Page 215 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ È≈Ò ‘πßÁ∆ ˛Õ ÓÀ«Ô‡ «Ò÷Á∂ ‘È, ““ÁÒ Ì◊Â∆ Á∂ «˜¡≈Á≈Â È≈Ò Á∂Ù Ì◊Â∆ Á∆¡ª ˜±ª ”Â∂ ÍÁ≈ ÍÀ √’Á≈
˛Õ Ó Íz≈Í ’È Á∂ ËßÁ∂ ”Â∂ Ï‘π «˜¡≈Á≈ «Ë¡≈È Á∂‰ È≈Ò ÁÒª Á∂ È∂ª ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∂ ÍzÏßË’ Á∂Ù Á∆ ¿πµ⁄
˜±ª ˘ ÌπæÒ ‹ªÁ∂ ‘È ¡Â∂ ‡≈Ò √’Á∂ ‘ÈÕ
(C) Ù≈√È ’ßÓ «Úæ⁄ √ÚØÂÓ «Ú¡’Â∆¡ª Á∆ ¿πÓ∆Á-ÁÒ∆¬∂ Íz‰≈Ò∆ Á∂ ’≈È Á∂Ù Á∂ √Ú¿πÂÓ «Ú¡’Â∆¡ª Á∆
√∂Ú≈ È≈Ò Á∂Ù Úªfi≈ «‘ ‹ªÁ≈ ˛Õ ≈‹È∆«Â’ ÁÒ ¡≈͉∂ ÍzÂ∆«ÈË∆ ¡«‹‘∂ «Ú¡’Â∆¡ª ˘ ¸‰Á∂ ‘È ¿πÈ∑ª Á≈
¡ßË≈√ÓÊ≈ ’È ¡Â∂ ÁÒ Á∂ È∂Â≈ Á∆ ‘ª «Úæ⁄ ‘ª «ÓÒ≈˙ Í √ÚØÂÓ «Ú¡’Â∆ ¡≈͉∂ «Ú⁄≈ª ˘ «Â¡≈◊ ’∂
«¬√ Â∑ª Á≈ ¡≈⁄‰ È‘∆∫ ’ √’Á∂ ¡Â∂ ÁÒ «Úæ⁄ ÔØ◊ «Ú¡’Â∆¡ª Á∆ ¿πÓ∆Á ‘πßÁ∆ ˛ ¡Â∂ ¡ÔØ◊ «Ú¡’Â∆¡ª
˘ ÍzÙ≈√È «Úæ⁄ ¿πµ⁄ √Ê≈È «ÓÒ ‹ªÁ≈ ˛, ÎÒ√±Í √Óπæ⁄∂ ÍzÙ≈√«È’ ÍæË «Úæ⁄ «◊≈Ú‡ ¡≈ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ
(D) ¡ÈÀ«Â’ ≈‹È∆Â∆-ÁÒ Íz‰≈Ò∆ ≈‹È∆Â∆ ˘ Á±«Ù ’ «ÁßÁ∆ ˛ ¡Â∂ √Ó≈‹ Á≈ ÈÀ«Â’ ÍæË √πæ‡ «ÁßÁ∆ ˛Õ
Ù’Â∆, ÍÁ, Ó≈È ¡Â∂ ËÈ Íz≈ÍÂ∆ Á∂ Ò¬∆ ÁÒ Á∂ ÒØ’ ‘∂·Ò∂ ÂØ∫ ‘∂·Ò∂ ÍæË Âæ’ «‚æ◊ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ ¿π‘ Ú؇ Íz≈ÍÂ
’È Á∂ Ò¬∆ ‹ÈÂ≈ ˘ ËØ÷≈ «ÁßÁ∂ ‘È, fi±· ÏØÒÁ∂ ‘È ¡Â∂ fi±·∂ Ú≈¡Á∂ ’Á∂ ‘È ¡Â∂ ÌØ√≈ «ÁßÁ∂ ‘ÈÕ «Ú¡’Â∆◊Â
Ò≈Ì Á∂ Ò¬∆ ¿π‘ Âæª ˘ ÂØÛ-ÓØÛ ’∂ Í∂Ù ’Á∂ ‘ÈÕ ¡æ‹ Ì≈ «Úæ⁄ ¡≈¬∆ ÈÀ«Â’ «◊≈Ú‡ Á∂ Ò¬∆ ≈‹È∆«Â’
ÁÒ ÿæ‡ ÁØÙ∆ È‘∆∫ ˛Õ
(E) «ÌzÙ‡≈⁄≈ ˘ ‘Ω√Ò≈- ⁄؉ª «Úæ⁄ «‹æ Íz≈Í ’È Á∂ Ò¬∆ ’¬∆ Ú≈ ÁÒª Á∂ ÓÀ∫Ï «ÌzÙ‡ Â∆«’¡ª ˘ ¡Í‰≈™Á∂
‘ÈÕ Î˜∆ Ú؇ Í≈¿π‰≈, ÓÂÁ≈È ’∂∫Áª ”Â∂ ’Ϙ≈ ’ ÒÀ‰≈, ÓÂÁ≈«Â¡ª ˘ ◊≈«¬Ï ’ Á∂‰≈, Ù≈Ï ¡Â∂ ÍÀ«√¡ª
Á∆ Úß‚ ’È≈ ¡Â∂ ËÈ Á≈ Ò≈Ò⁄ Á∂‰≈ Ú◊∂ «ÌzÙ‡ Â∆«’¡ª Á∂ Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò ≈‹È∆«Â’ ÁÒ Ó Íz≈ÍÂ
’È Á≈ ÔÂÈ ’Á∂ ‘ÈÕ ⁄؉ª «‹æ ‹≈‰ ”Â∂ ¡≈͉∂ √ÓÊ’ª ˘ Í«Ó‡, Ò≈«¬√À∫√, ’؇≈, ·∂’≈ ¡≈«Á «¬È≈Ó Á∂
±Í «Úæ⁄ «ÁæÂ≈ ‹ªÁ≈ ˛, «‹È∑ª È≈Ò ¿π‘ ÚË∂∂ Ò≈Ì Íz≈Í ’È Á≈ ÔÂÈ ’Á∂ ‘ÈÕ ⁄؉ª «Úæ⁄ Ï‘π «˜¡≈Á≈
÷⁄ ‘πßÁ≈ ˛ «‹√ ˘ ¿π‘ ⁄ßÁ∂ Á∂ ±Í «Úæ⁄ ’ßÍÈ∆¡ª ¡Â∂ ¡Ó∆ª ÂØ∫ «¬’æ·≈ ’Á∂ ‘ÈÕ ‹ÁØ∫ ¿π‘ «Ú¡’Â∆ «‹æÂ
‹ªÁ≈ ˛ ª «‹æÂ∂ ¿πÓ∆ÁÚ≈ ¡≈͉∂ √ÓÊ’ª ˘ ͱ≈-ͱ≈ Ò≈Ì Á∂‰ Á≈ ÔÂÈ ’Á≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª ÁÒ∆¬∂ Íz‰≈Ò∆
«ÌzÙ‡≈⁄≈ ˘ ‹ÈÓ «ÁßÁ∆ ˛Õ
(F) ÓÂÌ∂Áª ˘ ‘Ω∫√Ò≈-≈‹È∆«Â’ ÁÒ ÓÂÌ∂Áª ˘ Á± ’È Á∆ Ï‹≈¬∂ ¿πÈ∑ª ˘ ‘Ω∫√Ò≈ «ÁßÁ∂ ‘È ¡Â∂ √Ú‹È’
‹∆ÚÈ ˘ ’‡±Â≈ͱÈ Ï‰≈ «ÁßÁ∂ ‘ÈÕ «ÚÚ√Ê≈«Í’≈ ‘∆ È‘∆∫ «Íø‚, Ù«‘ ¡Â∂ Úæ÷-Úæ÷ «ÚØË∆ ÁÒª «Úæ⁄ Úß‚
‘Ø ‹ªÁ∆ ˛Õ ¿π‘ «¬’-Á±√∂ ÂØ∫ ¬∆÷≈ ’Á∂ ‘È ¡Â∂ ¡≈ØÍ-Íz«Â¡≈ØÍ Ò◊≈¿π∫Á∂ ‘ÈÕ Ïz≈«¬√ ’«‘ßÁ∂ ‘È, ““ÁÒ
’∂ÚÒ «ÚË≈È √Ì≈ «Úæ⁄ Úß‚ È‘∆∫ ’Á≈, √◊Ø∫ Á∂Ù ˘ Ú∆ ÁØ Á∂Ùª ͱÈ Íæ÷ª «Úæ⁄ Úß‚ «ÁßÁ≈ ˛Õ”” Ï∂È∆ Íz√≈Á ’«‘ßÁ∂
‘È,““≈‹È∆«Â’ ÁÒ √Ó≈‹ Á∆¡ª Úß‚ª ˘ «˜¡≈Á≈ «Ú√Ê≈ ω≈ «ÁßÁ∂ ‘ÈÕ””
(G) √Ó∂∫ ¡Â∂ ËÈ Á≈ Áπ¿πÍÔØ◊- ÁÒ∆¬∂ «ÚÚ√ʪ Á∂ ’≈È «ÚË≈È Óß‚Ò «Úæ⁄ ¤Ø‡∆-¤Ø‡∆ Âæ‘∆‰ ◊æÒª ”Â∂
¶Ï∆-¶Ï∆ Ï«‘√ ⁄æÒÁ∆ ˛Õ «ÚØË∆ ÁÒ Ú∆ «ÚØË Á∂ Ò¬∆ «ÚØË Á∆ È∆Â∆ ¡Í‰≈ ÒÀ∫Á∂ ‘È «‹√ È≈Ò Á∂Ù Á∂
√Ó∂∫ ¡Â∂ ËÈ Á≈ Áπ¿πÍÔØ◊ ‘πßÁ≈ ˛Õ √æÂ≈ Á∆ ¸æ’-ÊæÒ ¡Â∂ ¡≈¬∂ «ÁÈ ‘؉ Ú≈Ò∆¡ª ⁄؉ª «Úæ⁄ ≈Ù‡∆ ËÈ Á≈
Áπ¿πÍÔØ◊ ‘πßÁ≈ ˛Õ
(H) «‘æÂ’≈∆ ’≈˘Èª Á≈ ¡«‘√≈√-«ÚË≈È √Ì≈ «Úæ⁄ «¬’ ÁÒ Á≈ Ï‘πÓ ‘πßÁ≈ ˛ ¡Â∂ ‘Ø ÁÒ ÿæ‡ Ó «Úæ⁄ ‘πßÁ∂
‘È ¡Â∂ √æÂ≈Ë≈∆ ÁÒ ‘Ó∂Ù≈ ¡≈͉∂ «‘æª Á∂ Ò¬∆ ‘∆ ’≈˘È ω≈™Á∂ ‘È, «¬√ È≈Ò Á∂Ù Á∂ Ò¬∆ ¿πÍÔØ◊∆ ¡Â∂
«‘æÂ’≈∆ ’≈˘Èª Á≈ «ÈÓ≈‰ È‘∆∫ ‘Ø √’Á≈Õ
(I) Ìz≈√’ ≈‹È∆«Â’ «√æ«÷¡≈ ÍzÁ≈È ’È≈-≈‹È∆«Â’ ÁÒ ˘ √Ú‹È’ «√æ«÷¡≈ Á≈ «¬’ √≈ËÈ Óß«È¡≈ «◊¡≈
˛, Í «ÚÚ‘≈ «Úæ⁄ ≈‹È∆«Â’ ÁÒ ‹ÈÂ≈ ˘ √‘∆ «√æ«÷¡≈ ÍzÁ≈È È‘∆∫ √◊Ø∫ Âæª ˘ ◊Ò „ß◊ È≈Ò Í∂Ù
’Á∂ Òæ¤∂Á≈ Ì≈Ù‰ª, fi±·∂ Ú≈¡«Á¡ª ¡Â∂ ÌØ«√¡ª È≈Ò ÌØÒ∆ ‹ÈÂ≈ ˘ ËØ÷∂ «Úæ⁄ æ÷‰ Á≈ ÔÂÈ ’Á∂ ‘ÈÕ
ÁÒ √æ⁄ ˘ fi±· ¡Â∂ fi±· ˘ √æ⁄ √≈«Ï ’È Á∆ ’Ø«ÙÙ ’Á≈ ˛, ¿π‘ ¡√Ò∆¡Â Á∂ √Ê≈È ”Â∂ fi»· Á≈ ÍzÂ∆Í≈ÁÈ
’Á∂ ‘ÈÕ
ÁÒ∆¬∂ «ÚÚ√Ê≈ Á∂ ’¬∆ ÁØÙ ‘πßÁ∂ ‘ج∂ Ú∆ ÒØ’ÂßÂ Á∂ Ò¬∆ ¿π‘ ¡«Â ˜±∆ ‘ÈÕ ÒØ’ÂßÂ Á∂ ÎπæÒ «Úæ⁄ «¬‘ ’ß„∂
Á∂ Ï≈Ï ‘È, «‹√ ˘ √≈˘ √«‘‰≈ ‘∆ ÍÀ∫Á≈ ˛ «’™«’ ÒØ’ÂßÂ Á∆ √ÎÒÂ≈ «¬√ ”Â∂ «ÈÌ ˛Õ ÒØ’ÂßÂ Á∆
√ÎÒÂ≈ Á∂ Ò¬∆ «¬√ Á∂ ÁØÙª ˘ Á± ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ Ò≈Ú∂Ò ’«‘ßÁ∂ ‘È, ““ ≈‹È∆«Â’ ÁÒ ⁄ß◊∂ ‘È ‹ª
Ó≈Û∂-«¬√ √ÏßË «Úæ⁄ √±⁄È≈ «¬’æ·∆ ’È≈ ¿π√∂ Â∑ª ‘∆ ˛ «‹√ Â∑ª «¬√ √ÏßË «Úæ⁄ «Ú⁄≈ ’È≈ «’ ‘Ú≈Úª
¡Â∂ ‹Ú≈Ì≈‡∂ ⁄ß◊∂ ‘È ‹ª Ó≈Û∂Õ””

208 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY