Page 211 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ ÍË≈ÂøÂ (ÒØ’ÂøÂ) «Úæ⁄ ≈‹È∆«Â’ ÁÒª Á∆ Ì»«Ó’≈ (Ó‘æÂÚ)
(Role (Importance) of Political Parties in Democracy)
≈‹È∆«Â’ ÁÒ ÍË≈ÂøÂ Ò¬∆ Ó‘æÂÚÍ»È ‘È, ¿π‘ ÍË≈ÂøÂ Á∆ ¡Ë≈Ù∆Ò≈ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ «¬√ ¡Ë≈ Á∂ «ÏȪ
ÍË≈ÂøÂ «‡’ ‘∆ È‘ƒ √’Á≈Õ ÍÃØ. Ó∆¡Ó «Ò÷Á∂ ‘È, ““≈‹È∆«Â’ ÁÒª Á≈ ’øÓ ¡«Ë’≈∆ Ú◊ Á∆ ⁄؉ ’È≈,
√’≈ ˘ ⁄Ò≈¿π‰≈ ¡Â∂ ¿π√ Á∆ ¡≈ÒØ⁄È≈ ’È≈, ≈‹È∆«Â’ «√æ«÷¡≈ ¡Â∂ «Ú¡’Â∆ Â∂ √’≈ Á«Ó¡≈È
ÓËÔ√ÊÂ≈ Á≈ ’øÓ ’È≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ””
ÍÃØ. Ó»ÈØ Á≈ «Ú⁄≈ ˛ «’ ≈‹È∆«Â’ ÁÒª ˘ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ ¿π‘ ‹ÈÂ≈ Ò¬∆ ≈‹È∆«Â’ √Óæ«√¡≈Úª Á≈ ‘æÒ ’È,
«‹√ È≈Ò ‹ÈÂ≈ ˘ «¬‘ ÍÂ≈ Òæ◊ √’∂ «’ ≈‹È∆«Â’ √Óæ«√¡≈Úª ’∆ ‘È ¡Â∂ ¿πÈ∑ª ”Â∂ ÁÒ Á∂ ’∆ «Ú⁄≈ ‘ÈÕ
¿πÈ∑ª ˘ ÍÃÂ∆«ÈË∆ √Ì≈Úª Ò¬∆ ¿πÓ∆ÁÚ≈ª Á∆ ⁄؉ Ú∆ ’È∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛, «‹√ È≈Ò √’≈ ˘ ⁄Ò≈¿π‰ Ò¬∆ ÔØ◊
«Ú¡’Â∆ ¸‰ ’∂ Ì∂‹∂ ‹≈ √’‰Õ «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ¿πÈ∑ª Á≈ ’øÓ «¬‘ Ú∆ ˛ «’ ¿π‘ √Ó»«‘’ ¡Â∂ √Ê≈¬∆ ≈‹È∆«Â’
«˜øÓ∂Ú≈∆ ω≈¬∆ æ÷‰ ¡Â∂ ‹ÈÂ≈ ˘ È≈◊«’ «√æ«÷¡≈ Á∂ ’∂ ¿π√ «Úæ⁄ ≈‹È∆«Â’ ‹≈◊»’Â≈ ω≈¬∆ æ÷‰Õ
Í∂‡√È Á∂ ¡Èπ√≈, ““≈‹È∆«Â’ ÁÒ ≈Ù‡∆ ¬∂’Â≈ Á≈ «Ú’≈√ ’È ¡Â∂ ¿π√ ˘ ω≈¬∆ æ÷‰ «Úæ⁄ √‘≈«¬’
‘πøÁ∂ ‘ÈÕ «‹æÊ∂ Ù≈√’ Ù’Â∆ Á∆ Í«‘Ò’ÁÓ∆ ˛, ¿πµÊ∂ Ù≈√È Á∂ Úæ÷-Úæ÷ ¡ø◊ª «Úæ⁄ √«‘ÔØ◊ √Ê≈«Í ’Á∂ ‘È,
¡≈«Ê’ «‘æª Á∂ √øÿÙª ˘ ÿæ‡ ’Á∂ ‘È, «’™«’ Úæ÷-Úæ÷ ¡≈«Ê’ √ÓπÁ≈«¬¡ª Á∆¡ª Óø◊ª ÁÒ Á∂ Óø⁄ ÂØ∫
ÍÃ◊‡ ‘∆ ’∆Â∆¡ª ‹≈ √’Á∆¡ª ‘È ¡Â∂ ÓæÂÁ≈È Á∂ ’øÓ «Úæ⁄ √‘≈«¬Â≈ «ÁøÁ∆¡ª ‘ÈÕ””

Ò≈Ú∂Ò È∂ ≈‹È∆«Â’ ÁÒª Á∂ ÁØ ÍÃÓπæ÷ ’øÓª Á≈ Úȉ ’∆Â≈ ˛: (A) ¿π‘ Ú؇ª Á∂ √Ó»«‘’ »Í «Úæ⁄ ’øÓ ’È
«Úæ⁄ √‘≈«¬’ ‘πøÁ∂ ‘È, (B) ¿π‘ ÒØ’ ÎÀ√Ò∂ Ò¬∆ √Óæ«√¡≈Úª Á≈ «ÈË≈‰ ’Á∂ ‘ÈÕ
Úæ÷-Úæ÷ «ÚÁÚ≈Ȫ Á∂ «Ú⁄≈ª ÂØ∫ √ÍæÙ‡ ˛ «’ ÒØ’ÂøÂ Á∆ √ÎÒÂ≈ Ò¬∆ ≈‹È∆«Â’ ÁÒª Á≈ Ï‘π ӑæÂÚ ˛Õ
«¬‘ ÒØ’ÂøÂ Á∆ ’√Ω‡∆ ‘È, «’™«’ «’√∂ Á∂Ù Á∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ ‹ÈÂøÂÚ≈Á Á∆ ‘Ø∫Á «’æÊØ∫ Âæ’
˛, «¬√ Á≈ ¡øÁ≈˜≈ «¬√ ◊æÒ ÂØ∫ Ò◊≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛ «’ ¿πµÊ∂ ≈‹È∆«Â’ ÁÒ ÍÉ≈Ò∆ «’√ √∆Ó≈ Âæ’ √≈∂
≈‹È∆«Â’ ÍÃÂ∆ÔØ◊Â≈ ”Â∂ ¡Ë≈« ˛Õ ≈‹È∆«Â’ ÁÒª «Úæ⁄ √≈∆ ÍÃÂ∆√ÍÃË≈, «Ú¡≈Í’ ‹È √øÍ’, ‹ÈÓæÂ
˘ ÍÃ◊‡≈¿π‰≈ ¡≈«Á ¡«‹‘∆¡ª ◊æÒª ‘È ‹Ø ‹ÈÂøÂ ˘ √≈«Ê’ ω≈™Á∂ ‘ÈÕ
Á»√∂ Í≈√∂ ’πfi ¡«‹‘∂ «Ú⁄≈’ Ú∆ ‘È ‹Ø ≈‹È∆Â∆ Á∆¡ª √≈∆¡ª Ïπ≈¬∆¡ª Á∆ ‹Û∑ ≈‹È∆«Â’ ÁÒª ˘ ‘∆
ÓøÈÁ∂ ‘È, ¿π‘ ÁÒ ‘∆‰ ÒØ’ÂøÂ «Úæ⁄ «ÚÙÚ≈√ ’Á∂ ‘ÈÕ Ó‘≈ÂÓ≈ ◊ªË∆, ‹À ÍÃ’≈Ù È≈≈«¬‰, «ÚÈØÏ≈ Ì≈Ú∂
¡«‹‘∂ ‘∆ «Ú⁄≈’ª «Úæ⁄Ø∫ ‘È Í ÁÒ ‘∆‰ ÍË≈ÂøÂ «¬’ ¡≈ÁÙ ’ÒÍÈ≈ ‘∆ ’‘∆ ‹≈ √’Á∆ ˛, ¡√Ò∆¡Â
È‘ƒÕ ÍË≈ÂøÂ «Úæ⁄ ≈‹È∆«Â’ ÁÒª Á≈ Ó‘æÂÚ ‹ª Ì»«Ó’≈ ‘∂· «Ò÷∂ Â∑ª ˛ :
A. ¿πÓ∆ÁÚ≈ª Á∆ ⁄؉ ÍÃØ◊≈Óª Á≈ «ÈË≈‰- ⁄؉ª √Ó∂∫ ≈‹È∆«Â’ ÁÒ ¡≈͉∂ ¿πÓ∆ÁÚ≈ª Á∆ ⁄؉ ’Á∂ ‘È,
¿πÈ∑ª ˘ ⁄؉ ÓÀÁ≈È «Úæ⁄ ¿πÂ≈Á∂ ‘È, ¿πÈ∑ª Ò¬∆ Ú؇ Óø◊Á∂ ‘È ¡Â∂ ¿πÈ∑ª ˘ ‹∂» ω≈¿π‰ Á≈ ÔÂÈ ’Á∂ ‘ÈÕ
≈‹È∆«Â’ ÁÒ ¡≈͉∂ ¿πÓ∆ÁÚ≈ª ˘ ⁄؉ª «Úæ⁄ ¡≈«Ê’ ÓÁÁ Ú∆ «ÁøÁ∂ ‘È ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Ò¬∆ Ì«Úæ÷ Á∂ ÍÃØ◊≈Ó
Ú∆ ÂÀ¡ ’Á∂ ‘ÈÕ
‹∂’ ≈‹È∆«Â’ ÁÒ È≈ ‘ØÚ∂ ª ¡æ‹ Á∂ «ÚÙ≈Ò ÒØ’ÂøÂz≈ÂÓ’ ≈‹ª «Úæ⁄ ⁄؉ª Á∆ Ùπ»¡≈ Òæ◊Ì◊ ¡√øÌÚ ‘∆ ‘Ø
‹≈Ú∂◊∆Õ ⁄؉ª Á∆ Ùπ»¡≈ «Úæ⁄ ≈‹È∆«Â’ ÁÒª Á∂ Ó‘æÂÚ ˘ ÍÃ◊‡ ’Á∂ ‘ج∂ Î≈¬∆È «Ò÷Á∂ ‘È, ““≈‹È∆«Â’
ÁÒª ÂØ∫ «ÏȪ «ÈÚ≈⁄’ ‹ª ª «¬’æÒ∂ ¡Â∂ ¡√ÓæÊ ‘Ø ‹≈‰◊∂ ‹ª ¿πÈ∑ª ÚæÒØ∫ ¡√øÌÚ È∆Â∆¡ª ˘ ¡Í‰≈ ’∂
≈‹È∆«Â’ ÂøÂ ˘ ÈÙ‡ ’ «ÁæÂ≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ””
≈‹È∆«Â’ ÁÒ ‹ÈÂ≈ Á∂ ’«Ò¡≈‰ Ò¬∆ ÍÃØ◊≈Ó Ú∆ «ÈË≈« ’Á∂ ‘È, «’™«’ ¡È∂’ª ÒØ’ ª «¬‘ Ú∆ È‘ƒ
‹≈‰Á∂ «’ «Ú¡≈Í’ «‘æ «Úæ⁄ «’‘Û∂ ÍÃØ◊≈Ó ÂÀ¡ ’∆Â∂ ‹≈‰∂ ⁄≈‘∆Á∂ ‘ÈÕ Ú؇ ⁄؉ ÒÛÈ Ú≈Ò∂ ¿πÓ∆ÁÚ≈ª
˘ «Ú¡’Â∆◊ »Í «Úæ⁄ Ú∆ È‘ƒ ‹≈‰Á∂ ‘È ¡Â∂ ÁÒª ÚæÒØ∫ Í∂Ù ÍÃØ◊≈Óª Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ Ú∆ ¿πÓ∆ÁÚ≈ª ˘ Ú؇
«ÁæÂ∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ
B. ÍÃØ◊≈Óª ˘ ’≈‹Ù∆Ò Ï‰≈¿π‰ Ò¬∆ «˜øÓ∂Ú≈∆ Á≈ «ÈÚ≈‘- ≈‹È∆«Â’ ÁÒ ¡≈͉∂ ¿πÓ∆ÁÚ≈ª ˘ «ÈË≈«Â
ÍÃØ◊≈Óª ÍÃÂ∆ ÍÃÂ∆ÏøÁ ω≈¬∆ æ÷Á∂ ‘ÈÕ ⁄؉ª «Úæ⁄ ‹ÈÂ≈ È≈Ò ’∆Â∂ ◊¬∂ Ú≈¡«Á¡ª ˘ «ÈÌ≈¿π‰ Ò¬∆ ¿πÈ∑ª
”Â∂ ’ø‡ØÒ Ï‰≈¬∆ æ÷Á∂ ‘È ¡Â∂ ¿π‘ ¡≈͉∂ ÍÃØ◊≈Óª ¡Â∂ Ú≈¡«Á¡ª Á∆ ¿πÓ∆Á √ÒÂ≈ È≈Ò È‘ƒ ’ √’ÁÕ
‹∂’ Úæ÷-Úæ÷ ¿πÓ∆ÁÚ≈ ¡≈˜≈Á »Í «Úæ⁄ ⁄؉ª ÒÛÈ ¡Â∂ «‹æ ‹≈‰ ª «¬‘ √øÌÚ ˛ «’ ¿π‘ ‹ÈÂ≈ È≈Ò

204 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY