Page 223 - DSOC201_SOCIAL_STRUCTURE_AND_SOCIAL_CHANGE_PUNJABI

fJekJh^12L gfotosD dhnK gqfeqnktK
fJekJh^12L gfotosD dhnK gqfeqnktK
fJekJh^12L gfotosD dhnK gqfeqnktK
fJekJh^12L gfotosD dhnK gqfeqnktK
fJekJh^12L gfotosD dhnK gqfeqnktK
2H d{ih ;w~f;nk fJj j? fe nkX[fBeheoD dh ntXh ftu ;zouBkswe gfotosD n;wkB j[zdk j?. BØN
T[dkjoD bJh, T[fd:'r nkX[fBe pDkJ/ ik ;ed/ jB gozs{ gfotko ftnt;Ek, Xow ftnt;Ek
nkfd o{Vhtkdh jh pD/ ofjzd/ jB. fJ; gqeko dh fBftoshnK s/ nft~SBsktK ns/ gfotosD d/
;o{g, ;Ekfgs ;wkfie ns/ j'o ;zouBktK Bz{ gqGkts eod/ jB ns/ nzsokb (lags) s/ rfsnfto'X
(bottlenecks) g?dk eod/ jB. fJ;dk d{ik T[dkjoD j? Gkos ftu t'N gkT[D dk nfXeko 21 s'A
xN eoe/ 18 ;kb eo d/Dk. fJj nkX[fBesk ftu gqt/P dk fJe edw j' ;edk j?, fezs{ fJ;B/ fJe
;zeN g?dk eo fdsk j? feT[Afe fBotkue ;w{j fJ; nB[wkB T[s/ fBoGo eodk j? fe T[BQK ftu
Bkrfoesk dh g{oh GktBk j't/rh ns/ BshnK ftu Gkrhdkoh dh :'rsk j't/rh.
3H shih ;wf;nk j? fe ;wkfie s/ nkofEe ;z;EktK dk nkX[fBeheoD gozgokrs ihtB P?bh d/ Bkb
;zxoP g?dk eodk j?. T[dkjoD bJh, gfVQnk fbfynk vkeoNo gozgokrs t?dK d/ bJh ysok j'
iKd/ jB. fJ;/ gqeko wPhBK d[nkok t;s{nK xo/b{ PqfweK Bz{ o'ih o'Nh s'A tzfus eo fdzdh j?. fJ;/
soQK pj[s gozgoktkdh b'e T[BQK b'eK d/ fto'Xh j' iKd/ jB i' nkX[fBesk ;theko eod/ jB.
gozgoktkdh ns/ nkX[fBe sohfenK ftu ;zxoP nz;s'y dk ekoD j' iKdk j?.
u"Eh ;w~f;nk fJj j? fe ne;o b'e i' G{fwektK XkoD eod/ jB, T[j nkX[fBe sK j[zdh j?. fezs{
ehws gozgokswe o{g ftu ikoh ofjzd/ j. T[dkjoD bJh, w?vh;B ns/ ;oioh ftu Nq/fBzr b?D
d/ pknd th fJe vkeNo nkgD/ wohi Bz{ fJjh efjzdk j?, “w?A fJbki eodk jK, JhPto mhe eodk
j?.” fJj doPkT[Adk j? fe T[; Bz{ nkgD/ T[s/ ftPtk; BjhA j? fe T[j phwkoh dk ;jh fBdkB eo
;e/ pbfe nkgD/ T[s/ nko'g brkT[D dk pikJ/ T[j T[BQK sohfenK dh fBzdk eodk j? fiBQK ftu T[;dk
ihtB^w[~b Bz{ ftef;s eoB d/ bJh ;wkiheoD ehsk frnk j?.
5H gzith ;w~f;nk fJj j? fe T[BQK ;kXBk d/ ftu i' nkX[fBe pDkT[Adh j? ns/ T[BQK ;z;EktK s/
ftnt;EktK ftu fiBQK Bz{ nkX[fBe j'Dk j? ;fJ;'r dh ewh j?. eJh tko fJ; Bkb ;K;feqse
ftbzpBk (cultural lag) dh ;fEsh g?dk j' iKdh j? ns/ ;z;Ekswe ;zxoP j[zd/ jB.
6H nzfsw ;w~f;nk fJj j? fe nkX[fBeheoD b'eK dh nkeKPktK Bz{ tXkT[Adk j?, gozs{ ;wkfie
ftnt;EktK T[BQK Bz{ nkeKPktK dh g{osh d/ bJh nt;o gqdkB eoB ftu n;cb ofjzdhnK jB.
fJj e[zmktK tzuBktK ns/ ;wkfie g?dk eodh j?.

12H3H9 ftnesh dk nkX[fBeheoD
12H3H9 ftnesh dk nkX[fBeheoD
12H3H9 ftnesh dk nkX[fBeheoD
12H3H9 ftnesh dk nkX[fBeheoD
12H3H9 ftnesh dk nkX[fBeheoD
nkX[fBeheoD dk T[d/P ;wki d/ ;ko/ b'eK d/ bJh ;fGn s/ T[fus ihtB g~Xo gqkgs eokT[Dk j?. fJ;
ftu nkofEe, ;wkfie, okiB?fse ns/ ;K;feqse ;wM dk ftuko th Pkwb jB. fJ; Bkb fInkdk, fJ;
ftu wB[~y d/ ;[Gkn dk g{oD gfotosD tKfSs j?. nfijk gfotosD i' fe n?b/e; fJfeb; d/ nB[;ko
;kfXn d/ bJh ;kxB BjhA jB, pbfe ftek; gqfeqnk dk ;kfXn nkg jh j?.
fezs{ ‘nkX[fBe ftnesh’ e"D jB< T[;dh gSkD fe; soQK j't/< nkX[fBe ftnesh T[j j? i' ftuko ns/
jwdodh d/ gozgokrs sohe/ fsnkr d/t/, fi; dk fdwkr Bt/A ftukoK Bz{ ;theko eoD d/ bJh y[fbnk
j't/, i' ftt/ePhb ns/ Xow fBog/y j't/ ns/ i' ;wkBsk, fBnK s/ ;[szsosk ftu ftPtk; oydk j't/.
nkX[fBe wB[~y dh pkjoh ftP/PsktK dk nKsfoe ftP/PsktK s'A fGzB j'D d/ ;zdoG ftu n?b/ep fJfeb;
dh wkBsk j? fe nkX[fBe ftnesh d/ fJe fe;kB d/ o{g ftu ezw eoB dh ;zGktBk xZN j? ns/ T[;d/ d[nkok
o'irko bZGD dh ;zGktBk fInkdk j? nfij/ w[Peb T[sgkde fe~sk s/ o'irko Bz{ i' nkX[fBe seBheh s/
T[oik d/ gq:'r T[s/ nkXkos j't/ iK fco t~v/ fBih iK ;kotifBe T[geqw Bz{ i' T[; Bz{ ;wki ftu T[u gd
ns/ gfo;fEsh gqdkB eo ;e/. T[j nfij/ Bro ftu ofjDk fInkdk g;zd eodk j? fiZE/ T[; Bz{ fBeN
ftu jh ;ko/ ;kXB T[gbpX j' ;e/, fit/A :ksk:ks, pkiko, p~funK d/ ;e{b, w?fveb ns/ vke ;[ftXktK
i' T[;dh gj[zu d/ nzdo j't/ ns/ nfij/ xo dk w?Apo j'Dk g;zd eo ;edk j? i' T[;d/ bJh nfGftnesh,
gSkD ns/ rshPhbsk d/ nt;o gqdkB eo ;e/. ;zuko ns/ ;zg/qPD d/ bJh fInkdk y[bk j'D d/ ekoD T[j
;wkfie ftek; ns/ okiBhsh ftu fInkdk o{uh b ;edk j?. nkgD/ gqkEfwe Bks/dkoK d/ ikb ftu c;/ ofjD
dh ng/ePk nftneshrs tksktoD d/ gk;/ fIndk nkeofPs j[zdk j? fi~E/ T[j nfij/ b'eK d/ ;zgoe ftu

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 217