Page 149 - DHIS204_DHIS205_INDIAN_FREEDOM_STRUGGLE_PUNJABI

fJekJh^10L okPNoh nzd'bB ns/ Gkosh ;[szsosk
fJekJh^10L okPNoh nzd'bB ns/ Gkosh ;[szsosk
fJekJh^10L okPNoh nzd'bB ns/ Gkosh ;[szsosk
fJekJh^10L okPNoh nzd'bB ns/ Gkosh ;[szsosk
fJekJh^10L okPNoh nzd'bB ns/ Gkosh ;[szsosk
B{z frocsko ehsk frnk sK T[BQK d/ fPto ftu fJzB/ fInkdk b'e fJe~so j' u[e/ ;B fe T[BQK dh wdd Bkb BØN
fJj ;fsnkrqfj ekch ;w/A se ubdk fojk. wkbkpko ftu t?ew ;fsnkrqfj d/ BkfJe B/ Bwe ekBz{B s'VB
bJh ekbheN s'A gfJnkBo s~e dh :ksok ehsh. ;fsnkrqjhnK dk fJe db nk;kw d/ f;bjN ;EkB s'A
pzrkb d/ B'tkykbh ;w[zdo sN se Bwe pDkT[D d/ bJh gj[zfunk ;h. nKXo gqd/P d/ ftfGzB fIfbnK ftu
Bwe ;fsnkrqfj d/ w[fynkbk d/ o{g ftu ezw eoB d/ T[d/P Bkb ‘fPftow’ (;?fBe fPftoK dh soi T[s/) ;Ekgs
ehs/ rJ/ ;B ns/ ;fsnkrqjhnK d/ iE/ fgzvK s'A j[zd/ ;w[zdo sN dh soc Bwe ekBz{B Bz{ u[D'sh d/D d/ bJh tXd/
ub/ rJ/ ;h. tkg; nkT[Ad/ ;w/A T[j d{i/–d{i/ fgzv s'A j[zd/ j'J/ nkJ/ ;B. Bwe ekBz{B Gzr eoB T[s/ ;oeko rKXh
ih Bz{ frocsko eoB ftu n;cb ojh. ;EkBe g~Xo d/ B/sktK B/ fJ;Bz{ nkgD/ g~y ftu fJ;s/wkb ehsk ns/
b'eK Bz{ fJj ;wMk e/ gqGkts ehsk fe “;kv/ b'eK s'A ;oeko G?Ghs j' rJh j?.” ns/ fJj fe “id s'A Bwe
;fsnkrqfj nkozG j'fnk j?, ;oeko rkfJp j' rJh j?. fJj fes/ ik e/ S[g rJh j? s/ rKXh ih dh ;oeko ekfJw
j' rJh j?.” 14 ngq?b Bz{ Bwe ekBz{B s'VD d/ i[ow ftu itkjobkb Bfjo{ Bz{ frocsko eo fbnk frnk. fJ;d/
itkp ftu wdok;, ebe~sk ns/ eokuh nkfd BroK ftu gqdoPB j'J/ ns/ gqdoPBekohnK dh ftPkb GhV ns/
g[fb; d/ ftu Neokt j'J/.
g/Pkto (g~Sw'so gqKs) ftu iB nkeo'P dh nfGftnesh eJh o{gK ftu d/yD Bz{ fwbh fiE/ eKro; B/sktK dh
frocskoh Bz{ b? e/ iBsk B/ nG{sg{ot gqdoPB ehsk. fJ; fJbke/ ftu ykB ncd[b rcko yK ;kbK s'A ekoiPhb
;B ns/ T[BQK d[nkok iBsk ftu ehs/ rJ/ ezw dh tikj Bkb nfjz;e eqKshekohnK d/ pjkd[o i~E/ :kBh y[dkJh
fydwsrkoK d/ db fsnko j'J/ ;B. fJj b'e ‘bkb e[osh’ d/ BK Bkb ikD/ iKd/ ;B. f;ftb BkcowkBh nzd'bB
ftu fJBQK dh G{fwek ekch ekoiPhb ;h. T[; iwkB/ ftu T[BQK d/ ezw d/ ekoB i' wkj"b pfDnk ;h, g/Pkto
ftu iB–T[Gko d/ fgS/ T[;dk pj[s tvk j~E ;h fi;d/ ekoB fJe jcs/ s'A th fInkdk ;w/A se g/Pkto T[s/
nkw b'eK dk epIk fojk. g/Pkto dh xNBktK fJ; bJh th ekch wj~stg{oB ;B fe rVtkb o?ihw?AN d/
f;gkjhnK B/ fBj~Eh GhV T[s/ r'bh ubkT[D s'A fJBeko eo fdsk ;h.
j'bh–j'bh fJj r~b ;kc j[zdh ik ojh ;h fe ;oeko d[nkok y/fvnk frnk i{nk T[; bJh ckfJd/wzd BjhA
j'fJnk. ;oeko B/ ;'funk ;h fe i/eo nzd'bB ftu j;sy/g Bk ehsk frnk sK fJj nkgD/ nkg NKJ/ NKJ/
fc; j' ikJ/rk ns/ rKXh ih dh Bwe dh oDBhsh dk e'Jh Bshik BjhA fBeb/rk. ;oeko Bz{ gsk jh BjhA
;h fe fJ; nzd'bB d/ gqsh T[j eh o;sk ngDkJ/ ns/ fit/A fe rKXh ih B/ nzdkik bkfJnk ;h, ;oeko
“Gofws ns/ j?okB” ofj rJh ;h. ;oeko fi; d[ftXk ftu c;h ;h, T[;Bz{ T[; d[fpXk ftu gkT[D bJh
jh rKXh ih B/ nfjz;kswe sohe/ d/ ;ftB/n ntfrnk nzd'bB dh oDBhsh pDkJh ;h. ;oeko ipod;s
;zeN ftu ;h, “fJ;Bz{ dpkT[D ftu ;zeN ns/ Bk dpkT[D ftu th ;zeN, :kBh fe i/eo ;oeko fJ; nzd'bB
Bz{ BjhA dpkT[Adh sK y[b/nkw T[;d/ ekBz{B dh X~ihnK T[V iKdhnK jB, fJ; Bkb gqPk;B dh skes ewI'o
j[zdh j? ns/ iBsk T[s/ geV fYbh j[zdh j?. gozs{ i/eo ;oeko fJ;dk dwB eodh j? sK b'eK dh fBrkj
ftu fJ;dh fJe fBoPz; ns/ iB–fto'Xh ;oeko dh Sth pDdh j?, n?;h ;oeko fi;B/ PKshg{oB
nzd'bB B{z dpkT[D bJh fjz;e sohek nyfsnko ehsk j?. i/eo n;hA e[M fInkdk ejhJ/ sK eKro;
uhy e/ ej/rh ‘dwB j' fojk j?’, ns/ i/eo n;hA Bkwwkso dk gqsho'X eohJ/ sK eKro; ej/rh–‘n;hA
fi~s rJ/’ wdok; d/ fJe ;oekoh nfXekoh B/ 1930 ftu nkgDh d[ftXkrq;s ;fEsh B{z ftnes eod/ j'J/
fJj rb ejh ;h. d'tK jh ;fEshnK ftu fpqfNP ;oeko d/ gqG[st Bz{ X~ek brDk ;h.
s/ih Bkb c?bd/ j'J/ nzd'bB d/ ekoB ;oeko Bz{ nkgD/ fujo/ T[s/ gJh goik–tks;bsk dk Bekp u[eDk gt/rk
ns/ T[;B/ c"i dk fJ;s/wkb ehsk. nfXekohnK, rtoBoK ns/ ;?fBe nfXekohnK dh soc'A dpkn g?D br/ ;h.
nzssL 4 wJh Bz{ tkfJ;okJ/ B/ nkd/P ikoh ehsk fe rKXh ih Bz{ frocsko ehsk ikt/. rKXh ih B/ n?bkB ehsk
;h fe ‘Xok;Bk Bwe fBowkDPkbk’ T[s/ nkgD/ ;kEhnK Bz{ b? e/ T[j jwbk p'bDr/ ns/ fJ; soQK T[j nkgDk
Bwe ekBz{B s'VB dk ezw ikoh oyDr/. fJ; gqeko gqPk;B Bz{ wip{o j'Dk fgnk gqzs{ frocskoh d/ ;w/A dh u'D
pj[s rbs ;h. sK fJ; Bkb ;oeko Bz{ T[j bkG BjhA fwfbnk j[zdk ns/ rKXh ih B{z nzd'bB ftu s/Ih fbnkT[D
s'A o'e fdsk j[zdk, Bk fJ;Bz{ ;oeko dh fJ; Bhsh Bz{ ;cbsk fwbh fe fJj sK nkgD/ nkg jh ysw j' ikJ/rk.
fi;dk ;oeko B{z ckfJdk fwb/rk. nzd'bB ftu s/ih nkT[D s'A pknd Bshik T[bNk j'fJnk ns/ fJ; Bkb
rshftXhnK ftu j'o s/ih nk rJh. fJj ;oeko d/ bJh p/P[wko go/PkBhnK dk ekoB pfDnk.

143

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY