Page 162 - DHIS204_DHIS205_INDIAN_FREEDOM_STRUGGLE_PUNJABI

Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh )
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh0) )) )
Gkosh ;[szsosk ;zrokw (1707^1947 Jh
BØN ekoieosktK Bz{ nkgD/ B/sktK d/ T[rq ck;htkd–fto'X Bkb g{ok brkU ;h. fco th fJj nzd'bB d/ ikd{
Bkb nS{s/ BjhA ofj ;e/ – yk;eo P[o{ d/ fdBK ftu.
Gkos S~v' nzd'bB T[s/ fJfsjk;ekoK B/ w[y s"o s/ d' fdqPNhnK s/ ftuko ehsk j?. gfjbk, eh fJj ;t~sL;c[os
ftdo'j ;h iK ;zrms u/Pmk ;h< d{ik, fJ; ;zxoP d/ d"okB iBsk B/ i' fjz;k ehsh, T[;dh ;zrsh nfjz;e bVkJh
dh eKro; Bhsh Bkb fet/A fpmkJh ikt/<
fJ; ftu ;zd/j BjhA fe g{optosh nzd'bBK dh s[bBk ftu 1942 d/ nzd'bBK ftu ;t~sL;c[osk dk s~s fes/ fInkdk
;h, sK th 1919–22, 1930–31 ns/ 1931–32 ftu th eKro; dh nrtkJh B/ iBsk dh gfjb ns/ ;t~sL;c[os
T[GkoK bJh ekch r[zikfJP S~vh ;h. ;' rKXhoknh iB nzd'bB dk g?NoB fJj ;h fe nrtkJh g'qrokw dh w'N/ s"o s/
o{g o/yk pDk fdzdk ns/ T[;dk ekoi ;EkBe g~Xo d/ ekoieosktK s/ iB;XkoB d/ jE ftu S~v fdsk iKdk ;h. t?;/
th, Gkosh okPNoh nzd'bB d/ d"okB j'J? fe;/ fJe ;zxoP dh fsnkoh dk nzdkIk T[;/ ;w/A ehs/ rJ/ ;zrmBkswe ekoiK
s'A BjhA brkfJnk ik ;edk. fJ;d/ bJh g{o/ okPNoh nzd'bB T[s/ iBsk s/ fezBk gqGkt j'fJnk j?, T[;Bz{ fezBk ;woEB
fwfbnk j?, T[;dk nzdkIk brkT[Dk Io{oh j?.
fJj ;u j? fe 1942 ftu fJj o{go/yk th ;gPN BjhA ehsh rJh ;h, feT[Afe nrtkJh Bz{ nzd'bB S/VB
dk nt;o jh BjhA fwfbnk. b/feB iBsk B/ nkgDh soc s'A i' gfjb ehsh, T[;dh ;thfeqsh nrtkJh
fJe soQK Bkb d/ u[fenk ;h. 8 nr;s 1942 Bz{ nfyb gkosh eKro; ;whsh d[nkok gkfos gq;skt ftu
;kc–;kc fejk frnk ;h fe “fJe n?;k ;w/A nk ;edk j?, id fod/P ikoh eoBk ;zGt Bk j' ;e/ iK
fBod/P b'eK se gj[zu jh Bk ;e/ iK e'Jh eKro; ;whsh ekoi Bk eo ;e/. nro n?;k j[zdk j?, sK jo/
e g[oP s/ fJ;sqh Bz{, i' fJ; nzd'bB ftu Gkr b? fojk j?, ikoh ehs/ rJ/ fBod/PK dh u"j~dh ftu nkgD/
ezw dk y[d jh c?;bk eoBk j'J/rk. jo Gkosh Bz{, i' nkIkdh ukj[zdk j? ns/ T[;d/ bJh :sBPhb j?, nkgDk
wkordoPe y[d pDBk j'J/rk.”

fJ;d/ nbktk eKro; fJ; ;zxoP d/ bJh gfjbK s'A fsnkoh eodh nk ojh ;h. 1937 d/ pknd eKro;
;zrmB Bz{ u[;s ehsk frnk. g{oph :{HghH ns/ fpjko d/ nkgD/ nfXn?B ftu uzdB fw~so B/ ;gPN ehsk
j? fe 1942 d/ d"okB T[E/ ;G s'A fInkdk gqsho'X j'fJnk, fiE/ 1937 d/ pknd s'A iB–ikrqsh ns/ ;zrmB
dk ftt;fEs ekoi j'fJnk ;h. ;odko gN/b i{B 1942 s'A jh pkod'bh ns/ r[ioki d/ j'o fJbkfdnK ftu
b'e Bz{ nkT[D tkb/ ;zxoP d pko/ ftu u/sktBh d/ oj/ ;B. g{Bk d/ eKro;h ;wkitkdh th sKjh ekoieosktK
d/ f;ybkJh fPfto brk oj/ ;B. rKXhih y[d th ftneshrs ;fsnkrqfj d/ IohJ/ s/ 1942 dh P[o{nks
d/ f;~X/ s"o T[s/ b'eK Bz{ nk;zB :[X d/ bJh fsnko eo oj/ ;h. T[BQK dk efjDk ;h fe fJj bVkJh E'V/
;w/A se jh ub/rk, go s/I j'J/rh.
j[D fojk ;tkb fe 1942 dh fjz;k dh ;zrsh eKro; dh nfjz;e Bhsh Bkb fet/A fpmkJh ikt/< gfjbh rZb
sK fJj j? n?;/ pj[s b'e ;B, fiBQK fJ; nzd'bB d/ d"okB th fjz;k dk ;jkok b?D s'A fJBeko eo fdsk. fiBQK
b'eK B/ fjz;e ;kXBK dk gq:'r ehsk, T[BQK ftu 'A pj[fsnK dk wzBDk ;h fe jkbksK dh fJjh wzr ;h. T[BQK ftu'A
th nB/e fBPmktkB rKXhtkdh th ;B. e[M dk soe ;h fe N?bhrqkc d/ skoK dk eNdk iK g[bK dk T[vk d/Dk
iK o/b dh gNVhnK g[N d/DhnK sd se wkVk BjhA j?, id se fJ; Bkb fe;/ dh ikB B{z ysok BjhA gj[zuk.
e[M B/ fJj efj e/ ;kcr'Jh fdykJh j? fe T[BQK dk fjz;k ftu ftPtk; BjhA ;h, fco th T[BKQ B/ fjz;k ehsh.
rKXh ih B/ y[d 1942 ftu fjz;k dh fBzdk eoB s'A fJBeko eo fdsk ;h. t[QK dk efjDk ;h fe fJj ;~sk dh
tvh fjz;k dk itkp ;h. cqKf;; jfuz; dk wzBDk j? fe fjz;k T[s/ rKXhih dh fInkdk nkg~sh fJ; bJh ;h fe
fJ; Bkb iB–Gkrhdko xNdh ;h, b/feB 1942 ftu rKXh ih B/ d/fynk fe fJ; ;fEsh n?;h BjhA j?.
fJ; fJfsjk;e nzd'bB dh fJe tvh y{ph fJj ojh fe fJ;d/ d[nkok nkIkdh dh wzr okPNoh nzd'bB dh
gfjbh wzr pD rJh. ‘Gkos S~v'’ d/ pknd j[D fgS/ BjhA w[fVnk ik ;edk ;h. fpqfNP ;oeko d/ Gft~y
ftu i' th rbpks j'Dh ;h, T[; ftu ;~sk d/ j;sKsoD dk ;tkb nkT[Dk jh ;h ns/ fJ; ;tkb T[s/ e'Jh
w'bGkt BjhA ehsk ik ;edk ;h, fit/A fe :[X d/ pknd ;gPN th j' frnk.
rKXhih Bz{ fpwkoh d/ nkXko T[s/ 6 wJh 1944 Bz{ fojk eo fdsk frnk ns/ fJ;d/ Bkb jh okiBhfse rshftXhnK ftu
rowh nk rJh. ouBkswe ekoi fJ; ;w/A eKro; dh w[y rshftXh ftu ;h. eKro; wPhBoh Bz{ w[V rms eoB

156 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY