Page 76 - DPOL202_COMPARATIVE_POLITICS_AND_GOVERNMENT_PUNJABI

fJekJh^3L ;zftXkB ns/ ;zftXkBtkd
fJekJh^3L ;zftXkB ns/ ;zftXkBtkd
fJekJh^3L ;zftXkB ns/ ;zftXkBtkd
fJekJh^3L ;zftXkB ns/ ;zftXkBtkd
fJekJh^3L ;zftXkB ns/ ;zftXkBtkd
4H ;kwtkdh HHHHHHHHHHHHHHHHHHHH Bz{ g{zihgshnK d/ j~E dh emg[sbh wzBd/ jB. BØN
5H ;kwtkdhnK dh wkBsk j? fe ;wkfie ihtB ft~u Pesh d/ nkofEe gfjb{ dh HHHHHHHHHHHHH jh
wj~stg{oD j[zdh j?.

;ko nzP
;ko nzP
;ko nzP (Summary)
3.3 ;ko nzP
;ko nzP
;oekoK Gkt/A skBkPkj j'D iK b'esKsfoe, T[jBK ƒ ubkT[D bJh e[M f;~XKsK dk j'Dk jw/Pk ;jkfJe
j[~dk j?. feT[Afe jo ;~ftXkB ft~u ;oeko d/ t~y t~y n~rK ns/ T[jBK d/ nkg;h ;~p~XK dk fIeo j[~dk
j?. fJ; bJh fJjBK ;~pzXK dk toDB eoB tkb/ fB:wK d/ j'D Bkb ;oeko d/ t~y t~y nzr fJ~e d{i/
d/ ;fj:'r Bkb e[Pb o{g ft~u ezw eo ;ed/ jB ns/ T[jBK ftukb/ ;zxoP s/ fto'X dhnK ;zGktBktK
th x~N j' iKdh jB. ;zftXkB ft~u BkrfoeK d/ nfXekoK dk th toDB j[zdk j?. fJj toDB jh fJjBK
dh ;[o~fynk j?, feT[Afe fJj ;oeko s'A gj[zu s'A goK j' iKd/ jB. fJ; soQK ;zftXkB okjhA fe;/ th
oki dk w[~Ybk YKuk ;z;Ekrs o{g ft~u yVQk ehsk iKdk j?, fi; Bkb jo ftnesh, ;z;Ek s/ ;w{j
dh G{fwek s?n j' iKdh j?.

;zy/g ft~u, “;zftXkB fB:wK dk T[j ;zrqfj j? i' T[jBK T[d/PK dh gqkgsh eodk j? fizBK bJh Pk;B
Pesh g?dk ehsh iKdh j? ns/ Pk;B d/ T[jBK t~y t~y nzrK ƒ g?dk eodk j? fizBK okjhA ;oeko nkgDh
Pesh dh tos'A eodh j?.”
fJ; bJh ;zftXkB dk noE ;wMD bJh fJj fXnkB o~yDk Io{oh j? fe fbysh ;zftXkB eh ftt;Ek
eodk j? ns/ fttjko ft~u fJj fe; jZd s~e okiBhse nkuoD dk nkXko pDdk j?< ;zftXkB
okiBhse ftt;Ek dk ufo~so iK gqfeosh ;g~PN eodk j?, feT[Afe ;zftXkB oki bJh mhe nfijk
j? fit/A dk ftnesh dk ufo~so. fJj Bk f;o| okiBhse y/v dk nkXko g/P eodk j? pbfe t~y t~y
okiBhse ftukoK s/ wzrK ƒ th g/P eodk j?. fe;/ okiBhse ftt;Ek dk dh tk;sfte gqfeosh ƒ
;wMD bJh ;zftXkB d/ fJ; YKu/ s/ s~s (substance) f;ZXKs s/ fttjko, d'tK ƒ ;wMDk Io{oh j?.
feT[Afe ;zftXkBtkd T[~E/ jh ;zGt j? fi~E/ ;zftXkB d/ YKu/ s/ s~sK ’u ;wkBsk j't/. wsbp ;zftXkfBe
;oeko j't/.

jo oki ft~u fe;/ Bk soQK dk ;zftXkB dk bkIwh j[zdk j? go jo irk ft~u ;zftXkfBe ;oeko j'Dk
Io{oh BjhA j?. ;zftXkfBe ;oeko s'A ;hws noE dk gsk bZrdk j?. feT[Afe ;zftXkfBe ;oeko T[j
;oeko j[zdh j? i' ;zftXkB dhnK ftt;EktK nB[;ko ;zrfms, ;hws ns/ ezNo'b j[zdh j't' ns/ jo
ftnesh ftP/P dhnK fJ~SktK dh EK f;o| ekƒB w[skpe jh uZbdh j't/. fjNbo s/ ;NkfbB B/ nkgD/
;w/A ft~u iowBh s/ o{; ;zftXkB sK ;h go ;zftXkfBe ;oekoK th ;h, nfijk BjhA fejk ik ;edk.
f;o| T[jh ;oeko jh ;zftXkfBe ejh ikt/rh i' ;zftXkB T[~s/ nXkfos j't/rh, ;zftXkB okjhA ;fwsh
ns/ ezNo'b j't/ s/ ;t? fJ~Sk dh EK f;o| ekƒB w[skpe uZbdh j't/. ;zy/g ft~u ;zftXkfBe ;oeko
ekƒB okiBhse ftt;Ek ft~u jh ;zftXkBtkd ;zGt j?, feT[Afe ;zftXkBtkd T[jBK wkBsktK,
nk;EktK ns/ wB[~yh w[~bK dk BK j? fi; dk ;zftXkB ft~u toDB ns/ ;woEB j[zdk j? ns/ fizBK dh
T[gbpXh s/ ;[o~fynk bJh okiBhse Pesh T[~s/ gqGktPkbh ezNo'b ns/ o'eK (restraints) dh ftt;Ek
j[zdh j?.

;zftXkBtkd T[jBK ftukoK s/ f;ZXKsK t~b ;ze/s eodk j? i' T[; ;zftXkB dk fttoB s/ ;woEB eod/
jB, fizBK okjhA okiBhse Pesh T[~s/ gqGktPkbh ezNo'b ;Ekfgs ehsk ik ;e/.
;zftXkBtkd Pk;B dh T[j g~Xsh j? fi; ft~u Pk;B iBsk dhnK nk;EktK, w[~bK s/ nkdoPK dh fJ~Is
eoB tkb/ ;zftXkB d/ fB:wK s/ f;ZXKsK d/ nkXko T[~s/ jh ehsk ikt/ s/ nfij/ ;zftXkB okjhA jh Pk;eK
ƒ gqshpzfds s/ ;hws o~fynk ikt/, fi; Bkb okiBhse ftt;Ek dhnK w{b ftt;EktK ;[o~fyns ofjD
ns/ fttjko ft~u jo ftnesh ƒ T[gbpX j' ;e/.
e[M ftukoe Pk;B ƒ ;hws s/ ezNo'b eoB bJh ns/ wB[~yh w[~bK dh ;[o~fynk ;zGt pDkT[D bJh
Pesh dh tzv ƒ wjZst fdzd/ jB s/ T[; ƒ ;zftXkBtkd dk w{b nkXko wzBd/ jB. T[jBK dk wzBDk

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY
71