Page 130 - DSOC102_Social Institutions

«¬’≈¬∆ñA@: ÈΩ’Ù≈‘∆

π
Ã
Ø
≈‹È∆«Â’ √Ó≈‹∆’È Á∆ Í«’«¡≈ È≈Ò «Ú¡’Â∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈ Â∫ ‹≈‰ ‘Á≈ ˛Õ” ≈‹È∆«Â’ ÿ‡È≈Úª È؇
ø
»
∂
»
π
Ã
∂
ÍÂ∆ ¿√ Á∆ ÍÂ∆«’«¡≈ Á≈ «ÈË≈‰ ’Á≈ ˛Õ ˜ «¬√ ◊Ò Á∆ ˛ «’ “«Ú¡’Â∆ ” √Ó≈‹ Á, √Ó≈‹ ”Â∂
æ
Ã
∂
∂
Ã
«Ú¡’Â∆ Á √Ó≈«‹’, ¡≈«Ê’ ¡Â √√«¥«Â’ Ú≈Â≈Ú‰ Á ÍÌ≈Ú Á≈ Í∆÷‰ ’∆Â≈ ‹≈ÚÕ ∂
Ã
ø
∂
æ
’∆ Âπ√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘Ø √Ó≈«‹’, ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈ Á ÓË ≈‹È∆«Â’ √Ó≈‹∆’È «¬’ Ú‚∆ (Link)
æ
∂
˛Õ ÍÃ√«ÊÂ∆ Á∂ ¡Èπ√≈ «¬√ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ‘Ø √’Á≈ ˛Õ
≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈ ‹ª √ªfi∂Á≈∆ ≈‹È∆«Â’ √Ó≈‹∆’È Á∆ Á∂‰ ˛Õ ≈‹È∆«Â’ √Ó≈‹∆’È Úæ÷-Úæ÷ √«ÊÂ∆¡ª
«Úæ⁄ «Ú’«√ ‘πøÁ∆ ˛Õ «¬√ Á∆¡ª √«ÊÂ∆¡ª «¬√ ÍÃ’≈ ‘È-
A. Ïæ⁄ÍÈ ¡Â∂ ‹Ú≈È∆ ‹ª- ÎÀ∫Í (Framp) ¡Â∂ ¡ÀÒ∆˜≈Ï∂Ê È∂ The Child’s World «Úæ⁄ Áæ«√¡≈ ˛ «’ «’√
Â∑ª Ïæ⁄∂ ¡≈͉≈ «Ú’≈√ Ú≈Â≈Ú‰ «Úæ⁄ ’Á∂ ‘È ¡Â∂ «’√∂ «ÚÙ∂Ù ÍÃ√«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ¿π‘ ‹Ú≈È ‘πøÁ∂
‘ÈÕ √’»Òª «Úæ⁄ Ïæ⁄∂ √’≈ Á∆ Ë≈È≈ ˘ ◊둉 ’Á∂ ‘È, «‹Ú∂∫-«‹Ú∂∫ ¿π‘ ¡◊Ò∆¡ª ’Ò≈√ª «Úæ⁄
‹ªÁ∂ ‘È, ¿πÚ∂∫-¿πÚ∂∫ ¡≈͉∆ √’≈ ¡Â∂ ≈‹È∆«Â’ Ë≈È≈ «Ú’«√ ‘πøÁ∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ Í∂∫‚» ¡Â∂ Ù«‘∆
÷∂Âª «Úæ⁄ «‘‰ Ú≈Ò∂ Ïæ«⁄¡ª Á≈ ≈‹È∆«Â’ √Ó≈‹∆’È ‘∆ Úæ÷ ‘πøÁ≈ ˛Õ «‹Ú∂∫-È◊ Á∂ Ïæ⁄∂ Á∂Ù Á∆
≈‹Ë≈È∆ Á≈ «⁄æÂ ¡√≈È∆ È≈Ò ◊둉 ’ ÒÀ∫Á∂ ‘È, ‹Á «’ «Í≥‚ª Á∂ Ïæ⁄∂ «¬√ «Úæ⁄ ¡√¯Ò «‘øÁ∂
‘ÈÕ ‚∂«Ú‚ ¡Â∂ ≈Ï‡ ÚæÒØ∫ ’∆Â∂ ◊¬∂ √Ú∂÷‰ª ÂØ∫ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛ «’ Ùπ» «Úæ⁄ Ïæ⁄∂ √’»Òª Á∂ ÍÃÚ∂Ù
«Úæ⁄ ‘∆ ≈‹È∆«Â’ Ë≈È≈Úª ˘ ◊둉 ’Á∂ ‘È, «‹Ú∂∫ Á∂Ù-ÍÃ∂Ó, Á∂Ù Á∆ √πøÁÂ≈, Á∂Ù Á∂ ÒØ’ ¡Â∂
¿πÈ∑ª Á≈ √πÌ≈¡ ¡≈«ÁÕ √Ó≈‹∆’È Á∆ Íë’«¡≈ «Úæ⁄ ¡√≈È∆ ÂØ∫ ¡Ω÷ ÚæÒ ÚËÁ≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ Úæ‚∂ Ïæ⁄∂
≈‹È∆«Â’ √Ó≈‹∆’È Á∂ Úæ÷-Úæ÷ ¡«Ë’≈ª Á≈ Ò≈Ì ¿π·≈™Á∂ ‘È, «‹Ú∂∫- Ó˜Á» √øÿ, √Ó≈⁄≈
ÍæÂ ¡Â∂ ≈‹È∆«Â’ ÁÒ ¡≈«Á Á∆ ‹≈‰’≈∆Õ ¬∆√‡ ¡Â∂ ‚À«È√ È∂ ≈‹È∆«Â’ √Ó≈‹∆’È Á∂ ⁄≈
ÍÁ Áæ√∂ ‘È-
(i) Ú«ÙÙ‡ «Ú¡’Â∆¡ª ÚæÒØ∫ ÍÃÌ»√æÂ≈ Á≈ ¡«Ú«◊¡≈È ’È≈, «‹Ú∂∫ ≈Ù‡ÍÂ∆ ¡Â∂ Íπ«Ò√
’ª√‡∂ÏÒÕ
(ii) ¡øÁÒ∆ ¡Â∂ Ï≈‘Ò∆ ÍÃÌ»√æÂ≈ Á∂ ¡øÂ ˘ ÍÃ◊‡ ’È≈, «‹Ú∂∫-√Ú‹È’ ¡Â∂ «Èæ‹∆
ÍÃÌ»√æÂ≈Õ
(iii) ≈‹È∆«Â’ √ø√Ê≈Úª Ï≈∂ ‹≈‰’≈∆, «‹Ú∂∫ ≈‹È∆«Â’ ÁÒ, ¿πµ⁄ ¡Á≈ÒÂ, Ú؇ Á≈
¡«Ë’≈Õ
(iv) ≈‹È∆«Â’ √ø√Ê≈Úª ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∂ ÓÀ∫Ïª Á∂ «ÈøÂ √ÏøË ‹Ø √ø◊ë‘ »Í È≈Ò ≈‹È∆«Â’ √æÂ≈
Á≈ »Í Ë≈‰ ’Á∂ ‘ÈÕ

√Ú-ÓπÒª’‰ (Self Assesssment)
«ÁæÂ∂ ◊¬∂ ‘∂· «Ò÷∂ ’ÊȪ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ √‘∆ () ¡Â∂ ◊Ò () Á≈ «ÈÙ≈È Ò◊≈˙Õ
E. ÈΩ’Ù≈‘∆ «Úæ⁄ Á’ÙÂ≈ ÚË≈¿π‰ √ÏøË∆ √Ó∂∫-√Ó∂∫ ”Â∂ ¡≈ÔØ‹È ’∆Â∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ
F. ÓÀ’√ Ú∂Ï È∂ ÈΩ’Ù≈‘∆ Á∆ Ë≈È≈ Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ Ù’Â∆ ¡Â∂ √æÂ≈ Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ ’∆Â∆ ˛Õ
G. ÈΩ’Ù≈‘∆ È∂Â≈Úª ”Â∂ ¡≈͉≈ ÍÃÌ≈Ú Ï‰≈¬∆ æ÷Á∆ ˛Õ
H. ≈‹È∆«Â’ √Ó≈‹∆’È, √Ó≈«‹’ ¡Â∂ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ‘≈ Á∆ ¡øÁÒ∆ «’«¡≈ ˛Õ
Ù (Rush)- ¡Â∂ ¡ÀÒÊ≈Î (Althoff) È∂ Ïæ⁄ÍÈ ÂØ∫ ‘؉ Ú≈Ò∂ ≈‹È∆«Â’ √Ó≈‹∆’È Á∂ «ÚÙ∂ «Úæ⁄ «’‘≈
˛-“Ú؇ Á∂ ÓæÁ «ÚË≈È √Ì≈ Á∂ √≈∂ ÓÀ∫Ïª ˘ √Ó≈‹∆’È Á≈ «◊¡≈È ‘πøÁ≈ ˛Õ «ÚË≈¬∆ «ÚÚ‘≈ Á≈
«ÈË≈‰ ¡ø«Ù’ »Í «Úæ⁄ ¿πÈ∑ª Á∂ «◊¡≈È, ÓπæÒª, ÍëÚÂ∆¡ª ÂØ∫ ‘πøÁ≈ ˛ ‹Ø «ÈÚ≈⁄È ÂØ∫ Ï≈¡Á ¿πÈ∑ª
«Úæ⁄ Ù≈«ÓÒ √∆ ¡Â∂ «¬‘ ¡ø«Ù’ »Í «Úæ⁄ «ÚË≈«¬’≈ ”⁄ ÈÚ∂∫ Ú≈Â≈Ú‰ «Úæ⁄ ¿πÈ∑ª Á∂ ¡≈͉∂ ¡ÈπÌÚª
¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∂ ÍÃÂ∆ ÍÃÂ∆«’«¡≈Úª È≈Ò ÍÃÌ≈«Ú ‘πøÁ≈ ˛Õ”
≈‹È∆«Â’ √Ó≈‹∆’È «Úæ⁄ «√æ«÷¡≈ Á∆ Ì»«Ó’≈ Ó‘æÂÚÍ»È ˛Õ «√æ«÷¡≈ Ïæ«⁄¡ª ˘ Úø«Ù «ÚÚ‘≈
’È Ò¬∆ ÍÃ∂« ’Á∆ ˛Õ √’»Òª «Úæ⁄ «Ú«Á¡≈Ê∆ √øÿª Á∂ Ó≈«Ë¡Ó ÂØ∫ ≈‹È∆«Â’ √Ó≈‹∆’È Á∆
«√æ«÷¡≈ «ÁæÂ∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ «Ú«Á¡≈Ê∆ √≈Ê∆ «ÚÚ‘≈ ’≈È ‘∆ Úæ‚∂ ‘Ø ’∂ ¡≈͉∂ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ‘≈
Á≈ «Ú’≈√ ‘πøÁ≈ ˛Õ ≈‹È∆«Â’ √Ó≈‹∆’È ¡øÁÒ≈ ÚË∂∂ ˛, «’™«’ «¬√ «Úæ⁄ ≈‹È∆«Â’ «◊¡≈È,

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 123