Page 137 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ C. ◊À-«Ú¡’Â∆◊ √ÏßË- «¬È∑ª √Ó±‘ª «Úæ⁄ «Ú¡’Â∆¡ª Á∂ ÓæË √ÏßË ◊À-«Ú¡’Â∆◊ ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬‘ Ú∆
√ßÌÚ ˛ «’ √Ó±‘ Á∂ ÓÀ∫Ï ؘ «ÓÒ‰Õ
D. ◊±Û∂∑ ÓÀ∫Ïª Á≈ ¡«‘√≈√- Á±√∂ √Ó±‘ª Á≈ ¡≈’≈ Úæ‚≈ Í≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬æÊ∂ Í≈¬∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ √ÏßË ’Ù«‰’,
¡√Ê≈¬∆ ¡Â∂ ‘æÊ Ò≈˙ ¡Â∂ ⁄Ò∂ ‹≈˙ «’√Ó Á∂ ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ
E. ¿πÁ∂Ùª Á≈ «ÚÙ∂Ù∆’È-«¬È∑ª √Ó±‘ª Á≈ «ÈÓ≈‰ «’√∂ «ÚÙ∂Ù ¿πÁ∂Ùª ˘ √≈‘Ó‰∂ æ÷ ’∂ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
F. ¿πÁ∂Ùª «Úæ⁄ «ÌßÈÂ≈- Á±√∂ √Ó±‘ª Á∂ «Ú¡’Â∆¡ª «Úæ⁄ Úæ÷-Úæ÷ Â∑ª Á∂ ¿πÁ∂Ù Í≈¬∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ
G. ‹≈‰Ïπæfi ’∂ √Ê≈ÍÈ≈- «¬√ Â∑ª Á∂ √Ó±‘ ‹≈‰Ïπæfi ’∂ ¡Â∂ √Ø⁄ √Ófi ’∂ √Ê≈«Í ’∆Â∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ
H. √ÏßË ¿πÍ⁄≈«’- «¬È∑ª √Ó±‘ª Á∂ ÓÀ∫Ïª «Úæ⁄ ¿πÍ⁄≈«’ «’√Ó Á≈ √ÏßË Í≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ

I. ÍzÂ∆√ÍzË≈ ”Â∂ ˜Ø- √Ó±‘ª «Úæ⁄ «Ú¡’Â∆¡ª Á∆ √ß«÷¡≈ ÚË∂∂ ‘πßÁ∆ ˛ ¡Â∂ ◊±Û∑Â≈ Á≈ ¡«‘√≈√ Í≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈
˛, ¡«‹‘∆ ‘≈Ò «Úæ⁄ ““‘Ó Ì≈ÚÈ≈”” «Ú’«√ ȑ∆∫ ‘πßÁ∆ ¡Â∂ ÍzÂ∆√ÍzË≈ Ì≈ÚÈ≈ «Ú’«√ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛Õ
A@. √Ê≈È’ Á∆- «¬æÊ∂ ¡≈‘Ó‰∂-√≈‘Ó‰∂ Á∂ ◊±Û∑∂ √ÏßË È‘∆∫ Í≈¬∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ ¿πÈ∑ª «Úæ⁄ √∆«’ Á±∆ ‘πßÁ∆ ˛Õ
±
AA. ÿæ‡ √Ó∂∫ Âæ’ «‘‰≈- «¬‘ √Ó±‘ ÿæ‡ √Ó∂∫ Âæ’ «‘ßÁ∂ ‘ÈÕ Í«‘Ò∂ √Ó±‘ª Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ «¬È∑ª Á≈ ‹∆ÚÈ
¤Ø‡≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬È∑ª Á∂ ÓÀ∫Ïª Á∂ √ßÍ’ Ú∆ ¡√Ê≈¬∆ «’√Ó Á∂ Í≈¬∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ

Á±√∂ √Ó±‘ ·ß‚∂ ‹◊ Á∆ ÍÃÂ∆«ÈËÂ≈ ’Á∂ ‘È
(Secondary Group Represent Cold World)
Á±√∂ √Ó±‘ Á∂ ¡Ê ¡Â∂ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ÂØ∫ √ÍæÙ‡ ˛ «’ Á±√∂ √Ó±‘ «Úæ⁄ Í«‘Ò∂ √Ó±‘ Á∂ Ï≈Ï ◊±Û∑Â≈, √∆«’
È∂ÛÂ≈, «Ú¡’Â∆◊ √ÏßË, Íz∂Ó, ¡‰¿πÍ⁄≈«’Â≈, √ÁÌ≈ÚÈ≈ ¡≈«Á ◊π‰ª Á≈ ¡«‘√≈√ Í≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ Á±√∂
√Ó±‘ «Úæ⁄ «Ú¡’Â∆ ¡≈͉∂ ÓÂÒÏ Á∆ ͱÂ∆ Á∂ ÚæÒ ‘∆ «Ë¡≈È «ÁßÁ≈ ˛ ¡Â∂ ’ج∆ «’√∂ Á∂ √πæ÷ Áπæ÷ «Úæ⁄ Ù≈«ÓÒ
‘؉ ˘ «Â¡≈ È‘∆∫ «‘ßÁ≈ ‘ÀÕ «¬È∑ª √Ó±‘ª Á∂ ÓÀ∫Ïª Á≈ «ÚÚ‘≈ ’«ÂÃÓ ‘πßÁ≈ ˛Õ Á±√∂ √Ó±‘ Á∂ ÓÀ∫Ï «Úæ⁄ ’ج∆
¡≈ÂÓ∆ÔÂ≈ ‹ª ¡≈͉∂ÍÈ Á∆ Ì≈ÚÈ≈ È‘∆∫ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ ¿πÈ∑ª Á∂ «ÚÚ‘≈ «Úæ⁄ «¬’ ¡‹∆Ï “·ß‚’” (Coldness)
‘πßÁ∆ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ÒÀ∫‚√ (Landis) È∂ Á±√∂ √Ó±‘ ˘ ·ß‚∂ ‹◊ Á≈ ÍzÂ∆«ÈË∆ «’‘≈ ˛Õ
‹ÁØ∫ Í∂∫‚± √ÓπÁ≈«¬ Á≈ Ïæ⁄≈ ¡≈͉≈ ÿ ¤æ‚ ’∂ Ù«‘ ‹ªÁ≈ ˛ ª ¿π√ Á∂ Ó≈Â≈ «Íø‚ «¬‘ √Ø⁄Á∂ ‘È «’ ¿πÈ∑ª Á≈
Ïæ⁄≈ ‘π‰ “·ß‚∂ ‹◊ «Úæ⁄” ÍzÚ∂Ù ’ «‘≈ ˛Õ «¬√ Á≈ ’≈È √ÍæÙ‡ ˛ «’ «Íø‚ «Úæ⁄ Í«‘Ò∂ √Ïß˪ ¡Â∂ Í«‘Ò∂
’߇ØÒ Á∆ ÍzË≈ÈÂ≈ «‘ßÁ∆ ˛, «Íø‚ «Úæ⁄ ¿π√ Á≈ ‹∆ÚÈ Í«Ú≈, ◊π¡ª„, ÷∂‚ Á∂ √Ó±‘ Á∂ √Ó±‘, «ÓæÂ-Óß‚Ò∆
¡≈«Á Í«‘Ò∂ √Ó±‘ª «Úæ⁄ ÏÂ∆ ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬æÊ∂ ÒØ’ «¬’ Á±√∂ ÂØ∫ ⁄ß◊∆ Â∑ª ‹≈‰± ‘πßÁ∂ ‘È, «¬’ Á±√∂ Á∂ √πæ÷ Áπæ÷
«Úæ⁄ ‘æÊ Ú‡≈™Á∂ ‘È, «¬’ Á±√∂ Á∂ «ÚÚ‘≈ ˘ ’߇ØÒ ’Á∂ ‘È ¡Â∂ «¬’ Á±√∂ Á∂ ÍzÂ∆ Íz∂Ó, √«‘ÔØ◊ ¡Â∂
√ÁÌ≈ÚÈ≈ æ÷Á∂ ‘ÈÕ «¬√ Â∑ª Í∂∫‚± √ÓπÁ≈«¬ Á∂ ÒØ’ª Á∂ «ÚÚ‘≈ «Úæ⁄ ·ß‚’ È‘∆∫ ¿πÙ‰Â≈ (Warmth) Í≈¬∆
‹ªÁ∆ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ‹ÁØ∫ «Íø‚ Á≈ «Ú¡’Â∆ Ù«‘ «Úæ⁄ ‹ªÁ≈ ˛ ª «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛ «’ ¿π‘ ·ß‚∂ ‹◊ «Úæ⁄ ‹≈ «‘≈
˛ ¡Â∂ Ò∂∫‚√ È∂ ·∆’ «’‘≈ ˛ «’ Á±√∂ √Ó±‘ ¿π√ ·ß‚∂ ‹◊ Á∆ ÍzÂ∆«ÈËÂ≈ ’Á∂ ‘È, «‹√ «Úæ⁄ «Íø‚± √ÓπÁ≈«¬
«Úæ⁄ Ó≈Â≈ «ÍÂ≈ Á∂ ¡Èπ√≈ ¿πÈ∑ª Á∂ Ïæ⁄∂ ÿ ¤æ‚‰ Á∂ Ï≈¡Á ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ

√Ó≈‹ «Úæ⁄ Á±√∂ √Ó±‘ Á≈ Ó‘æÂÚ (Importance of Secondary Group in Society)
¡≈Ëπ«È’ Ôπæ◊ «Úæ⁄ Í«‘Ò∂ √Ó±‘ª Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ Á±√∂ √Ó±‘ª Á≈ Ó‘æÂÚ «ÁÈ ÍzÂ∆ «ÁÈ ÚËÁ≈ ‹≈ «‘≈ ˛Õ √Ó≈‹
«Úæ⁄ Á±√∂ √Ó±‘ Á≈ Ó‘æÂÚ ‘∂· «Ò÷∂ ÂØ∫ √ÍæÙ‡ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ
A. √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ «Úæ⁄ √‘≈«¬’- Í«ÚÂÈ Íz«’Â∆ Á≈ √ÚÌΩ«Ó’ «ÈÔÓ ˛Õ ’ج∆ Ú∆ √Ó≈‹ Í«ÚÂÈ
Á∂ «ÏȪ Íz◊Â∆ È‘∆∫ ’ √’Á≈Õ Í«‘Ò∂ √Ó±‘ Í«ÚÂȪ ”Â∂ Ø’ Ò◊≈ ’∂ √Ó≈‹ Á∆ Íz◊Â∆ ˘ ¡ÚπæË
’Á∂ ‘È, ‹ÁØ∫ «’ Á±√∂ √Ó±‘ √Ó≈‹ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ˘ ‘Ω∫√Ò≈ «ÁßÁ∂ ‘ÈÕ
B. «Ú¡’Â∆ Á∆¡ª ÔØ◊Â≈Úª Á≈ «Ú’≈√- ¡æ‹ Á≈ Ôπæ◊ «Ó‘È Úß‚ ¡Â∂ «ÚÙ∂Ù∆’È Á≈ Ôπæ◊ ˛Õ ¡æ‹ ‘∂’
«Ú¡’Â∆ ˘ ¡≈͉∂ ÷∂Â «Úæ⁄ «ÚÙ∂Ù ÔØ◊Â≈ Íz≈Í ’È∆ ‘πßÁ∆ ˛Õ Í«‘Ò∂ √Ó±‘ «Ú¡’Â∆ ˘ √Ë≈‰
«◊¡≈È Âª «ÁßÁ∂ ‘È Ízß± «Ú«ÌßÈ «Ú«Ù¡ª Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ «Ú¡’Â∆ Á±√∂ √Ó±‘ª «Úæ⁄ ‘∆ «ÚÙ∂Ù «◊¡≈È
Íz≈Í ’Á≈ ˛ ¡Â∂ Á±√∂ √Ó±‘ «Ú¡’Â∆ Á∆ √ÓÊ≈Úª Á≈ «Ú’≈√ ’’∂ ¿π√ ˘ «ÚÙ∂Ù ÔØ◊Â≈ ÍzÁ≈È
’Á∂ ‘ÈÕ

130 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY