Page 129 - DPOL102_INDIAN POLITICAL SYSTEM

Ì≈Â∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈

È؇ D. «ÍØ‡ ⁄È (Report Stage): ‹ÁØ∫ «ÏæÒ √ßÓÂ∆ Á∆ «ÍØ‡ √«‘ √ÁÈ «Úæ⁄ √Ò≈‘-ÓÙÚ∂ Ò¬∆ ¡≈™Á≈ ˛
ª «¬√ ⁄È ˘ «ÍØ‡ ⁄È «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ √ßÓÂ∆ Á∆ «ÍØ‡ Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ «ÏæÒ ”Â∂ «Ú⁄≈ ’È Ò¬∆ «ÈË≈«Â
«ÓÂ∆ ”Â∂ «ÏæÒ Í∂Ù ’È Ú≈Ò∂ √ÁÈ ˘ √ßÓÂ∆ Á∆ «ÍØ‡ ”Â∂ «Ú⁄≈ ’È Ò¬∆ Íz≈ÊÈ≈ ’Á≈ ˛Õ «ÏæÒ Á∆¡ª ÍÂ∆¡ª
√ßÓÂ∆ ÚæÒØ∫ √πfi≈¬∆ ◊¬∆ √ØË ¡Â∂ «√Î≈«Ùª √«‘ ÓÀ∫Ïª «Úæ⁄ Úß‚∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª ‘ÈÕ «ÏæÒ Á∂ √≈∂ Í«‘Ò±¡ª ”Â∂
⁄⁄≈ ‘πßÁ∆ ˛Õ Íz√Â≈«Ú √Ø˪ ”Â∂ Ú∆ √Ò≈‘-ÓÙÚ≈ ‘πßÁ≈ ˛, Ï«‘√ ‘πßÁ∆ ˛ ¡Â∂ ‘∂’ Ë≈≈ ”Â∂ Ú؇ ÍÀ∫Á∆ ˛ ‹ª
Ë≈≈Úª ”Â∂ √Ó±«‘’ ±Í «Úæ⁄ Ú∆ ÓÂÁ≈È ’ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ „ß◊ È≈Ò √ßͱÈ «ÏæÒ ”Â∂ √Ò≈‘-ÓÙÚ≈ ‘πßÁ≈
˛ ¡Â∂ «ÏæÒ Í≈√ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ √ÁÈ Á∂ ÍzË≈È ÚæÒØ∫ √Ò≈‘-ÓÙÚ∂ Ò¬∆ √Ó∂∫ Á∆ ‘æÁ «ÈÙ«⁄ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆
˛Õ «¬‘ «ÏæÒ Á≈ «È‰≈«¬’ ⁄È ‘πßÁ≈ ˛Õ ‹∂’ «ÏæÒ «¬√ ⁄È ˘ Í≈ ’ ‹ªÁ≈ ˛ ª «¬√ ˘ √ÁÈ ÚæÒØ∫ ͱÈ
±Í «Úæ⁄ Í≈√ ‘∆ √Ó«fi¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ «’™«’ Â∆√∂ ¡Â∂ ¡÷∆Ò∂ ⁄È «Úæ⁄ ’ج∆ Ú∆ «ÏæÒ æÁ È‘∆∫ ‘πßÁ≈Õ
E. Â∆√∆ ÍÛ∑ (Third Reading): «ÏæÒ Á∆ Â∆√∆ ÍÛ √ÁÈ «Úæ⁄ «ÏæÒ ˘ Í≈√ ’∆Â∂ ‹≈‰ Á≈ ¡÷∆Ò≈ ⁄È
‘πßÁ≈ ˛Õ «ÍØ‡ ÂØ∫ Ï≈¡Á «ÏæÒ Á∆ Â∆√∆ ÍÛ∑ Ҭ∆ «ÓÂ∆ «ÈÙ«⁄ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ «¬√ ⁄È ”Â∂ «ÏæÒ Á∆ ‘∂’
Ë≈≈ ”Â∂ «Ú⁄≈ È‘∆∫ ‘πßÁ≈Õ «ÏæÒ ˘ √Óπ«⁄ ±Í «Úæ⁄ Í«Û∑¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ Í≈√ ’ «ÁæÂ≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ’∂ÚÒ «ÏæÒ
Á∆ Ì≈Ù≈ È≈Ò √Ïß«Ë √Ø˪ ”Â∂ √Ò≈‘-ÓÙÚ≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ √Ò≈‘-ÓÙÚ≈ «ÏæÒ Á∂ √ÓÊÈ ‹ª æÁ ’È Âæ’ √∆«ÓÂ
«‘ßÁ≈ ˛Õ «ÏæÒ Á≈ «¬‘ ⁄È ¿πÍ⁄≈«’ ‘πßÁ≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ ⁄È ”Â∂ «˜¡≈Á≈Â «ÏæÒ æÁ È‘∆∫ ‘πßÁ≈Õ «ÏæÒ ”Â∂
Ú؇ Í≈¿π‰ ‹ªÁ∂ ‘È ¡Â∂ ‹∂’ Ï‘π √ß«÷¡≈ «¬√ Á≈ √ÓÊÈ ’ «ÁßÁ∆ ˛ ª «¬√ ˘ Á±√∂ √ÁÈ ’ØÒ Ì∂‹ «ÁæÂ≈
‹ªÁ≈ ˛Õ
F. «ÏæÒ Á±√∂ √ÁÈ «Úæ⁄ (Bill in the other House): Á±√∂ √ÁÈ «Úæ⁄ «ÏæÒ ˘ ¿πÈ∑ª √≈«¡ª ⁄Ȫ «Úæ⁄Ø∫ Òøÿ‰≈
ÍÀ∫Á≈ ‘À «‹È∑ª «Úæ⁄Ø∫ ¿π‘ Í«‘Ò∂ √ÁÈ «Úæ⁄Ø∫ Òø«ÿ¡≈ √∆Õ Á±√≈ √ÁÈ ¡«‹‘≈ ’ √’Á≈ ˛-
(¡) «ÏæÒ ˘ «ÏȪ ’ج∆ √ØË Á∂ Í≈√ ’ √’Á≈ ˛Õ
(Ï) «ÏæÒ ˘ √ØË √«‘ ͫ‘Ò∂ √ÁÈ ˘ Ú≈«Í√ ’ √’Á≈ ˛Õ
(√) «ÏæÒ ˘ æÁ ’ √’Á≈ ˛Õ
‹∂’ Á±√≈ √ÁÈ «ÏæÒ ”Â∂ F Ó‘∆È∂ Âæ’ «Ú⁄≈ È‘∆∫ ’Á≈ ª «ÏæÒ ˘ Á±√∂ √ÁÈ ÚæÒØ∫ æÁ ’∆Â≈ «◊¡≈ √Ófi
«Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ‹∂’ Á±√≈ √ÁÈ «ÏæÒ ˘ æÁ ’ «ÁßÁ≈ ‘À ‹ª «ÏæÒ ˘ «√Î≈«Ùª √«‘ Ú≈«Í√ ’ «ÁßÁ≈ ˛ ª
ÁØÚª √ÁȪ «Úæ⁄ ‡’≈¡ ÍÀÁ≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ F Ó‘∆È∂ Á≈ √Ó∂∫ Ï∆‰ ”Â∂ ≈Ù‡ÍÂ∆ ‡’≈¡ ÷ÂÓ ’È Ò¬∆
ÁØÚª √ÁȪ Á∆ √ªfi∆ ÏÀ·’ ÏπÒ≈ √’Á≈ ˛Õ ‹∂’ √ªfi∆ ÏÀ·’ «Úæ⁄ «ÏæÒ ˘ Ï‘πÓ ÚæÒØ∫ √Ú∆’≈ ’ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈
˛ ª «¬√ ˘ ≈Ù‡ Á∆ ÓȘ±∆ Ò¬∆ Ì∂‹ «ÁæÂ≈ ‹ªÁ≈ ˛ Í ‹∂’ «ÏæÒ ˘ Ï‘πÓ Á≈ √ÓÊÈ È‘∆∫ «ÓÒÁ≈ ª
«¬‘ ÷ÂÓ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ √ªfi∆ ÏÀ·’ «Úæ⁄ ÒØ’ √Ì≈ ¡≈͉∆ «˜¡≈Á≈ ÓÀ∫Ï«ÙÍ ‘؉ ’≈È ≈‹ √Ì≈ Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄
√∂zÙ· √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ «‘ßÁ∆ ˛Õ
G. ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ ÓȘ±∆ (Approval of President): √ß√Á ÚæÒØ∫ «ÏæÒ Í≈√ ’È ÂØ∫ Ï≈¡Á ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆
ÓȘ±∆ Ò¬∆ Ì∂«‹¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ‹∂’ ≈Ù‡ÍÂ∆ «ÏæÒ ˘ ¡≈͉∆ √«‘ÓÂ∆ Á∂ «ÁßÁ≈ ˛ ª «¬‘ ’≈˘È ω ‹ªÁ≈
˛ ¡Â∂ ’≈˘È Á∆ Íπ√Â’ «Úæ⁄ Á‹ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ ≈Ù‡ÍÂ∆ «ÏȪ «√Î≈«Ù ‹ª «√Î≈«Ùª √«‘ ÍπÈ «Ú⁄≈
Ò¬∆ √ß√Á ˘ ’ج∆ «ÏæÒ Ú≈«Í√ Ú∆ Ì∂‹ √’Á≈ ˛ Í √ß√Á ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆¡ª «√Î≈«Ùª Óßȉ Ò¬∆ Í≈ÏßÁ È‘∆∫
‘πßÁ∆Õ ‹∂’ √ß√Á Á±√∆ Ú≈ «√Î≈«Ùª √«‘ ‹ª «√Î≈Ù ÂØ∫ «ÏȪ «ÏæÒ Í≈√ ’ «ÁßÁ∆ ˛ ª ≈Ù‡ÍÂ∆ Á±√∆
Ú≈ ¡≈͉∆ ÓȘ±∆ Á∂‰ ÂØ∫ «¬È’≈ È‘∆∫ ’ √’Á≈ ¡Â∂ «ÏæÒ ’≈˘È ω ‹ªÁ≈ ˛ Í ≈Ù‡ÍÂ∆ «’√∂ «ÏæÒ
˘ ÍπÈ «Ú⁄≈ Ò¬∆ Ú≈«Í√ Ì∂‹‰ Á≈ Ó‘æÂÚͱÈ ’ÁÓ Ï‘π ÿæ‡ ‘∆ ¸æ’Á≈ ˛Õ ‘∂’ «ÏæÒ ‹Ø √ß√Á ÚæÒØ∫ Í≈√
’∆Â≈ ‘πßÁ≈ ˛, ˘ Ï‘πÓ ¡Â∂ ÓßÂ∆ Íz∆ÙÁ ÚæÒØ∫ √ß√Á Á∆ «¬æ¤≈ Á∂ «ÚπæË √Ò≈‘ «ÁæÂ∂ ‹≈‰ Á∆ ¿πÓ∆Á È‘∆∫ ’∆Â∆
‹≈ √’Á∆Õ «¬√ Â∑ª ÓßÂ∆ Íz∆ÙÁ ‘Ó∂Ù≈ ≈Ù‡ÍÂ∆ ˘ √Ò≈‘ «ÁßÁ∆ ˛ «’ ¿π‘ ¡«‹‘∂ «ÏæÒ, «‹√ ˘ √ß√Á ÚæÒØ∫
¿πÍÔπ’ „ß◊ È≈Ò Í≈√ ’∆Â≈ «◊¡≈ ‘À Í ‘√Â≈÷ ’ Á∂Ú∂Õ
«¬√ Â∑ª √Ë≈‰ «ÏæÒ Á≈ ’≈˘È Ï‰È Ò¬∆ √ß√Á Á∂ ÁØÚª √ÁȪ «Úæ⁄ ’¬∆ ⁄Ȫ «Úæ⁄Ø∫ ¶ÿ‰≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ

‡≈√’ «¬’ √Ë≈‰ «ÏæÒ ˘ Í≈√ ’È Á∆ Íz«’«¡≈ ˘ √Ófi≈˙Õ

122 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY