Page 174 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñD: √Ó≈«‹’ √ß√Ê≈Úª

A. «Ú¡≈‘ √ÏßË∆ «ÙÂ∂Á≈∆ (Affinal Kinship) Á∂ ¡Ë∆È È≈ ’∂ÚÒ «Ú¡≈‘ √ÏßË È≈Ò √Ïß«Ë ÍÂ∆-ÍÂÈ∆ ‘∆ È؇
¡≈™Á∂ ‘È ÏÒ«’ «¬È∑ª ÁØȪ Í«Ú≈ª Á∂ ‘Ø √ÏßË∆ Ú∆ ¡≈ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ ‹ÁØ∫ «¬’ «Ú¡’Â∆ «Ú¡≈‘ ’Á≈ ‘À ª ¿π√
˘ √ßÌÚ ÂΩ ”Â∂ «¬‘ ÍÂ≈ ⁄æÒÁ≈ ˛ «’ «Ú¡≈‘ È≈Ó Á∆ √ß√Ê≈ È∂ È≈ ’∂ÚÒ ÁØ «¬√Â∆-ÍπÙ «Úæ⁄ √ÏßË √Ê≈«ÍÂ
’∆Â≈ ˛, ÏÒ«’ «¬È∑ª ÁØȪ È≈Ò √Ïß«Ë ‘Ø «Ú¡’Â∆ «¬’ Á±√∂ È≈Ò √Ïß«Ë ‘Ø ◊¬∂ ‘ÈÕ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂
«Ú¡≈‘ Á∂ Ï≈¡Á «¬’ ÍπÙ ’∂ÚÒ «¬’ ÍÂ∆ ‘∆ È‘∆∫ ωÁ≈, ÏÒ«’ ̉ج∆¡≈, ‹Ú≈¬∆, ‹∆‹≈, ÎπæÎÛ, ȉÁج∆,
Ó≈√Û, √ª„± ¡≈«Á Ú∆ ω ‹ªÁ≈ ˛ «¬√ Â∑ª «¬’ «¬√Â∆ Ú∆ «Ú¡≈‘ Á∂ Ï≈¡Á ÍÂÈ∆ Ï‰È ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ˘‘,
Ì≈Ï∆, Á≈‰∆, ‹·≈‰∆, ⁄≈⁄∆, Ó≈Ó∆ ¡≈«Á Ú∆ ω ‹ªÁ∆ ˛ ‹ª ω √’Á∆ ‘ÀÕ «¬È∑ª «Úæ⁄ ‘∂’ √ÏßË Á∂ ¡Ë≈ ÁØ
«Ú¡’Â∆ ‘È, «‹Ú∂∫ √≈Ò≈-̉ج∆¡≈, √æ√-‹Ú≈¬∆, √≈Ò∆-‹∆‹≈, «Á˙-Ì≈Ï∆, ÍÂ∆-ÍÂÈ∆, √æ√-˘‘ ¡≈«Á «¬√
Â∑ª È≈Ò «Ú¡≈‘ È≈Ò √Ïß«Ë √≈∂ √ÏßË∆¡ª ‹ª «٫¡ª ˘ «Ú¡≈‘-√ÏßË∆ (Affinal Kinship) ’«‘ßÁ∂ ‘ÈÕ
B. ÷±È-√ÏßË∆ «ÙÂ∂Á≈∆ Á∂ ¡Ë∆È ¿π‘ ÒØ’ ¡≈™Á∂ ‘È ‹Ø Ï≈Ï ÷±È Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ «¬’ Á±√∂ È≈Ò √Ïß«Ë ‘؉Õ
¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ Ó≈Â≈-«ÍÂ≈ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∂ Ïæ«⁄¡ª «Úæ⁄ ‹ª ÁØ Ì≈Úª ”⁄ ‹ª ÁØ Ì≈-ÌÀ‰ Á«Ó¡≈È √ÏßË
÷±È Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ‘∆ ¡Ë≈« ˛Õ «¬√ √ÏßË «Úæ⁄ «¬‘ Ú∆ ÚȉÔØ◊ ˛ «’ ÷±È √ÏßË∆ «ÙÂ∂Á≈∆¡ª «Úæ⁄ ÷±È
√ÏßË ¡√Ò Ú∆ ‘Ø √’Á≈ ˛ ¡Â∂ ’≈ÒÍ«È’ Ú∆Õ Á±√∂ ÙÏÁª «Úæ⁄ ÷±È-√ÏßË ’∂ÚÒ Íz≈‰∆Ù≈√Â∆ (Biological)
¡Ë≈ ”Â∂ ‘∆ È‘∆∫, √Ó≈‹Ù≈√Â∆ (Sociological) ¡Ë≈ ”Â∂ Ú∆ √Ê≈«Í ‘Ø √’Á≈ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ «‹È∑ª
√Ó≈‹ª «Úæ⁄ Ï‘πÍÂ∆ «Ú¡≈‘ ÍzÊ≈ Á≈ Íz⁄ÒÈ ‘À ¿πµÊ∂ Íz≈‰∆Ù≈√Â∆ ¡Ë≈ ”Â∂ «¬‘ «ÈÙ«⁄ ’È≈ ¡√ßÌÚ ˛ «’
«’‘Û≈ Ïæ⁄≈ «’√ ÍÂ∆ Á≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ¿πµÊ∂ Íz≈‰∆Ù≈√Â∆ (biological fatherhood) ˘ ◊Ω‰ ÓßÈ ’∂ √Ó≈‹Ù≈√Â∆
«ÍÂzÂÚ (sociological fatherhood) ˘ «˜¡≈Á≈ Ó≈ÈÂ≈ «ÁæÂ∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ È∆Ò«◊∆ Á∆ Ï‘πÍÂ∆ «Ú¡≈‘ ‡Ø‚≈
‹È‹≈Â∆ «Úæ⁄ √Ó≈«‹’ «ÍÂzÂÚ Á≈ «¬’ «ÚÙ∂Ù √ß√’≈ “Íπ√π«ÍÓ∆” È≈Ò «ÈÙ«⁄ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ‹Ø «Ú¡’Â∆
◊ÌÚÂ∆ «¬√Â∆ ˘ ¿π√ Á∂ Íz√Ú Á∂ Íø‹Ú∂∫ Ó‘∆È∂ «Úæ⁄ Â∆-’Ó≈È Ì∂∫‡ ’Á≈ ˛, ¿π‘∆ ¿π√ «¬√Â∆ Á∆¡ª ‘؉
Ú≈Ò∆¡ª √≈∆¡ª √ßÂ≈Ȫ Á≈ «ÍÂ≈ ¿πÁØ∫ Âæ’ ’‘≈™Á≈ «‘ßÁ≈ ˛ ‹ÁØ∫ Âæ’ Á±√≈ ’ج∆ ÍÂ∆ ¿π√∂ Â∑ª Á≈ √ß√’≈
È≈ ’∂Õ «¬√≈¬∆ «Ú⁄≈ Á∂ Ùπ± ‘؉ ÂØ∫ Í«‘Ò∂ ‹ÓÈ «ÈÔÓ Á∂ ¡Èπ√≈, «¬’ Ïæ⁄≈ ¿π√ √Ó∂∫ Âæ’ ¿π√ Í«Ú≈ Á≈
ÓÀ∫Ï È‘∆∫ ω √’Á≈, ‹ÁØ∫ Âæ’ «ÍÂ≈ ’πfi √Ó≈«‹’ √ß√’≈ª È≈Ò ¿π√ ˘ ¡≈͉≈ ÍπæÂ √Ú∆’≈ È‘∆∫ ’Á≈Õ
¡≈√‡z∂Ò∆¡≈ Á∂ ¡≈«ÁÚ≈√∆¡ª «Úæ⁄ «¬’ ’πÒ Á∆¡ª «¬√Â∆¡ª Á±√∂ ’πÒ Á∆¡ª ÍÂÈ∆¡ª √Ófi∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª
‘È, «¬√ Ò¬∆ ¿πµÊ∂ Á∂ ÒØ’ ¿πÈ∑ª √≈∂ ÍπÙª Á∂ Ò¬∆ ‹Ø ¿πÈ∑ª Á∆¡ª Ó≈Â≈Úª Á∂ ÍÂ∆ ‘Ø √’Á∂ ‘È, “«Í” ÙÏÁ Á≈
ÍzÔØ◊ ’Á∂ ‘ÈÕ «¬√ Â∑ª «√Î √≈∂ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ Ïæ«⁄¡ª ˘ ◊ØÁ ÒÀ‰ Á∆ ÍzÊ≈ ˛Õ ◊ØÁ Ò¬∂ Ïæ«⁄¡ª Á∂ È≈Ò Ú∆
Ó≈Â≈ ÍπæÂ ‹ª «¬√Â∆ ¡≈«Á Á≈ √ÏßË √Ê≈«Í ‘Ø √’Á≈ ˛ ‹Ø ¡√Ò «Úæ⁄ ÷±È-√ÏßË È‘∆∫ ÏÒ«’ ¡ÈπÓ≈«ÈÂ
÷±È-√ÏßË ”Â∂ ¡Ë≈« ‘πßÁ≈ ˛Õ

«ÙÂ∂Á≈∆ Á∆¡ª Ùz∂‰∆¡ª (Categories of Kinship)
«‹Ú∂∫ «’ Í«‘Òª «’‘≈ ‹≈ ⁄πæ’≈ ˛, √ßÍ’ ¡Â∂ È∂ÛÂ≈, ◊±Û∑Â≈ ¡Â∂ ¡≈ÂÓÂ≈ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ Úæ÷-Úæ÷ Â∑ª Á∂
«ÙÂ∂-È≈«Â¡ª ˘ ’¬∆ Ùz∂‰∆¡ª «Úæ⁄ Úß«‚¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ ’πfi ÒØ’ª Á∂ È≈Ò «Ú¡≈‘ ¡Â∂ ÷±È-√ÏßË∆ ¡Ë≈ª ”Â∂
«ÙÂ∂Á≈∆ ÍzÂæ÷, ◊±Û∑Â≈ ¡Â∂ È∂Û∂ Á∆ ‘πßÁ∆ ˛, «‹Ú∂∫ ÍÂ∆-ÍÂÈ∆, «ÍÂ≈-ÍπæÂ, Ì≈-ÌÀ‰ ¡≈«ÁÕ «¬È∑ª ˘ Í«‘Ò∂
√ÏßË∆ (Primary Kins) «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ‚≈. Á±Ï∂ Á∂ ¡Èπ√≈, Í«‘Ò∂ √ÏøË∆¡ª Á∂ ¡Ë∆È ÍÂ∆-ÍÂÈ∆, Ó≈Â≈-ÍπæÂ∆,
«ÍÂ≈-ÍπæÂ, ¤Ø‡∂-Úæ‚∂ Ì≈, ¤Ø‡∆-Úæ‚∆ ÌÀ‰ ¡Â∂ Úæ‚≈ Ì≈-ÌÀ‰ «¬‘ ¡æ· Â∑ª Á∆ √ÏßË ÒÛ∆ «Úæ⁄ Ïæfi∂ ‘ج∂ ÒØ’
¡≈™Á∂ ‘ÈÕ
«¬√ Á∂ ¿πÒ‡, Á±√≈ √ÏßË (Secondary kins) ¿π‘ √ÏßË∆’È ‘πßÁ∂ ‘È ‹Ø ¿πÍØ’Â “¡ß«Ì’ √ÏßË∆” ‘È ¡Â∂
Í«‘Ò∂ √ÏßË∆¡ª È≈Ò √Ïß«Ë ‘ÈÕ «¬√ Á±√∆ Ùz∂‰∆ Á∂ √ÏßË∆¡ª È≈Ò √≈‚≈ ÍzÂæ÷ √ÏßË È‘∆∫ ‘πßÁ≈ Í √≈‚∂ ÍzÂæ÷
‹ª Í«‘Ò∆ Ùz∂‰∆ Á∂ √ÏßË∆¡ª È≈Ò ¿πÈ∑ª Á≈ ÍzÂæ÷ √ÏßË ‘πßÁ≈ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂, ÌÀ‰ Á∂ È≈Ò Ó∂≈ ÍzÂæ÷ √ÏßË
˛ ¡Â∂ ÌÀ‰ Í«‘Ò∂ √ÏßË∆ Á∂ ¡Ë∆È ˛Õ «¬√ ÌÀ‰ Á≈ ¡≈͉∂ ÍÂ∆ È≈Ò Ú∆ ÍzÂæ÷ ‹ª Í«‘Ò≈ √ÏßË ˛ Í ÌÀ‰ Á∂ ¿π√
ÍÂ∆ È≈Ò Ó∂≈ ÍzÂæ÷ √ÏßË È‘∆∫, ¿π√ Á∂ È≈Ò Ó∂≈ ̉ج∆¬∂ Á≈ √ÏßË ÌÀ‰ È≈Ò √Ïø«Ë ˛Õ «¬√ Â∑ª ÌÀ‰ Á≈ ÍÂ∆
Ó∂∂ Í«‘Ò∂ √ÏßË∆ Á≈ Í«‘Ò≈ √ÏßË∆ ˛Õ «¬√ Â∑ª ÍÂÈ∆ Á≈ Ì≈ Ú∆ Á±√≈ √ÏßË∆ ˛Õ
«¬√ Â∑ª Â∆√∂ √ÏßË∆ (Teritiary kins) Ú∆ ‘Ø √’Á∂ ‘ÈÕ Â∆√∂ √ÏßË∆ ¿π‘ √ÏßË∆ ‘È ‹Ø √≈‚∂ Â∆√∂ √ÏßË∆ Á∂
Í«‘Ò∂ √ÏßË∆ ‘ÈÕ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ «¬’ «Ú¡’Â∆ Á∆ √Ò‘‹ Â∆√∂ √ÏßË∆ ‘ج∂ «’™«’ «¬√ «Ú¡’Â∆ Á∆
ÍÂÈ∆ Á≈ Ì≈ (‹ª √≈Ò≈) ¿π√ «Ú¡’Â∆ Á≈ Á±√≈ √ÏßË∆ ‘Ø«¬¡≈ ¡Â∂ «¬√ Á±√∂ √ÏßË∆ (√≈Ò≈) Á∆ ÍÂÈ∆ ¿π√ Á∆

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 167