Page 150 - DPOL202_COMPARATIVE_POLITICS_AND_GOVERNMENT_PUNJABI

fJekJh^7L ;zftXkfBe ;zouBk–ekoigkfbek
fJekJh^7L ;zftXkfBe ;zouBk–ekoigkfbek
fJekJh^7L ;zftXkfBe ;zouBk–ekoigkfbek
fJekJh^7L ;zftXkfBe ;zouBk–ekoigkfbek
fJekJh^7L ;zftXkfBe ;zouBk–ekoigkfbek
)L
)L
)L ftP/PkfXeko
;wokN d/ ftP/PkfXeko ns/ T[Bw[eshnK (
;wokN d/ ftP/PkfXeko ns/ T[Bw[eshnK (Royal Privileges and Immunities)L
;wokN d/ ftP/PkfXeko ns/ T[Bw[eshnK ( )L BØN
;wokN d/ ftP/PkfXeko ns/ T[Bw[eshnK (
;wokN d/ ftP/PkfXeko ns/ T[Bw[eshnK (
ns/ T[Bw[eshnK fpqfNP ;wokN nB/e ftP/PkfXeko ns/ T[Bw[eshnK (Privileges nd Immunities) dk
T[g:'r eodk j?. T[;Bz{ frocsko BjhA ehsk ik ;edk, e'Jh wkb e[oe BjhA j' ;edk, okiGtB ftu T[;d/
fto[~X fBnKfJe ekotkjh BjhA ehsh ik ;edh ns/ fejk iKdk j? fe i/ ;wokN gqXkBwzsoh Bz{ r'bh wko d/
t/ sK th T[; T[s/ ekB{zBh ekotkjh BjhA j'J/rh.
nkofEe ;jkfJsk L f;ftb fb;N – f;ftb fb;N – fpqfNP ;wokN B{z okie'P s'A ;kbkBK nB[dkB fwbdk j?. gfjbK
nkofEe ;jkfJsk L f;ftb fb;N – f;ftb fb;N –
nkofEe ;jkfJsk L
nkofEe ;jkfJsk L
nkofEe ;jkfJsk L f;ftb fb;N –
okik dh fBih ikrhodkohnK ;B ns/ ;zgsh d/ j'o ;kXB j[zd/ ;B fi;dh nkwdBh s'A T[; dk you ubdk
;h. nZi th ;zgsh gqkgs eoB, T[;dk gqpzX eoB, T[; Bz{ d/yD iK t/u d/D dk nfXeko j?. gozs{ you
tXD d/ ekoD ;z;d d[nkok nB[dkB d/D dh gqEk ub gJh j?. 1889 JhH se ;wokN d/ ftneshrs T[gG'r
ns/ ;kotifBe ekoiK d/ bJh nB[fds Xo–okPh Bz{ jh Bkb ofynk iKdk ;h, go j'bh–j'bh d'tK Bz{ nbr
ehsk ikD b~rk. nZieb ;z;d d[nkok ;wokN okixokD/ d/ w?ApoK B{z fBih you d/ bJh okie'P s'A ;kbkBk
nB[dkB s?n eo fdZsk iKdk j?. fJ; nB[dkB B{z f;ftb fb;N (Civil List) fejk iKdk j?.
;wokN dk ;EkB (
;wokN dk ;EkB (
;wokN dk ;EkB (
;wokN dk ;EkB ( )L
;wokN dk ;EkB (The Position of King)L )L)L )L f;XKs ns/ ftntjko – 1688 JhH d/ r"otg{oD eqKsh
se ;wokN B{z nrkX ns/ fBoe[zP PeshnK gqkgs ;B. T[j f;oc okPNo dk gqXkB BjhA ;h, pbfe
tk;sfte Pk;e th ;h. nZi oki dk g{ok Pk;B T[; d/ Bkw T[s/ jz[dk j?, gozs{ ftntjko ftu PeshnK
dk T[g:'r BjhaA eodk. nZi th d{o s'A d/yD T[s/ T[;dk gd ftPkb BIo nkT[Adk j?. ftPkb okiGtB
ns/ d[or, ;[d{o c?b/ j'J/ T[gfBt/P, okPNoh ihtB ftu T[;dk ;EkB nkfd T[BQK d/ gd Bz{ j'o ;[zdo pDk
fdzd/ jB. gozs{ tk;sftesk s/ fJj j? fe ftneshrs ;fEsh ftu ;wokN nZi Bk d/ pokpo j?, T[;dk
;EkB f;oc ;?XKfse ns/ fJfsjk;e wj~st dk ofj frnk j?, ftntjkfoe BjhA.T[;dh PeshnK dk T[g:'r
T[;d/ Bkw T[s/ iBsk d/ gqshfBXh eod/ jB. ;wokN dhnK PeshnK dk toDB eod/ j'J/ ckJhBo efjzdk
j?, “fJj ftPkb rrBuz[ph ns/ t?Gtg{oB n~Nkfbek j? fi;d/ nzdo okiBhfse Pesh dk P[zfBn ;EkB j?.”
fpqfNP ;zftXkB d/ nzsors ;wokN dk ;EkB f;XKs ns/ ftntjko d/ nzso dk ;otT[Zsw T[dkjoD j?.
“;wokN oki eodk j?, Pk;B BjhA”
“;wokN oki eodk j?, Pk;B BjhA”
“;wokN oki eodk j?, Pk;B BjhA”
“;wokN oki eodk j?, Pk;B BjhA” – fJ; gq;zr ftu fJj fejk iKdk j? fe “;wokN oki eodk j?, Pk;B
“;wokN oki eodk j?, Pk;B BjhA”
BjhA.” fJ;dk ;XkoD noE fJj j? fe ;wokN ;kotifBe ekoiK d/ fe;h gqs~y ns/ feqnkswe fBnzsoD dk
T[g:'r BjhA eodk. ;wokN dh PeshnK nZi th n;hw jB, gozs{ T[BQK dk gq:'r fJj ftneshrs o{g ftu
BjhA eodk j?. T[;d/ Bkw T[s/ T[;dhnK PeshnK dk T[g:'r, T[;dk gq:'r wzsohwzvb ns/ ;z;d eodh j?.
;wokN okPNo dk gqXkB j?. T[j oki dh ;kohnK PeshnK dk ;q's j?, fco th fJj PeshjhB j?, fw~Nh dh w{os
j?. ekBz{Bh s"o T[s/ wzsohnK d/ ;bkj Bkb T[j Pk;B eodk j?, gozs{ ftntjko ftu wzsohnK dh ;bkj Bkb T[j
wip{o j? ns/ T[j wip{oh fJzBh em'o j? fe ;wokN wzsohnK dh ;bkj dk T[bzxD BjhA eo ;edk. fJ; soQK
;wokN oki dk gqXkB wkso ofj iKdk j?, Pk;B dk BjhA. ftXkBsL T[j ;opPeshwkB j?, gozs{ ftntjko ftu
e/tb fJe nbzeko. fpqfNP Pk;B–g~Xsh w[~y s"o s/ d' f;XKsK T[s/ nkXkos j?, (1) ;wokN wzsohnK d/ ;bkj
s'A pkjo e'Jh th ;kotifBe ekoi BjhA eo ;edk j? fiBQK dk t?fXe wj~st j?. T[;dk jo ekoi T[;d/ wzsohnK
dk ekoi j?. id n;hA fJj efjzd/ jK fe eqkT{B ;kotifBe gdkfXekohnK dh fB:[esh eodk j? sd ;kv/ eEB
dk noE fJj j[zdk j? fe ;wokN ;z;d d/ gqsh T[ZsodkJh wzsohnK d/ ;bkj nB[;ko ;kotifBe gdkfXekohnK
dh fB:[esh eodk j? ;wokN ;z;d dk nfXt/PB nkwzfsqs eodk j?, T[; Bz{ ft;ofis ik ftxfNs eodk j?, T[;
ftu nkgDk GkPD gVQdk j?, :[~X, PKsh ik ;zXh dh x'PDk eodk j?l gozs{ fJBQK ekoiK dk ;zgkdB wzsohnK d[nkok
rb/v;N'B
j[zdk j?. rb/v;N'Brb/v;N'B
rb/v;N'B
rb/v;N'B B/ fJ;h s~E Bz{ fJBQK PpdK ftu ofynk j? – “okinfGP/y s'A fwqs{gfonzs okik d/ ihtB
ftu e'Jh gb nfijk BjhA j[zdk id fe fe;h ;kotifBe ekoi d/ bJh T[j fpqfNP ;z;d d/ gqsh T[ZsodkJh Bk
j't/ ns/ eqkT{B dh Pesh dk nfijk e'Jh gq:'r BjhA j' ;edk fi;d/ bJh T[j fe;/ wzsoh Bz{ nkg T[ZsodkJh
pDkT[D d/ bJh fsnko Bk gk ;e/.”
fpqfNP ;zftxkB dk d{ik f;XKs fJj j? fe jo/e ;kotifBe ezw d/ bJh wzsohrD ;z;d d/ gqsh T[ZsodkJh
j[zd/ jB. fJj/ gqfeosh dk fBnw j? fe Pesh ns/ T[ZsodkfJst Bkb–Bkb ubd/ jB, ;wokN dh PeshnK
dk j;sKsfos wzsohnK Bz{ j' frnk j? ns/ T[j Pk;B d/ tk;sfte nfXekoh j' rJ/ jB ns/ ;wokN Bkw
wkso d/ bJh oki dk gqXkB ofj frnk j?.

145

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY