Page 131 - DSOC102_Social Institutions

√Ó≈«‹’ √√ßÊ≈Ûª

È؇ ÓπæÒ, ÍëÚÂ∆ ¡≈«Á È≈Ò ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ‘≈ ÍÃ◊‡ ‘πøÁ≈ ˛Õ ¿πµ⁄ «√æ«÷¡≈ Á≈ Ú∆ «¬√ ”Â∂ ÍÃÌ≈Ú ÍÀ∫Á≈
˛Õ
B. ÍÃØÛ √Ó≈‹∆’È- ÍÃØÛ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ √Ó≈‹∆’È Á∆ Íë’«¡≈ Ïæ⁄ÍÈ ¡Â∂ ‹Ú≈È∆ ÂØ∫ ‘∆ ¡≈™Á∆ ˛Õ «¬√
√«ÊÂ∆ «Úæ⁄ Ú؇ Á≈ ¡«Ë’≈ ÍÃ≈Í ‘؉ ”Â∂ ≈‹È∆«Â’ ⁄∂ÂÈ≈ ¡Â∂ ≈‹È∆«Â’ ¡≈ÂÓ-«ÚÙÚ≈√ ÚË∂∂
‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ ÏÁÒÁ∆¡ª ÍÃ√«ÊÂ∆¡ª Á≈ ÍÃÌ≈Ú «¬√ Á∆ ÍÃÂ∆«’«¡≈ «ÚÙ∂Ù ÍÃÌ≈Ú Í≈™Á∆ ˛Õ Ì≈ «Úæ⁄
«Í¤Ò∂∆¡ª ¡≈Ó ⁄؉ª ≈‹È∆«Â’ √Ó≈‹∆’È Á≈ ÍÃÂæ÷ ¿πÁ≈‘‰ ˛, «‹√ «Úæ⁄ ≈‹È∆«Â’ √«ÊÂ∆
ÍÃÂ∆ ◊πæ√≈ ÍÃ◊‡ ’∆Â≈ «◊¡≈ ¡Â∂ ÈÚ∂∫ ≈‹È∆«Â’ ÁÒ Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ ’∆Â∆ ◊¬∆Õ «¬√ È≈Ò ‹ÈÂ≈ Á∆
≈‹È∆«Â’ «ÚÚ‘≈ Á≈ ÍÃ◊‡≈Ú≈ ‘Ø«¬¡≈Õ Ù ¡Â∂ ¡ÒÊ≈Î È∂ «¬√ Íë’«¡≈ Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ’Á∂ ‘ج∂
·∆’ ‘∆ «’‘≈ ˛-“Ïæ⁄ÍÈ ¡Â∂ ‹Ú≈È∆ «Úæ⁄ «◊¡≈È, ÓπæÒª ¡Â∂ ÍëÚÂ∆¡ª ◊둉 ’∆Â∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª
‘ÈÕ ¿πÈ∑ª ˘ «Ú¡√’ ‹∆Ú Á∂ ¡ÈπÌÚª Á∆ ‹ÈÓ Ì»Ó∆ «Úæ⁄ Í≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂◊≈, È‘ƒ ª √πfi≈¡ Á∂‰≈,
√Ê≈È’ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ‘≈ Á≈ √πfi≈¡ Á∂‰≈ ‘ØÚ∂◊≈, ‹∂’ «Ú¡√’ √Ó≈‹∆’È Á∆ Íë’«¡≈ Ïæ⁄ÍÈ
¡Â∂ ‹Ú≈È∆ Á∆ √«ÊÂ∆ √Ó≈‹∆’È Á∆ Íë’«¡≈ ˘ ÍÃÎπæÒ ’Á∆ ˛ ª Í«ÚÂÈ Ó≈Â≈, ¿πÓ «Úæ⁄
Ú≈Ë∂ ’≈È ¡ÈπÁ≈Â≈ «Úæ⁄ Ú≈Ë∂ Á∂ È≈Ò √∆«Ó ‘πøÁ∆ ‹ªÁ∆ ˛ Í «‹æÊ∂ «ÚØË ‘πøÁ≈ ˛, ¿πµÊ∂ ≈‹È∆«Â’
«ÚÚ‘≈ «Úæ⁄ ¥ªÂ∆’≈∆ Í«ÚÂÈ ‘Ø √’Á∂ ‘È, «¬√ Â∑ª Á∂ «ÚØ˪ Á∆¡ª ‹Û∑ª Ùπ»¡≈Â∆ ≈‹È∆«Â’
√Ó≈‹∆’È «Úæ⁄ ‘πøÁ∆¡ª ‘È Í «¬‘ Ï≈¡Á Á∂ √Ó≈‹∆’È Á∂ ¡ÈπÌÚª Á∂ ’≈È Ú∆ ‘Ø √’Á∆ ˛Õ

10. 5 √≈ ¡øÙ (Summary)

J ≈‹È∆Â∆ Á∆ ‘Ø∫Á, √æÂ≈ È≈Ò ˛Õ ≈‹È∆«Â’ √æÂ≈ Á≈ ¡øÁÒ≈ ø◊ Ì≈◊ ÈΩ’Ù≈‘∆ ˛, √æÂ≈ Á≈ Ó‘æÂÚ
¿π√ Á∂ ¡‘πÁ∂ ÂØ∫ Ó≈«Í¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬‘ ≈‹ Á∂ ÂøÂ Á≈ Ó‘æÂÚÍ»È Ì≈◊ ˛Õ ≈‹È∆«Â’ √Ó≈‹
Ù≈√Â∆¡ª È∂ ÈΩ’Ù≈‘∆ Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ, √Ó≈‹ Ù≈√Â∆ ¡Ë≈ª ”Â∂ ’È ¿πµÍ ˜Ø «ÁæÂ≈ ˛Õ
J ¡≈Ëπ«È’ √Ó≈‹ «Úæ⁄ ÈΩ’Ù≈‘∆ √‹◊ ¡Â∂ Â≈«Âz’ √≈ËÈ ˛ ‹Ø √Ó≈‹, «¬’æ· ¡Â∂ √Ó»‘ ˘ «ÚÚ√Ê≈
ÍÃÁ≈È ’Á∆ ˛, «¬√ Ò¬∆ ÈΩ’Ù≈‘∆ «Úæ⁄ ¡ÈπÙ≈√È ¡Â∂ √ø’ÒÍ Í≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
J ÈΩ’Ù≈‘∆, «¬’ Ù’Â∆Ù≈Ò∆ ¬∂’≈«Ë’≈ √Ó≈«‹’ √Ó»‘ ˛Õ «¬√ Á≈ ’øÓ «ÈÔÓª ˘ Ò≈◊» ’È≈ ˛ ¡Â∂
’Á∂-’Á∂ «ÈÓ≈‰ Á∆ Íë’«¡≈ «Úæ⁄ Ì≈◊ ÒÀ‰≈ Ú∆ ˛Õ ≈‹È∆«Â’ √Ó≈‹ Ù≈√Â «Úæ⁄ ÈΩ’Ù≈‘∆ Á∆
⁄È≈, Ì»«Ó’≈, ¡‘πÁ≈ ¡Â∂ ◊À-’øÓ √≈«¡ª Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
J ÓÀ’√ Ú∂Ï È∂ ÈΩ’Ù≈‘∆ Á∆ Ë≈È≈ Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ Ù’Â∆ ¡Â∂ √æª Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ ’∆Â∆ ˛Õ ÈΩ’Ù≈‘∆
«¬’ Â∑ª Á∆ ÍzÙ≈√«È’ «ÚÚ√Ê≈ ˛, «¬√ ‘≈Ò «Úæ⁄ «ÚÙ∂Ù Â∑ª Á∆ √æÂ≈ Úß‚ ¡Â∂ ÏÁÒ≈¡ Í≈«¬¡≈
‹ªÁ≈ ˛Õ”” Ú∂Ï È∂ ÍzßÍ≈◊Â, ÏπæË∆√ß◊Â, ‹≈«¬˜ √æÂ≈ ¡Â∂ ¡Ë»∆ √æÂ≈ ”Â∂ «Ú⁄≈ ’∆Â≈Õ ¿π√ È∂ ÏπæË∆
√ß◊Â, ‹≈«¬˜ √æÂ≈ È≈Ò √Ïß«Ë ÍzÙ≈√È ˘ ÈΩ’Ù≈‘∆ «’‘≈ ˛Õ
J ≈‹È∆«Â’ √Ó≈‹∆’È ≈Ù‡ Á∆ √ß√«’zÂ∆ ˘ ÍzÁ≈È ’’∂ ¿π√ ˘ ¡≈◊≈Ó∆ Í∆Û∑∆ «Úæ⁄ Úß‚ ’Á≈ ˛Õ
È∂Â≈Úª Á≈ «ÈÓ≈‰, ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ‘≈ ¡Â∂ ‘Ø ≈Ù‡ «ÈÓ≈‰ √≈∂ ª √Ó≈‹∆’È Á∆ Á∂‰ ‘ÈÕ
«¬‘ √Ó≈‹∆’È √Ê≈ÍÈ≈, Í«ÚÂÈ ¡Â∂ ≈‹È∆«Â’ √ß√«¥Â∆ Á∂ √‹È È≈Ò ‘πßÁ≈ ˛Õ

10.6 ÙÏÁ ’ØÙ (Keywords)
A. ÈΩ’Ù≈‘∆- «¬’ Ù’Â∆Ù≈Ò∆ ¬∂’≈«Ë’≈ √Ó≈«‹’ √Ó±‘ ˛Õ
B. √Ó≈‹∆’È- ¿π‘ Íë’«¡≈ ˛ «‹√ È≈Ò «Ú¡’Â∆ √Ó≈«‹’ ¡Â∂ √ß√«¥«Â’ ÷∂Â «Úæ⁄ ÍzÚ∂Ù ’Á≈ ˛
¡Â∂ √Ó≈‹ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ √Ó±‘ª Á≈ ÓÀ∫Ï ωÁ≈ ˛Õ

10.7 ¡«Ì¡≈√-ÍzÙÈ (Review Questions)

A. ÈΩ’Ù≈‘∆ Á∆ Ë≈È≈ √ÍÙ‡ ’ØÕ
B. ÈΩ’Ù≈‘∆ Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ ÓÀ’√ Ú∂Ï Á∂ «Ú⁄≈ Í∂Ù ’ØÕ
C. ≈‹È∆«Â’ √Ó≈‹∆’È ÂØ∫ Âπ√∆∫ ’∆ √ÓfiÁ∂ ‘ØÕ
D. √∆. ≈¬∆‡ Á∂ “Á Í≈Ú ¡≈Î «¬Ò∆‡” «Úæ⁄ Íz◊‡ ¡«Ì‹≈ ْÂ∆ È≈Ò √Ïß«Ë «Ú⁄≈ª “Â∂ «¬’ √ß÷∂Í
«‡æ͉∆ «Ò÷ØÕ

124 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY