Page 160 - DHIS204_DHIS205_INDIAN_FREEDOM_STRUGGLE_PUNJABI

Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh )
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh0) )) )
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh
BØN rKXhih d/ T[gtk; dh ypo fit/A–fit/A c?bD brh, b'eK dk nkeo'P tXdk frnk. d/P Go ftu jVskbK,
gqdoPBK ns/ ib{;K dk sKsk br frnk. ebe~sk ns/ nfjwdkpkd fJ; fdPk ftu yk; s"o Bkb ekoiPhb
;B. i/bK d/ nzdo ns/ pkjo rKXhih d/ ;woEB ftu T[gtk; j'J/. eJh ;w{j nkrk yK g?b/; (fiE/ rKXhih
Bz{ BIopzd ofynk frnk ;h.) d/ pkjo ;fsnkrqfj eoB d/ bJh S[g e/ g{Bk gj[zu rJ/. iB;GktK eo e/
rKXhih dh fojkJh dh wzr ehsh rJh ns/ ftfdnkoEh, B"itkBK, ftT[gkohnK s/ T[d:'rgshnK, tehbK,
nkw BkrfoeK ns/ Pqfwe ;zmBK ns/ ;wki d/ ;ko/ torK dh soc'A ;oeko d/ e'b jIkoK fu~mhnK G/ih
rJhnK, fi; ftu fJjh wzr ehsh rJh ;h.

eh s[;hA ikDd/ jØ ftd/P ftu Bk e/tb w?Bu/;No rkofvnB, fBT[ ;N/N;w?B, B/PB, fBT{I eqkfBeb
ns/ fPekr' ;B B/, pbfe fpqN/B dh efwT{fB;N gkoNh, bzdB ns/ w?Bu/;No d/
BkrfoeK, t{w?A; fJzNoB?PBb bhr, nk;Nq/bhnB ekT[A;b nkc Nq/v :[BhnB; ns/
;hb'B ;N/N ekT[Af;b B/ th rKXh ih Bz{ fojk eoB dh ;bkj fdsh. fJ;d/ bJh
;z:[es oki nwohek dh ;oeko dk th dpkn fgnk.

19–20 cotoh Bz{ fd~bh ftu B/sktK dk fJe ;zw/bB (bhvo; ekBco?A;) j'fJnk, fi; ftu gqshPfms s/
wj~stg{oB ftneshnK B/ fj~;k fbnk. T[BQK ;kfonK dh wzr ;h fe rKXhih B{z s[ozs fojk eo fdsk ikDk
ukjhdk j?. eKro; d/ Bkb fiBKQ dh jwdodh BjhA ;h, n?;/ b'eK ftu'A th fInkdk so dk fJjh wzBDk ;h
fe ;oeko j[D fInkdsh eo ojh j?. ;oeko dh gqshPmk ;G s'A fInkdk X~ek T[; ;w/A brk, id tkfJ;okJ/
dh ekoi gfoPd d/ fszB w?Apo, n?wHn?;H n?Bh, n?BHnkoH ;oeko ns/ n?uHghH w'dh B/ fJ; ;tkb T[s/
n;shck d/ fdsk. 1942 d/ nzd'bB d/ dwB ftu fJBQK b'eK B/ ;oeko dk ;kE fdsk ;h, go fJj rKXhih
dh w"s Bkb ;kM/dko pDBk BjhA ukj[zd/ ;B.
b/feB tkfJ;okJ/ ns/ T[BQK d/ nc;o iok th ftufbs BjhA j'J/. fpqfNP gqXkBwzsoh ftz;NB uofub dh
fJ; x'Pdk fe “id d[BhnK ftu n;hA jo fes/ fi~s oj/ jK, n?;/ tes ftu n;hA fJe ewpys p[~Y/ d/
;kjwD/ fet/A M[e ;ed/ jK, i' jw/Pk ;kvk d[PwD fojk j?,” T[BQK dk d[;;kj; ekch tfXnk j'fJnk gqshs
j'fJnk. rKXhih dh w"s dh T[BQK Bz{ iok th fuzsk BjhA ;h. tkfJ;okJ/ d/ fJe tes~ftn s'A fJ; soQK brdk
j? fe T[j fJ; ;zGktBk d/ xfNs j'D Bkb y[P jh j[zd/, “;kv/ ;zukbBK d/ bJh Gkos fes/ fInkdk Go';/
wzd e/Ado j' ikJ/rk. fJ;d/ nbktk rKXh d/ Bk ofjD s/, i' ;kbK ftu ;wM"sk Bk j'D d/D d/ bJh jo e'fPP
eodk fojk j?, ;wM"s/ dh ;zGktBk ekch tX ikJ/rh.” jkbs fJj ;h fe fJe soc sK g{ok d/P rKXhih
dh ikB pukT[D dh nghb eo fojk ;h ns/ d{ih soc ;oeko nzfsw ;z;eko dh fsnkoh ftu wPr{b ;h.
;?Bk dh N[evhnK Bz{ fe;/ th ngks;fEsh d/ bJh fsnko ofjD Bz{ efj fdsk frnk ;h. ;kotifBe
Pt:ksok ns/ rKXhih dh G;w B{z b? ikD d/ bJh ftwkB dh ftt;Ek bJh ‘dko’ gqktXkB ehs/ rJ/ ;B ns/
;oekoh dcsK ftu n~X/ fdB dh S[~Nh x'fPs eoB dh :'iBk ;h. go rKXhih B/ jw/Pk dh soQK, nkgD/ fto'XhnK
B{z jko d/ fdsh s/ woB Bkb fJBQK d/ eo ;oekoh fJokfdnK T[s/ gkDh c/o fdsk.
pfjojkb, rKXhih d/ T[gtk; dk i' T[d/P ;h, T[j Gbh–GKs g{ok j'fJnk. fJ; Bkb Bk e/tb
iB;kXkoB dk wB'pb T[uk j'fJnk ns/ fpqfNP–fto'Xh GktBktK ftu T[Gko nkfJnk, pbfe ;koh
d[BhnK d/ ;kjwD/ T[j T[ikro j' frnk fe ;oekoh dwB d/ s"o–sohe/ fezB/ ;ys jB. ;oeko 1942
d/ dwB dk i' Ufufsn ;kps eoBk ukj[zdh ;h, T[j ysw j' frnk ns/ fJj ;kps j' frnk fe rbsh
;oeko dh jh j?.

;wkBKso ;oekoK
;wkBKso ;oekoK
;wkBKso ;oekoK
;wkBKso ;oekoK
;wkBKso ;oekoK
Gkos S~v' nzd'bB dh fJe wj~stg{oB ftP/Psk ;h d/P d/ e[M fj~f;nK ftu ;wkBKso ;oekoK dh ;EkgBk.
gfjbh n?;h ;oeko pDh pbhnk ftu, fu~s{ gKv/ dh nrtkJh ftu. fu~s{ gKv/ nkgD/ Bz{ rKXhtkdh efjzd/
;B. T[BQK dh ;oeko B/ eb?eNo d/ ;ko/ nfXeko b? bJ/ ns/ ;ko/ frocsko eKro;h B/sktK B{z fojk eo

154 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY