Page 151 - DPOL202_COMPARATIVE_POLITICS_AND_GOVERNMENT_PUNJABI

s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
BØN “;wokN e'Jh rbsh BjhA eo ;edk”
“;wokN e'Jh rbsh BjhA eo ;edk” – fpqfNP ;wqkN d/ ;zpzX ftu fJe d{ik eEB j? – “;wokN
“;wokN e'Jh rbsh BjhA eo ;edk”
“;wokN e'Jh rbsh BjhA eo ;edk”
“;wokN e'Jh rbsh BjhA eo ;edk”
e'Jh rbsh BjhA eo ;edk.” fJ; eEB dk gq:'r fJ; noE ftu ehsk iKdk j? fe ;wokN Bz{ fe;/ ekoi
d/ bJh d'Ph BjhA mfjokfJnk ik ;edk. T[;d/ Bkw T[s/ ehs/ rJ/ fe;h ekoi d/ bJh e'Jh wzsoh iK
wzsohgfoPd T[Zsodkjh j[zdh j?. nzfsw o{g ftu fJ;dk wsbp fJj j? fe ;wokN ;tftt/e s'A, rbs iK
;jh, e'Jh th ekoi BjhA eo ;edk j?. fJ; ;{so d/ j'o noE th j' ;ed/ jB. fJ; Bz{ j/m fby/ f;ob/
yK d/ nzsors ;wMkfJnk ik ;edk j?L
) ekB{zBK dh wo:kdk s'A T[Zgo – T[Bw[eshnK d/ nzsors n;hA d/fynk j? fe ;wokN ftXh d/ T[Zgo
) ekB{zBK dh wo:kdk s'A T[Zgo
) ekB{zBK dh wo:kdk s'A T[Zgo
) ekB{zBK dh wo:kdk s'A T[Zgo
( ( ( ( (i) ekB{zBK dh wo:kdk s'A T[Zgo
(Above the Restriction of Law) j? T[j ;wkfBn fBnKnkfbnK d/ y/so s'A T[Bw[es j?. T[;Bz{ fe;h th
ekoi d/ bJh, ukj/ T[j j~fsnk jh feT[A Bk j't/, fBnKfbnk d/ ;w[y d'Ph BjhA mfjokfJnk ik ;edk.
) ;wokN ;kotifBe ekoiK d/ bJh d'Ph BjhA j' ;edk –
( ( ( ( (ii) ;wokN ;kotifBe ekoiK d/ bJh d'Ph BjhA j' ;edk – ;wokN d/P dh ekoigkfbek BjhA
) ;wokN ;kotifBe ekoiK d/ bJh d'Ph BjhA j' ;edk –
) ;wokN ;kotifBe ekoiK d/ bJh d'Ph BjhA j' ;edk –
) ;wokN ;kotifBe ekoiK d/ bJh d'Ph BjhA j' ;edk –
j? ns/ Bk T[j fe;/ Bz{ nfXfeqs eoB dh Pesh oydk j?. T[; Bz{ fe;/ th ekoi d/ bJh d'Ph BjhA mfjokfJnk
(Not guilty for Public Acts) ik ;edk j?. wzsohrD tk;sfte PeshnK ns/ nfXeko oyd/ jB ns/
bkov fcPo
bkov fcPo d/ wskB[;ko, “okik d/ pj[s gowkfXeko
bkov fcPo
e/tb fJj b'e jh T[ZsodkJh mfjokJ/ ik ;ed/ jb. bkov fcPobkov fcPo
jB gozs{ id fJ;Bz{ ekoio{g ftu g{ok ehsk iKdk j? sd e/tb ;z;d gqsh T[ZsodkJh wzsoh dh ;bkj T[s/
T[BQK dk gq:'r j' ;edk.” fJ;/ b/ye d/ PpdK ftu “wzsohwzvbh T[ZsodkfJst okiszso dk ;ozfyne j?.
fJ;d/ nGkt ftu okiszso okiBhsh MrfVnK dh jB/ohnK ns/ okiBhfse s[ckBK d/ ftu finkdk ;w/A se
bkov n;zfeB d/ nB[;ko, “okik nfijk e'Jh nzsLeoD BjhA oy ;edk i'
BjhA mfjo ;edk j?.” bkov n;zfeBbkov n;zfeB
bkov n;zfeB
bkov n;zfeB
T[ZsodkJh BkrfoeK dh Xo'jo BjhA j?–;ko/ ftneshnK ftu d'P j' ;ed/ jB, gozs{ ;kv/ Pk;B dh p[ZXhwsk
T[BQK d'PK Bz{ okik s'A d{o oydh j? – T[j e'Jh th ekoi fpBk ;bkj d/ BjhA eo ;edk ns/ i' e[M ehsk
frnk j? T[;dh wid{oh gdko{V ftnesh fdzdk j?, ukj/ fe;h th ;q's s'A nkozG j'fJnk j't/.” fejk iKdk
ukob; d{i/ d/ fJe dopkoh
j? fe fJe tko ukob; d{i/ d/ fJe dopkohukob; d{i/ d/ fJe dopkoh
ukob; d{i/ d/ fJe dopkoh
ukob; d{i/ d/ fJe dopkoh B/ oki d/ ;"AD tkb/ ewo/ T[s/ j/mbhnK gzrshnK fby
fdZshnK ;B – “fJZE/ fJe wjkB ns/ PeshPkbh okik b/Nk j'fJnk j? fi;d/ tuBK dk e'Jh ftPtk; BjhA
eodk i' edh rbs rZb BjhA efjdk ns/ Bk edh p[ZXhwZsk dk ekoi eodk j?.” ukob; d{i/ dk noE
;h fe fJj ;G pj[s e[M ;Zu j? T[;d/ Ppd T[;d/ ;B. gozs{ T[;d/ ekoi wzsohnK d/ ekoi ;B.” T[g:[es
b/yeK d/ eEB d/ d[nkok fJj dZ;D dh e'fPP ehsh rJh j? fe ;wokN ;tftt/e d/ nzsors e'Jh ekoi
BjhA eo ;edk j?. nzss'rst, T[;d/ ;ko/ ekoi T[;d/ wzsohnK d/ ekoi jB ns/ fe;h th rbsh d/ bJh
T[BQK Bz{ jh d'Ph eoko fdZsk ikJ/rk, ;wokN Bz{ BjhA.
) nt?XkfBe ekoi d/ bJh ;wokN d/ Bkw fe;h dh T[Bw[esh BjhA –
( ( ( ( (iii) nt?XkfBe ekoi d/ bJh ;wokN d/ Bkw fe;h dh T[Bw[esh BjhA –) nt?XkfBe ekoi d/ bJh ;wokN d/ Bkw fe;h dh T[Bw[esh BjhA – fJ; ;{so dk shik noE
) nt?XkfBe ekoi d/ bJh ;wokN d/ Bkw fe;h dh T[Bw[esh BjhA –
) nt?XkfBe ekoi d/ bJh ;wokN d/ Bkw fe;h dh T[Bw[esh BjhA –
fJj j' ;edk j? fe ;wokN fe;h th ftnesh Bz{ rbsh eoB d/ bJh nfXfeqs BjhA eo ;edk (No Legal
immunity to any body for unconstitutional acts in the name of the King). e'Jh nfXekoh
nkgD/ d[nkok ehs/ rJ/ fe;/ nt?X iK nt?XkfBe feqs d/ bJh ;wokN d/ nkd/P dh PoD BjhA b? ;edk j?.
nob nkc v/Bth eKv (Denbey's Case, 1678) ftu fJ; f;XKs dk gqfsgkdB ehsk frnk. fJe gZso
fbyD d/ ngokX ftu v/Bth T[s/ nfG:'r brkfJnk sK T[;B/ nkgD/ puk ftu fJj soe g/P ehsk fe T[es
g~so ;wokN d/ nkd/P d/ nXhB fbfynk frnk ;h ns/ ;wokN e'Jh rbsh BjhA eo ;edk. ;' T[j d'Ph
BjhA j?. gozs{ ;z;d B/ fJ; dbhb Bz{ n;theko eod/ j'J/ fJj f;XKs gqfsgkfos ehsk fe nkgD/ ekoi
d/ wzsoh jh fizw/tko jB. fBPeoP fJj j? fe ftneshrs o{g s'A ;wokN e[M BjhA eo ;edk, fJ; bJh
T[j e'Jh th rbsh BjhA eodk.

rbs fBPeoP – ;wokN dh ;fEsh d/ T[g:[es ftPb/PD s'A fJj fBPeoP fBebdk j? fe T[j fwqs tKr
rbs fBPeoP –
rbs fBPeoP –
rbs fBPeoP –
rbs fBPeoP –
j?, fJe ;tofDwP{fBn iK fwZNh dh w{osh wkso j?. ;k;B d/ y/so ftu fJj fBPes ns/ gqGktjhB j?.
;' T[;d/ gd dh e'Jh T[g:'rsk BjhA.
Pesh d/ ;EkB T[s/ gqGkt – gozs{ pks nfijh BjhA j? ;wokN dk gd wj~stg{oB ns/ gqGktg{oB j?.;wokN
ftnshrs o{g Bkb e[M ekoiK Bz{ eodk j? fi; Bz{ j'o e'Jh BjhA eo ;edk j?. T[j ftd/Ph okid{sK dk
;tkrs eodk, ghno fB:[es eodk, T[gbpXhnK fdzdk, f;zxk;B–GkPD fdzdk. fJBQK S'N/–w'N/ ekoiK d/
nbkt T[j d' gqw[Zy ekoi eodk j? – gqXkBwzsoh dh fB:[esh eoBk ns/ b'e;Gk Bz{ ftxfNs eoBk. Gkt/A fJBQK

146 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY