Page 154 - DHIS204_DHIS205_INDIAN_FREEDOM_STRUGGLE_PUNJABI

Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh )
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh0) )) )
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh
BØN fJ; ;wM"s/ T[s/ eKro; dh soc'A rKXhih B/ d;sys ehs/ ns/ ;oeko dh soc'A bkov fJoftB B/
d;sys ehs/. B"eoPkjh d/ bJh fJj tfu~so rb ;h feT[Afe fJ; ftu eKro; ns/ ;oeko ftu
;wkBsk d/ g~Xo s/ ofynk frnk ;h. ;wM"s/ dh PosK ftu i' r~bK Pkwb ;B T[j fJ; gqeko jB–
fiBQK b'eK Bz{ pzdh pDkfJnk frnk j? T[BQK ;kfonK okiBhfse pzdhnK dh fojkJh (fJ; ftu fjz;e
ekotkjh ftu Pohe pzdh B{z BjhA fbnk frnk ;h). fJ; ;w/A i' dzv br/ ;h ns/ T[BQK Bz{ t;{b BjhA
ehsk frnk ;h, T[BQK dh wkch, Ipsh IwhB dh tkg;h i/eo shi/ gZy Bz{ pukfJnk Bk frnk j't/, ns/
fiBQK ;oekoh eowukohnK B/ fsnko–g~so d/ fdsk ;h, T[BQK Bkb Bowh dk poskt. ;oeko B/ sN
tkb/ fJbkfenK ftu ofjD tkb/ g/Av{nK Bz{ xo/b{ fJ;s/wkb d/ bJh Bwe pDkT[D d/ nfXeko th fds/
ns/ PKshg{oB sohe/ Bkb fpBK jwbk ehs/ j'J/ b'eK B{z XoBk d/D d/ nfXeko th gqkgs j'J/. g[fb;
dh fInkdshnK dh iKu d/ bJh iBsk dh iKu ;whsh pD/ eKro; dh fJ; wzr Bz{ ;theko BjhA ehsk
frnk b/feB rKXhih B/ iKu dh wzr pko–pko d[jokJh ;h, fJ;dk fIeo ;wM"s/ ftu ehsk frnk.
nkgDh soc'A eKro; B/ f;ftb BkcowkBh ysw eoB dh Pos wzB fbsh ;h. ;wM"s/ ftu fJj th
nzsofBfjs ;h fe nrbh r'bw/i p?me ftu eKro; Gkrhdko pD/rh.
fiBQK PosK T[s/ ;wM"s/ T[s/ d;sys ehs/ rJ/, T[BQK Bz{ b? e/ fJ; ekb d/ b'eK ftu ns/ fJfsjk;ekoK ftu
th nkg; ftu ekch wsG/d ns/ fttkd ;B. fJ;d/ w[Zy ekoB jB–fJ;dk ;w/A, d;sys eod/ ;w/A rKXhih
d/ fJokd/, Grs f;zx ns/ T[BQK d/ ;kEhnK dh cK;h dh ;ik wkc eoB dh Pos d/ o{g ftu Bk oyDk
(Gkt/A b'e wzBd/ jB fe rKXhih B/ tkfJ;okJ/ B{ fJ: w[~d/ T[s/ okIh eoB dk :sB ehsk). fJ; ;wM"s/
dh b'eK B/ nb~r–nb~r o{g ftu ftnkfynk ehsh j?. e[M B/ fJ;B{z X'y/ dh ;zfrnk fdsh j?, e[M B/ fJ;Bz{
Gkosh g{zihgshnK d/ Y[bw[b ;[Gkn dk ns/ rKXh ih dk T[BQK d/ dpkn ftu nke/ ezw eoB dk gqwkD wzfBnk.
fJj fejk frnk j? fe rKXhih ns/ Gkosh g{zihgsh d'tK B/ jh iBnzd'bB s'A G?Ghs ;B i' ekch eqKshekoh
w'V b? fojk ;h, sK e[M b'eK B/ fejk fe fe;kBK d/ Bkb X'yk ehsk frnk feT[Afe T[BQK dh Ips ehsh j'Jh
i' IwhB shi/ g~y Bz{ t/u fdsh rJh ;h T[;Bz{ tkg; fdbkT[D dh Pos ;wM"s/ ftu BjhA ;h. fJ; ftu
r[ioks d/ fe;kB ftP/P o{g Bkb gqGkts ;B, nkfd.
1922 ftu u"ohu"ok eKv d/ ekoD n;fj:'r nzd'bB tkg; b? fbnk frnk ns/ T[;Bz{ b? e/ i' soe fds/
rJ/ ;h, fJ; tko th b'e T[;/ nkXko T[s/ nko'g brk oj/ ;B b'eK dh fJ; gqeko dh ;wMdkoh dk
i' nkXko j?, T[j Gkosh okPNoh nzd'bB dh oDBhsh ns/ T[;d/ ;o{g Bz{ gSkBD ftu n;woE j?.
gfjbh rb fAJj j? fe fJ; ;wMdkoh ftu fJ; rb dh nDd/yh eo fdsh iKdh j? fe iB nzd'bB dh
T[wo pj[s bzwh BjhA j[zdh, T[BQK Bz{ nBzsekb se ikoh BjhA ofynk ik ;edk j?. ekoiPhb okiBhfsr
dh soQK nkw iBsk dh fsnko dh :'rsk nBzs BjhA j[zdh. ns/ nzd'bB ftu fBPfus o{g ftu EekB
d/ bePD BIo nkT[D br/ ;h–yk; s"o s/ nzd'bB d/ tv/ ns/ wj~stg{oB spe/ bJh sK fJj rb
fBPfus o{g ftu ;u j?. e;fpnK ftu B"itkbk ns/ ftfdnkoEhnK ftu sK T[oik ni/ th pDh j'Jh
;h b/feB ;"dkroK ns/ d[ekBdkoK d/ bJh bzw/ ;w/A se B[e;kB u[eDk w[Pfeb j[zdk ik fojk ;h.
pfjPeko Bz{ ;cb pDkT[D d/ bJh fJ; tor dk ;fj:'r io{oh th ;h. b/feB 1930 d/ ;szpo se
fJBQK dk ;woED ewI'o j'D brk ;h. fgzvK d/ T[BQK y/soK ftu, fiE/ ;kb d/ P[o{ ftu jh nzd'bB nkozG
ehsk ik u[ek ;h. ;kb d/ T[sokXo ftu nke/ T[BQK ftu EektN nkT[D brh ;h. i' fe g[fb; d/ Bkb
;zxoP dh soc T[BQK s/ jwb/ dh fSNg[N xNBktK sK xNdhnK ;B ns/ fJj rb pzrkb, fpjko, nKXo
gqd/P ns/ r[ioks ;kohnK irkj bJh ;u ;h. T[so gqd/P d/ e[M fJbkfenk ftu brkB B d/D dk
nzd'bB ;kb d/ nzs ftu P[o{ j'fJnk ;h. T[BQK ftu bVD dk go:kgs wkj"b ni/ th poeoko ;h.
b/feB eh d[M fJbkfenK ftu gqsho'X dh fJBQK fJ~eh–d[~eh xNBktK s'A fJj Bshik efYnk ik ;edk
j? fe fJ; ftPkb d/P dh ;w{uh iBsk ;zxoP ikoh oyD ftu ;fynw ;h. ns/ fJ; rb dh eh rkozNh
;h fe id fJBQK dh Pesh u[e iKdh fit/A fe nr/–fgS/ j'D dh th ;zGktBk ;h, sK fJ;d/ pknd ;oeko
rbpks d/ bJh fsnko j[zdh jh. 1931 dk ;kb t?;k Bjhi ;h fit/A eh 1946 ;h ns/ fit/A fe 1912
ftu j'fJnk j[zdk fe ;oeko g?Asok pdb e/ s/ih Bkb dwBueq ubkT[Adh ns/ ekch gqGkth sohfenK
Bkb nzd'bB Bz{ e[ub fdzdh.

148 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY