Page 312 - DPOL202_COMPARATIVE_POLITICS_AND_GOVERNMENT_PUNJABI

fJekJh^13L okiBhfse db
fJekJh^13L okiBhfse db
fJekJh^13L okiBhfse db
fJekJh^13L okiBhfse db
fJekJh^13L okiBhfse db
uhBh ;kwtkdh db dh w?ApofPg gqkgs eoBk pj[s efmB j?. Gbh–GKsh iKu eo e/ ns/ Nq/fBzr d/ e/ jh BØN
fe;/ Bz{ w?Apo pDkfJnk ik ;edk j?. e/tb eowm ns/ ftPt;Bh ftneshnK Bz{ jh w?ApofPg gqdkB ehsh
iKdh j?. w?Apo pDkT[Ad/ ;w/A ekch ;ktXkBh oyh iKdh j?. e/tb T[j jh ftnesh w?Apo j' ;ed/ jB i'
wkUs;/ s[zr
wkUs;/ s[zr
wkUs;/ s[zr B/ x'PDk ehsh ;h fe “db d/
;kwtkd d/ f;XKsK ftu fdqV ftPtk; oyd/ j'D. 1941 ftu wkUs;/ s[zrwkUs;/ s[zr
;ko/ f;XKs ns/ ftntjko dh J/esk T[s/ fBoGo wkoe;tkd–b/fBbtkd dh ftukoXkok dk io{oh o{g Bkb
nB[PhbB eoKr/.”
dbhJ/ ;zftXkB dh Xkok 1 ftu db dh w?ApofPg dh uko PosK fdykJh rJhnK jB–
(i) ;ko/ w?Apo db d/ g'qrokwK ns/ ;zftXkB Bz{ ;fteko eod/ jB.
(ii) w?ApofPg d/ bJh fBoXkfos uzdk G[rskB eoBk gJ/rk.
(iii) db d[nkok fds/ rJ/ fBofDnK Bz{ T[BQK Bz{ ;theko eoBk gJ/rk.
(iv) w?Apo Bz{ db d/ fe;/ ;zrmB Bkb ;zpzXs j'Dk io{oh j? ns/ T[;d/ d[nkok d~;/ j'J/ ezwK Bz{ ;zgzB eoBk
g?Adk j?.
1969 d/ dbhJ/ ;zftXkB d/ nB[;ko “e'Jh th uhB wid{o rohp fe;kB j/mb/ wfXnw torh fe;kB, eqKshekoh
;?fBe iK e'Jh eqKshekoh s~s i' 18 ;kb dh T[wo gqkgs eo u[fenk j't/ db dk w?Apo pD ;edk j?.

;kwtkdh db d/ T[whdtoK Bz{ nkgD/ ofi;Nq/PB dh eJh PosK Bz{ ;theko eoBk g?Adk j? i' fJ; gqeko j?–
(i) dbhJ/ T[d/P ;kwtkd d/ d/PK ftu ;EkfJst Bz{ ;wMDk ukjhdk j?.
(ii) nkihtB ;kwtkd d/ bJh ezw eoB dk fdqV ;zebg eoBk ukjhdk j?.
(iii) ;kwtkdh db d/ ;o{g s/ db–fBowkD d/ bJh b/fBB ns/ ;NkfbB d/ f;XKsk Bz{ wzBDk ukjhdk
j?.
(iv) nkgD/ ;tkoE Bz{ b'efjs d/ bJh B"Skto eoB dh GktBk oyDh ukjhdh j?.
(v) nkgd/ db d/ B/sktK dh nkfrnk dk gkbB eoBk s/ dbhJ/ nB[Pk;B Bz{ ;theko eoBk ukjhdk j?.
(vi) iB–;kwkfBn Bz{ db dh Bhsh ;wMkT[Dk ukjhdk j? iBsk dh ;Zuh ;/tk eoBh ns/ wsK d/ w[Zb
Bz{ ;wMDk ukjhdk j?.
(vii) ;trs so[~NhnK Bz{{ nkb'uBk d[nkok fBokeoD eoB eh e'fPP eoBh ukjhdh j?.
(viii) wkoe; s/ b/fBB ns/ wkU d/ f;XKs dk Gbh–GKsh nfXn?B eoBk ukjhdk j?.
gqiksKsfoe e/Adotkd –
gqiksKsfoe e/Adotkd –
gqiksKsfoe e/Adotkd –
(6) gqiksKsfoe e/Adotkd –gqiksKsfoe e/Adotkd – uhBh ;kfwntkdh db dk ;zrmB gqiksKsfoe e/Adotkb d/ f;XKs T[s/
nkXkfos j?. ;zftxkB d/ nB[S/d 5 ftu fJj fbfynk j'fJnk j? fe “okPNoh iB eKro; ;EkBe iB–
eKro; ns/ oki d/ j'o ;ko/ nzr gqikszsoh e/Adotkd dk gq:'r eod/ ;B.” wkUs;/ s[zr B/ nkgDh
;zfwfbs ;oeko (On Calition Government) ftu fbfynk j? fe “uhB ftu okiBhfse
;zfwfbs ;oeko
;zfwfbs ;oeko
g[;se ;zfwfbs ;oeko;zfwfbs ;oeko
gqDkbh fJe jh ;kE gqiksKsfoe ns/ e/Afdqs j? noEks gqikszso d/ nkXko T[s/ e/Afdqs gE–gqdoPB d/
nXhB j'D d/ ekoB gqikszsoh j?.” fJ;dk noE fJj j? fe jo fJe j/mb/ g~Xo dh db–;z;Ek nkgD/
T[Zu gZXo dh db–;z;Ek dk fBotkuB eodh j?, gozs{ jo fJe j/mbk ;zrmB nkgD/ T[Zu ;zrmB d/
nXhB j[zdk j? ns/ fJ;d/ nkd/P nB[;ko jh e'Jh ekoi eodk ;edk j? db d/ ;ko/ nzr fBotkfus j[zd/
jB, db dh jo fJe j/mb/ g~Xoh Pkyk nkgDh T[Zu Pkyk d/ gqsh fizw/tko j[zdh j? ns/ T[;d/ nkd/P
nB[;ko ezw eodh j?.
;z:[es w'ouk (
;z:[es w'ouk (
(7) ;z:[es w'ouk (;z:[es w'ouk (Joint Front) –) –
) –
) – uhBh ;kwtkdh eqKsh dh nrtkJh e/tb Pqfwe tor d/ j~E ftu BjhA
) –
;z:[es w'ouk (
;"Agd/ jB pbfe PqfweK ns/ j'o ;wkB torK Bz{ fwbk e/ fJe ;z:[es w'ou/ dk fBowkD eod/ jB ns/
T[/;/ d/ w'Y/ s/ eqKsh dh oZfynk ns/ ;wkitkd dh ;EkgBk dk Gko ;"Agd/ jB. ;z:[es w'ou/ ftu
g{zihgsh, ;kwzstkdh ns/ B"eoPkjh torK d/ b'eK B{z ;EkB BjhA fdZsk frnk j?. ;z:[es w'ou/ dk nzsw
;kwtkdh db eodk j?. w'ou/ d/ ftfGzB torK ns/ fjsK Bz{ gqshfBXhst gqdkB eoB d/ bJh ftfGzB
okiBhfse dbK ns/ ;zrmBK dh j'Ad Bz{ ;theko ehsk frnk j?, gozs{ fJBQK S'N/ dbK iK ;zrmBK Bz{
;kwtkdh db dh nrtkJh ftu ezw eoBk g?Adk j?.

307

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY