Page 248 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñF: «√æ«÷¡≈ «ÚÚ√Ê≈

È«‘± ˘ ÒØ’Âß«Âz’ Â∆«’¡ª «Úæ⁄ ¡‡πæ‡ «ÚÙÚ≈√ √∆Õ √È AIEB «Úæ⁄ ¿πÈ∑ª Á∆ ‘∆ Í«‘Ò ”Â∂ √ÓπÁ≈«¬’ «Ú’≈√ È؇
ÍzØ◊≈Ó Ùπ± ‘Ø«¬¡≈Õ «¬‘ √Ó«fi¡≈ «◊¡≈ «’ «¬√ ÍzØ◊≈Ó «Úæ⁄ ‹ÈÂ≈ Á∂ ÚæÒØ∫ √◊Ó ±Í È≈Ò Ì≈◊ «Ò¡≈
‹≈Ú∂◊≈, Í «¬‘ ÍzØ◊≈Ó √’≈∆ ÂßÂ ¡Â∂ Í∂∫‚± ‹ÈÂ≈ Á∂ «Úæ⁄ Á∆ Á±∆ ÿæ‡ ’È Á∂ ¿πÁ∂Ù «Úæ⁄ «ÚÎÒ «‘≈Õ
ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ «¬‘ ‘Ø«¬¡≈ «’ «Íø‚≈ Á∂ ¿πÂÊ≈È Á∂ Ò¬∆ ÷πÁ ÔÂÈ ’È Á∂ Ï‹≈¬∂ Í∂∫‚± ‹ÈÂ≈ √’≈ Á≈ ӱߑ Âæ’‰
Òæ◊∆Õ
√ÓπÁ≈«¬’ «Ú’≈√ ÍzØ◊≈Ó ”Â∂ ’≈Î∆ ÷⁄ ‘Ø ¸æ’‰ ¡Â∂ «¬√ Á∆ √ÎÒÂ≈ Á∂ ¶Ï∂-⁄ΩÛ∂ Á≈¡«Ú¡ª Á∂ Ï≈¡Á «¬√ Á∆
‹ª⁄ Á∂ Ò¬∆ «¬’ ¡«Ë¡ÀÈ ÁÒ AIEG «Úæ⁄ «ÈÔπ’ ’∆Â≈ «◊¡≈Õ «¬√ ¡«Ë¡ÀÈ ÁÒ Á∂ ¡«Ë¡’Ù Ùz∆ÏÒÚÈ ≈¬∂
Ó«‘Â≈ √∆Õ «¬√ ÁÒ È∂ √’≈ ˘ Áæ«√¡≈ «’ √ÓπÁ≈«¬’ «Ú’≈√ ÍzØ◊≈Ó Á∆ Ïππ«È¡≈Á∆ Âπ‡∆ «¬‘ ˛ «’ ‹ÈÂ≈ Á≈
«¬√ «Úæ⁄ √«‘ÔØ◊ È‘∆∫ «Ó«Ò¡≈Õ ¡«Ë¡ÀÈ ÁÒ Á∆ «ÍØ‡ «Úæ⁄ «¬‘ «’‘≈ «◊¡≈ «’ ‹ÁØ∫ Âæ’ √Ê≈È’ È∂Â≈Úª ˘
«˜ßÓ∂Ú≈∆ ¡Â∂ ¡«Ë’≈ È‘∆∫ √Ω∫Í∂ ‹ªÁ∂, √ß«ÚË≈È Á∂ «ÈÁ∂Ù’ «√˪ª Á≈ ≈‹È∆«Â’ ¡Â∂ «Ú’≈√ √ÏßË∆ Ò’Ù
ͱ≈ È‘∆∫ ‘Ø √’Á≈Õ “Ó«‘Â≈ ¡«Ë¡ÀÈ ÁÒ” È∂ AIEG Á∂ ¡ß «Úæ⁄ ¡≈͉∆ «ÍØ‡ «Úæ⁄ «¬‘ «√Î≈Ù ’∆Â∆ «’
ÒØ’Âß«Âz’ «Ú’∂∫Á∆’È ¡Â∂ √ÓπÁ≈«¬’ «Ú’≈√ ÍzØ◊≈Ó ˘ √ÎÒ Ï‰≈¿π‰ √ÏßË∆ Íø⁄≈«¬Â∆ ≈‹ √ß√Ê≈Úª Á∆
¤∂Â∆ Ùπ±¡≈ ’∆Â∆ ‹≈‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ ¡«Ë¡ÀÈ ÁÒ È∂ «¬√ “ÒØ’Âß«Âz’ «Ú’∂∫Á∆’È” Á≈ È≈Ó «ÁæÂ≈Õ
«¬√ Â∑ª ÒØ’Âß«Âz’ «Ú’∂∫Á∆’È ¡Â∂ «Ú’≈√ ÍzØ◊≈Ó «Úæ⁄ ‹ÈÂ≈ Á≈ √«‘ÔØ◊ ÒÀ‰ Á∂ ¿πÁ∂Ù È≈Ò “Íø⁄≈«¬Â∆ ≈‹”
Á∆ Ùπ±¡≈ ’∆Â∆ ◊¬∆Õ “Íø⁄≈«¬Â∆ ≈‹” «ÚÚ√Ê≈ Á∆¡ª «ÂßÈ ÍΩÛ∆¡≈ ‘∆¡ª ‘È-Í∂∫‚± ÍæË ”Â∂ Í∂∫‚± Íø⁄≈«¬Â,
÷ø‚ ÍæË ”Â∂ Íø⁄≈«¬Â √«ÓÂ∆ ‹ª ‹ÈÍÁ Íø⁄≈«¬Â ¡Â∂ «˜Ò∑≈ ÍæË Â∂ «˜Ò∑≈ Íz∆ÙÁ ‹ª «˜Ò∑≈ Íø⁄≈«¬ÂÕ
Íø⁄≈«¬Â∆ ≈‹ ”Â∂ ¡ÓÒ ¡Â∂ ’«·È≈¬∆¡ª ¡Â∂ √Óæ«√¡≈Úª-Íø⁄≈«¬Â∆ ≈‹ Á∆ ¿π’ ÔØ‹È≈ Á≈ ¿πÁÿ≈‡È √Ì ÂØ∫
Í«‘Òª B ¡’±Ï, AIEI ˘ ÍzË≈È ÓßÂ∆ Íø. È«‘± ÚæÒØ∫ ≈‹√Ê≈È ≈‹ Á∂ È≈◊Ω «˜Ò∑∂ «Úæ⁄ ’∆Â∂ ◊¬∂Õ «¬√ Á∂
¤∂Â∆ Ï≈¡Á ¡ªË≈ ÍzÁ∂Ù «Úæ⁄ ¡Â∂ ¥ÓÙ: ‘Ø ≈‹ª «Úæ⁄ ¡Í‰≈«¬¡≈ «◊¡≈Õ AIFC Âæ’ Ì≈Â∆ √ßÿ Á∂ √≈∂
≈‹ª «Úæ⁄ “Íø⁄≈«¬Â∆ ≈‹” Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ ‘Ø ◊¬∆Õ Òæ◊Ì◊ «¬’ Á‘≈’∂ Âæ’ Íø⁄≈«¬Â∆ ≈‹ Á∆ «¬‘ «ÚÚ√Ê≈ ·∆’
±Í «Úæ⁄ ⁄æÒ∆ Í «¬√ Á∂ Ï≈¡Á Á∆ √«ÊÂ∆ √ßÂØÙ‹È’ È‘∆∫ ‘∆Õ
‹ÈÂ≈ Á∆ «‘æ√∂Á≈∆ Íø⁄≈«¬Â∆ ≈‹ Á∆ √≈∂ «ÚÚ‘≈ª Á≈ Ó±Ò Âæ ˛ ¡Â∂ Íø⁄≈«¬Â∆ ≈‹ ˘ ÒØ’ÂßÂ Á≈ Ó±Ò
¡Ë≈ ª ‘∆ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ˛, ‹ÁØ∫«’ «¬È∑ª √ß√Ê≈Úª Á≈ ◊·È ¡Â∂ √≈∂ ’ßÓª Á≈ √ß⁄≈Ò‰ ÒØ’ÂßÂ∆ ¡Ë≈
”Â∂ ‘ØÚ∂Õ Ì≈Â∆ √ßÿ Á∂ «˜¡≈Á≈Â ≈‹ª «ÚÙ∂Ù ÂΩ ”Â∂ ¿πµÂ Ì≈ Á∂ ≈‹ª «Úæ⁄, «¬√ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ ’¬∆
√Óæ«√¡≈Úª È∂ ÿ ’ «Ò¡≈ √∆Õ ’πfi ≈‹ª «Úæ⁄ ª «ÚÚ‘≈ «Úæ⁄ «¬’ Á‘≈’∂ ÂØ∫ Ú∆ «˜¡≈Á≈ √Ó∂∫ Âæ’ Íø⁄≈«¬Â∆
≈‹ √ß√Ê≈Úª Á∆ ⁄؉ ‘∆ È‘∆∫ ‘ج∆Õ
¡«‹‘∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ’∂∫Á √’≈ Á∂ ÍæË ”Â∂ «¬‘ √Ø«⁄¡≈ «◊¡≈ «’ Íø⁄≈«¬Â∆ ≈‹ Á∆ «ÚÚ√Ê≈ ˘ √ß«ÚË≈«È’
Á‹≈ «ÁæÂ≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ ª «’ Íø⁄≈«¬Â∆ ≈‹ Á∆ «ÚÚ√Ê≈ ·∆’ ±Í «Úæ⁄ ’ßÓ ’ √’∂ ¡Â∂ ≈‹ √’≈ª
«¬È∑ª √ß√Ê≈Úª Á∆ ⁄؉ «ÈÔ«Ó ±Í È≈Ò ’Ú≈¿π‰ Ò¬∆ Ó‹Ï» ‘Ø ‹≈‰Õ «¬√ Íz√ß◊ «Úæ⁄ Í«‘Ò≈ ÔÂÈ AIHI
¬∆. «Úæ⁄ ’∆Â≈ «◊¡≈ Í Âæ √ÏßË∆ √ß«ÚË≈È √ßÙØËÈ «ÚË∂Ô’ ˘ ≈‹ √Ì≈ «Úæ⁄ ˜±∆ Ï‘πÓ Íz≈Í ȑ∆∫
‘Ø«¬¡≈Õ A@Ú∆∫ ÒØ’ √Ì≈ ⁄؉ª Á∂ Ï≈¡Á √Ê≈«Í ’∂∫Á √’≈ ÚæÒØ∫ ÍπÈ ÂΩ ”Â∂ «¬√ «ÁÙ≈ «Úæ⁄ ÔÂÈ ’∆Â∂
◊¬∂ ¡Â∂ AIIC ¬∆. «Úæ⁄ Íø⁄≈«¬Â∆ ≈‹ ‹ª Í∂∫‚± ÷∂Âª «Úæ⁄ √Ê≈È’ Ù≈√È Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ GCÚƒ √ß«ÚË≈«È’ √ØË
¡Ë∆«ÈÔÓ Í≈√ ’∆Â≈ «◊¡≈Õ
GCÚƒ √ß«ÚË≈È √ØË ¡Ë∆«ÈÔÓ, AIIC-«¬√ √ØË È≈Ò∫ √ß«ÚË≈È «Úæ⁄ «¬’ ÈÚª Ì≈◊, Ì≈◊ I ¡Â∂ «¬’ ÈÚ∆∫
¡Èπ√±⁄∆ «◊¡≈Ú∆∫ ¡Èπ√±⁄∆ ‹ØÛ∆ ◊¬∆ ˛ ¡Â∂ “Íø⁄≈«¬Â∆ ≈‹ «ÚÚ√Ê≈” ˘ √ß«ÚË≈«È’ Á‹≈ ÍzÁ≈È ’∆Â≈ «◊¡≈
˛Õ «¬√ √ß«ÚË≈«È’ √ØË Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ Íø⁄≈«¬Â∆ ≈‹ Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ Óπæ÷ ±Í È≈Ò ‘∂· «Ò÷∆¡ª «ÚÚ√Ê≈Úª ’∆Â∆¡ª
◊¬∆¡ª ‘È:
⁄È≈-«Íø‚ √Ì≈-«¬√ ¡Ë∆«ÈÔÓ «Úæ⁄ Í«‘Ò∆ ÍæË ”Â∂ Í∂∫‚± √Ì≈ √≈«¡ª Á∆ «ÚÚ√’≈ ’∆Â∆ ◊¬∆ ˛Õ ‘∂’ «Íø‚
Á∂ √≈∂ ÚÔ√’ È≈◊«’ª ÂØ∫ «ÓÒ ’∂ Ï‰È Ú≈Ò∆ √Ì≈ ˘ Í∂∫‚± √Ì≈ Á≈ È≈Ó «ÁæÂ≈ «◊¡≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª Í∂∫‚± ÷∂Âª
«Úæ⁄ √Ê≈È’ Ù≈√È Á∆ ÍzÂæ÷ ÒØ’ÂßÂ∆ √ß√Ê≈ ˛Õ «¬‘ «Íø‚ ÍæË ”Â∂ ¡«‹‘∆¡ª Ù’Â∆¡ª Á≈ ÍzÔØ◊ ’∂◊∆ ¡Â∂
¡«‹‘∂ ’ßÓª ˘ ’∂◊∆ ‹Ø ≈‹ «ÚË≈È√Ì≈ Óß‚Ò «ÚË∆ ˘ ω≈ ’∂ «ÈÙ«⁄ ’∂◊≈Õ
«Â√∆Ô „ª⁄≈-«¬√ ¡Ë∆«ÈÔÓ «Úæ⁄ Í∂∫‚± √Ì≈ Á∂ «¬Ò≈Ú≈ “«Â√∆Ô Íø⁄≈«¬Â∆ ≈‹ √ß√Ê≈Úª” Á∆ «ÚÚ√Ê≈ ’∆Â∆
◊¬∆ ˛Õ Íø⁄≈«¬Â∆ ≈‹ «ÚÚ√Ê≈ Á∂ «ÂßÈ ÍæË ‘È-Í∂∫‚± ÍæË Â∂ Í∂∫‚± Íø⁄≈«¬Â, «Ú’≈√ ÷ø‚ ‹ª ÓæËÚÂ∆ ÍæË

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 241