Page 250 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñF: «√æ«÷¡≈ «ÚÚ√Ê≈

«Úæ ¡≈ÔØ◊ Á∆ «ÈÔπ’Â∆- «¬√ ¡Ë∆«ÈÔÓ Á∆ «¬’ Ó‘æÂÚÍ»È ◊æÒ «¬‘ ˛ «’ ‘π‰ ‘∂’ Í≥‹ √≈Ò Ï≈¡Á ≈‹ È؇
ÍæË ”Â∂ «¬’ “«Úæ ¡≈ÔØ◊” Á≈ ◊·È ‘؉≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬‘ «Úæ ¡≈ÔØ◊ ≈‹ √’≈ ¡Â∂ Í≥⁄≈«¬Â∆ √ø√Ê≈Úª
Á«Ó¡≈È ËÈ Á∂ χÚ≈∂ Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ «√Î≈Ùª ’∂◊≈Õ ¡≈ÔØ◊ «¬‘ Ú∆ ÂÀ¡ ’∂◊≈ «’ ≈‹ Á∂ ÷˜≈È∂ ÂØ∫
Í≥⁄≈«¬Âª ˘ «’øÈ≈ ËÈ «ÁæÂ≈ ‹≈Ú∂Õ
GCÚ∂∫ √ø«ÚË≈«È’ √ØË Á∂ ¿πÍÏøÁ √øÿ ≈‹ ÷∂Âª ”Â∂ Ú∆ Ò≈◊» ‘؉◊∂ Í «¬‘ ¿πÍÏøÁ ¿πµÂ-Í»Ï∆ Ì≈ Á∂ ’πfi
≈‹ª ¡Â∂ Íæ. Ïø◊≈Ò ≈‹ Á∂ ‚≈‹∆«Òø◊ «˜Ò∑∂ Á∂ Í‘≈Û∆ ÷∂Âª ”⁄ Ò≈◊» È‘ƒ ‘؉◊∂Õ
AIIC «Úæ⁄ Ì≈Â∆ √ø«ÚË≈È «Úæ⁄ ‹Ø GCÚƒ √ø«ÚË≈«È’ √ØË ’∆Â∆ ◊¬∆, Ó»Ò̻ »Í «Úæ⁄ ¿π√ ˘ «È◊∑≈ «Úæ⁄
æ÷Á∂ ‘ج∂ ≈‹ √’≈ª ˘ ¡≈͉∂-¡≈͉∂ ≈‹ Ò¬∆ Í≥⁄≈«¬Â∆ ≈‹ Á∆ «ÚÚ√Ê≈ ’È∆ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂
¿πµÂ ÍÃÁ∂Ù ≈‹ «Úæ⁄ «¬‘ «ÚÚ√Ê≈ “¿πµÂ ÍÃÁ∂Ù Í≥⁄≈«¬Â «ÚË∆ ¡Ë∆«ÈÔÓ, AIID” Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ’∆Â∆ ◊¬∆ ˛Õ
«¬√ ¡Ë∆«ÈÔÓ È≈Ò Í≥⁄≈«¬Â∆ ≈‹ Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ ‹Ø «ÚÚ√Ê≈ ’∆Â∆ ◊¬∆ ˛, ¿π√ Á≈ «¬’ √ø÷∂Í Ú∂Ú≈ ‘∂· «Ò÷∂
Â∑ª ˛ :
◊Ã≈Ó √Ì≈ Á∆ ⁄È≈- ◊Ã≈Ó √Ì≈ Í≥⁄≈«¬Â∆ ≈‹ «ÚÚ√Ê≈ Á∆ Ó»Ò̻ «¬’≈¬∆ ˛Õ “Í≥⁄≈«¬Â «ÚË∆ ¡Ë∆«ÈÔÓ, AIII”
Á∂ ¡Èπ√≈ «¬’ Í≥⁄≈«¬Â ÷∂Â Á∂ Ò¬∆ «¬’ ◊Ã≈Ó √Ì≈ ‘ØÚ∂◊∆Õ
≈‹ √’≈ ¡Â∂ √øÌÚ «¬’ ‘˜≈ Á∆ ‹È√ø«÷¡≈ ”Â∂ «¬’ “Í≥⁄≈«¬Â ÷∂Â” Á≈ ◊·È ’∂◊∆, ‹∂’ «’√∂ ◊Ã≈Ó Á∆
‹È√ø«÷¡≈ «¬’ ‘˜≈ ÂØ∫ ÿæ‡ ˛ ª ◊Ã≈Óª Á∂ «¬’ √Ó»‘ ˘ “Í≥⁄≈«¬Â∆ ÷∂Â” ¡ÀÒ≈«È¡≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ ¡«‹‘∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄
◊Ã≈Óª Á∂ ¿π√ √Ó»‘ «Úæ⁄ √Ì ÂØ∫ ÚË∂∂ ‹È√ø«÷¡≈ Ú≈Ò∂ ◊Ã≈Ó Á≈ È≈Ó ‘∆ ¿π√ Í≥⁄≈«¬Â ÷∂Â ¡Â∂ ¿π√ ◊Ã≈Ó √Ì≈ Ò¬∆
¡ÀÒ≈«È¡≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ
◊Ã≈Ó √Ì≈, ◊Ã≈Ó Á∂ ÍæË ”Â∂ ÍÃÂæ÷ ÒØ’ÂøÂ Á∆ √«ÊÂ∆ ˛Õ ◊Ã≈Ó «Úæ⁄ ¿π√ ˘ ¿π‘∆ √«ÊÂ∆ ÍÃ≈Í ˛ ‹Ø √«ÊÂ∆ ≈‹
Á∆ √≈∆ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ «ÚÚ√Ê≈«Í’≈ ˘ ÍÃ≈Í ‘πøÁ∆ ˛Õ ◊Ã≈Ó Á∂ √≈∂ «Ú¡√’ «Ú¡’Â∆ «‹È∑ª Á≈ È≈Ó ◊Ã≈Ó Á∆
«ÈÚ≈⁄’ √»⁄∆ «Úæ⁄ Ù≈«ÓÒ ˛, ◊Ã≈Ó √Ì≈ Á∂ ÓÀ∫Ï ‘؉◊∂Õ
ÍÃË≈È ¡Â∂ ¿πµÍ ÍÃË≈È- ◊Ã≈Ó √Ì≈ ¡≈͉∂ ÓÀ∫Ïª «Úæ⁄Ø∫ «¬’ ÍÃË≈È ¡Â∂ «¬’ ¿πµÍ ÍÃË≈È ˘ ¸‰Á∆ ˛Õ ÍÃË≈È Á≈
’≈‹’≈Ò Í≥‹ √≈Ò ¡Â∂ ¿πµÍ ÍÃË≈È Á≈ «¬’ √≈Ò ‘πøÁ≈ ˛ Í ÈÚ-«ÈÔπ’ ÍÃÁ≈È ¿πµÍ ÍÃË≈È Á∂ ’≈‹Ì≈
√øÌ≈Ò‰ Âæ’ «¬‘ ¡≈͉∂ ¡‘π«Á¡ª ”Â∂ ’øÓ ’Á∂ «‘‰◊∂Õ ◊Ã≈Ó √Ì≈ ¡≈͉∆ «ÚÙ∂Ù ÏÀ·’ «Úæ⁄ ÓΩ‹»Á ÓÀ∫Ïª Á∂ ÁØ
«Â‘≈¬∆ Ï‘πÓ È≈Ò ÍÃË≈È ‹ª ¿πµÍ ÍÃË≈È ˘ ‘‡≈ √’Á∆ ˛Õ «ÚÙ∂Ù ÏÀ·’ Á∆ √»⁄È≈ AE «ÁÈ Í«‘Òª Á∂‰≈ ˜»∆
‘πøÁ≈ ˛Õ ÍÃË≈È ‹ª ¿πµÍ ÍÃË≈È Á∂ ÷≈Ò∆ ¡‘πÁ∂ ˘ È‘ƒ ⁄؉ È≈Ò Ì «ÁæÂ≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
ÍÃË≈È ◊Ã≈Ó √Ì≈ Á∆ ÏÀ·’ª Á∆ ÍÃË≈È◊∆ ’Á≈ ˛, ¿π√ Á∆ ◊À-‘≈˜∆ «Úæ⁄ «¬‘ ’øÓ ¿πµÍ ÍÃË≈È ’Á≈ ˛Õ ÍÃË≈È
‹ª ¿πµÍ ÍÃË≈È ¿π‘∆ ‘Ø √’Á≈ ˛, «‹√ È∂ BA √≈Ò Á∆ ¿πÓ ÍÃ≈Í ’ Ò¬∆ ‘ØÚ∂Õ
’øÓ- ◊Ã≈Ó √Ì≈ ‘∂· «Ò÷∂ ’øÓª Á≈ √øÍ≈ÁÈ ’∂◊∆ :
(’) √ÓπÁ≈«¬’ ’«Ò¡≈‰ ÍÃØ◊≈Óª Ò¬∆ √ÚÀ-«¬¤πæ’ Ó˜Á»∆ ¡Â∂ ¡øÙÁ≈È «¬’æ·≈ ’È≈Õ
(÷) ◊Ã≈Ó È≈Ò √Ïø«Ë «Ú’≈√ ÔØ‹È≈Úª ˘ ’≈‹Ù∆Ò Ï‰≈¿π‰ Ò¬∆ «‘æ ¡«Ë’≈∆ Á∆ Í«‘⁄≈‰Õ
(◊) ◊Ã≈Ó È≈Ò √Ïø«Ë «Ú’≈√ ÔØ‹È≈Úª ˘ ’≈‹Ù∆Ò Ï‰≈¿π‰ «Úæ⁄ √‘≈«¬Â≈ Í‘πø⁄≈¿π‰≈Õ
«¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈, ◊Ã≈Ó √Ì≈, ‘∂· «Ò÷∂ Ó≈Ó«Ò¡ª ”Â∂ «Ú⁄≈ ’∂◊∆ ¡Â∂ ◊Ã≈Ó Í≥⁄≈«¬Â ˘ ¡≈͉∆¡ª «√Î≈Ùª
¡Â∂ √πfi≈¡ Á∂‰◊∆¡ª:
(’) ◊Ã≈Ó Í≥⁄≈«¬Â Á∂ ÷≈«Â¡ª Á≈ √≈Ò≈È≈ Ú∂Ú≈, ÍÃÚÂ∆ «ÚæÂ∆ √≈Ò Á∆ ÍÃÙ≈√È Á∆ «ÍØ‡ ¡Â∂ ¡ø«ÂÓ
Ò∂÷≈ ÍÃ∆«÷¡≈ «‡æ͉∆ ¡Â∂ ¿π√ ”Â∂ «ÁæÂ∂ ◊¬∂ ¿πµÂ, ‹∂’ ’ج∆ ‘؉Õ
(÷) ÍÃÚÂ∆ √≈Ò È≈Ò √Ïø«Ë ◊Ã≈Ó Í≥⁄≈«¬Â Á∂ «Ú’≈√ ÍÃØ◊≈Óª ¡Â∂ ⁄≈¨ «ÚæÂ∆ √≈Ò ÁΩ≈È Ò¬∂ ‹≈‰
Ò¬∆ ÍÃ√Â≈«Ú «Ú’≈√ ÍÃØ◊≈Óª Á∆ «ÍØ‡Õ
(◊) ◊Ã≈Ó «Úæ⁄ √Ó≈‹ Á∂ √≈∂ Ú◊ª Á«Ó¡≈È ¬∂’Â≈ ¡Â∂ √ÓÈÚ∆Ô «Úæ⁄ Ú≈Ë≈Õ
(ÿ) ◊Ã≈Ó ¡øÁ ÍÃØÛ «√æ«÷¡≈ Á≈ ÍÃØ◊≈ÓÕ
(„) ¡«‹‘∂ ‘Ø Ó≈Ó«Ò¡ª ‹Ø È∆Ô ’∆Â∂ ‹≈‰Õ
◊Ã≈Ó Í≥⁄≈«¬Â ◊Ã≈Ó √Ì≈ Á∆¡ª «√Î≈Ùª ¡Â∂ √πfi≈Úª ”Â∂ √ÓÔ’ «Ú⁄≈ ’∂◊∆Õ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 243