Page 13 - DECO402_MACROECONOMIC_THEORY_PUNJABI
P. 13
iekweI-1: smStI ArQSwsqr dw pircX
iehdy iv`c suDwr hox lgdw hY qd iehƒ punruqQwn (Recovery) dI isQqI ikhw jWdw hY Aqy jd ieh AwpxI ÈØ‡
crm sImw iqkr puMj jWdI hY, qd iehƒ qyjI (Boom) dI isDqI ikhw jwdw hY[ mMdI Aqy AqiDk mMdI inmn
lwB dI siQqI huMdI hY[ ies siQqI iv`c sImwnq Prmy (Marginal Firms) bMd hox lgdI hY, invyS dI mwqrw
iv`c BwrI kmI ho jWdI hY Aqy byrojgwrI Kqrnwk rup Dwrx kr lYdI hY[ iesdy ivprIq, qyjI dI iSQqI v`D
rhy lwBW dI isDqI huMdI hY ijs iv`c invyS dI mwqrw Aqy aqpwdn dy sMDwnW dI mMg inrNqr v`DDI jWdI hY[
vpwirk ck`r iksI iek ivSyS Prm jw iek ivSyS vpwirk kirXw qk hI sIimq nhI rhWdI[ ieh iek smStI
Gtnw hY jyVI kI dyS dy swry aqpwdn iekeIAw ƒ Awpxy Gyry iv`c lY lMdI hY[vwsqv iv`c kdI-kdI ieh iek
Bum`flIX Gtnw (Global Phenomenon) bn jWdI hY ijvyjI 1930 dy dSk dI mhwmMdI[ieh iDXwn dyx vwlI
g`l hY ik smStI ArQ Swsqr dI iek prIDk AiDAn dI SwKw dy rup qy aqpqI dw SyX[1930 dy dSk dI
AqXiDk mMdI (Depression of 1930’s) ƒ ikhw jwdw hY[ ies AviD dy dorwx, sMswr dI pujIvwdI ArQ-
ivvsQwAW, ivSySkr XU. ky., iv`c Gor byrojgwrI peI gweI sI[Xu. ky. dI ArQ-ivvsQwAW iv`c byrojgwrI dI dr
25% puMj cukI sI[ ieho ijhy smW iv`c ivSv dy mhwn ArQ SwsqrI lw`rf kynj ny Awmdn Aqy rojgwr isDWq
(Theory of Income and Employment) Aqy smrg mMg iv`c kmI (Deficiency of Aggregate Demand)
dy kwrx pYdw hueI byrojgwrI dI smisAw dy BumflIX aupcwr dw p@iqpwdn ikqw sI[
vwsqv iv`c iek ArQ-ivvsQw dw ck`r clx Awpvy Awp iv`c iek v`DI smStI ArQ Swsqr sMbDI smisAw
hY, ijsdw smwDwn n isrP aqpwdkW ƒ blik srkwr ƒ vI FuFxw hMudw hY[ aqpwdkW ƒ iehO ijhI rxnIiq
ApnwnI hUMdI hY ijsdy nwl mMdI Aqy qyjI dI siQqI dw swmxw kIqw jw sky[ srkwr ƒ ieho ijihAW nIiqAw
dw inrmwx krxw hMudw hY ijdy nwl vpwirk ck`r dy prBwv ƒ nXUnqm ikqw jw sky Aqy AwriQk sMvirDI dy
siQr mwrg ƒ suiniScq ikqw jw sky[
(4) mudrw sPIiq (Inflation)
mudrw sPIiq aus siQqI ƒ khdy hn ijs iv`c swmwnA kImq p`Dr (ArQ-ivvsQw dI vsquAW Aqy syvwvW
dI AOsq kImq) iv`c iek inScq smW AviD iv`c inrqr v`Dwxy dI prviq peI jWdI hY[ PlsvrUp mudrw
dw mul G`tdw hY Aqy lokW dI vwsqivk krX-SkqI G`t hO jWdI hY[ieh vI iek smStI ArQ Swsqr sMbDI
smisAw hY ijhƒ smJxw Aqy ijsdw smwDwn krxw bhuq jrUrI hY[
kImqW iv`c mwmulI vwDw AwriQk sMvirDI iv`c jrUrI huMdw hY[ies nwl invyS ƒ vFwvw imldw hY Aqy AwriDk
kirAw dw smucw p`Dr py@irq hMudw hY[ pr mudrw sPIiq kdy – kdy doVdI mudrw sPIiq (Galloping Infla-
tion) Aqy Aiq mudrw sPIiq (Hyper Inflation) dw rup Dwrx kr ilNdw hY[Aiq mudrw sPIiq dI siQiq iv`c
aqpwdn dy swDwn mhgy ho jWdy hn[ invyS dI ibAwj lwgq iv`c ivSySkr BwrI virDI dI prviriq peI
jWdI hY[PlsvrUp Eqpwdn dy lwgq iv`c bhuq virDI ho jWdI hY Aqy vpwirk priqXoigqwqmk (Business
competitiveness) ksI hox lgdI hY, ivSySkr ivsv dy bwjwrW iv`c[ jd mMg dy Gtxy Aqy aqpwdn- lwgq
iv`c vDwxy dI prviriq peI jWdI hY[qd aqpwdn dI kirAw iv`c spSt rukwvt ho jWdI hY iehojI isDqI
iv`c ArQ-ivvsQw qyjI nwl mMdI Aqy mhwmMdI dI Aor v`DqI hY[
Awm AwdmI mudrw sPIiq dy kwrx gMBIr rup nwl pIiVq hY[ ausdI kRX-Skiq GtqI hY Aqy srkwr dy priq
asdw AsnqoS vDqw hY[swmwnX ASnqoS AKIr iv`c swmwijk ASwiq dw rup Dwrxkr ildW hY ijsdy kwrx
srkwr dI siQrqw ƒ Kqrw pY jwdw hY[ hikkq iv`c kImq-inXnqrx dy jirAy prOpkwr krxw Bwrq vwrgy
dySW dy leI inrvwcx GoSxw- pqrO dw iek Bwg bx igAw hY[ pirxwmsvrup, AiDkMS klXwxkwrI rwjXo iv`c
mudrw sPIiq pr kwbU pwx vwlI rxnIiqAw ƒ auc prwQimkqw dI jWdI hY[ ies vyly srkwrW dy leI auBr rhI
prmuK nIiq smisAw (Major Policy Problem) mudrw- sPIiq rihq sMvirDI (Growth without Inflation) hY[
(5) bjt sMbDI Gwtw Aqy rwjkoSIAw nIiq (Budgetary Deficit and Fiscal Policy)
ivSv dI ArQ-ivvsQwAW dy nIjIkrx Aqy BumNflIkrx qo bwd ivkws prkirAw iv`c srkwr dI prqXS
BwgIdwrI (Direct participation) (invySk dy rUp iv`c) holI- holI G`t hUMdI jw rhI hY[ Pyr vI klAwx sMbDI
kirAW dy ivSqwr dy kwrx srkwr dy bjt sMbDI KrcO iv`c virDI huMdI jw rhI hY[ ivSySkr priqrSw,
AwqMkvwd dw swmxw krx Aqy ienswP qy ivvsQw ƒ bxeI rKx dy leI srkwrI Krc iv`c virDI jwrI hY[
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 7