Page 171 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ (When to marry, whom to marry and how to marry)Õ Í«Ú≈ «¬æÊ∂ Áæ√Á≈ ˛ «’ «’√ ¿πÓ «Úæ⁄ «Ú¡≈‘
’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ «¬æ’∂ Í«Ú≈ Á∂ ¡Ë≈ “Â∂ ‘∆ «ÈÙ«⁄ ‘πßÁ≈ ˛ «’ ÿæ‡ ¿πÓ «Úæ⁄ «Ú¡≈‘ ’È ‹ª Á∂∆ È≈Ò
«Ú¡≈‘ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ √ßÔπ’ ͫÚ≈ «Úæ⁄ Ï≈Ò «Ú¡≈‘ ‹ª ÿæ‡ ¿πÓ «Úæ⁄ «Ú¡≈‘ ‘Ø ‹ªÁ∂
‘È ‹ÁØ∫ «’ ¡≈Ëπ«È’ Í«Ú≈ Á∂∆ È≈Ò «Ú¡≈‘ª ˘ ¿πÂÙ≈‘ «ÁßÁ≈ ˛Õ «¬√∂ Â∑ª Í«Ú≈ ‘∆ ‹∆ÚÈ √≈Ê∆ ¸‰È
Á≈ ÷∂Â Ú∆ «ÈÙ«⁄ ’Á≈ ˛Õ «’√ Í«Ú≈ «Úæ⁄ «Ú¡≈‘ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ ‹ª ‹∆ÚÈ √≈Ê∆ (ÒÛ’≈ ‹ª ÒÛ’∆) «’√
Í«Ú≈ È≈Ò ⁄π«‰¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛-«¬‘ Í«Ú≈ ‘∆ ω≈™Á≈ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ‹∆ÚÈ √≈Ê∆ ¸‰È √Ó∂∫
◊ØÂ, ‹≈Â∆, ÍÁ ¡≈«Á Á≈ «Ë¡≈È æ«÷¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬ßÈ≈ ‘∆ È‘∆∫, «Ú¡≈‘ Á∆ ÍÁÂ∆ Ú∆ Í«Ú≈ Á∂ ¡Èπ√≈
‘∆ «ÈË≈« ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ ¡Á≈Ò ≈‘ƒ «Ú¡≈‘ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ ‹ª Óß«Á «Úæ⁄ ‹≈ ’∂ «Ú¡≈‘ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ ‹ª
«◊‹≈ÿ «Úæ⁄ ‹≈ ’∂ «Ú¡≈‘ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ ‹ª ÍzßÍ≈◊ „ß◊ (traditional pattern) È≈Ò «Ú¡≈‘ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂-«¬‘
Í«Ú≈ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ‘∆ «ÈÙ«⁄ ‘πßÁ≈ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ «¬æÊ∂ «¬’ ±Û∆Ú≈Á∆ «‘ßÁ± Í«Ú≈ ¡≈͉∆ ÒÛ’∆
˘ ¡Á≈Ò «Úæ⁄ «Ú¡≈‘ ’È Á∆ ¡≈«◊¡≈ È‘∆∫ «ÁßÁ≈ ˛, ¿πµÊ∂ ’πfi Í«Ú≈ª «Úæ⁄ “’Ø‡ ÓÀ«˜” ‘∆ ¿πµÂÓ «Ú¡≈‘
ÍÁÂ∆ √Ófi∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ √ÍæÙ‡ ˛ «’ «Ú¡≈‘ √ÏßË∆ ’߇ØÒ Ò≈◊± ’’∂ Ú∆ Í«Ú≈ È≈Ó Á∆ √ß√Ê≈ ’߇ØÒ «Úæ⁄
¡≈͉∆ Ó‘æÂÚͱÈ Ì±«Ó’≈ «ÈÌ≈™Á∆ ˛Õ
G. ¡≈«Ê’ „ª⁄∂ Á∆ ˱∆ (The pivot of Economic Structure)-Í«Ú≈ ˘ ¡≈«Ê’ „ª⁄∂ Á∆ ˱∆ Ú∆ «’‘≈
«◊¡≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ ±Í «Úæ⁄ ¿π‘ √Ó≈«‹’ ’߇ØÒ Á≈ «¬’ Ó‘æÂÚͱÈ √≈ËÈ ˛Õ Í«Ú≈ ‘∆ ¡≈͉∂ ÓÀ∫Ïª Á≈
¡≈«Ê’ ‹∆ÚÈ «ÈÙ«⁄ ’Á≈ ˛Õ √ßÍÂ∆ Á≈ ¿πÂ≈«Ë’≈∆ ’Ω‰ ‘ØÚ∂◊≈ ‹ª «’√-«’√ ˘ «’ßÈ∆ √ßÍÂ∆ «ÓÒ∂◊∆-«¬‘
Í«Ú≈ ‘∆ «ÈÙ«⁄ ’Á≈ ˛Õ ¿πÓ «¶◊ ¡Â∂ √∆«’ √ÓÊ≈ Á∂ ¡Èπ√≈ Í«Ú≈ ‘∆ ÓÀ∫Ïª «Úæ⁄ «Ó‘È Úß‚
’Á≈ ˛Õ ÍπÙ ÿ Á∂ Ï≈‘ Á≈ ’ßÓ √ßÌ≈ÒÁ∂ ‘È, «¬√Â∆¡ª ÿ Á≈ ’ßÓ’≈‹ Á∂÷Á∆¡ª ‘È, Ïæ⁄∂ ÍÛ∑Á∂ ‘È ¡Â∂
¤Ø‡∂-¤Ø‡∂ ’ßÓ Ú∆ ’Á∂ ‘ÈÕ «¬√ È≈Ò ¿πÈ∑ª «Úæ⁄ «˜ßÓ∂Ú≈∆ Á∆ Ì≈ÚÈ≈ Ú∆ «Ú’«√ ‘πßÁ∆ ˛Õ «¬√ Á∂ «¬Ò≈Ú≈
Í«Ú≈ ‘∆ ’≈ØÏ≈ Á∂ Íz’≈ «ÈÙ«⁄ ’Á≈ ˛, «Ú¡’Â∆ ˘ Úæ‚∂ ‘Ø ’∂ «’‘Û≈ ’≈ØÏ≈ ¡Í‰≈¿π‰≈ ÍÚ∂◊≈,
«¬‘ Í«Ú≈ ”Â∂ ‘∆ ¡Ë≈« ˛Õ √Ò ¡Â∂ ¤Ø‡∂ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ Í«Ú≈ Á≈ «¬‘ ’ßÓ «ÚÙ∂Ù Ó‘æÂÚ Á≈ ˛, ‹Á «’
¡≈Ëπ«È’ √Ó≈‹ «Úæ⁄ √«ÊÂ∆ «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ ‘∆ ˛Õ
¡≈Ëπ«È’ √Ó∂∫ «Úæ⁄ Í«Ú≈«’ ⁄È≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ
(Changes in the Familial Structure in Modern Time)

«‹Ú∂∫ «’ √Ú«Ú«Á ˛ «’ Í«ÚÂÈ Íz«’Â∆ Á≈ «ÈÔÓ ˛, «’™«’ √Ó≈‹ ¡Â∂ ¿π√ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ Ì≈◊ Ú∆ Íz«’Â∆
Á∂ ‘∆ ¡ß◊ ‘È ¡Â∂ Í«ÚÂÈ Á≈ «ÈÔÓ √Ó≈‹ ”Â∂ Ú∆ Ï≈Ï ±Í È≈Ò Ò≈◊± ‘πßÁ≈ ˛Õ √Ó≈‹ Á∆ ¡Ë≈̱ «¬’≈¬∆
Í«Ú≈ ˛ ¡Â∂ «¬‘ Í«Ú≈ Ú∆ Í«ÚÂÈ ÂØ∫ Í∂ È‘∆∫ ˛Õ ‹∂’ ¡√∆∫ ÓÈπæ÷∆ «¬«Â‘≈√ ˘ «Ë¡≈È È≈Ò Á∂÷∆¬∂
ª √≈˘ ÍÂ≈ ⁄æÒ∂◊≈ «’ Í«Ú≈ «’√∂ È≈ «’√∂ ±Í «Úæ⁄ √Á≈ ÂØ∫ ‘∆ √≈‚∂ È≈Ò «‘≈ ˛ Í «¬√ Á≈ ±Í ‹ª √Ú±Í
√Á≈ «¬’Ø «‹‘≈ È‘∆∫ «‘≈ ˛Õ Á±√∂ ÙÏÁª «Úæ⁄ «¬√ «Úæ⁄ Ú∆ √Ó∂∫-√Ó∂∫ ”Â∂ Í«ÚÂÈ ‘πßÁ≈ «‘≈ ˛Õ ¡≈Ëπ«È’ √Ó∂∫
«Úæ⁄ «¬‘ Í«ÚÂÈ ¥ªÂ∆’≈∆ ˛ «’™«’ «¬‘ Ôπæ◊ ¿πÁÔØ«◊’ ˛Õ «¬√ Á∂ Í«‘Ò∂ Í«Ú≈ ÷∂Â∆ Ôπæ◊ «Úæ⁄ √∆Õ ÷∂Â∆
Ôπæ◊ Á∆ √ß√«¥Â∆, √æ«Ì¡Â≈, ¡≈’≈, «Ú⁄≈, ¡≈ÁÙ ¡≈«Á ¡æ‹ È‘∆∫ √∆ Í ¡≈Ëπ«È’ Ôπæ◊ «Úæ⁄ ¿πÁÔØ«◊’È
Á∂ ’≈È «¬È∑ª √≈«¡ª «Úæ⁄ ’≈Î∆ Í«ÚÂÈ ‘Ø ◊¬∂ ‘È ¡Â∂ «¬È∑ª Í«ÚÂȪ Á≈ Ó‘æÂÚͱÈ ÍzÌ≈Ú Í«Ú≈
Á∂ √πÌ≈¡ ”Â∂ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ ¡æ‹ Í«Ú≈ Á∆ ’߇ØÒ Ù’Â∆ ™È∆ ÍzÌ≈ÚÙ≈Ò∆ È‘∆∫ «‘ ◊¬∆ ˛ «‹ßÈ∆ «’ Í«‘Òª √∆Õ
Á±√∂ ÙÏÁª «Úæ⁄, √Ó≈«‹’ ’߇ØÒ Á∂ «¬’ √≈ËÈ Á∂ ±Í «Úæ⁄ Í«Ú≈ Á≈ Ó‘æÂÚ ¡æ‹ ’≈Î∆ ÿæ‡ ‘Ø «◊¡≈ ˛Õ
Í«Ú≈’ ⁄È≈ «Úæ⁄ ‘Ø ‘∂ Í«ÚÂȪ Á∆ ‘∂· «Ò÷∂ «ÚÚ∂⁄È≈ È≈Ò «¬‘ ◊æÒ Ú∆ √ÍæÙ‡ ‘Ø ‹≈Ú∂◊∆-
A. Í«Ú≈ Á∂ ’ßÓª «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ (Changes in family functions)- √Ó∂∫ Á∂ È≈Ò Í«Ú≈ Á∂ ’ßÓª «Úæ⁄ Ú∆
’¬∆ Í«ÚÂȪ È∂ ‹ÈÓ «Ò¡≈ ‘ÀÕ Í«‘Òª Í«Ú≈ ÷πÁ ͱÈ ‘πßÁ∂ √È ¡Â∂ ¡≈͉∆¡ª √≈∆¡ª Í«‘Ò∆¡ª ¡Â∂
Á±√∆¡ª ˜±ª Á∆ ͱÂ∆ ÷πÁ ‘∆ ’ ÒÀ∫Á∂ √ÈÕ ¡È≈‹ ¡Â∂ √Ϙ∆¡ª ÿ ”⁄ ‘∆ ¿π◊≈¬∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª √ÈÕ ’æÍÛ∂
Ïπ‰È Á≈ ’ßÓ ÿ ”⁄ ‘∆ ‘πßÁ≈ √∆, ÿ «Úæ⁄ ‘∆ ’æÍÛ∂ Ú∆ √∆Â∂ ‹ªÁ∂ √È, ÌØ‹È ‘ ‘≈Ò «Úæ⁄ ÿ ”⁄ ‘∆ ωÁ≈
√∆, ÿ ”⁄ ‘∆ ÁπæË «ÿ˙ Á∆ «ÚÚ√Ê≈ ‘πßÁ∆ √∆Õ ¡æ‹ «¬‘ √≈∂ ’ßÓ, «ÚÙ∂Ù ’’∂ ¡≈«Ê’ ’ßÓ Ï≈‘ Á∆¡ª «ÚÙ∂Ù
√«ÓÂ∆¡ª ’Á∆¡ª ‘ÈÕ ÌØ‹È Ï‰≈¿π‰ Á∂ ’ßÓ ˘ ‘؇Ҫ ¡Â∂ ∂√‡ØÀ∫‡≈ È∂ ÒÀ «Ò¡≈ ˛, ’æÍÛ∂ Ë؉ Á∂ Ò¬∆ Òª‚∆¡ª
÷πæÒ∑ ◊¬∆¡≈ ‘È, ’æÍÛ∂ √Ú≈¿π‰ Á∂ Ò¬∆ ‡∂Ò«ß◊ ‘≈¿±√, Ïæ«⁄¡ª Á∆ «√æ«÷¡≈ Á∂ Ò¬∆ √’±Ò ’≈Ò‹, ¿πÈ∑ª Á∂ Í≈Ò‰

164 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY