Page 190 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI
P. 190
ÒØ’ «ÚæÂ
È؇ Áπ¡≈≈ ‘∆ ’∆Â∆ ‹≈‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ «¬√ È≈Ò √Ó≈‹ «Úæ⁄ ⁄≈¨ ¿πÍÌØ◊ ¿πÂ∂ «¬√ È≈ÒØ∫ «˜¡≈Á≈ ¡√Ò∆ Ì≈ (Real
Burden) È‘ƒ ÍÚ∂◊≈, «‹øÈ≈ «’ ™È∆ ‘∆ Ó≈Â≈ Á∂ √’≈∆ ¿πË≈ È≈Ò ÍÚ∂◊≈Õ
√ÚÀ ÓπÒª’‰ (Self Assessment)
÷≈Ò∆ Ê≈Úª ÌØ (Fill in the blanks)
A. ‹ÁØ∫ ÒØ’ ’˜ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò ÒØ’ª ÂØ∫ π«Í¡≈ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ ª ÒØ’ª ˘ ¡≈͉∂ .......................
«Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ
B. √’≈∆ ‹≈ÓÈ∆¡ª Á∂ ÷∆ÁÁ≈ ¡«Ë’≈∫Ù ÂΩ ”Â∂ ............................ Ú◊ Á∂ ÒØ’ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ
C. Ï≈‘∆ ’˜ Á∆ Íë’Â∆ ............................... ’˜ Á∆ Íë’Â∆ ÂØ∫ Úæ÷ ‘πøÁ∆ ˛Õ
D. ’ «¬’ ˜»∆ ¡øÙÁ≈È ‘πøÁ≈ ˛ Í ’˜ ¡≈Ó ÂΩ ¿πÂ∂ ............................ ‘πøÁ≈ ˛Õ
E. ÿæ‡ «Ú’«√ Á∂Ùª «Úæ⁄ ¡≈Ó ÂΩ ¿πÂ∂ Ì≈∆ .............................. Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ
AF.E ÒØ’ ’˜ ÁΔ «ÚÚ√Ê≈ (Public Debt Management)
ÒØ’ ’˜ Á∆ «ÚÚ√Ê≈ Á∂ Ó’√Á ÂØ∫ «¬‘ Ì≈Ú ˛ «’ √’≈ ÚæÒØ∫ ’˜ ÒÀ‰ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∆ Ú≈Í√∆ Á∆¡ª ∆Â∆¡ª
Á≈ Á∂Ù Á∆ ¡≈«Ê’ √«ÊÂ∆ ¿πÂ∂ ÍÃÂ∆’»Ò ÍÃÌ≈Ú È‘ƒ ÍÀ‰≈ ⁄≈‘∆Á≈Õ «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ «¬È∑ª ∆Â∆¡ª (Methods)
È≈Ò ¡≈«Ê’ √«ÊÂ≈ ˘ ω≈¬∆ æ÷‰ «Úæ⁄ ÓÁÁ «ÓÒ‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ Á»‹∂ ÙÏÁª «Úæ⁄ √’≈ Áπ¡≈≈ ’˜ ÒÀ‰
¡Â∂ ¿π√ ˘ Ú≈«Í√ ’È Á≈ „ø◊ ¡«‹‘≈ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ ¿π√ È≈Ò ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ (Economy) ¿πÂ∂ ÓπÁ≈
ÎÀÒ≈˙ ‹ª ÓπÁ≈ ÎÀÒ≈˙ ÿº‡ √ÏøË∆ ÍÃÌ≈Ú ÿæ‡ ÍÚ∂ ¡Â∂ √’≈ ˘ ¿π√ Á∆ ˜»Â Ò¬∆ ËÈ ÍÃ≈Í ‘Ø ‹≈Ú∂Õ «¬√
Ò¬∆ ¿πÈ∑ª √≈∆¡ª ∆Â∆¡ª ¡Â∂ Â∆«’¡ª ˘ ÒØ’ ’˜ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ Ù≈«ÓÒ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛, «‹‘Û≈ «’ ¿πË≈
ÒÀ‰ ¡Â∂ ¿π√ ˘ Ú≈«Í√ ’È Á∆ Íë’«¡≈ Áπ¡≈≈ «¬È∑ª Ó’√Áª Á∆ ÍÃ≈ÍÂ∆ Ò¬∆ √’≈ ÚæÒØ∫ ¡Í‰≈¬∂ ‹ªÁ∂
‘ÈÕ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ‹∂’ √’≈ ¡≈͉∂ √Ú‹«È’ ’˜ ˘ ÿæ‡ ’Á∆ ˛ ª ¿π√ Á∂ ÓπÁ≈ ÎÀÒ≈˙ √ÏøË∆
(Inflationary) ‹ª ÓπÁ≈ ÎÀÒ≈˙ ÿ‡≈¡ √ÏøË∆ (Deflationary) ÍÃÌ≈Ú ÍÀ √’Á∂ ‘ÈÕ ‹∂’ √’≈ √Ú‹«È’ ’
Á∆ Ú≈Í√∆ ÿ≈‡∂ Á∆ «Úæ «ÚÚ√Ê≈ (Deficit Financing) ‹ª «Í¤Ò∆¡ª Ïæ⁄ª È≈Ò ’Á∆ ˛ ª «¬√ Á∂ ÍÃÌ≈Ú
ÓπÁ≈ ÎÀÒ≈˙ ‹È’ ‘πøÁ∂ ‘È, ‹∂’ ÏÀ∫’ª Á≈ ’˜ Ú≈«Í√ ’È Ò¬∆ ’ª «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛ ª ¿π√ Á∂
ÍÃÌ≈Ú ÓπÁ≈ ÎÀÒ≈˙ ÿ‡≈¡‹«È’ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª √«ÊÂ∆¡ª «Úæ⁄ ÒØ’ ’˜ Á∆ «ÚÚ√Ê≈ Á≈ ÔØ◊Á≈È «¬‘ ‘πøÁ≈ ˛
«’ ¡«‹‘∂ Â∆’∂ ¡Í‰≈¬∂ ‹≈‰ «’ ¿πÈ∑ª È≈Ò È≈ ª ÓπÁ≈ ÎÀÒ≈˙ Á∆ √«ÊÂ∆ ÍÀÁ≈ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ È≈ ‘∆ ÓπÁ≈ ÎÀÒ≈˙
ÿ‡≈¡ Á∆Õ «¬√ Ò¬∆ ÓπÁ≈ ÎÀÒ≈˙ (Inflation) Á∂ «ÁȪ «Úæ⁄ √’≈ «Ú¡≈˜ Á∆ Á ÚË≈ ’∂ ¡≈͉∂ ’˜ Á∆
Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’ «ÁøÁ∆ ˛ ¡Â∂ ÓπÁ≈ ÿ‡≈¡ ÎÀÒ≈˙ (Deflation) Á∂ √Ó∂∫ «Úæ⁄ «¬√ ÂØ∫ ¿πÒ‡≈ ’Á∆ ˛Õ «¬‘∆
È‘ƒ ’ª Á∂ »Í «Úæ⁄ «¬’æ·∆¡ª Ï‹‡ Ï∂Ù∆¡ª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ÓπÁ≈ ÿ‡≈¡ ÎÀÒ≈˙ Á∂ «ÁȪ «Úæ⁄ ’˜ Ú≈Í√∆
Á∂ Ò¬∆ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ˛ ¡Â∂ ÓπÁ≈ ÎÀÒ≈˙ Á∂ «ÁȪ «Úæ⁄ ¡Â∂ «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ’ Ò◊≈¬∂ ‹≈ √’Á∂ ‘ÈÕ «¬‘
¿πÍ≈¿π ¡≈«Ê’ ¡√«ÊÂ≈ ÍÀÁ≈ ’È Á∆ ʪ ¡≈«Ê’ √«ÊÂ≈ «Ò¡≈™Á∂ ‘ÈÕ
AF.E.A Í«Ì≈Ù≈ ¡Â∂ Ó‘æÂÚ (Definition and Significance)
ÒØ’ ’˜ Á∆ «ÚÚ√Ê≈ Á≈ √ÏøË ’˜ Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ ’∆Â∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ ’πfi ¡«‹‘∂ ÎÀ√«Ò¡ª È≈Ò ‘πøÁ≈ ˛ «’ ‹≈∆
’∆Â∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ ÒØ’ ’˜ Á≈ ’∆ √»Í ‘ØÚ∂, ÈÚ∂∫ Ϫ‚ «’‘Û∆¡ª Ùª ¿πÂ∂ Ú∂⁄∂ ‹≈‰, ÍΩÃÛ ’«˜¡ª (Maturing
Debts) Á≈ ÙØËÈ ‹ª Ú≈Í√∆ «’√ Â∑ª ‘ØÚ∂, Úæ÷-Úæ÷ Â∑ª Á∂ ÒØ’ ’˜ «’√ ¡ÈπÍ≈ «Úæ⁄ ‹≈∆ ’∆Â∂ ‹≈‰Õ ’ª
Á∆ ÍÃØÛÂ≈ ‘؉ Á≈ ’∆ ÍÃÂ∆»Í ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ’«˜¡ª Á≈ √Ú≈Ó∆͉ ¡≈«Á √ø÷∂Í «Úæ⁄ «¬√ Á≈ √ÏøË ÒØ’ ’«˜¡ª Á∂
„ª⁄∂ √ÏøË∆ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Á∂ «ÈË≈‰ È≈Ò ˛Õ ’πfi ÒØ’ª Á≈ «¬‘ ’«‘‰≈ ˛ «’ ÒØ’ ’˜ ˘ ÿæ‡ È‘ƒ ’∆Â≈ ‹≈‰≈
⁄≈‘∆Á≈ ¡Â∂ «Ú¡≈˜ Á∆ ¡Á≈«¬◊∆ ‹ª ª ’ ÍÃ≈ÍÂ∆¡ª «Úæ⁄Ø∫ ’ «ÁæÂ∆¡ª ‹≈‰∆¡ª ⁄≈‘∆Á∆¡ª ‘È ‹ª ÈÚ∂∫
È؇ ‹≈∆ ’’∂Õ È≈Ò ‘∆ ÍÃØÛÂ≈ È∆Â∆ ¿πÂ∂ ’«˜¡ª Á∆ Ú≈Í√∆ ÈÚ∆¡ª ‹≈ÓÈ∆¡ª ‹ª ’˜ Íæ ‹≈∆ ’’∂
’ «ÁæÂ∆ ‹≈‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛ Í ’πfi Á»‹∂ ÒØ’ª Á≈ ’«‘‰≈ ˛ «’ ÒØ’ ’˜ «‹Ú∂∫ ‘∆ ÍÃØÛ (Mature) ‘؉, «¬√ ˘
ÿæ‡ ’ «ÁæÂ≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
184 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY