Page 63 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ ¡≈Í È∂ ª «¬Ê∂ Âæ’ «’‘≈ ˛ «’ «¬È∑ª ÍÃøÍ≈Úª Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ Ì≈Â∆ √Ó≈‹Ù≈√Â∆¡ª Á∂ Ò¬∆ ÍÃÓπæ÷ Î˜ ‘؉≈
⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ¡≈Í Á∆ Ó≈ÈÂ≈ ˛ «’ Ì≈ «Úæ⁄ ¡Èπ√øË≈È ’≈‹ ’∂ÚÒ Íæ¤Ó ÂØ∫ ¡≈Ô≈«Â «√˪ª, ¿πÁ≈‘‰ª
¡Â∂ ¡«Ë¡ÀÈ-ÍæËÂ∆Ôª Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ È‘ƒ ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈Õ «¬Ê∂ ¡Èπ√øË≈È Á∂ Ò¬∆ Ì≈Â∆ ÍÃøÍ≈Úª, ÍÃÊ≈Úª,
√ø√’≈ª, ‹È∆«Â¡ª ¡≈«Á ˘ ·∆’ È≈Ò √Ó«fi¡≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ «¬Ê∂ Ì≈Â∆ √æ«Ì¡≈⁄≈ «Úæ⁄ √Ó∂∫-√Ó∂∫
”Â∂ ‘Ø √ø√«¥Â∆¡ª Á≈ ¡Â∂ «ÚÙ∂Ù ’ ’∂ Íæ¤Ó∆ √æ«Ì¡≈⁄≈ª Á≈ ÍÃÌ≈Ú Ú∆ «Í¡≈ ¡Â∂ «¬√Á∂ Í«Ó≈‰ √»Í
√ø√«¥Â∆’‰ ¡Â∂ √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Á∆ Íë’«¡≈ Ú∆ Ùπ» ‘ج∆Õ √ø√«¥Â∆ Á∂ «¬√ √ÓÈÚÔ ˘ √Ófi‰ Á∂ Ò¬∆
«¬«Â‘≈√’ ÍæÁÂ∆ Á≈ √‘≈≈ «Ò¡≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ¡≈Í Á≈ «ÁzÛ «ÚÙÚ≈√ «‘≈ ˛ «’ Ì≈ «Úæ⁄ Íæ¤Ó∆ ¡Â∂
Ì≈Â∆ ÍÃøÍ≈Úª Á∂ √ÓÈ«Ú «⁄øÂÈ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ‘∆ √Ó≈‹Ù≈√Â Á≈ ¿πÍÔØ◊∆ „ø◊ È≈Ò «Ú’≈√ ‘Ø √’Á≈ ˛Õ
¡≈ÍÈ∂ ¡≈͉∂ «Ú⁄≈ ÍÃÓπæ÷ «ÈÓÈ«Ò«÷ Íπ√Â’ª «Úæ⁄ «Ú¡’ ’∆Â∂ ‘È: (i) Basic Concepts in Sociology;
(ii) Modern Indian Culture (iii) Diversities; (iv) Personality and Social Science.
‚≈. ‹∆. ¡À√. ÿπ«¬∂ Á≈ Óøȉ≈ ˛ «’ ’∂ÚÒ Íæ¤Ó∆ «√˪ª Á∂ ¡øË≈Èπ’‰ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ Ì≈Â∆ √Ó≈‹ ¡Â∂ √ø√«¥Â∆
˘ È‘ƒ √Ó«fi¡≈ ‹≈ √’Á≈Õ «¬√Á∂ Ò¬∆ Íæ¤Ó∆ ¡Â∂ Ì≈Â∆ ÍÃøÍ≈Úª Á∂ √ÓÈ«Ú «⁄øÂÈ Á∆ ˜» ˛Õ Íæ¤Ó
«Úæ⁄ √Ó≈‹Ù≈√Â Á≈ ‹Ø ’πfi «Ú’≈√ ‘Ø«¬¡≈ ˛, ¿π‘ ’πfi «√˪ ¡Â∂ Ë≈È≈Úª «Ú’√ ‘ج∆¡ª ‘È, ‹Ø ÍÁÂ∆¡ª
¡Í‰≈¬∆¡ª ◊¬∆¡ª ‘È, ¿πÈ∑ª ˘ Ì≈Â∆ ÍÃ√«ÊÂ∆¡ª ¡Â∂ √Ó≈‹ «ÚÚ√Ê¡≈ Á∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ˘ «Ë¡≈È «Úæ⁄
æ÷∂ «ÏÈ≈ ¿π√∂ »Í «Úæ⁄ ¡ÍÈ≈¿π‰≈ «’√∂ Ú∆ «ÁzÙ‡∆ ÂØ∫ «‘Â’ È‘ƒ ‘ØÚ∂◊≈Õ ¡ø ¿πÈ∑ª «Úæ⁄ ˜» ¡Èπ√≈
√øÙØËÈ ’’∂ Ì≈Â∆ ÍÃøÍ≈Úª ˘ «Ë¡≈È «Úæ⁄ æ÷ ’∂ √ÓÈ«Ú «⁄øÂÈ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ‘∆ Ì≈ «Úæ⁄ √Ó≈‹Ù≈√Â
Á≈ «Ú’≈√ ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ¡≈Í Á∆¡ª ÍÃÓπæ÷ ⁄È≈Úª Á≈ ¿πÒ∂÷ Í«‘Ò∂ ’∆Â≈ ‹≈ ¸æ’≈ ˛Õ ‚≈. ¡≈. ¡ÀÈ.
√’√∂È≈ Ú∆ ¿πÍÔπ’ ÍëÚÂ∆ Á∂ ‘∆ √ÓÊ’ ‘ÈÕ ¡≈Í Á∆ Ó≈ÈÂ≈ ˛ «’ ÍÃøÍ≈◊ Ì≈Â∆ «√˪ª ˘ √Ófi‰
Á∂ Ò¬∆ «¬«Â‘≈«√’ «ÁzÙ‡∆’؉ ˘ ¡ÍÈ≈«¬¡≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ¡≈Í È∂ Áæ«√¡≈ ˛ «’ ÍπÙ≈Ê «√˪Â-ËÓ,
¡Ê, ’≈Ó ¡Â∂ ÓØ’Ù «Ú¡’Â∆ Á∂ ‘ ÍÃ’≈ Á∂ √Ó≈«‹’ √Ïø˪ Á≈ ¡Ë≈ ˛ ¡Â∂ √Ó≈‹Ù≈√Â «Úæ⁄ «¬√ Á∂
¡«Ë¡ÀÈ ”Â∂ «ÚÙ∂Ù ˜Ø «ÁæÂ≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ¡≈Í Á∂ ¡Èπ√≈ ÍÃ≈⁄∆È Ì≈Â∆ «Ú⁄≈ª ”Â∂ ◊øÌ∆Â≈ È≈Ò «Ú⁄≈
’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
Ì≈ «Úæ⁄ √Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ «Ú’≈√ Á∆¡ª ‘Ø ÍëÚÂ∆¡ª Ó≈’√Ú≈Á∆ «⁄øÂÈ ÂØ∫ ÍÃÌ≈«Ú ‘ÈÕ ÍÃØ. ‚∆. Í∆. Óπ’‹∆
«¬√∂ ÍëÚÂ∆ ÂØ∫ ÍÃÌ≈«Ú ‘∂ ‘È, ‘≈Òª«’ ¡≈Í È∂ √ø√«¥Â’ ÍÃøÍ≈Úª Á∂ ¡«Ë¡ÀÈ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ √Ó≈‹ «ÚÚ√Ê≈
˘ √Ófi‰ ”Â∂ ˜Ø «ÁæÂ≈ ˛Õ
Ì≈ «Úæ⁄ √Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ «Ú’≈√ «Úæ⁄ ¿πÍÔπ’ «ÚÁÚ≈Ȫ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ‚≈. Í∆. ¡À∂È. ÍÃÌ», ÍÃØ. √«⁄Á≈ÈøÁ,
‚≈. ÔØ◊∂Ù ¡‡Ò, ‚≈. ÔØ«◊øÁ «√øÿ, ÍÃØ. ¬∂Ò. Í∆. «Ú«Á¡≈Ê∆, ÍÃØ. ≈‹≈≈Ó Ù≈√Â∆, ÍÃØ. ¡ÀÓ. ¡À√. ¬∂. ≈Ú, ÍÃØ.
Ú≈¬∆ Ï∆. Á≈ÓÒ∂, ‚≈. ÙÃ∆ÓÂ∆ «¬≈ÚÂ∆ ’≈Ú∂, ‚≈. ‡∆. ’∂. ¡ÀÈ Ô»«ÈÈÈ≈Ê, ‚≈. «ÏË≈‹ ⁄Ω‘≈È, ÍÃØ. ¡À√. Í∆.
È≈◊∂∫Á ¡≈«Á «ÚÁÚ≈Ȫ Á≈ ÔØ◊Á≈È Ú∆ Ï‘π ӑæÂÚÍ»‰ ˛Õ
√≈˘ «¬‘ ’«‘‰ «Úæ⁄ ’ج∆ √ø’Ø⁄ È‘ƒ ˛ «’ √πÂøÂÂ≈ ÍÃ≈ÍÂ∆ Á∂ Ï≈¡Á ÂØ∫ ‘π‰ Âæ’ Ì≈ «Úæ⁄ √≈Ó‹Ù≈√Â∆
«⁄øÂÈ Á∆ ’ج∆ √ÍæÙ‡ «ÁÙ≈ È‘ƒ ω √’∆ ˛Õ «¬Ê∂ ‘Ø Á∂Ùª ÂØ∫ ¡≈Ô≈«Â √Ó≈‹Ù≈√Â∆ «√˪ª ˘ Ì≈Â∆
√Ó≈‹-«ÚÚ√Ê≈ Á∆ «Ú٫ه «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ˘ «Ë¡≈È «Úæ⁄ æ÷∂ «ÏÈ≈, ¡Íȉ≈¬∂ ‹≈‰ Á∆ ÍÃÏÒ ÍëÚÂ∆ ‘∆ ˛Õ
Ì≈Â∆ √Ó≈‹, √ø√«¥Â∆ ¡Â∂
√Ó≈«‹’ «⁄øÂÈ ”Â∂ √Ó≈‹Ù≈Â∆ «ÁzÙ‡∆ ”Â∂ ÿæ‡ «Ú⁄≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ «¬‘∆ ’≈‰ ˛ «’ «¬Ê∂ √Ó≈‹Ù≈√Â Á∆ «’√∂ «ÈÙ«⁄Â
ÍπÙ‡ ÍÃøÍ≈ Á≈ ¡‹∂ Âæ’ «Ú’≈√ È‘ƒ ‘Ø √«’¡≈ ˛, ‘≈Òª«’ «¬√ Á∂ Ò椉 ‘π‰ «Á÷≈¬∆ ˜» Á∂‰ Òæ◊∂ ‘ÈÕ

√ÚÀ-ÓπÒª’‰ (Self Assessment)
÷≈Ò∆ Ê≈Úª ÌØ (Fill in the blanks):
A. Îª√ «Úæ⁄ ..... Á∂ Í«Ó≈‰√»Í √Ó≈«‹’ ÏÁÒ≈Ú Á∆ ÍëÚÂ∆ «Úæ⁄ Â∂˜∆ ¡≈¬∆Õ
B. √øÈ AHCH «Úæ⁄ ¡≈◊√ ’≈Ó‡ È∂ «¬√ ÍÃ√Â≈«Ú «Ú«◊¡≈È ˘ ........È≈Ó «ÁæÂ≈Õ
C. √Ì ÂØ∫ Í«‘Òª.........«ÚÙÚ«Ú«Á¡≈Ò≈ «Úæ⁄ √È≈Â’ ÍæË ”Â∂ ÙÓ≈‹Ù≈√Â Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ ’≈‹ Ùπ» ’∆Â≈
«◊¡≈Õ

56 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY