Page 242 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñF: «√æ«÷¡≈ «ÚÚ√Ê≈

˛Õ ‹Á «’ ◊À-Í≈Ù⁄≈ÂÔ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ ’¬∆ Â∑ª Á∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ‘È Í «Î Ú∆ ¿πÈ∑ª «Úæ⁄ Ï‘π √≈∆¡ª È؇
√Ë≈‰ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ‘ÈÕ «¬È∑ª «Úæ⁄Ø∫ Óπæ÷ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ‘∂· Â∑ª ‘È :
A. ◊À-Í≈Ù⁄≈ÂÔ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ ≈‹È∆«Â’ ÷∂Â ¡Â∂ √Ó≈«‹’ ¡Â∂ «Ú¡’Â∆◊ √Ïß˪ Á∂ «Úæ⁄ √ÍæÙ‡
¡ßÂ È‘∆∫ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ

B. ◊À-Í≈Ù⁄≈ÂÔ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ ≈‹È∆«Â’ ÁÒ «¬’ Â∑ª Á∆ «ÚÙ∂Ù «ÁzÙ‡∆’؉ ˘ ¡Í‰≈™Á∂ ‘È ¡Â∂ «¬’
«ÚÙ∂Ù Â∑ª Á∆ ‹∆ÚÈ ÙÀÒ∆ Á∆ ÍzÂ∆«ÈËÂ≈ ’Á∂ ‘ÈÕ
C. ◊À-Í≈Ù⁄≈ÂÔ ≈‹È∆«Â’ Íz«’«¡≈ Á≈ «¬’ Ò’Ù «¬‘ ˛ «’ ¿π√ «Úæ⁄ ≈‹È∆«Â’ ̱«Ó’≈Úª Á∂ Ò¬∆
ÈÚ∂∫ Âæª Á∆ ÌÂ∆ Á∆ Á Ï‘π ¿π⁄∆ ˛Õ ÍzßÍ≈◊ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ ÒØ’«ÍzÔ ≈‹È∆Â∆ Á∂ Íz√≈ Á≈ ÈÂ∆‹≈
≈‹È∆«Â’ Íz«’«¡≈ «Úæ⁄ Ì≈◊ ÒÀ‰ Ú≈Ò∂ ¡Â∂ ¿π√ Á∂ ¡Ë∆È √ßÿª «Úæ⁄ Ò◊≈Â≈ Ú≈Ë≈ ‘Ø «‘≈ ˛Õ

D. ◊À-Í≈Ù⁄≈ÂÔ Íz«’«¡≈ «Úæ⁄ ¡«‹‘∂ √ß◊«·Â «‘æ √Ó±‘ª Á∆ √ß«÷¡≈ ¿πÓ∆Á ÂØ∫ ÿæ‡ ˛, «‹È∑ª Á∆ ’ßÓ
’È Á∆¡ª «ÚÙ∂٠̱«Ó’≈Úª ‘ÈÕ
E. «¥ÙÓ∂ Ú≈Ò∂ «Ú¡’Â∆ÂÚ (Charismatic Personalities) Á∂ È∂Â≈Úª Á∆ ◊À-Í≈Ù⁄≈ÂÔ ≈‹È∆Â∆ «Úæ⁄
ÍzË≈ÈÂ≈ ˛Õ

’∆ Âπ√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘Ø √’≈ Á∂ Ó‘æÂÚͱÈ «ÂßÈ ¡ß◊ ‘È-«ÚÚ√Ê≈«Í’≈, ’≈‹Í≈«Ò’≈ ¡Â∂
«È¡≈Í≈«Ò’≈, ‹Ø √’≈ Á∆¡ª Óπæ÷ √ß√Ê≈Úª ‘ÈÕ

