Page 75 - DPOL202_COMPARATIVE_POLITICS_AND_GOVERNMENT_PUNJABI

s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
BØN (3) ftek;Phb okiK ft~u ;zftXkBtkd gqtkj d/ d"o ft~u j?. fJj ;fEosk gqkgs BjhA eo gkfJnk j?.
okiBhfse ftek; d/ wkor ft~u id'A s~e bzph ntXh dk ;EkfJ~st fJj Gow T[sgzB eodk j? fe
;zftXkBtkdh w[[~b ;[fBPfus dh nt;Ek ft~u nk rJ/ jB. gqzs{ nukBe T[sgzB ;fEshnK, ;wkiK d/ ftek;
gE ft~u gfotosB eo e/, ;zftXkBtkd Bz{ gqtkj dh nt;Ek ft~u Xe/bdh fdykJh fdzdh j?.

(4) T[go'es fszB ftP/PsktK d/ toDB s'A ;gPN j? fe ftek;Phb okiBhfse ;wkiK ft~u ;zftXkBtkd fdPk
ofjs uoD ft~u j?. fJBQK ;wkiK ft~u ed/ b'esszoK dk nkdoP nkeoPe pD iKdk j? ns/ ed/ ;kwtkdh ftukoK
ft~u fBPmk fdqV j'D brdh j?. e[M oki BthB nkdoP y'id/ gkJ/ iKd/ jB. okPNoh ns/ nzsookPNoh
gfo;fEshnK d/ ekoD, ftek;Phb okiK ft~u ;zftXkBtkd dhnK fdPktK ft~u id^sd gfotosB, fJ~e soK Bkb
fdPk^f;oco jh brdk j?. ;zftXkBtkd d/ nkXkoK dk nGkt ns/ w[~bK dh nfBPfussk ;zftXkBtkd dh ;[;gPN
fdPk fBoXkoD ft~u pkXe j?. fJ; bJh ftek;Phb okiK ft~u, ;zftXkBtkd T[d'A s~e fdPk :[es BjhA pD ;edk,
id'A s~e ;zftXkBtkd d/ nkXkoK dh ;[;fEo g[PmG{wh gq;s[s BjhA j' iKdh.
;zftXkBtkd dhnK fJBQK ftP/PsktK d/ toDB s'A ;gPN j? fe ;zftXkBtkd dh ftek;Phb okiK dh ntXkoDk
ft~u ;kXe sK, g~Swh ntXkoDk d/ ;wkB, ;[szsosk, okiBhfse ;wkBsk, ;wkfie ns/ nkofEe fBnK ns/
b'e^efbnkD dh ;kXBk d/ jh jB. ;oeko dh gqshpzXsk ns/ nB/e y/soK ft~u ezw d/ bJh pj[s e[M ;[szsosk
ns/ ;zftXkB dh n"gukfoek, fJ; Bz{ ;kwtkdh ntXkoDk dh ;z;Ekrs ftt;EktK Bz{ ngBkUD bJh gq's;kfjs
eoBk jh j?. Bshi/ ti'A, jktkov ohrhBI d/ eEB dk T[b/y eoBk ftek;Phb okiK d/ ;zftXkBtkd dk ;jh
fusoD eodk j?. ohrhBI B/ fbfynk j? fe @oki Bt/A jB ns/ okiBhfse y/b d/ fB:w gqtkj ft~u jB. fJ;
bJh ;zftXkBtkd ni/ s~e ;[;fEo BjhA j' ;fenk j?. fJ~E/ tkov ns/ w?eokfv; dk efjDk j? fe @ftek;Phb
;zftXkBtkd d/ bJh g~Swh ;zftXkBtkd dh ;hfws ;oeko dh gozgok, ftneshrs ns/ ;w{j nfXeko ns/
okiBhfse gqpzXK dh ;EkgBk gqshwkB ns/ nB[eofFDe T[dkjoD jB. mhe BjhA brdk j?, feUAfe fJBQK okiK
ft~u ;kwtkdh w[~bK ns/ ;z;Ekr ftt;EktK d/ gqsh nk;Ek th pbtkB pDdh ik ojh j?. nzs ft~u fJjh fejk
ik ;edk j? fe ftek;Phb okiK ft~u ;zftXkBtkd dh ;[;fEosk bzph ntXh pknd jh nk gkJ/rh.
;zftXkBtkd dhnK ftfGzB ntXkoDktK d/ ftt/uB s'A ;gPN j? fe “;zftXkBtkd dk fuo^;EkJh w[~b ukj/ Uj
g~Swh j't/ iK ;kwtkd, ftef;s d/PK dk j't/ iK ftek;Phb d/PK dk, g{oh soK ;Ekfgs j't/ iK ;EkgBk dhnK
e'fPPK s~e ;hfws fojk j't/, T[; dhnK gqkgsh dhnK gqsh fefonktK ns/ ;z;Eksfwe ftt;EktK d/ ;kXBK s'A
fes/ d{o gkfJnk iKdk j?. fJj ;wkfie ftt;Ek d/ UjBK B?fse T[d/PK ft~u, fiBQK dh fJj o~fynk eodk j?,
ftukoXkoktK d/ UjBK w[~bK ft~u, fijV/ fJ; Bz{ g;zd jB ns/ Pk;eK dh T[; PhB ft~u, fi; Bz{ fJj ;EkJhst
gqdkB eodk j?, gkfJnk iKdk j?. fJ; bJh ;zftXkBtkd dk w[bKeD, pj[ gquZfbs fB:zsoD gqshfeqnktK d/ nkXko
s/ BjhA ehsk ikDk ukjhdk. fJBQK fB:zsoD gqsh fefonktK Bz{ gqGkt jhDsk ns/ gqGkt:[essk dk fttkd th
fBokoEe j?. ;zftXkBtkd dk w[bKeD eod/ ;w/A fJj d/yDk ukjhdk j? fe ;wki d/ B?fse w[~b eh jB< ftek;
d/ fe; wkor ns/ ftukoXkok ft~u ;wki dh nk;Ek j?< ftek; eoB dh fIzw/tkoh b?D tkb/ B/sktK ft~u eh r[D
jB< fJjh ;zdoG, ;zftXkBtkd dhnK tk;sftesktK Bz{ gfobefPs eodk j?, feUAfe nzs ft~u, ;zftXkBtkd
ftt;fEs ;wki ft~u ftt;fEs gfotosB dh gqshfeqnkswe ;[ftt;Ek jh sK j?.
T[go'es Bshi/ d/ ;zdoG ft~u jh s[bBkswe okiBhsh d/ ftfdnkoEh Bz{ g~Swh, ;kwtkdh ns/ ftek;Phb
;wkiK d/ ;zftXkBtkd dk nfXn?B ns/ w[bKeD eoBk j?. gqsh fefonktK d[nkok ;Ekfgs fB:zsoD ftt;Ek,
;zftXkB ns/ ;z;EktK d[nkok nkdoPK ns/ nk;EktK dk r[DrkB, ;zftXkBtkd dk fdyktk gq;s[s eod/ jB
iK ;wki d/ tk;sfte B?fse w[~bK dh ;EkgBk ns/ gqkgsh dk ;kXB i[NkUAd/ jB. fJjh nzso ;wMDk,
;zftXkBtkd dk ;jh noE ns/ fe;/ okiBhfse ftt;Ek ft~u fJ; dh n;bhns Bz{ ;wMDk j?.

;t^w[~bKeD
;t^w[~bKeD
;t^w[~bKeD (Self Assessment)
;t^w[~bKeD
;t^w[~bKeD
ykbh ;EkB Go'
ykbh ;EkB Go' (Fill in the Blanks)
ykbh ;EkB Go'
ykbh ;EkB Go'
ykbh ;EkB Go'
1H T[dkotkdh XkoDk ft~u HHHHHHHHHHHHHHHHHHHH ns/ HHHHHHHHHHHHHHHHHH fBnK dk nkXko pj[s wj~stg{oD j?.
2H b'e efbnkD dh ;kXBK dk Nhuk HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH d/ T[d/ d/ Bkb jh ftef;s j'fJnk j?.
3H b'esKsfoe Yzr Bkb rfms ;wki HHHHHHHHHHHHHHHHHHH ;wki j[zdk j?.
70 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY