Page 205 - DPOL202_COMPARATIVE_POLITICS_AND_GOVERNMENT_PUNJABI

s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
BØN o{; d/ ;zftXkB d/ nB[;ko okPNogsh T[s/ wjkfG:'r ubkT[D dh ekotkjh uko uoDK ftu g{oh ehsh ik
;edh j?l (e) ;N/N fvT{wk Bz{ d'–fsjkJh pj[ws Bkb wjkfG:'r d/ g~y ftu t'N d/Dk j'J/rkl (y) ;otT[u
e'oN Bz{ fJ; rZb dh g[PNh eoBh j't/rh fe okPNogsh dh efEs ekotkjh rzGho ngokX iK d/Pd'qj
(Treason) dh e'Nh ftu nkT[Adh j?l (r) ;zftXkfBe e'oN Bz{ fJj ftnt;Ek d/Dh j'J/rh fe ;N/N fvT{wk
B/ wjkfG:'r ubkT[D d/ fBoD/ dk i' nB[w'dB ehsk j?, T[; ftu gqfeqnk (Procedure) dk e'Jh T[bzxD BjhA
j'fJnkl ns/ (x) okPNogsh Bz{ jNkT[D dk gq;skt ;zxh gfoPd d/ d'–fsjkJh pj[ws Bkb gkfos j'Dk
ukjhdk j?.
;zftXkfBe e'oN
;zftXkfBe e'oN (Constitutional Court)L L L L o{; d/ ;zftXkB d/ nB[;ko, T[j e'oN fi; Bz{ fBnKfJe w[V
;zftXkfBe e'oN
;zftXkfBe e'oN L
;zftXkfBe e'oN
fBohyD (Judicial Review) dh Pesh gqkgs j?. fJ; ftu 19 w?ApoK dh ftnt;Ek ehsh rJh j?. fJj
w?Apo okPNogsh d/ d[nkok wB'Bhs ehs/ iKd/ jB, gozs{ fJBQK dh fB:[esh d/ bJh ;zxh gfoPd dh g[PNh
io{oh j? fJ; e'oN Bz{ fJj fBoDk d/D dk nfXeko j? fe okPNogsh, ;z;d ns/ ;oeko dh e'Jh ekotkjh
;zftXkB ;zws j? iK BjhA<
BnKfJe w[V fBohyD
BnKfJe w[V fBohyD
BnKfJe w[V fBohyD
fBnKfJe w[V fBohyD BnKfJe w[V fBohyD (Judicial Review)LL LL L fbys ;zftXkB d/ nzsors fe;/ T[Zu iK ;otT[u e'oN
dh fJj Pesh fe T[j fe;/ fBnw, ekBz{B, gqPk;fBe nkd/P iK ekotkjh Bz{ ;zftXkB dh ftnt;EktK iK
T[BKQ ftu fBfjs f;XKsK dh fdqNh s'A goy e/ T[; Bz{ ;zftxkB iK T[BQK dh w{b u/sBk (Spirit) d/ fto[~X
x'fPs eo ;edk j? fi; Bkb T[j o~d j' iKdh j?.
1993 d/ ;zftxkB d/ nzsors o{; dh e/Adoh ;oeko Bz{ fco s'A ft;fsqs PeshnK d/D dk isB ehsk frnk
j?, gozs{ o{;h ;zx d/ 21 rDokiK ns/ 68 nzubK, gqKsk ns/ iBgdK Bz{ th ;wkBsk d/ nkXko T[s/ ;~sk gqdkB
ehsh rjh j?. eokXkB, oZfynk, ftd/Ph wkwb/, T[oik ns/ ;wkfie–nkofEe ;[o~fynk, ;z;feqsh ns/ G{wh
d/ T[g:'r Bkb i[V/ ftP/ e/Ado ns/ ;Eke Pk;B d/ ;z:[es gqpzX d/ nzsors o~y/ rJ/ jB. rDokiK d/ nkgD/
–nkgD/ ;zftXkB jBl T[BQK dh nkgDh–nkgDh fBotkfus ;oekoK jBl ns/ T[j nkgDk–nkgDk piN
pDkT[Ad/ jB. T[j nkofEe ns/ ;wkfie ;[XkoK dh rsh ns/ fdPk fBoXkfos eoB ftu gqGktPkbh G{fwek
fBGkT[Ad/ jBl G{wh dk ;tkwhst w[y s"o s/ fJBQK d/ fBnzsoD ftu nkT[Adk j?l ns/ oki d/ efbnkDekoh
gq'rokwK s/ 80 gqshPs you fJBQK d/ fj~;/ ftu nkT[Adk j?.
fJj r~b wjs~tg{oB j? fe o{; dk ;zftXkB nkgD/ BkrfoeK Bz{ p[fBnkdh wkBt–nfXeko ns/ ;[szsosktK
gqdkB eodk j?. fJBQK ftu nktk; (Housing), fBP[be fufes;k (Free Healthcare), f;fynk (Education)
ns/ e[M jkbsK ftu ekBz{Bh ;jkfJsk (Legal Assistance) dk nfXeko Pkwb j?.
uhBh rDoki dh ftnt;EkfgekL okPNoh iB eKro;
uhBh rDoki dh ftnt;EkfgekL okPNoh iB eKro;
uhBh rDoki dh ftnt;EkfgekL okPNoh iB eKro;
uhBh rDoki dh ftnt;EkfgekL okPNoh iB eKro;
uhBh rDoki dh ftnt;EkfgekL okPNoh iB eKro; (Legislature the
Chinese Republic: National People's Congress)
uhBh rDszso dk ;zftXkB ;z;dh ;otT[Zusk d/ f;XKs T[s/ nkXkfos j?. fJj PeshnK d/ nbr–nbr
d/ f;XKs Bz{ n;thfeqs eodk j?. ;' uhBh ;zftXkB ftu fpqfNP ns/ ;'thns ;z;dK dh soQK ;otT[Zu
ftXkfJek ;zx dh ;EkgBk ehsh rJh j?. fJ; Bz{ okPNoh iB–eKro; efjzd/ jB.
1954 JhH d/ ;zftXkB d/ nB[S/d 21 ftu fejk frnk ;h fe uhBh rDszso ftu okPoh iBeKro; Bz{
;otT[Zu ftXkJh fBekJ/ dk ;EkB gqkgs j?l ;zftXkB d/ nB[S/d 3 d/ nB[;ko, uhBh iBtkdh rDszso dh
;kohnK PeshnK iBsk ftu fBfjs jB. jo fJe gZXo s/ iBsk nkgDh :eshnK dk gq:'r iBeKro;
j?. fJ;d/ fBohyD ftu jh j/mb/ g~XoK dh iBeKro; ekoi eodh j?. fJ; gqeko, ;zftXkB uhBh okPNoh
iBeKro; Bz{ oki ;~sk dk ;otT[Zu nzr x'fPs eodk j? ns/ ;z;dh ;zgqG{sk d/ f;XKs Bz{ ;theko eodk
j?. Bkb–Bkb fJj th T[b/yBh j? fe okPNoh iBeKro; Bz{ ;kfwntkdh db dh nrtkJh ftu ezw eoBk
g?Adk j? (nB[S/d 16). 1954 JhH d/ ;zftXkB ftu okPNoh iBeKro; dh ;otT[Zusk Bz{ ;theko ehsk frnk
;h. gozs{ T[;B{z ;kwtkdh db d/ nrtkJh ftu jhA ofynk frnk ;h. g{ot ;'thns o{; ftu th ;kwtkdh
db dh nrtkJh dh uouk ;zftXkB ftu BjhA fwbdh ;h.
;zrmB ns/ ouBk
;zrmB ns/ ouBk
;zrmB ns/ ouBk (Organisation and Composition): fJe ;dBkswe ;Gk, okPNoh iBeKro;
;zrmB ns/ ouBk
;zrmB ns/ ouBk
fJe;dkBswe ;Gk j?. gozgokrs gqiksKsfoe g~Xsh d/ gqshe{b fJ; ftu e/tb fJe ;dB j?, Gkt/A uhB

200 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY