Page 261 - DSOC201_SOCIAL_STRUCTURE_AND_SOCIAL_CHANGE_PUNJABI

fJekJh^14L ;wekbhB Gkos ft~u ;wkfie gfotosB
fJekJh^14L ;wekbhB Gkos ft~u ;wkfie gfotosB
fJekJh^14L ;wekbhB Gkos ft~u ;wkfie gfotosB
fJekJh^14L ;wekbhB Gkos ft~u ;wkfie gfotosB
fJekJh^14L ;wekbhB Gkos ft~u ;wkfie gfotosB
eoD brd/ jB fe nkofEe gqrsh uzrh th j? ns/ ;zGt th. e[M b'e f;~fynk gqkgs eoBk nkozG eod/ BØN
jB sK e[M B/sktK dk T[d/ j[zdk j? ns/ fBt/P d/ Bt/A y/so tgko ns/ tkfDi d/ o{g ft~u gqrN j[zd/ jB.
fJj ;G e[M j"bh j"bh j[zdk j? feUAfe ;Ekfgs w[~bK ns/ gozgoktK ft~u gfotosB w[Pfeb Bkb j[zdk j?.
;z;EktK ns/ w[~bK ft~u gfotosB nkozG j'D s'A gfjbK e[M ;wkfie gfotosB ns/ nkofEe ftek; dhnK
g{ot^PosK (prerequisties) dk j'Dk Io{oh j?. fJj jBL T[d/P d/ gqsh ikfrqsh, Gft~y d/ gqsh fdqPNh,
nftbzfpsk dh GktBk, G{fwek ns/ w"fenK dh ftftXsk dh Io{os, nkswo'fgs ekoiGko (self-imposed tasks)
ns/ fsnkr dk p"fXe ;wkb'uB ns/ T[; d/ bJh GktBkswe fsnkoh ns/ rshPhb nrtkJh dk T[d/.
nkozfGe nt;Ek (take off stage) ft~u ftek; d/ wkor ft~u nkUD tkbhnK o[ektNK Bz{ d{o ehsk ikdk
j? ns/ ftek; fJ~e nkw dPk pD iKdh j?. g{zih dk ;zuD P[o{ j' iKdk j?, y/sh ns/ T[d:'r ft~u seBheh
ftek; gkfJnk iKdk j? ns/ okiBhfse ;w{j dk T[d/ j[zdk j? i' noEftt;Ek d/ nkX[fBeheoD Bz{ rzGhosk
Bkb b?Adk j?. Bt/A T[d:'rK dk s/Ih Bkb ft;sko j[zdk j? ns/ nfXe ft;sko d/ T[d/P Bkb bkG dk
g[BofBt/P ehsk iKdk j?. ezw eoD tkb/ wId{oK dh ;zfynk ft~u tkX/ d/ Bkb Bkb UBK dh wId{oh ft~u
th tkXk j[zdk j?.
nkozfGe nt;Ek s'A pknd m'; tkX/ dk nzsokb nkUAdk j?. fJ; nzsokb ft~u nkofEe gqfeqnk d[nkok BthB
seBhe d/ ft;sko bJh gq/oe nkgDk ezw nkozG eo fdzd/ jB. Bt/A T[d:'r nkgD/ ft;sko ns/ T[sgkdB
ekoi ft~u s/Ih nkozG eo fdzd/ jB. gfog~esk d/ o[MkB (drive to maturity) dk fJ~e wj~stg{oD gfjb{
fJj th j? fe i' t;sK gfjbK nk:ks ehshnK iKdhnK ;B, j[D UBK dk T[sgkdB d/P ft~u jh ehsk iKdk
j/. nkozfGe nt;Ek d/ 40 ;kb pknd fes/ ik e/ gfog~esk gqkgs j[zdh j?.
t~v/ g?wkB/ T[Zs/ T[gG'r (mass consumption) d/ :[r ft~u fNekT{ T[gG'rsk ;/tktK ns/ t;sK t~b M[ekn
j' iKdk j?. nwohek fJ; nt;Ek s'A fBeb u[ek j? id'A fe :{og ns/ ikgkB fJ; d/ ;[y dk bkG T[mkUDk
P[o{ eo oj/ jB. feUAfe fJ; nt;Ek s'A T[Zgo ni/ e'Jh th d/P BjhA gj[zfunk j?, fJj efjDk n;zGt
j't/rk fe nrbh nt;Ek eh j't/rh.
14H2H4 eh ;wkfie gfotosB nkofEe ftek; s'A gfjbK iK pknd ft~u eh ;wkfie gfotosB nkofEe ftek; s'A gfjbK iK pknd ft~u
14H2H4
14H2H4
14H2H4 eh ;wkfie gfotosB nkofEe ftek; s'A gfjbK iK pknd ft~u
14H2H4 eh ;wkfie gfotosB nkofEe ftek; s'A gfjbK iK pknd ft~u eh ;wkfie gfotosB nkofEe ftek; s'A gfjbK iK pknd ft~u
j[zdk j?<
j[zdk j?<
j[zdk j?<
j[zdk j?<
j[zdk j?<
fJ~e ftuko fJj j? fe nkofEe ftek; s'A fpBK ;wkfie ftt;Ek ft~u gfotosB ;zGt BjhA j?, id'A fe
d{ik ftuko fJj j? fe ;wki ft~u ezw eodhnK ;z;EktK ft~u gfotosB d/ ekoD nkofEe ftek; ;zGt
j[zdk j/.
i/eo seBheh gfotosB d/ gqGktK dh r~b ejh ikt/ sK ;kBz{ ;'uD dh fJ~e nkw rbsh eoD s'A ;ktXkB
ofjDk ukjhdk j? fe “fe;/ ezw Bz{ eoD d/ frnkB” ft~u gfotosB Bz{ “T[; ezw Bz{ n;b ft~u eoD” ft~u
gfotosBK s'A t~y ehsk ik ;edk j?. fJj ftuko fe seBheh gfotosB fJ~e pkjoh Pesh (exogenous
force) j? i' ;wki d/ ;[;Ekfgs d?fBe ekoiK Bz{ gfotofss eodh j? fJ;/ rbs soK Bkb ;'uD ns/ p'bD
d/ ekoD g?dk j{zdk j?. Gqkwe ftPtk; fJj j? fe ;wkfie feqnktK d' t~y GkrK ft~u j[zdhnK jBL gfjb/ (Gkr)
ft~u ikDB dh ‘gqfeqnk’ j[zdh j?, ns/ d{i/ (Gkr) ft~u fJ; frnkB d/ gq:'r dh gqfeqnk fBfjs j[zdh j?.
fJ;/ gqeko dh r~b ;wkfie gfotosB ns/ nkofEe ftek; d/ ftP/ ft~u ejh ik ;edh j?, noEks eh gfjbh
s'A d{ih gqfeqnk g?dk j[zdh j? iK d{ih s'A gfjbh. fit/A fe T[Zgo ;ze/s ehsk frnk j? fe ;wkfie gfotosB
Bk sK nkofEe ftek; s'A gfjbK j[zdk j? ns/ Bk jh pknd ft~u. d't/A jh fJ~e d{i/ Bkb nzso;zpzfXs jB.
T[dkjoD bJh, id'A y/sh s'A T[d:'r ft~u (fit/A ;hw/AN T[d:'r, uhBh T[d:'r, ekrI T[d:'r iK ;Nhb
T[d:'r) gfotosB j[zdk j? sK nfGo{uhnK ns/ ekoiK dh nkdsK Bkb ftek; th j[zdk j?. i/eo n;hA fe;/
T[d:'r d/ nkozG Bz{ P[ZX wPhBh (w?e?fBeb) gqfeqnk dk i' th gqshcb iK Bshik j? Uj gfotosB dh fBozso
(continuous) gqfeqnk j?. fJ; gqeko, i/eo T[d:'r ft~u b~r/ b'e ;[szso xo ft~u ofjzd/ j'D iK e[g'PD
d/ fPeko j'D, f;~fynk d/ nGkt ft~u j'D iK wB'oziB d/ ;kXBK s'A tzfus j'D sK fJj T[d:'r t~b M[ekn
;zpzXh gfotosB dk Bshik BjhA j't/rk pbfe fJ; gqfeqnk dh g{oDsk d/ n;cb j'D dk Bshik j't/rk.T[sgkdB
ft~u tkX/ (fit/A ;hw/AN, ekrI, ;Nhb) dh gqs~y gqfeqnk ft~u th nfXesw (optimum) e[Pbsk gqkgs BjhA
ehsh ik ;edh id'A s~e fe ;G ;zpzfXs nkofEe ns/ ;wkfie feqnktK ftef;s Bk ehshnk j'D. n;b

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 255