Page 77 - DPOL202_COMPARATIVE_POLITICS_AND_GOVERNMENT_PUNJABI

s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
BØN
72
j? fe ;zftXkBtkd okiBhse PeshnK dh tzv eod/ ;oeko d/ ezwK ƒ gqGktPkbh Yzr Bkb ezNo'b eoBk
j?. fJ; bJh ;zftXkBtkd sK jh ;zGt j? i/ fe;/ okiBhse ftt;Ek ft~u Pesh tzv okjhA ;oekoh
ezwK T[~s/ ezNo'b ehsk ik ;e/.
fJ; s'A fJj th ;g~PN j? fe fi~E/ ;zftXkB j? T[E/ ;zftXkBtkd bkIwh o{g ft~u gkfJnk iKdk j't/
fJj Io{oh BjhA. ;zftXkB okjhA sK n;hA fe;/ th d/P dh okiBhse ftt;Ek wsbp ;oeko d/ ;o{g,
T[; dhnK PeshnK s/ BkrfoeK ns/ ;oekoK d/ ;zpzXK Bkb jh ;pzfXs f;XKsK s/ fB:wK dk ;ze/s
jk;b eod/ jB. idfe ;zftXkBtkd fJe nfijh ftt;Ek j? fi; ft~u ;zftXkB okjhA jh ;oeko dhnK
PeshnK T[Zs/ Pesh tzv okjhA ezNo'b ehsk iKdk j?.
gfoGkPk dh fdqPNh s'A ;zftXkBtkd ftukoXkok dk gqshe j?. fJ; ft~u okPNo d/ w[~b, ftPtk; s/
okiBhse nkdoP nkT[Ad/ jB, fizBK Bkb fwb e/ ftukoXkok pDdh j? ns/ T[; ftukoXkok (ideology)
dk gqshe ;zftXkBtkd ejkT[Adk j?. ;zftXkB ;zrmB dk gqshe j?. fJj T[jBK f;ZXKsK dk ;zebB fejk
ik ;edk j? fi; nB[;ko ;oeko dh PeshnK s/ Pkf;sK d/ nfXekoK okjhA ;pzX pDd/ jB.
T[sgsh dh fdqPNh s'A th d'tK ft~u nzso j?. ;zftXkBtkd jw/Pk jh ftek; dk Bshik fojk j?. jo
d/P d/ w[~b, ftPtk; s/ nkdoPK dk ftek; ;dhnK d/ ;w/A ft~u ns/ ;w/A d"okB j"bh j"bh j'fJnk j?/
gozgokrs, ;z;Ekrs s/ wB[~y ;pzXh s~sK s'A okPNo d/ ftPtk; s/ nkdoP ftef;s j[zd/ ofjzd/ jB
ns/ iB^;XkoB d/ ihtB ft~u fJzB/ x[b fwb iKd/ jB fe fJjBK dh gqkgsh ns/ o~fynk bJh ;wki
t~v/ s'A t~vk pbdkB d/D bJh fsnko ofjzdk j?. ;zftXkB f;o| fpqN/B d/ ;zftXkB ƒ S~v e/ ;kXkoB
s"o T[~s/ fsnko ehs/ iKd/ jB ns/ pknd ft~u gozgoktK okjhA ;zftXkBtkd dhnK b'VK w[skpe pdbd/
ofjzd/ jB.
;zftXkB s/ ;zftXkBtkd ft~u gqfeosh dk th w"fbe coe j?. ;zftXkBtkd ft~u gqXkBsk fe;/
okiBhse ;wki d/ NhfunK s/ T[d/PK dh j[zdh j?. fJ; bJh jo ;wki fJ~e we;d dh gqkgsh bJh
Nhuk o~ydk j? ns/ NhfunK dh gqkgsh bJh ftt;EktK jh ;zftXkBtkd dk w{b nXko j?.idfe
;zftXkBtkd gqw[ysk Bkb T[jBK NhfunK s~e d/ ;kXBK dh ftt;Ek j?.fJj ;zftXkBtkd d/ T[d/PK dh
gqkgsh bJh ;kXB i[NkT[D dk BK j?.fJ; bJh ;zftXkBtkd ;kXB gqXkB ns/ ;zftXkB gqXkB XkoDk
j? .
;zftXkBtkd dk ;zpzX okPNo d/ ihtB doPB s'A j?. fJj T[jBK w[ZbK, ftPtk;K s/ okiBhse nkdoPK
tZb ;ze/s eodk j? i' okPNo d/ jo Bkrfoe ƒ fgnko j?. i' jo okPNo dk nXko j[zd/ jB. fJj
;zftXkfBe doPB, okiBhse ;wki ƒ nfGiBK (elites) okjhA gqdkB ehsk iKdk j?. go fJj doPB
nfGiBK sZe jh ;hws BjhA ofjzdk. ;wki dk ftukoPhb tor fJ; ƒ iBsk sZe gj[zukT[Adk j? ns/
;wki ;theko eoe/ fJ; ƒ Bk f;o| skes gqdkB eodk j? ;r'A fJ; ƒ ;jh noEK ftZu ‘okPNo
doPB’ pDkT[Adk j?.
;zftXkBtkd rshjhD XkoDk BjhA j?. go fJ; dk noE fJj th BjhA j? fe ;zftXkBtkd ft~u ;fEosk
BjhA j[zdh j?. ;zftXkBtkd ft~u fJjh ;G s'A ftP/P r~b j? fe fJ; ft~u ;EkJhst d/ Bkb Bkb
rfsnkswesk th gkJh iKdh j?. fJjh ekoD j? fe fJj gqrsh ft~u pkXe BjhA, gqrsh dk ;kXe
pfDnk ofjzdk j?.
;zftXkBtkd ;kXeK Bkb ;zpzfXs ftuko j?. gqzs{ ;kXe w{be ftuko g[oh soK ;kXBK dh ntj/bDk
BjhA eo ;edk. fJ; bJh fJBQK ft~u th nzso gqeko dk BjhA e/tb wksok dk jh ofj iKdk j?. T[zi
th ;kXBK ns/ ;kXeK Bz{ fJ~e d{i/ s'A nb~r BjhA ehsk iK ;edk. fco th ;zftXkBtkd s'A NhfunK
dk jh ;ze/s fwbdk j?.
T[dko b'eszsoK dh ntXkoDk Bz{ g~Swh ;zftXkBtkd th fejk iKdk j?. fJ; dh w[~y ftP/Psk ftnesh
dh ;[szsosk dh ;kXBk j?. ftnesh dh ;[szsosk s'A fJbktk, okiBhfse ;wkBsk, ;wkfie ns/
nkofEe fBnK ns/ b'e efbnkD dh ;kXBk g~Swh ;zftXkBtkd d/ nkXkoG{s ;kXe jB. fJj ;wkfie
ns/ nkofEe ;wkBsk ns/ ;[szsosk s/ pdb BjhA iKdk j?. ;[szsosk ns/ ;wkBsk d/ ;wkfie ns/
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY