Page 71 - DPOL202_COMPARATIVE_POLITICS_AND_GOVERNMENT_PUNJABI

s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
BØN d[nkok nko'fgs nkdoPK ns/ w[~bK Bz{ wzBD ns/ ngDkT[D bJh wip{o j' iKd/ jB. nfijh ;wkfie nt;Ek
Bz{ ;kwtkdh, ;zftXkB dh ;jh nfGftnesh BjhA wzBd/ jB. fJ; bJh UjBK dk efjDk j? fe ;zftXkBtkd
Bz{ tk;st ft~u fttjkfoe pDkT[D d/ bJh, ;zftXkBtkd dhnK wkBsktK d/ gqekPB d/ o;s/ ft~u nkT[D
tkbhnK o[ektNK d{o ehshnK ikDhnK ukjhdhnK jB. UjBK dh XkoDk j? fe fJj o[ektNK T[sgkdB ns/
ftsoB d/ ;kXBK T[Zs/ ;kotifBe gqG[st dh ftt;Ek eoB Bkb jh d{o j' ;edhnK jB. fJ; bJh ;kwtkd
dh wkBsk ft~u ;zftXkBtkd d/ w{b Nhu/ ns/ ;kXe T[d'A s~e fttjkfoe BjhA pD ;ed/, id'A s~e T[sgkdB
ns/ ftsoB d/ ;kXBK dk gqG[st ;zg{oD ;wki ft~u fBfjs Bk j' ikt/. T[sgkdB ns/ ftsoB d/ ;kXBK
dk ;wkfie gqG[st Pesh d/ nkXkoK Bz{ ;wkfie o{g fdzdk j? fi; Bkb ;zg{oD ;wki Pesh d/ d[oT[g:'r
s'A pukn dh ftt;Ek pD iKdk j?.
(y) T[sgkdB ns/ ftsoB d/ ;kXBK dk ;wkfie gqG[st ;zgsh d/ ;wki ftsoB dh ftt;Ek Io{oh pDk
fdzdk j?. ;zgsh dk pokpo ftsoB j'D Bkb, ;zgsh ;zxoP dk ekoD BjhA pDdh j? ns/ ;wki ft~u n;wkBsk
Bz{ iBw BjhA d/ gkT[Adh j?. nkofEe ;kXBK dk ;zg{oD ;wki ft~u ftfdnwkB j'Dk, ;wki Bz{ UjBK pzXBK
s'A w[es eodk j?, i' ;zftXkB dhnK wkBsktK dhnK T[gbpXh ft~u o[ektNK gkT[Ad/ jB. nkofEe fdqPNh
Bkb nfijh ;wkBsk tkb/ ;wki ft~u jh ;zftXkBtkd fttjkfoe pDdk j?.
(r) nkofEe ;wkBsk tkb/ ;wki ft~u e'Jh tor iK nb~r nb~r fjs BjhA j[zd/ jB. fJ; bJh torK /
ftfPPN fjsK dk gqshfBfX~st ns/ ;[o~fynk eoB bJh nB/eK okiBhfse db pDB dhnK gfo;fEshnK BjhA
j[zdhnK jB. tor^ftjhD ;wki ft~u okiBhfse dbK dh Io{os BjhA ofj iKdh j?. fJjh ekoD j? fe
;kwtkd okiBhfse dbK dh nB/esk Bz{ ;theko BjhA eodk gqzs{ ;kwtkdh ;wki d/ NhfunK dh gqkgsh bJh
;wki dh nrtkJh ns/ fBod/PB j'Dk Io{oh j?. fi; Bkb ;wki d/ ;zg{oD ;kXBK ns/ PeshnK ft~u ;zs[bB
o~fynk ik ;e/ ns/ ;kXeK dh g{osh dh ;[ftt;Ek ehsh ik ;e/. fJ; bJh fJ~e jh okiBhfse db dh Io{os
j[zdh j?. fi; Bz{ okiBhfse PeshnK d/ gq:'r, fBod/PB ns/ fB:zsoD dk J/ekfXeko gqkgs j't/. ;kwtkdh
db dh ;EkgBk ns/ T[; dk J/ekfXeko fJ;/ bJh ;kwtkdh ;wkiK dk fJ~e gqw[~y b~SD j?. Bkrfoe ns/
;wki ns/ ;oeko ft~u T[d/PK ns/ NhfunK dk e'Jh fto'X iK fGzB fdPk Bk j'D d/ ekoD, nfij/ jh
T[d/P^Nhu/ o~yD tkbk ;kwtkdh db, fJBQK ;GBK dh ;~uh nrtkJh eodk j?. ns/ ;G d/ fjs ft~u
okiBhfse PeshnK dk gq:'r ;zGt pDkT[Adk j?. nfijk okiBhfse db, P'PD ns/ dwB dk gqshe BjhA
j[zdk, pbfe ;kotifBe fjs dh ;kXBk dk ;kXB ofjzdk j?. fJ; soK ;kwtkdh ;wki ftt;Ek ft~u tor^G/
d Bk j'D d/ ekoD db^G/d th BjhA j[zdk. ;wki dk fJ~e jh tor j[zdk j?^fe;kBK ns/ wId{oK dk tor
ns/ fJ; d/ fBod/Pe fJ~e jh db^;kwtkdh db j?.
;gPN j? fe ;zftXkBtkd dh ;kwtkdh ntXkoDk ft~u ;wki d/ w[~bK, okiBhfse nkdoPK ns/ nk;EktK
dh gqkgsh d/ ;kXB, g~Swh ;zftXkB dh ntXkoDk s'A Bk e/tb fGzB gqeko d/ jB, pbfe UjBK nkXkoG{s
ekoDK dk, fiBQK Bkb ;wki ft~u n;wkBsk dk T[d/ j[zdk j?, nzs eoB tkb/ th jB.;kwtkdhnK dh
wkBsk j? fe ;zftXkBtkd B{z tk;sftesk d/ gZ[N Bkb :[es eoB bJh T[Zgo fd~shnK rJhnK fB:zsoD
ftt;EktK gqGktPkbh BjhA j' ;edhnK. fJBQK bJh T[Zgobh o[ektNK Bz{ d{o eoB dh EK s/ nkXkoG{s
ftt;Ek ft~u jh gfotosB Io{oh j?. UjBK d/ nB[;ko T[sgkdB ns/ ftsoB d/ ;kXBK s/ ;kotifBe
gqG[st ns/ ;zgsh dk ;wki ft~u ftsoB nfijhnK nkXkoG{s ftt;EktK jB i' okiBhfse Pesh d/
d[oT[g:'r Bz{ gqGktPkbh Yzr Bkb o'edhnK jB, ns/ ;zftXkBtkd d/ nkdoPK Bz{ fttjko ft~u e[M b'eK
Bz{ BjhA, ;G BkrfoeK Bz{ T[gbpX eokUAdhnK jB. fJ; s'A fJbktk th, ;kwtkdh irs ft~u UjBK
;G n"gukfoe ;z;EktK Bz{, i' g~Swh ;zftXkBtkdh ftt;Ek tkb/ ;wkiK ft~u, okiBhfse Pesh T[Zs/
fB:zsoD ;EkgBk d/ bJh ftt;fEs ehsh iKdh j?, ;zftXkB ft~u ngDkfJnk frnk j?. fit/A ;zftXkB
Bz{ fbfys, nub ns/ ;ot^T[Zu pDkfJnk iKdk j?. okiBhfse PeshnK dk ftGkiB ns/ fgqEeheoD
gkfJnk iKdk j?. BkrfoeK Bz{ w"fbe nfXeko ns/ eos~t ;zftXkB d[nkok gqdkB ehs/ iKd/ jB, ns/
;oeko dk brksko T[ZsodkfJst oj/ fJ; d/ bJh ;z;Ekrs ftt;Ek ehsh iKdh j?. fJzBk jh BjhA,
‘ftXh d/ Pk;B* dk fdyktk th ekBz{Bh fdqPNh Bkb ;z;Ekfgs ehsk iKdk j?. fJj ;zftXkfBe ftt;EktK
okiBhfse Pesh T[Zs/ gqGktPkbh fB:zsoD brk e/ T[; d/ d[oT[g:'r T[Zs/ nze[P o~yD dk ezw eoB

66 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY