Page 282 - DPOL102_INDIAN POLITICAL SYSTEM

«¬’≈¬∆ñAD: Ì≈Â∆ ≈‹È∆«Â’ ÁÒ

AIGG Á∆¡ª ÒØ’ √Ì≈ ⁄؉ª «Úæ⁄ «¬√ Á∆ ’≈∆ ‘≈ ‘ج∆ ¡Â∂ «¬√ ˘ ’∂ÚÒ G √∆‡ª Íz≈Í ‘ج∆¡ªÕ Ï≈¡Á È؇
«Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∆¡ª ≈‹ª Á∆¡ª «ÚË≈È √Ì≈ ⁄؉ª «Úæ⁄ Ú∆ «¬√ ˘ ӱߑ Á∆ ÷≈‰∆ ͬ∆Õ «¬√ Á≈ ⁄؉ «ÈÙ≈È “Ï≈Ò
¡«‘ß√≈” ˛Õ ‹ÈÚ∆ AIH@ «Úæ⁄ ‹Ø ⁄؉ª ‘ج∆¡ª, ¿π√ «Úæ⁄ √≈ÓÚ≈Á∆ ÁÒ ˘ ’∂ÚÒ AA √Ê≈È Íz≈Í ‘ج∂Õ Á√ßÏ
AIHD Á∆¡ª ÒØ’ √Ì≈ ⁄؉ª «Úæ⁄ «¬√ ˘ ’∂ÚÒ H √∆‡ª «ÓÒ∆¡ªÕ
AIHI Á∆¡ª ÒØ’ √Ì≈ Á∆¡ª ⁄؉ª «Úæ⁄ Í≈‡∆ ˘ ’∂ÚÒ AB √∆‡ª «ÓÒ∆¡ªÕ Ó¬∆-‹±È AIIA «Úæ⁄ Ì≈Â∆
√≈ÓÚ≈Á∆ ÁÒ È∂ ‹ÈÂ≈ ÁÒ ¡Â∂ ‘Ø Ú≈ÓÍøÊ∆ ÁÒª È≈Ò «ÓÒ ’∂ ÒØ’ √Ì≈ ⁄؉ª ÒÛ∆¡ª ¡Â∂ √≈ÓÚ≈Á∆ ÁÒ ˘
’∂ÚÒ AC √∆‡ª «ÓÒ∆¡ªÕ
√ß◊·È-√≈ÓÚ≈Á∆ ÁÒ «Úæ⁄ «ÚÙ∂Ù ±Í «Úæ⁄ Ó˜Á±, «’√≈È ¡Â∂ ÏπæË∆‹∆Ú∆ ‘ÈÕ AH ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ Á≈ ’ج∆ Ú∆
«Ú¡’Â∆ «‹√ Á≈ √ÓÊÈ Íπ≈‰∂ ÓÀ∫Ï ’ Á∂‰, «¬√ ÁÒ Á≈ ÓÀ∫Ï ω √’Á≈ ˛Õ

«¬√ ÁÒ Á∆ √Ì ÂØ∫ ¤Ø‡∆ «¬’≈¬∆ √ÀµÒ (Cell) ‘ÈÕ «¬√ «Úæ⁄ B ‹ª C ÓÀ∫Ï ‘πßÁ∂ ‘È ¡Â∂ ¿π‘ ’≈÷≈È∂ ‹ª ‘Ø
Ê≈Úª ”Â∂ √Ê≈«Í ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ˛Õ «¬√ √ÀµÒ Á≈ ¿πÁ∂Ù √≈ÓÚ≈Á∆ √ßÓÂ∆¡ª ‘È «‹È∑ª «Úæ⁄Ø∫ ‘∂’ «Úæ⁄ «¬’
ÓßÂ∆ ¡Â∂ E ÓÀ∫Ï ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ ÁÒ Á≈ √Ú¿πµ⁄ ¡ß◊ ““¡«÷Ò Ì≈Â∆ ’ª◊√”” ˛ «‹√ «Úæ⁄ Í«‘Ò≈ √’æÂ ¡Â∂
«¬’ √ßÓÂ∆ ‘πßÁ∆ ‘À «‹√ ˘ ’∂∫Á∆ ’≈‹ Í≈«Ò’≈ √ßÓÂ∆ (Central Executive Committee) «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√
’Ó∂‡∆ Á∆ «¬’ ¤Ø‡∆ √ßÓÂ∆ ‘πßÁ∆ ˛ «‹√ ˘ ÍØ«Ò‡ «Ï¿±Ø «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬‘∆ √ß√Ê≈ ÁÒ Á∆ È∆Â∆ «ÈÙ«⁄ ’Á∆
‘À ¡Â∂ ≈‹È∆«Â’ ’ßÓª ˘ ⁄Ò≈™Á∆ ˛Õ

Í≈‡∆ Á∆ ÓÀ∫Ï«ÙÍ (Membership of the Party)-√≈ÓÚ≈Á∆ ÁÒ Á∆ ÓÀ∫Ï«ÙÍ ‘Ø ÁÒª Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ Íz≈ÍÂ
’È≈ Ï‘π ÓπÙ«’Ò ˛Õ Í≈‡∆ Á∂ AB ¡’±Ï AIGA ÂØ∫ Ò≈◊± ’∆Â∂ √ß«ÚË≈È ¡Èπ√≈ ’ج∆ Ú∆ Ì≈Â∆ È≈◊«’
«‹√ Á∆ ¿πÓ AH √≈Ò ‹ª «¬√ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ Í≈‡∆ Á∂ «√˪ª ¡Â∂ ÍzØ◊≈Óª «Úæ⁄ «ÚÙÚ≈√ æ÷Á≈ ‘ØÚ∂,
Í≈‡∆ Á≈ «ÈÔ«Ó ±Í È≈Ò ⁄ßÁ≈ «ÁßÁ∂ ‘ج∂ Í≈‡∆ Á∂ ÎÀ√«Ò¡ª ˘ Ò≈◊± ’È Ò¬∆ Ú⁄ÈÏæË ‘ØÚ∂ ª ¿π‘ Í≈‡∆
Á≈ ÓÀ∫Ï Ï‰È Á∂ ÔØ◊ ˛Õ ÓÀ∫Ï Ï‰È Ò¬∆ «¬‘ Ú∆ ˜±∆ ˛ «’ ¿π√ Á∂ È≈Ó Á∆ «√Î≈«√ Í≈‡∆ Ù≈÷≈ Á∂ ÁØ ‘Ø
ÓÀ∫Ïª ÚæÒØ∫ ’∆Â∆ ‹≈‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ ‹∂’ Í≈‡∆ Á∆ √Ë≈‰ √ß√Ê≈ (General Body) ¿π√ ˘ ÓÀ∫Ï ω≈¿π‰ Ò¬∆
«Â¡≈ ‘Ø ‹ªÁ∆ ‘À ª ¿π√ ˘ F Ó‘∆È∂ Ò¬∆ ¿πÓ∆ÁÚ≈ ÓÀ∫Ï (Candidate Member) √Ú∆’≈ ’ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈
˛Õ F Ó‘∆È∂ ¿π√ Á∆¡ª ◊Â∆«ÚË∆¡ª ”Â∂ Ș æ÷∆ ‹ªÁ∆ ‘À ¡Â∂ ¿π√ Í≈‡∆ Á∂ «√˪Â≈ √ÏøË∆ «√æ«÷¡≈ «ÁæÂ∆
‹ªÁ∆ ‘ÀÕ ‹∂’ Í≈‡∆ Á∆ Ù≈÷≈ F Ó‘∆È∂ ÂØ∫ Ï≈¡Á ¿π√ ˘ ÓÀ∫Ï Ï‰È Á∂ ÔØ◊ √Ófi∂ ª ¿π√ ˘ Í≈‡∆ Á≈ ͱ≈
ÓÀ∫Ï ω≈ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ‘∂’ ÓÀ∫Ïª ˘ «¬’ π«Í¡≈ √≈Ò≈È≈ ⁄ßÁ≈ Á∂‰≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ ‹±È AIGE «Úæ⁄ «¬√ Á∆ ’πæÒ
√ß«÷¡≈ D,@F,CBB √∆Õ
Ì≈Â∆ √≈ÓÚ≈Á∆ ÁÒ Á≈ √Ó≈«‹’ ¡Ë≈ (Social Base of Communist Party of India)- Ì≈Â∆ √≈ÓÚ≈Á∆ ÁÒ
Ùπ± «Úæ⁄ Ó˜Á±ª, ÈΩ‹Ú≈Ȫ, ÏπæË∆‹∆Ú∆¡ª ¡Â∂ «Ú«Á¡≈Ê∆¡ª «Úæ⁄ Ï‘π ÒØ’«ÍzÔ √∆Õ Í≈‡∆ Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ ÂØ∫ ÒÀ
’∂ Òæ◊Ì◊ AICF «Úæ⁄ √≈ÓÚ≈Á∆¡ª È∂ ’ª◊√ È≈Ò «ÓÒ ’∂ ’ßÓ ’È Á≈ ÎÀ√Ò≈ ’∆Â≈Õ «√Î √≈∂ Ó‘æÂÚͱÈ
’ª◊√∆ È∂Â≈ ‹∂Ò∑ª «Úæ⁄ √ÈÕ ’«Ó¿±«È√‡ª È∂ «¬√ ÓΩ’∂ Á≈ Ò≈Ì ¿π·≈ ’∂ ¡«÷Ò Ì≈Â∆ «’√≈È √Ì≈ ¡Â∂ ¡«÷Ò
Ì≈Â∆ ‡z∂‚ Ô±È∆¡È ”Â∂ ÍπÈ ¡≈͉≈ ’Ϙ≈ ’ «Ò¡≈Õ AIDF ÂØ∫ AIE@ «Úæ⁄ Ì≈Â∆ ’«Ó¿±«È√‡ Í≈‡∆ È∂ ’¬∆
Ó‘æÂÚͱÈ ‹È-¡ßÁØÒÈ ⁄Ò≈¬∂ ª «’ Í≈‡∆ Á≈ ¡Ë≈ «Ú¡≈Í’ ω≈«¬¡≈ ‹≈ √’∂Õ AIEG «Úæ⁄ ’«Ó¿±«È√‡ª
Á∆ ’∂Ò √’≈ ω∆Õ AIFD «Úæ⁄ Í≈‡∆ Á∆ Úß‚ ‘Ø ◊¬∆Õ AIFD ÂØ∫ Ï≈¡Á √≈ÓÚ≈Á∆ Í≈‡∆ Á≈ √Ó≈«‹’ ¡Ë≈
¡Â∂ ÍzÌ≈Ú ÿæ‡ ‘πßÁ≈ «◊¡≈ ¡Â∂ Ó≈’√Ú≈Á∆ Í≈‡∆ Á≈ ÍzÌ≈Ú ÚæË «◊¡≈Õ AIGA «Úæ⁄ ’«Ó¿±«È√‡ª È∂ ’ª◊√
È≈Ò «ÓÒ-‹πÒ ’∂ ⁄؉ª ÒÛ∆¡ª ¡Â∂ ÒØ’ √Ì≈ «Úæ⁄ B@ √∆‡ª Íz≈Í ‘ج∆¡ªÕ √ß’‡’≈Ò Á∆ ÿØÙ‰≈ Á≈ «¬√ Í≈‡∆
È∂ √ÓÊÈ ’∆Â≈ ¡Â∂ ‹ÁØ∫ AIGG «Úæ⁄ ÒØ’ √Ì≈ Á∆¡ª ⁄؉ª ‘ج∆¡ª ª «¬√ ˘ ’∂ÚÒ √æ √∆‡ª «ÓÒ∆¡ªÕ ‹ÈÚ∆
AIH@ «Úæ⁄ ÒØ’ √Ì≈ Á∆¡ª ⁄؉ª «Úæ⁄ Ì≈Â∆ √≈ÓÚ≈Á∆ ÁÒ ˘ ’∂ÚÒ AA √∆‡ª «ÓÒ∆¡ªÕ Á√ßÏ AIHD Á∆¡ª ÒØ’
√Ì≈ Á∆¡ª ⁄؉ª «Úæ⁄ «¬√ ˘ ’∂ÚÒ H √∆‡≈ «ÓÒ∆¡ªÕ AIHI Á∆¡ª ÒØ’ √Ì≈ Á∆¡ª ⁄؉ª «Úæ⁄ Í≈‡∆ ˘ ’∂ÚÒ
AB √∆‡ª «ÓÒ∆¡ªÕ Ó¬∆-‹±È AIIA «Úæ⁄ Ì≈Â∆ √≈ÓÚ≈Á∆ ÁÒ È∂ ‹ÈÂ≈ ÁÒ ¡Â∂ ‘Ø Ú≈ÓÍøÊ∆ ÁÒª È≈Ò «ÓÒ
’∂ ÒØ’ √Ì≈ ⁄؉ª ÒÛ∆¡ª ¡Â∂ ÁÒ ˘ ’∂ÚÒ AC √∆‡ª «ÓÒ∆¡ªÕ «¬√ ÁÒ Á≈ √Ó≈«‹’ ¡Ë≈ ‘π‰ Ï‘π √∆«ÓÂ
˛Õ «¬√ ˘ Íæ¤Ó∆ Ïß◊≈Ò, ’∂Ò, «ÂzÍπ≈, Ó‰∆Íπ ¡≈«Á «Úæ⁄ Ó˜Á±ª, ◊∆Ϫ ¡≈«Á Á≈ √ÓÊÈ Íz≈Í ˛Õ
Á√Ú∆∫ ÒØ’ √Ì≈ Ò¬∆ Ì≈Â∆ √≈ÓÚ≈Á∆ ÁÒ Á≈ ⁄؉ ÿØÙ‰≈ ÍæÂ

Ì≈Â∆ √≈ÓÚ≈Á∆ ÁÒ È∂ ÈΩÚ∆∫ ¡Â∂ Á√Ú∆∫ ÒØ’ √Ì≈ Á∆¡ª ⁄؉ª ≈Ù‡∆ ÓØ⁄∂ È≈Ò «ÓÒ ’∂ ÒÛ∆¡ª √ÈÕ «¬√

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 275