ÍÃøÍ«’ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ ÒØ’ÂßÂ’ ≈‹È∆«Â’ ÂßÂ Á≈ ’≈‹⁄ÒÈ
ÍÃøÍ«’ √Ó≈‹ª Á∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈Úª ¡Â∂ Íz«’«¡≈Úª Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ ¿πÍØ’Â «ÚÙÒ∂Ù‰ Á∂ Í≈Ù⁄≈ÂÔ
◊À-Í≈Ù⁄≈ÂÔ Á∂Ùª Á∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈ ¡Â∂ Íz«’«¡≈ Á∆ Íz«’Â∆ Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ ’πfi Óπæ÷ ◊æÒ≈ ‘∂·ª Á∆
Â∑ª ‘È :
A. ÍzßÍ≈ ¡Â∂ ¡≈Ëπ«È’Â≈ Á≈ √ÓÈÚÔ- ÍzßÍ≈ ¡Â∂ ¡≈Ëπ«È’Â≈ ˘ √Ë≈‰ ÂΩ ”Â∂ «¬’ Á±√∂ Á≈ «ÚØË∆ √Ó«fi¡≈
‹ªÁ≈ ˛, Ò∂«’È Ú√±-√«ÊÂ∆ ¡«‹‘∆ È‘∆∫ ˛Õ «¬È∑ª ÁØȪ «Úæ⁄ Ó∂Ò √ßÌÚ ˛Õ Ì≈ √«‘ «˜¡≈Á≈Â ◊À-
Í≈Ù⁄≈ÂÔ Á∂Ùª «Úæ⁄ Â∂˜∆ È≈Ò ¡æ◊∂ Úˉ Á∆ ˜± ˛Õ Ì≈ √«‘ «˜¡≈Á≈Â ◊À-Í≈Ù⁄≈ÂÔ Á∂Ù ¡≈͉∆
ÍzßÍ≈Úª ¡Â∂ ÍzßÍ≈◊ ≈‹È∆«Â’ ‹∆ÚÈ ˘ ÷ÂÓ ’È Á∆ Ï‹≈¬∂ ¿π√ ˘ ¡≈Ëπ«È’ ±Í ÍzÁ≈È ’È Á∆ ⁄∂Ù‡≈
’ ‘∂ ‘ÈÕ ±‚ØÒÎ ¡Â∂ ±‚ØÒÎ Á≈ Óßȉ≈ ˛ «’ ““Ì≈ «Úæ⁄ Íz≈⁄∆È ÍzßÍ≈Úª ˘ ÒØ’ÂßÂ∆ ±Í «ÁæÂ≈ «◊¡≈ ˛Õ””
◊À-Í≈Ù⁄≈ÂÔ Á∂Ùª Á∆ ±Û∆◊z√ √Ó≈‹ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ ¡æ‹ ¡≈Ëπ«È’ „ß◊ Á∆ ≈‹«ÚÚ√Ê≈ ˘ ¡ÍÈ≈¿π‰ Á∆
’Ø«ÙÙ ’∆Â∆ ‹≈ ‘∆ ˛, ª ¿πÈ∑ª Á∂ Ò¬∆ «¬È∑ª Á∂√ª «Úæ⁄ √æÂ≈ Á≈ «Ú’∂∫Á∆’È ’ √Ê≈È’ ÍæË È≈Ò ≈Ù‡∆
ÍæË Âæ’ ÒØ’Âß«Âz’ √ß√Ê≈Úª ˘ √Ê≈«Í ’È Á≈ ÔÂÈ ‹≈∆ ˛ ¡Â∂ ¡≈Ëπ«È’ ≈‹ «ÚÚ√Ê≈ Á≈ Íπ≈‰∆ ÍzßÍ≈Úª
È≈Ò Ó∂Ò √Ê≈«Í ’È Á≈ ÔÂÈ ’∆Â≈ ‹≈ «‘≈ ˛Õ Ì≈ Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ ‹È∆ ’Ø·≈∆ È∂ «Ò«÷¡≈ ˛ «’ ““Ì≈Â
«Úæ⁄ ÒØ’ÂßÂ∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈ Á∂ ¡Ë∆È «¬’ Íz≈⁄∆È ¡Â∂ Úæ‚∂ «Ú«ÚËÂ≈ͱÈ √Ó≈‹ Á≈ ¡≈Ëπ«È’∆’È
’∆Â≈ ‹≈ «‘≈ ˛Õ”” Ì≈ ˘ ¡≈͉∂ «¬√ ’ßÓ «Úæ⁄ ¡ß«Ù’ √ÎÒÂ≈ Íz≈Í ‘ج∆ ˛Õ
◊À-Í≈Ù⁄≈ÂÔ Á∂Ùª Á∆ ≈‹È∆Â∆ Á∂ ÍzßÍ≈◊ Âæª ˘ Óπæ÷ ±Í È≈Ò «¬È∑ª Á∂Ùª «Úæ⁄ ÍæË ”Â∂ Á∂«÷¡≈ ‹≈ √’Á≈
˛Õ «Íø‚, ‹≈Â∆ ¡‰«◊‰Â ¿πµÍ-‹≈Â∆¡ª, ¤Ø‡∂-¤Ø‡∂ ≈‹È∆«Â’ √Ó±‘ª ¡Â∂ √Ê≈È’ È∂Â≈Úª Á≈ «ÚÚ‘≈ «¬È∑ª
ÍzßÍ≈◊ Âæª È≈Ò ‘∆ ⁄≈¨ ‘πßÁ≈ ˛, ‹ÁØ∫ «’ «¬È∑ª Á∂Ùª Á∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈ Á∆ ¡≈Ëπ«È’Â≈ Á∂ ÁÙÈ «¬È∑ª
Á∂Ùª Á∂ √ß«ÚË≈È, ¡Á≈ÒÂ, √ß√Á∆ Ú≈Á-«ÚÚ≈Á, ÍzÙ≈√È, Óπæ÷ ≈‹È∆«Â’ ÁÒª Á∂ ¿πµ⁄ ÍæË, ¡÷Ï≈ª-ÍæÂª
¡≈«Á «Úæ⁄ ’∆Â∂ ‹≈ √’Á∂ ‘ÈÕ «¬√ Â∑ª «¬È∑ª ◊À-Í≈Ù⁄≈ÂÔ Á∂Ùª «Úæ⁄ ¡≈Ëπ«È’ ≈‹È∆«Â’ ¡Â∂ ÍzßÍ≈◊Â
≈‹È∆Â∆ Á∂ ÁÙÈ «¬’æ·∂ ’∆Â∂ ‹≈ √’Á∂ ‘ÈÕ
◊À-Í≈Ù⁄≈ÂÔ Á∂Ù ¡≈Ëπ«È’ ¡Â∂ ÍzßÍ≈◊ Âæª Á∂ «Úæ⁄ ÷≈¬∆ ˘ ÿæ‡ ’È Á∆ Ò◊≈Â≈ ’Ø«ÙÙ ’ ‘∂ ‘È
¡Â∂ «¬√ ’ßÓ «Úæ⁄ ¿πÈ∑ª È∂ ‘π‰ Âæ’ ¡ø«Ù’ √ÎÒÂ≈ ‘∆ Íz≈Í ‘ج∆ ˛Õ ÚÂÓ≈È «Úæ⁄ ÍzßÍ≈◊ ¡Â∂ ¡≈Ëπ«È’Â≈
Á∂ «Úæ⁄ √ÓÈÚÔ Á∆ «ÁÙ≈ «Úæ⁄ Â∂˜∆ È≈Ò ¡æ◊∂ Úˉ Á∆ ˜± ‘ÀÕ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 235