Page 157 - DHIS204_DHIS205_INDIAN_FREEDOM_STRUGGLE_PUNJABI

fJekJh^10L okPNoh nzd'bB ns/ Gkosh ;[szsosk
fJekJh^10L okPNoh nzd'bB ns/ Gkosh ;[szsosk
fJekJh^10L okPNoh nzd'bB ns/ Gkosh ;[szsosk
fJekJh^10L okPNoh nzd'bB ns/ Gkosh ;[szsosk
fJekJh^10L okPNoh nzd'bB ns/ Gkosh ;[szsosk
ftu Pkwb jz[dh, sK T[; Bz{ fJj ;G BjhA nyodk, b/feB fJE/ sK ;G e[M T[; T[s/ bfdnk ik fojk ;h. Bkb BØN
jh T[; Bz{ fJj th br fojk ;h fe fpqN/B dh jko j'D tkbh j?. d~yD g{op J/Phnk s'A fpqN/B jN frnk ;h ns/
n;w–powk ;hwk Bkb nkT[D tkbh o/brZvhnK cZNV f;gkjhnK Bkb Goh j[zdhnK ;B. id f;zrkg[o ns/ ozr{B
T[s/ ck;htkdh skesK dk epIk j' frnk ns/ ebe~sk T[s/ pw ;[N/ ikD br/ sK GrdV wu rJh–1942 d/ i{B
ns/ i[bkJh ftu 46 b'e iwP/dg[o s'A Gi rJ/ ns/ g{oph :{HghH ns/ fpjko s'A GZi e/ 50 jiko nkdwh ekBg[o
gj[zu/. wbkfJnk ns/ ;EkBe b'eK Bz{ T[BQK d/ Gkr T[s/ Sv fdsk frnk ;h. Gkos d/ b'e ;'uD br gJ/ ;h fe
i/eo ikgkBh jwbk j'fJnk sK nzrq/I fJE/ th T[;h soQK ftPtk;xks eoDr/. okPNoh nzd'bB d/ B/sktK Bz{ ;zxoP
S/VD dh Io{os fJ;bJh th wfj;{; j'Jh fe b'eK ftu fBokPk c?b ojh ;h ns/ fJj T[whd g?dk j' rJh ;h
fe fes/ ikgkBh jwb/ dk iBsk d[nkok e'Jh gqsho'X jh Bk j't/.
j'bh–j'bh fpqfNP Pk;B ftu iB;kXkoB dh nk;Ek fJzBh xN rJh fe b'e p?eK ns/ vkexoK s'A nkgDk o[gJhnK
eZYD br/ ns/ nkgDh pus Bz{ ;'B/, uKdh ns/ f;~fenK ftu pdb e/ oyD br/. g{oph ;z:[es gqKs (:{Hgh)
ns/ fpjko ftu nBki dh iwky'oh fJzBh tX rJh fe fpjko d/ okigkb ;NhtkoN B/ ;oeko Bz{ fbfynk–“uktb
dh e'Jh ewh BjhA j?, go T[j pkiko ftu BjhA nkJ/rk. ;oekoh nfXrqfjD s'A puD bJh ftT[gkohnK B/ nkgD/
iyhfonK Bz{ p?AeK d/ e'b pzXe oy fdsk j?. gsk ufbnk j? fe T[so fpjko ftu p?AeK d/ e'b pzXe nBki T[;dk
fszB r[Dk j?, fisBk fJ; w";w ftu nkw s"o s/ ofjzdk j?.”
t?;/ sK rKXhih nkT[D tkb/ ;zxoP d/ pko/ ftu uouk eod/ jh nk oj/ ;B, T[j j[D d/o eoBk T[BQK
Bz{ rbs brD brk ;h TBQK B/ eKro; Bz{ fJj u[D'sh th d/ fdsh fe nro T[;B/ ;zxoP dk T[BQK dk
gq;skt ;theko BjhA ehsk sK “w?A d/P dh fw~Nh Bkb jh eKro; Bkb'A th tvk nzd'bB yVk eo d/tKrk.”
BshiB eKro; ekoi;whsh B/ toxk dh nkgdh p?me (14 i[bkJh 1942) ftu ;zxoP d/ fBoD/ Bz{
nkgDh ;thfeqsh d/ fdsh. nrb/ wjhB/ nfyb Gkosh eKro; ;whsh dh p?me j'D tkbh ;h, fi; ftu
fJ; gq;skt dk nB[w'dB j'Dk ;h. fJfsjk;e ;Gk pzpJh d/ rtkbhnk N?Ae ftu j'Jh. iBsk dk T[s;kj
d/yd/ jh pDdk ;h. nzdo sK B/sk ftfGzB w[fdnK T[s/ ftuko–ftwoP eo oj/ ;B ns/ pkjo iB;w[zdo
T[wV fojk ;h. B/sktK B/ fBoDk ikDB dh T[s;[esk fJzBh ;h fe y[b/ nfXt/PB ftu id GkPD j'D
br/ sK jIkoK dh GhV j'D d/ pkti{d ;Gk ftu g{oh PKsh ;h.

