Page 206 - DPOL101_POLITICAL_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñA@: «È¡≈

B. «¬’ ÚÀ«ÙÚ’ «ÈÚ∂Ù √ß√Ê≈È (global investment trust) «ÂßÈ √≈Òª Á∂ Á∂Ùª «Úæ⁄ «ÚÁ∂Ù∆ ͱߋ∆ Á∂ Ùπ»¡≈ È؇
¡Â∂ ÷ÂÓ ‘؉ Á∂ Ï‘≈Ú ˘ √ßÂπ«Ò ’∂ ¡Â∂ ÚÀ«ÙÚ’ ÍzÁ±Ù‰ ¡Â∂ ¡ÒÍ’≈Ò∆È «ÈÚ∂Ù ”Â∂ ‡À’√ Ò◊≈ ’∂
«Ú’≈√ Á∂ Ò¬∆ Îß‚ «¬’æ·≈ ’∂Õ

C. WTO Á∂ Ò¬∆ ÈÚ∂∫ «ÈÔÓª, «¬’ ¡«Ë’≈ «ÚØË∆ Ù’Â∆ √Ó∂ Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂ ª «’ «¬‘ Ï‘π≈Ù‡∆
ÚÀ«ÙÚ’ «È◊Óª ˘ ¿πÁÔØ◊ª ”Â∂ ‘æ’ ‹Ó≈¿π‰ ÂØ∫ Ø’ √’∂Õ
D. ÈÚ∂∫ ÚÀ«ÙÚ’ «ÈÔÓª Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ ‹Ø Í∂‡À∫‡ «ÚÚ√Ê≈ ˘ «ÂßÈ «ÚÙÚ Á∂ Á∂Ùª Á∂ «Ú’≈√, «◊¡≈È ¡Â∂ «√‘Â
√∂Ú≈ Á∂ ÷∂Â «Úæ⁄ π’≈Ú‡ Ï‰È ÂØ∫ Ø’∂Õ
E. ÚÀ«ÙÚ’ «ÈÚ∂Ù √ßË∆ ”Â∂ ÈÚ∆∫ ◊æÒÏ≈ «‹√ «Úæ⁄ «Ú’≈√Ù∆Ò Á∂Ù ¡Â∂ √Ê≈È’ ’≈˘Èª Á∂ ÍzÂ∆ √ÈÓ≈È
Ù≈«ÓÒ ‘ØÚ∂Õ
F. «˜¡≈Á≈ Ò⁄’∆Ò∂ ÓΩ«Ë’ «ÈÔÓ ‹Ø «Ú’≈√Ù∆Ò Á∂Ùª ˘ ¡≈͉∆ ¡Ê«ÚÚ√Ê≈ √πæ«÷¡Â ’È Á∂ Ò¬∆ Í»ø‹∆
«ÈÔßÂ‰ Ò≈◊± ’È Á∂ ÔØ◊ ω≈Ú∂Õ
G. ¡ßÂ≈Ù‡∆ «È◊Óª Á∂ Ò¬∆ «¬’ ÚÀ«ÙÚ’ ¡≈⁄≈ √«‘øÂ≈ ª «’ ¿π‘ ¿π‘∆ ÙzÓ ¡Â∂ Ú≈Â≈Ú‰ √ÏßË∆
«ÈÔÓª ˘ Í≈Ò‰ ’∂ ‹Ø ¿πÈ∑ª Á∂ ¡≈͉∂ Á∂Ù «Úæ⁄ Íz⁄æ«Ò ˛Õ

À
ß
∂
ß
ß
À
ß
’¬∆ ¡Â≈Ù‡∆ √◊·È ¡Â ◊-√’≈∆ √√Ê≈Úª Ú«ÙÚ’ ¡Ê«ÚÚ√Ê≈ «Ú⁄ √Ë≈ Á∆ «ÁÙ≈ «Ú⁄ ’Ó ’
æ
æ
π
∂
æ
∂
‘∆¡ª ‘È Âª «’ ‘ Ú◊ Á ÙÙ‰ ¡Â ¡√Ó≈ÈÂ≈ ˘ ÿ‡ ’∆Â≈ ‹≈ √’Õ Í Â∆√ ÷Â (√’≈ ¡Â Ï≈˜≈
∂
Ø
∂
∂
∂
ß
z
»
À
π
ß
±
ß
∂
Ã
z
æ
∂
Ø
Á Ï≈¡Á) Á∆¡ª ¿Ó∆Á ª ‘∆ Í∆¡ª ‘ √’Á∆¡ª ‘È, ‹Á «¬‘ ◊ √’≈∆ √√Ê≈Úª Í‹≈ª«Â’ ÍË ” ’Ó
±
z
æ
∂
∂
∂
π
∂
∂
’È ¡Â Â≈È≈Ù≈‘∆ È≈ ω ‹≈ÚÕ «¬‘ ÈÚ∫ √Ó‘ ÍÁÙȪ ¡Â ‘ÛÂ≈Òª Á¡≈≈ «ÚÙÚ Á «ÚÂ∆ ¡Â ÚÍ≈’
∂
√ß◊·Èª ˘ ’≈˘Èª «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ’È, √’≈ª ˘ ¡≈͉∂ «ÈÚ∂Ù ◊∆Ϫ Á∆¡ª ˜±ª ÚæÒ ÓØÛÈ≈ ¡Â∂ √ÓπÁ≈«¬
˘ È’≈≈ÂÓ’ «ÁzÙ‡∆’؉ È≈Ò ÍzÌ≈«Ú ’È Ú≈Ò≈ «È◊Óª ”Â∂ ˜Ø Í≈ √’Á∂ ‘ÈÕ
ÚÀ«ÙÚ’ «È¡≈ Íz≈Í ’È Á∂ Ó≈◊ «Úæ⁄ ÓπÙ«’Òª-ÚÀÙÚΔ’È ÏÈ≈Ó ≈‹ Íẕ√æÂ≈
(Hurdles in the way of Achieving Global Justice—Globalization vs State Sovereignty)
√Ë≈È ±Í «Úæ⁄, ÚÀ«ÙÚ’ «È¡≈ Íz≈Í ’È≈ Ï‘π ÓπÙ«’Ò ˛Õ ÚÀ«ÙÚ’ «È¡≈ Íz≈Í ’È Á∆ «ÁÙ≈ «Úæ⁄ √Ì
ÂØ∫ Úæ‚∆ π’≈Ú‡ «¬‘ ˛ «’ «¬√ «Úæ⁄ ≈‹ ˘ ¡≈͉∆ Íẕ√æÂ≈ Á∂ ’πfi ¡ßÙ ÂØ∫ Í«‘Òª ‘؉≈ ÍÚ∂◊≈ ‹Ø «¬ßÈ≈ ¡≈√≈È
È‘∆∫ ˛Õ ¡«‹‘∂ ‘˜≈ª ’≈‰ ‘È ‹Ø ≈‹ª Á∂ ÍÃøÍ≈◊ «ÚÙ∂Ù ¡«Ë’≈ ÚÀ«ÙÚ’ ÍÀÓ≈È∂ ”Â∂ Úø‚ ÍÉ≈Ò∆ «È¡≈ Á∆
’Ø«ÙÙ «Úæ⁄ ÁıÒ¡øÁ≈˜∆ ’È◊∂Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ≈‹ Á∆ Íẕ√æÂ≈ Á∂ ’πfi ¡«‹‘∂ ¡ßÙ «‹È∑ª ”Â∂ Ø’ Ò◊≈
√’Á≈ ˛ ¿π‘ ˛: ÓπÁ≈, Ïæ⁄ Á, Ï‹‡ Íë’«¡≈, ‹È√ø«÷¡≈, È∆Â∆, «√æ«÷¡≈ ¡Â∂ ÍÃ∆÷‰, √Ó≈«‹’ ÍÃØ◊≈Ó,
«¬ø˜≈ È∆Â∆, Ú≈Â≈Ú‰ È∆Â∆, ‡À’√ Á∆ Á, ¡ÍÃÚ≈√ È∆Â∆ ¡≈«ÁÕ «¬√ √ßÁÌ «Úæ⁄ Ô±Í∆ Ô»È∆¡È Á∆
¿πÁ≈‘‰ ’≈Î∆ √‘∆ ˛ «’™«’ «¬√ ÂØ∫ √ÍæÙ‡ ‘πßÁ≈ ˛ «’ Ô±Í∆ √ß◊·È Á∆ Íë’«¡≈ ˘ «¬’ Ì≈◊ Á∂ ±Í «Úæ⁄
«’√ Íz’≈ «¬È∑ª Á∂Ùª ˘ Úæ÷-Úæ÷ ÷∂Âª «Úæ⁄ Ò◊≈Â≈ «ÈÙ≈Ú ’È≈ «Í¡≈ √∆ ª «’ ÷∂Â∆ «È¡≈ Íz≈ÍÂ
’È Á∂ Ò¬∆ ÍπÈ Úß‚ Á∂ ÍzØ◊≈Ó Ò≈◊± ’∆Â∂ ‹≈ √’‰Õ «¬’ ≈‹ ‹Ø ¡≈͉∆ Íẕ√æÂ≈ Á∂ ¡ßÙ ˘ ω≈¬∆ æ÷‰ Á∂
Ò¬∆ ÁÏ≈¡ Í≈™Á≈ ˛, ¡√Ò «Úæ⁄ «¬‘ ¡ÀÒ≈È ’Á≈ ˛ «’ ¿π‘ «¬√ √«‘ÔØ◊ ÂØ∫ Ï≈‘ ‘Ø «‘≈ ˛ ¡Â∂ √Ë≈‰
«‘æ Á∆ ’∆Ó ”Â∂ ¿π‘ ¡≈͉∂ ≈Ù‡∆ «‘æª ˘ ͱ≈ ’È≈ ⁄≈‘πøÁ≈ ˛Õ Íẕ√æÂ≈ Á∂ ¡ÀÒ≈È Á≈ ¡Ê ˛ «’ √Ë≈‰
√Ó±«‘’ «È¡≈ Á∂ «ÈÔÓ ¿π√ ”Â∂ Ò≈◊± È‘∆∫ ‘πßÁ∂ ¡Â∂ ¿π‘ ≈Ù‡ ‹Ø Úß‚‰ÔØ◊ «È¡≈ Á∂ «√˪ª Á∂ √Ó±«‘’ √Ïß˪
«Úæ⁄ ÍzÚ∂Ù ’È≈ ⁄≈‘πøÁ∂ ‘È ¿πÈ∑ª ˘ ¡≈͉∆ Íẕ√æÂ≈ Á∆ Íæ÷Í≈Â∆ ±Í «Úæ⁄ «ÈÙ≈Ú ’È Á∂ Ò¬∆ «Â¡≈ «‘‰≈
⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
√ß÷∂Í «Úæ⁄, ÚÀÙÚ∆’È Á∆ Íë’«¡≈ È∂ «È¡≈ ˘ ≈Ù‡-≈‹ Á∆¡ª √∆Ó≈Úª ÂØ∫ Ï≈‘ ’æ„ ’∂ «¬√ ¡ßÂ≈Ù‡∆
÷∂Â «Úæ⁄ «Ò¡≈ ÷Û∑≈ ’∆Â≈ ˛Õ ‹Á«’ ¡ßÂ≈Ù‡∆ √ÓπÁ≈«¬ «¬’ ¡À√≈ √Ê≈È ˛ «‹æÊ∂ «È¡≈ Á∂ ¡≈Á٠ͱ∆
Â∑ª È‘∆∫ Ò≈◊± ‘πßÁ∂Õ ¡÷∆Ò∂ ÷∂Â Â∂ ‘ ≈Ù‡ Á∂ «È¡≈ Íz≈Í ’È Á∂ ’ج∫∆-È≈ ’ج∆ ¿πÁ∂Ù ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ Ó≈ÈÚ∆
ÔØ◊Â≈Úª Á∂ «Ú’≈√, ¡«Ë’≈ª ¡Â∂ ÌΩ«Â’ Ú√±¡ª Á∆ Úø‚ ¡Â∂ √≈∂ «Ú¡’Â∆¡ª Á∂ È≈Ò «ÈÍæ÷ «ÚÚ‘≈
Ú◊∂ ÓπæÁ∂ «È¡≈ ¡Â∂ È≈◊«’Â≈ Á∂ Ó‘æÂÚͱÈ ¡ß◊ ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ ¡«‹‘≈ √Ú≈Ò ’È≈ √‘∆ ¡ʪ «Úæ⁄ √Ò ˛ «’
≈Ù‡-≈‹ ¡≈͉∂ È≈◊«’ª Á∂ Ò¬∆ «È¡≈ «’√ Â∑ª ÍzØÂ√≈«‘ ’Á∂ ‘È Ízß± «¬‘ ÍzÙÈ Ï‘π ÓπÙ«’Ò ˛ «’
ÚÀ«ÙÚ’ «È¡≈ «’√ Íz’≈ Íz≈Í ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ «¬‘ «’‘Ø «‹‘≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ ÚÀ«ÙÚ’ «È¡≈ Á∂ Ò¬∆ ’¬∆ Íz’≈
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 199