÂ∆¡ª Á∆ ‡∆Ó ˘ ÏÁÒ √’Á≈ ˛Õ ¿π‘ «’√∂ Ú∆ ÓøÂ∆ ˘ «Â¡≈◊ ÍæÂ
Á∂‰ Ò¬∆ ’«‘ √’Á≈ ˛Õ ¡√Ò «Úæ⁄ «¬√ √ÏøË ”⁄ Óπæ÷ ÓøÂ∆ ˘ ¡≈͉≈ «Ú⁄≈ ’∂ÚÒ ÍÃ◊‡ ‘∆ ’È≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ
√Ïø«Ë ÓøÂ∆ ¡≈͉≈ «Â¡≈◊ ÍæÂ Í∂Ù ’ «ÁøÁ≈ ˛Õ ‹∂’ ÓøÂ∆ ¿π√ Á∆ È‘ƒ ÓøÈÁ≈ ¡Â∂ ¡≈͉∆ «¬æ¤≈ ÍÃ◊‡
’Á≈ ˛ ª Óπæ÷ ÓøÂ∆ ¡≈͉≈ «Â¡≈◊ ÍæÂ Á∂ ’∂ √≈∂ ÓøÂ∆ ÍÃ∆ÙÁ «Úæ⁄ Î∂ÏÁÒ ’ √’Á≈ ˛ ¡Â∂ «Î ÈÚª
ÓøÂ∆ ÍÃ∆ÙÁ ω≈ √’Á≈ ˛Õ Óπæ÷ ÓøÂ∆ ÓøÂ∆ ÍÃ∆ÙÁ Á≈ ¡√Ò∆ «ÈÓ≈Â≈, Í«ÚÂÈ ’Â≈ ¡Â∂ ¿π√ ˘ Ìø◊
’È Ú≈Ò≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ ¿π‘ «’√∂ ÓøÂ∆ ˘ ≈‹Í≈Ò ÚæÒØ∫ ¡‘πÁ∂ ÂØ∫ ¡Òæ◊ Ú∆ ’Ú≈ √’Á≈ ˛Õ ÓøÂ∆ Óπæ÷ ÓøÂ∆ Á∆
«¬æ¤≈ ¡Èπ√≈ ‘∆ ’øÓ ’Á∂ ‘ÈÕ
C. ÓøÂ∆ ÍÃ∆ÙÁ Á≈ ÍÃË≈È (Chairman of the Council of Ministers) - ÓøÂ∆ ÍÃ∆ÙÁ Á∆ ÏÀ·’ Á∆ ÍÃË≈È◊∆
≈‹Í≈Ò È‘ƒ, ÏÒ«’ Óπæ÷ ÓøÂ∆ ’Á≈ ˛Õ Óπæ÷ ÓøÂ∆ ÓøÂ∆ ÍÃ∆ÙÁ Á∆ ‘∂’ ÏÀ·’ Á≈ ¬∂‹ø‚≈ «Â¡≈ ’Á≈ ˛
¡Â∂ ¿π√ Á∆ √»⁄È≈ ÓøÂ∆¡ª ˘ Á∂ «ÁøÁ≈ ˛Õ ¿π‘ ’Àϫȇ Á∆¡ª ÏÀ·’ª Á∆ ÍÃË≈È◊∆ ’Á≈ ˛Õ ¿π√ ˘ «’√∂ Ú∆
√Ó∂∫ ’Àϫȇ Á∆ ÏÀ·’ √æÁ‰ Á≈ ¡«Ë’≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ ÏÀ·’ Á≈ ÍÃË≈È ‘؉ Á∂ È≈Â∂ ¿π‘ ÏÀ·’ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ √Ò≈‘-
ÓÙÚ∂ ¡Â∂ Ò¬∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ ÎÀ√«Ò¡ª «Úæ⁄ Ó‘æÂÚÍ»È Ì»«Ó’≈ «ÈÌ≈™Á≈ ˛Õ ≈‹ ’Àϫȇ Á∂ ‘∂’ ÎÀ√Ò∂ ”Â∂ ¿π√
Á∂ «Ú⁄≈ª, √Ø⁄ ¡Â∂ Ë≈È≈Úª Á∆ √‘πø ‘πøÁ∆ ˛Õ ¿π‘ «Â¡≈◊ ÍæÂ Á∂‰ Á∆ ËÓ’∆ Á∂ ’∂ «’√∂ Ú∆ ÎÀ√Ò∂ ˘ Ú∆‡Ø ’
√’Á≈ ˛Õ ¡√Ò «Úæ⁄ ÓøÂ∆ ’Á∂ Ú∆ ¿π√ ˘ È≈≈˜ È‘ƒ ’È≈ ⁄≈‘πøÁ∂Õ
D. ≈‹Í≈Ò ¡Â∂ ÓøÂ∆ ÍÃ∆ÙÁ Á«Ó¡≈È Óπæ÷ √øÍ’ √»Â (The Chief Link between the Governor and the
Council of Ministers)- Óπæ÷ ÓøÂ∆ ≈‹Í≈Ò ¡Â∂ ÓøÂ∆ ÍÃ∆ÙÁ Á«Ó¡≈È Óπæ÷ √øÍ’ √»Â ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬‘ ¿π√
Á≈ ’ÂÚ ‘πøÁ≈ ˛ «’ ¿π‘ ≈‹ Á∂ ÍÃÙ≈√È ¡Â∂ ’≈˘È ω≈¿π‰ Á∂ ÍÃ√Â≈Úª Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ ÓøÂ∆ ÍÃ∆ÙÁ Á∂ √≈∂
ÎÀ√«Ò¡ª Á∆ √»⁄È≈ ≈‹Í≈Ò ˘ Á∂Ú∂Õ ¿π√ ˘ ÍÃÙ≈√È ¡Â∂ ’≈˘È∆ ÍÃ√Â≈Úª È≈Ò √Ïø«Ë ¡«‹‘∆ √≈∆ ‹≈‰’≈∆
Á∂‰∆ ÍÀ∫Á∆ ˛, «‹√ Á∆ ≈‹Í≈Ò ÚæÒØ∫ Óø◊ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂Õ ¿π√ ˘ «’√∂ Ú∆ ¿π√ ÓπæÁ∂ ˘ ÓøÂ∆ ÍÃ∆ÙÁ «Úæ⁄ «Ú⁄≈ Ò¬∆
æ÷‰≈ ÍÀ∫Á≈ ˛, «‹√ È≈Ò √Ïø«Ë «’√∂ ÓøÂ∆ È∂ «Ú¡’Â∆◊ »Í «Úæ⁄ ÎÀ√Ò≈ «Ò¡≈ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ≈‹Í≈Ò ⁄≈‘πøÁ≈
‘ØÚ∂ «’ ¿π√ ˘ √≈∂ ÓøÂ∆ ÍÃ∆ÙÁ √≈‘Ó‰∂ æ«÷¡≈ ‹≈Ú∂Õ ≈‹Í≈Ò Ï≈’∆ ÓøÂ∆¡ª Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ Óπæ÷ ÓøÂ∆ Á∆ √Ò≈‘
¡Â∂ «√Î≈«Ù ˘ Í«‘Ò «ÁøÁ≈ ˛Õ ¡√Ò «Úæ⁄ Ï≈’∆ ÓøÂ∆ Óπæ÷ ÓøÂ∆ Á∆ √Ò≈‘ È≈Ò ‘∆ ≈‹Í≈Ò ˘ «ÓÒÁ∂ ‘ÈÕ
E. Óπæ÷ Â≈ÒÓ∂Ò ’Â≈ Á∂ »Í «Úæ⁄ Ì»«Ó’≈ (Role as the Chief Co-ordinator)- Óπæ÷ ÓøÂ∆ Á∆ «¬‘ «˜øÓ∂Ú≈∆
˛ «’ ¿π‘ √’≈ Á∂ ¡Òæ◊ «ÚÌ≈◊ª «Úæ⁄ ’øÓ ”⁄ Â≈ÒÓ∂Ò æ÷∂Õ ¿π√ ˘ «¬‘ ÌØ√∂ÔØ◊ ω≈¿π‰≈ ÍÀ∫Á≈ ˛ «’ √≈∂
ÓøÂ∆ «¬’ ‡∆Ó Á∂ »Í «Úæ⁄ ’øÓ ’È ¡Â∂ «¬’-Á»√∂ Á∆ √‘≈«¬Â≈ ’ÈÕ «¬‘ ¿π√ Á≈ ’ÂÚ ‘πøÁ≈ ˛ «’ ¿π‘ «¬‘
Á∂÷∂ «’ √’≈ Á≈ ’ج∆ Ú∆ «¬’ «ÚÌ≈◊ Á»√∂ «ÚÌ≈◊ Á∂ ’øÓª ˘ Èπ’√≈È È≈ Í‘πø⁄≈Ú∂Õ ¿π√ ˘ «¬‘ Ú∆ ÌØ√∂ÔØ◊
ω≈¿π‰≈ ÍÀ∫Á≈ ˛ «’ √’≈ Á∂ √≈∂ «ÚÌ≈◊ «¬’ ‡∆Ó Á∂ »Í «Úæ⁄ ’øÓ ’È ¡Â∂ ≈‹ Á∂ «‘æ «Úæ⁄ «¬’-Á»√∂
Á∆ √‘≈«¬Â≈ ˘ ‹≈‰Õ ¿π‘ ÁØ ‹ª «¬√ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ «ÚÌ≈◊ª «Úæ⁄ «’√∂ Ú∆ ‡’≈¡ ‹ª fi◊Û∂ Á≈ ‘æÒ ’Á≈ ˛Õ
«¬√ Á∂ ÎÀ√Ò∂ ¿π√ Á∂ ÓøÂ∆¡ª Á∂ ÎÀ√«Ò¡ª Á∆ ‹◊∑≈ ÒÀ ÒÀ∫Á∂ ‘È, ‹∂’ «’√∂ ÓøÂ∆ ‹ª Óπæ÷ ÓøÂ∆ «Úæ⁄ ¡√«‘ÓÂ∆
ω∆ «‘øÁ∆ ˛ ª √Ïø«Ë ÓøÂ∆ ˘ «Â¡≈◊ ÍæÂ Á∂‰≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ

F. ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ Á∂ È∂Â≈ Á∂ »Í «Úæ⁄ Ì»«Ó’≈ (Role as a Leader of the State Legislative Assembly) -
Óπæ÷ ÓøÂ∆ È≈ ’∂ÚÒ ¡≈͉∂ ÁÒ Á≈ ÏÒ«’ ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ Á≈ Ú∆ È∂Â≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ Ï‘πÓ ÍÃ≈Í ÁÒ Á≈ È∂Â≈
‘؉ Á∂ È∂Â≈ ¿π√ ˘ «¬‘ ÍæË «ÓÒÁ≈ ˛Õ «¬√ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ¿π‘ √ÁÈ ˘ √‘∆ «ÁÙ≈ ÚæÒ ÒÀ ‹ªÁ≈ ˛, ¿π‘ √’≈
Á∂ ÍÃÓπæ÷ Óπ÷∆ Á∂ »Í «Úæ⁄ ’øÓ ’Á≈ ˛ ¡Â∂ √’≈ ÚæÒØ∫ Ó‘æÂÚÍ»È ÎÀ√«Ò¡ª ¡Â∂ È∆Â∆¡ª Á∆ ÿØÙ‰≈ ’Á≈ ˛Õ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 205