eo' iK wo'
eo' iK wo'
eo' iK wo'
eo' iK wo'
eo' iK wo'
rKXhih d/ GkPD dk fpibh tork n;o j'fJnk. ;G s'A gfjbK sK T[BQK B/ ;gPN ehsk fe “n;bh ;zxoP fJ;/
gb P[o{ BjhA j' fojk j?. s;hA nkgDk c?;bk eoB dk ;zg{oB nfXeko w?Bz{ ;"Afgnk j?. j[D w?A tkfJ;okJ/ Bkb fwbKrk
ns/ T[BQK Bz{ ejKrk fe T[j eKro; dk gq;skt ;theko eo b?D. fJ; ftu d' fszB jcs/ br ikDr/.” b/feB “fJzBk
s[;hA fBPfus ikD bt' fe w?A wzsohwzvbK tr?ok T[s/ tkfJ;okJ/ Bkb e'Jh ;wM"sk eoB BjhA ik fojk jK. ;zg{oB nkikdh
s'A xN fe;h th uhi s'A w?A ;zs[PN j'D tkbk BjhA. j' ;edk j? fe T[j Bwe N?e;, Pokpy'oh nkfd ysw eoB dk
gq;skt d/D. b/feB w/o/ Ppd j'Dr/, ‘nkikdh s'A xN e[M th BjhA.’” fJ;d/ pknd jh T[BQK B/ ‘eo' iK wo'’ dk Bkok
fdsk, “fJe wzso, i' w?A s[jkBz{ fdzdk jK. T[;Bz{ nkg nkgD/ fjod/ ftu nzfes eo ;ed/ j' ns/ nkgD/ ;kj–;kj d[nkok
ftnes eo ;ed/ j'. T[j wzso j?, eo' iK wo', iK s/ n;hA Gkos Bz{ nkIkd eoktKr/ iK fJ; e'fPP ftu nkgDh ikB
d/ d/tKr/. nkgDh r[bkwh dk ;EkJhst d/yD bJh n;hA fIzdk BjhA ojKr/.”
rKXh ih d/ GkPD ftu ftfGzB torK Bz{ ;kc–;kc fBod/P fds/ rJ/ ;B. ;oekoh eowukoh B"eoh B Sv',
b/feB eKro; d/ gqsh nkgDh fBPmk dh x'PDk eo d/D. ;?fBe nkgD/ d/Ptk;hnK T[s/ r'bh ubkT[D s'A
fJBeko eo d/D. okik–wjkokik Gkosh iBsk dh gqG{;Zsk ;theko eoB ns/ T[BQK dhnK fonk;s ftu ofjD
tkbh iBsk nkgD/ Bz{ Gkosh okPNo dk nzr x'fPs eo d/D ns/ okfinK dh nrtkJh sd'A wzI{o eoB, id
T[j nkgDk GftZy iBsk d/ Bkb i'V b?D. ftfdnkoEh gVQkJh sd'A S~vD, id nkIkdh jk;b j' ikD se
nkgd/ fJ; fBoD/ T[s/ fdqV ofj ;eD. 7 nr;s Bz{ rKXhih B/ nkgD/ fABod/P eKro; ekoi;whsh ftu
oy/ ;h. T[BQK ftu fe;kBk B{z fejk frnk ;h fe fi; ftu ;kj; j't/ ns/ i' nkgDk ;G e[M dkn T[s/ brkT[D
bJh fsnko j'D, T[BQK Bz{ wkbr[Ikoh d/D s'A fJBeko eo d/Dk ukjhdk j? ekPsekoK d/ bJh ;zd/P ;h, “eKro;
wzB;h j? fe IwhB T[BQK dh j?, i' T[;Bz{ i'sd/ jB—fe;/ j'o dh BjhA. fiE/ iwhAdkoh gqEk j?, T[E/ iwhAdko
nro ekPsekoK dk ;kE d/D, sK nkg;h oIkwzdh Bkb s?n eoe/ T[;dk fj~;k T[;Bz{ fdsk ikDk ukjhdk j?,

151

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY